Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
Binnenland.
8tads- en Gewestelijk Nieuws.
aangesloten. De opstandelingen trachten door het
dreigen met een brandschatting en het uitmoor
den van geheel© families een algemeenen opstond
te verwekken.
MONTENEGRO.
Geregelde Turkscbe troepen hebben bij Welika
een Montenegpijnschen voorpost aangevallen, om
bem te dwingen het ;g©bergtia Tetrebinjak te rui
men. Twee Monlenegrijnen. zijn gewond.
MAROEEO.
Uit Oedsja wordt geseind:
Een colonne onder bevel van Girardot is tus-
schen. Fritissa en Sjefoela aangevallen (.oor pen
Geel van de harka, komende van Moeloega. Na
een heftigen strijd zijn de vijanden op de vlnchi
gedreven door de artillerie, die onder hen een
groote, slachting aanrichtte1.
Aan Fransche zijdie zijn 10 soldaten van het
vreemdenlegioen en een tirailleur gewonci.
MEXICO.
Uit New-York seint men, dat de rebellen steeds
nauwer door de regeeringstroepen ingesloten wor
den. De opstandelingen, lijden gebreifc aan levehs-
middelen en ammunitie. Een groot deal der troe
pen van Orozco deserteert. Men meent, dat hij
spoedig geheel verslagen zal zijn. De, „New York
Sun" verneemt uit Mexico (City), dat duizend
man regeeringstroepen en drie duizend rebellen
op 15 K.M. afstand van de hoofdstad slaags
zijn geraakt. De uitslag is nog: onbekend. Hot
garnizoen, te Mexico is zeer verzwakt door helt
zenden van troepen naar Torreon.
Uit Londen wordt gemeld
In het strafgeding tegen mevrouw Pan'kihu ,'st err
oen heer en mevrouw Lawrenoe, hebben de ge
zworenen weliswaar de beklaagden schmdig ver
klaard aan samenzwering, maar zij bevalen een
clement vonnis aan, daar de beklaagden uit po
litieke, drijfveeren hadden gehandeld. De voor
zitter veroordeelde de drie beklaagden ,elk tot
9 maanden gevangenisstraf. Mevrouw Pankhurst
en de heer Pethick-Lawrence moeten bovendien
de kosten van het geding1 betalen, tfe voorzitter
zeidie, dat hij het recht had een gevangenisstraf
van 2 jaren met dwangarbeid op te leggen.
Na het uitspreken van het vonnis vielen er
merkwaardigei tooneelen vo,or. De veile kiesrecht-
vrouwen, die aanwezig waren, riepen „schande'
Zij gingen alen langs de veroordeelden om hun
de hand te drukken en bemoedigende woorden
toe te voegen. Zij wuifden met zakdoeken en
liepen: Hoezee, houdt de vlag hoog!, waarop de
veroordeelden glimlachend antwoordden: Of w©.
Niemand verhinderde deze beitooging.
Naar de „National Zedtuug" uit hofkringen
verneemt, zal bij de begrafenis van prins George
Wilhelm te, Gmunden geen enkele keizerlijke prins
tegenwoordig zijn. Dit is echter niet verwonder
lijk, omdat de vader van den verongelukten prins
aan alle Duitsohe vorsten een telegram gezonden
had, behalve aan den Duitschen keizer.
In het ochtendblad van de „Lokai-Anzeiger'
wordt officieus medegedeeld, dat Haldane's reis
naar Duitschland geen politiek doel heeft, maar
dat de Engelsohe minister, zooals hij reeds meer
gedaan heeft, zijn voorjaarsvakantie in het Zwajte
Woud gaat doorbrengen.
Men hecht te Berlijn in politieke kringen ech
ter niet de minste waarde aan dergelijke officieuze
mede deelingen en verwacht, dat Haldane, zelfs als
hij naar het Zwarte Woud gaat, nog wel gelegen
heid zal vinden, om Berlijn aan te doen.
De onbekende, die ©enigen tijd geleden te
Milaan een priester vermoordde, is dezer dagen
door den strafrechter in verhoor genomen.
Hij verklaarde, zes jaar in Duitschland en
Zwitserland vertoefd te hebben. Hij was, zoo
zeide hij verder, pas eenigei dagen voor het be
drijven van den moord met den trein van deh
Sl. Gothard-'baan te Milaan aangekomen en had
tijdens de reis bij het lezen van anarchistische
bladen, het plan opgevat een geestelijke te ver
moorden. 1
Het proces-Verbaal omtrent den moord opge
maakt, werd door helm met den waarschijnlijk
valschen naam Luigi Giorgi onderteekend.
Al de booten, zich bevindend voor Constan-
tinopel, zijn het eerst de Dardanellen gepasseerd.
Daarna is doortocht gegeven aan de booten, welke
zich buiten de Dardanellen bevinden.
Een draad bericht uit Santiago de Chili meldt:
Te Gatico in de provincie Antofagasta hebben
oversttoomingen plaats gehad in de mijn Toldo.
Een kamp is daarbij verwoest. Er zijn 40 dooden
en gewonden.
Als opvolger van diein overleaen Russischen
gezant te Berlijn wordt genoemd gen er aal-majoor
von Tatisthes.
Uit Madrid seint men, dat hef spoorweg
personeel in Andalusië Zondag' een algemeene
werkstaking zal proclameeren. De bond van het
Spaansche spoorwegpersoneel' zal zich met 50.000
beambten bij die staking aansluiten,
De New-Yoricsche correspondent van het
„Berliner Tagfeblatt" seint: De opstand van de
negers op Cuba breidt zich uit. Daar ook bezit
tingen van Amerikanen geroofd zijn, kan het wel
tot verwikkelingen komen, als het de reigeoring
niet gelukt den opstand te onderdrukken.
