Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
,.n, r/:wat ee°
Eet KoiÈilijk Bezoek aan ie Haofistafl.
35ste Jaargang.
Dinsdag 7 Mpï !Q19
iVo. 10314.
Boitealandsch Nieuws.
s^achlr^f001' iS} hiOT 6n daar
een deÏTtr1? VOOr
Binnenland.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
«r.oi/iA01 Schiedam Per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
weet 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
«f Ab°anemen.ten worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
Jp at 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 16 regels 0.92elke regel daarboven 15 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel/
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
DE OORLOG TÜSSCHEN ITALIË EN TURKIJE
De Italiaansche vloot.
Vier Italiaansche oorlogsschepen hebben gisteren
j001 Enos (zeehaven aan de Zuidkust van Turkije,
jfn Zl O. van Dede Agatsj en gisternacht voor
e e Agatsj gekruist. Twee schepen lieten hun
z°e lichten spelen. Zij verdwenen spoedig.
et stoomschip »Thasar" van de Chediviaansche
^^schappij is bij Rhodus in beslag genomen.
en gelooft, dat de Dardanellen niet voor Za
erdag of Zondag opengesteld zullen worden.
De bezetting van Rhodos.
De troepen, die nu op het eiland Rhodos ont-
eept zjjn, heeft de italiaansche regeering
nttrokken aan de strijdmacht in de Noord-
n aansche gewesten, ^oornanaelijk aan het in
dPAi0? Stad Tripolis zelve gelegerde talrijkste
elin .aarvan> Dok de bevelhebber, generaal Ame-
vecht1S vandaan en heeft zich in enkele ge-
Tun 6I1i 1GedS 6en zekeren naam gemaakt. Over
schp'n- men al voor eeniSe dagen van de in
scheping vernomen.
betreft het verIooP der krijgsverrichtingen
ludia 'iRC!'-inen de lianen in de golf van Pa
die on H i Tter ten ZW' van de hoofdstad,
getand te ^°°rdelijkste sP>t« van het eiland ligt
sche bericht*1 V°lgens de Dalman-
Noorden te 611 6 kscbe troepen naar het
nomen h bhUggeWOrpen 6n reeds «tellmgen inge-
ZufdeL J0 °m h6n dCn terugtocht naar het
bergachtf .nenland en vo°ral het Westelijke
wj-j ge gedeelte daarvan te verhinderen. Ter-
la d 6 Ital'aaDsche ti oepen de Turken zoo te
a aanvielen, moeten de Italiaansche oorlogs-
c epen in de beide flanken van het Noordelijke
-lereiland hun geschut hebben laten spelen. De
naa Che Slr«dmacht' die biJ dezen opmarsch
ItaR de boofdstad verscheidene malen met de
voi lanen handgemeen geworden is, zou - alweer
g ns een bericht uit Italiaansche bron 3000
Omtreru "Z1 geweest zijn, terwijl de berichten
Volgens het1 ]Ve' |Üt eikaar n°g tegenspreken.
zich na aatste bericht uit Rome zouden zij
de stad in dl grht t0t °ndet' de va«
MohammedanennawoLn waar alla
hebben Andere u ersPreid en ontbonden
innemen en 1 1Chten doen hen «tellingen
in Noordelijkee\"htLafTnChden We,'keliJk
worden dan wel u engte gedreven
het Zuiden door te breken08 ZUÜen slagen naar
richt reed°ft!adi, Z°U V°lgens een Daliaansch be-
bad Sh IE u enT,lJn- De tödel«ke gouvern
zïjn onderwerrinc laan£?he katnP begevan
'ement f t& bleden- wat een bolu-
n de stad onnoodig heeft gemaakt.
gouverneur
z,jn onderwerrinir KamP begeven om
toen de statTf^6 S°ldaten eD mariniers trokken
V Proclamatie uitvaTd'" generaal Vmeglio een
ge!en nam oTT °nmiddellijk Pre
keren en alle 06 V lgbeid 'n de stad te verze-
te doen vinden.0Pe 3re dieDSten weer voortgang
hetzelfde berici faand® gevechten zouden volgens
nen 1 doode "r Italiaansche bron de Italia-
dooden en 48 gewonden en de Turken 23
Turken gevankelijkD 8fhad hebben' terwijl 5
In Kn ellJk gemaakt zijn.
sche kringen"volT^t anabtel«ke Turk
eiland weer Vertrouwen. dat Italianen het
rekent men er m°6ten ontruimen. Blijkbaar
Iog- In elk gevaUe^f afmattenden guerilla-oor-
log m Tripoli en Barïr den, ve,'dedigingsoor-
doorzetten. De aanval op RVastbesloten te zullen
en had geen indruk gemaakt Aia^ Verwacht
die men om en bij de Porte aanneem"6
van delu^v^Kkin-Azlë
baar h h,6t S'oheel zeer vrucht
den 1240en draagt €en bergketen met
vermindert d ^10°^n Atabyrios' De bevolking
30,000 zielen001 andveT,hiuizing ©n telt onlgeve.rr
hoofdstad. De ^^00 in de gelijknamige
Over het algemeen is men te Londen van
meening, dat Italië tot de bezetting van Rho
dos is overgegaan om-te toonen, dat het in de
Egeïsctae Zee volkomen vrijheid van handelen
heeft. In weerwil van de officieels dementi's kan
men gerust aannemen, dat, toein de Turken er in
toestemden de Dardanellen weer voor het verkeer
open te stellen, zij van te voren van i.e mogend
heden de verzekering hadden ontvangen, dat Ita
lic zijn aanvallen tegen de zeekust niet moor
herhalen zou. Dit had wel iets weg van een
oehèc voor Italië; vandaar, dat een nieuwe vloot-
operalie noodzakelijk was.
Uit een neutraal oogpunt beschouwd, heeft cie
bezetting van Rhodos het voordeel de internatio
nalen hand-el zoo goed als in het geheel niet te
schaden. Bovendien bestaat er met het oog ,yp de
afgelegenheid van dit eiland weinig kans, dat
zijn bezetting troebelen op de Balkan zal doen
ontstaan. Het is echter niet onmogelijk, dat de
Turks che regeering ondeir den druk der publieke
opinie genoodzaakt zal zijn, haar bedreiging, om
de Italiaansche onderdanen uit Turkije fe ver
bannen, tot uitvoering te brengen. De situatie
zou in dat geval veel ingewikkelder worden.
De „Neme Freie Presse" schrijft, dat oe be
zetting van Rhodos niet beschouwd kan worden
als een beslissende slag, en dat zij voor Londen
of Athene veel onaangenamer za] zijn dan voor
Constanti nopel.
De „Zeit beweert, dat de Italianen opnieuw
g'roote schade hebben toegebracht aan oen han
del, op den Levant en dat h-et hun niet gelukken
za! op die manier op de Otfoimaansche regeeung
p-ressie uit te oefenen. De Oostenrijksche'regec-
nng zal, met het oog op de Oostenrijkse,m )>e
langen op Rhodos, niet nalaten, te Rome de
noodige stappen te doen.
Het „Deutsche Volksblatt" verklaart, oat Italië
zonder twijfel bedoeld heeft, een druk op de
Turkscbe regeering uit te oefenen, of misschien
zich een operatiebasis in de Egeïsebe zee te schep
pen Dat blad vindt het echter zeer twijfelachtig,
of Italië door de bezetting van Rhodos strate
gische voordeele-n zal behalen.
In Tripoli.
Het Turkscbe ministerie van oorlog maakt een
bericht openbaar, volgens hetwelk de Italianen
den 2en dezer een aanval op de ten O. van Homs
gelegen kust ondernomen hebben, waarbij zij op
een heftigen tegenstand gestooten zijn. De Itali
anen konden niet voorbij de ruïnes van Lebda
komen, die in de nabijheid van de kust liggen.
Het geschut van hun schepen steunde de actie-
De Italiaansche verliezen worden op meer dan
170 man geschatde verliezen aan Turksche
zijde bedroegen 3 dooden en 3 gewonden.
FRANKRIJK.
Uit Parijs wordt gemeld
Van de 359 arrondissementen zijn er in 320 de
uitslagen der gemeenteraadsverkiezingen bekend.
In vier arrondissementen hebben de geunifieerde
socialisten de meerderheid, in drie de republi-
kemsche socialisten, in 111 de radicalen en radicaal
socialisten, in 55 de republikeinen, in 21 de
progressisten, en in 28 de conservatieven. In 109
gevallen moeten herstemmingen plaats hebben.
MAROKKO.
De correspondent van de »Temps" te Fes seint,
dat generaal Moinier nog 3 bataljons gevraagd
heeft, welke troepen noodzakelijk zouden zijn om
den weg van F es naar Rabat te bewaken, zoolang
een gedeelte van de troepenmacht in den omtrek
van Fes vastgehouden wordt.
opschudding verkeert. Madero is niet in staat zijn
eigen aanhangers te beschermen, laat staan de
vreemdelingen. Zijn rurales, vroegere bandieten,
zouden onmenschelijke wreedheden bedreven heb
ben. Van verscheidene honderden Indianen zou
den de ooren zijn afgesneden, zooals photogra-
phieën uitwijzen.
De Amerik'aansche sSun" bevatte gisteren een
scherp artikel tegen de regeering der Vereenigde
Staten, die op grond van de Monroeleer de vreem
de mogendheden van een tusschenkomst afhoudt,
doch zelve niets voorde vreemdelingen doet. China
en Spanje kunnen niets doen, doch Duitschland,
tegen wiens onderdanen in Cavadonga zoo afzichte
lijke wreedheden gepleegd zijn, dat het weergeven
van bijzonderheden daaromtrent onmogelijk is, is
in staat en geneigd tusschenbeide te komen, wan
neer de Monroe-leer niet als hinderpaal in den
weg stond. Het voortbestaan van de tegenwoor
dige anarchie maakt de positie van de Mexicaan-
sche regeering onhoudbaar, meent de »Sun".
CHINA.
De correspondent te Peking van de t> Daily
Telegraph" seint, dat de onderhandelingen tus-
schen de Chineesche regeering en de internationale
bankiersgroep volkomen tot stilstand zijn gekomen.
De bankiersgroep eischt, dat behalve de invoering
van een strikte contróle op het beheer der Chi
neesche flnantiën, ook een contróle door buiten-
landsche officieren zal worden geoefend op de
afdanking van Chineesche troepen.
De correspondent legt uit, dat dit optreden van
de buitenlandsche mogendheden blijkbaar voort
spruit uit ongewettigd wantrouwen tegen den
minister-president, die ervan verdacht wordt, de
rol van een Ismail-pasja te willen spelen, en die
China zal ten val brengen, indien hij niet door
de mogendheden aan banden wordt gelegd.
De »Daily Telegraph"-correspondent betoogt,
dat, indien de buitenlandsche mogendheden dan
zoo n strikte controle op de Chineesche flnantiën
willen oefenen, zij zouden moeten beginnen met
de monsterachtige schadevergoeding, die in 1900
na den Boksersopstand aan China werd opgelegd,
anders te regelen. Het opleggen van die schade
vergoeding ten bedrage van 65.000.000, was het-
grofste machtsmisbruik, waarvan de geschiedenis
sedert Napoleon gewaagt. Het heeft China geruï
neerd. 25.000.000 zijn reeds afbetaald maar nu
willen de mogendheden nog 45.000.000 hebben,
hetgeen de correspondent een monsterachtigheid
noemt.
lioen voor het departement van marine en 2
millio-en voor dat van oorlog.
Tienduizend suffragettes en evenveel van
hunne mannelijke partijgangers hebben gi-fer-hud-
dag in de Vijfde Avenue te New-York eene be
tooging gehouden. Eene delegatie dragende de
republikoinscbe vlag, vergezelde in rijtuig do be
tooging. Eene indrukwekkende vergvdering had
vervolgens plaats.
De reis der Koningin naar Dobbin uitgesteld.
Men meldt uit Apeldoorn aan de »Tel."
H. M. de Koningin keert 9 dezer naar Het Loo
terug. De reis naar Dobbin is uitgesteld. De
vier auto's, die hier aan het station voor het ver
voer gereed staan, worden niet verzonden.
Portugeesch Timor.
Berichten uit Timor behelsen, dat de opstan
delingen bij alle ontmoetingen geslagen zijn. Men
hoopt, dat de veldtocht in Juni geëinoigd zal
zijn. Te Dilly is een compagnie inboorlingen uil
Mozambique met 3 kanonnen aangekomen.
4000 Mohammed*01181"8 T vo,(>rnam«-lïjfe Grieken;
uien-gedrongen nÜT1- in de hoofd^tid. sa-
Ïich grootendaeis uderilan,dsöhe handel bevindt
«ueeis in Ooatenrijksche handen.
MEXICO.
Zooals is gemeld, is generaal Gomez door de
opstandelingen tot voorloopig president van Mexico
uitgeroepen. Het revolutionnaire bewind heeft
u dr. Rueda met twee begeleiders naar Was
hington gezonden om de erkenning der opstande-
7JZ ,s oorl°gvoerende partij te verkrijgen. Zij
in het 'veld QU goed gewapende mannen
gedeele van TeTu*, ?PStandelingen twee derde
tegenwoordig;'* n Vft beheerschen' De volk^r-
aan hun zifde^^schaaT' Stat?D bebben zich
staat Morelos erkent Gom
dent. Rueda beweert u voorloopig Presi"
weert, dat het geheele land
m
Ook d-e half-officieuse, „Münche-ner None-s te
Nachrichten" bevestigt liet bericht, dat freiherr
von Marschall naar Londen glaat. De geheele Lom
densehe p-ers hoopt, dat de- komst van. vou Mar
schall, dien iedereen hoogacht en kenschetst als
een diplomaat van buitengewone beteekenis. tot
een verbetering van de verhoudingen fusschen
Engeland en Duitschland zal leiden.
Op het Domplein te Milaan he-efi Zondag
middag een afschuwelijke pries termoord plaats
gehad. Een onbekend persoon viel een gees te-
lijKC,DiUavillëi geh-eeten, onverhoeds aan en
bracht hem met ete-n hakmes zulk een vreese-
lijken slag in den hals toe, dat de gjrootó slag
ader werd doorgesneden. De moordenaar loste
vervolgens zes schoten op- de menigte, en ver
wondde -ee-nige perso-nen, waaronder twee vrou
wen. Met veel moeite kon 'men den man einde
lijk arresteeren.
Uit New-Orleans wordt geseind Een speci
ale trein, die oud-gedienden van het federale
leger uit Texas vervoerde naar een bijeenkomst
te Macon in Georgia, ontspoorde bij Hatties-
burg. Tien personen werden gedood en twin
tig gewond.
Na het „Te Deum" ter gelegenheid van
's K.onings feest heeft gisteren te Athene eene
talrijke m-enigte een warme ovatie gebracht aan
de 15 Kretenzer afgevaardigden, die sedert c-eni-
gen tijd te Athene zijn aangekomen.
Uit Cons tan ti n opel wordt gemeld, dat. de
rfcgeeiing onderhandelt met de Ottomansche Bank
of e-en Fransche financieele instelling over een
letning van 11 millioen, waarvan 5 mil lioen zul
len dienen ter aanvulling van het deficit van Let
budget, 2 millioen voor openbare werken, 2mil-
Noordzeebadplaatsen.
Naar aanleiding van de- aan de h-eerevn P. L.
de Vries, gemeente-secretaris van Zandwort cn
C. Nannes Gorter, journalist te Alkmaar, ver
strekte op-dracht om voorbereidende maatregelen
te nemen voor een gemeenschappelijke reclame
der Hollandsöh-e Noordzeebadplaatsen i.n het bui
tenland, is gistermiddag onder voorzit4 rschapj
van eerstgenoemde te Amsterdam eene vergade
ring gehouden van afgevaardigden van. vereeni-
gingen tot bevordering van het vreemdelingenver
keer in die badplaatsen en andere belanghebben
den en belangstellenden, waarin besloten is dit
jaar tot bet makien van die gemeenschappelijke
reclame- over te gaan, in een achttal Duitsche en
Oostenrijkschei bladen.
De gemeenschappelijke reclame zal voor oen
komenden zomer gemaakt worden door Schier
monnikoog, Vlieland, Borgen a/Zee, Egmond a/7,.,
Zandvoo-rt, e-n Noordwijk.
Op voorstel van den heer de Vries werd be
sloten in het begin van October over r-> gaan
tot de definitieve stichting van een Bona van
Noordzeebadplaatsen.
De spelling.
Het hoofdbestuur van de nVereeniging tot Ver
eenvoudiging van onze Schrijftaal" heeft, naar
aanleiding van het onlangs verschenen verslag
de Staatscommisie voor het spellinvraagstuk, een
adres gericht tot den minister van binnenland-
sche zaken, waarbij dezen minister wordt verzocht
te willen bevorderen dat de regeering maatregelen
trefle, waardoor aan de spelling van onze taal
een gepaste vrijheid verzekerd worde; en wel
door te besluiten
lo. Wanneer naast het bestaande spelling
stelsel een ander opgekomen is, dat in verschil
lende bevolkingskringen een groot aantal voor
standers telt en doordringt in de praktijk, worden
de schoolautoriteiten gemachtigd de onder hun
toezicht staande scholen te veroorloven het
nieuwe spellingstelsel toe te passen. Tegelijkertijd
worde dan de nieuwe spelling toegelaten op alle
van overheidswege af te nemen examens.
2o. Wanneer blijkt dat de nieuwe spelling in
den breedsten kring gevolgd wordt, gaat de re
geering er ook zelve toe over, zich van de schrijf
wijze te bedienen.
Gister-morgen was er audiëntie voor de militaire
autoriteiten. Van alle audientiegangers hebben
deze wel de meeste belangstelling van het pu
bliek, en als elk jaar hebben zich dan ook velen
aan de achterzijde van het Koninklijk Paleis
opgesteld om toch vooral de officieren en hunne
veeal schitterende uniformen maar goed te kun
nen gadeslaan. De officieren, die ter audiënte
gaan, zijn opper-, hoofd- en subalterne officieren
van alle wapens der Landmacht, alstpede utficj"
ren van de zeemacht van het k
Gistermiddag vingen de Ko«iiënnes a i
civiele autoriteiten Vele leden an d. u Raad
van Amsterdam, van Provinciale Staten van
0