Men meldt voorts van Cuba, dat meer dan
500 negers onder de wapenen staan. Van Havana
zijn versterkingen afgezonden,
TWEEDE EAMER.
Zitting van Woensdag 22 Mei.
De algemeene beraadslaging over de ziekte
verzekering wordt voortgezet.
De heer Pa tij n zijn gisteren onderbroken rede
voortzettende, bestrijdt het door de Ziektewet
gehuldigde staatssocialisme. Spreker zelf is in
beginsel voor verplichte verzekering, doch hij is
vele bezwaren gaan voelen en zou den minister
niet verketterd hebben, indien hij een anderen
weg was ingeslagen, den weg b.v. dien door het
Deensche stelsel wordt aangegeven, Stemt spr. te
gen de Ziektewet, dan doet hij dit om de uitscha
keling van de geneeskundige behandeling. Hij wil
de Kamer daarover bij amendemerA laten be
slissen.
Een tweede bezwaar geldt de beperking der
verzekering tot een deel der arbeiders. Een derde
is de overbrenging van de kleine ongevallen van
de Ongevallenwet naar de Ziektewet.
Daarop ontwikkelt de heer Patijn zijn beden
kingen tegen de Raden van Arbeid, die in strijd
met de aanvankelijke, wijdschere plannen der
ministers, niets anders zijn geworden dan zieken-
kasbesturen, met een regeling, die een groote
vermeerdering -van ambtenaren zal brengen. De
controle is onvoldoendede Raden van Arbeid
staan als wetgevende en niet-besturende lichamen
buten de practijk. De voorzitter met zijn ambte
naren slechts voeren de wet uit. Dit geeft geen
controle van belanghebbenden. In Duitschland zijn
het toezicht en de medewerking der arbeiders veel
beter verzekerd. "Waarom aan de Nederlandsche
arbeiders het vertrouwen onthouden, dat men hun
schonk ook in Engeland en Oostenrijk. Meerder
heid van de arbeiders in de besturen der zieken
kassen is immers ook het hoofdbeginsel van de
Ziektewet van Lloyd George. Tenzij zij ingrijpend
worden gewijzigd, zal spr. stemmen tegen Ziekte
wet en Radenwet.
De heer Tydera an meent, dat niemand er
aan kan twijfelen, dat wij ons met de ziekenzorg
mogen inlaten, zoomin als met de ouderdomszorg;
iedereen wil daar ook, zoo mogelijk, gelden uit
de staatskas voor geven. Men raakt hier het ge
bied van de armenzorg; er is een groot belang
bij het instandhouden van een goed gesitueerde
bevolking. Nu kan men echter kiezen voor ver
plichte, dan wel voor vrijwillige verzekering- Bij
verplichte verzekering moet men hebben bereik
bare menschen en kan dus de beperking tot de
arbeiders niet bestreden worden. Het standpunt
van den heer Treub was te dien opzichte dan
ook niet duidelijk.
Nu legt het ontwerp van de regeering reeds
thans in de Arbeids- en Verzekeringsraden grond
slagen, waarbuiten men later bij de ouderdoms
zorg niet meer zal kunnen gaan. De liquidatie van
het groote staats-verzekeringsbedrijf zal later on
mogelijk zijn. Spreker's grieven zijn de dwang
waarvan de noodzakelijkheid niet is aangetoond,
en de grootsche, kostbare organisatie. De aller
eerste zorg van den wetgever moet zijn, dat hij
geen nadeelen schept voor den geest en bet ka
rakter van het volk en dat kan alleen door de
zorg te leggen bij belanghebbenden.
De beperking van de verzekering tot de arbei
ders schept een bron van onrecht De rechts
gronden van den minister voor zijn dwangstelsel
zijn gekunsteld en gezocht. De minister 'dacht,
dat het met een vrijwillige verzekering wat lang
zaam zou gaan. Spr. meent, dat de wetgever
zich moet beperken tot erkenning esp aan moedi
ging van de diep in het volksleven ingegrepen
hebbende ziekenfondsen. De minister moet eens
nagaan hoe goedkoop deze werken.
De klein zelfstandige ondernemers moeten bij
dragen in de administratiekosten, waarvan z(j niet
zullen prolfteeren. Dan komen nog de losse ar
beiders en de werkeloozen. Vooor dfze groepen
bekent het stelsel van den minister zijn onmacht.
Wat de dwang betreft, deze zal niet leiden tot
ontwikkeling van eigen initiatief, doch levert een
overheersching op door een tijdelijke meerderheid
Op de vraag, wat de meening van het volk is in
het onderhavige geval, geeft het onderzoek van
de Directie var. den Arbeid antwoord, doch dit
had moeten zijn ingesteld, vóórdat de minister
zyn keuze bepa dde. Van het onderzoek naar de
ziekenfondsen, dat blijkens een tusschenwerping
van den minister is ingesteld, is niets medege
deeld.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel (de heer Tal ma) zegt, flat de Maatschap
pij voor Geneeskunde het deed, beter dan de re
geering het had kunnen doen.
De heer Tydeman wijst op den kraehtigen
bloei van het ziekenfondswezen, wat uit het adres
van de arbeiders van de Sehelde en uit andere
adressen blijkt. Men moet het burgerinitiatief
aanmoedigen en ontwikkelen. Noodstand bestaat
ook alleen voor de ouderdomsverzorging. Spr. wijst
op de voorbeelden in Denemarken, in Zweden en-
in Zwitserland. In Engeland is verplichte verze
kering, omdat de deelneming aan de friendly
societies van de armsten te gering was.
Spr. hoopt dat de wetgever zijn sanctie aan
het stelsel van de regeering niet zal geven. Het
overbrengen van de kleine ongevallen naar de
Ziektewet, zegt hij ten slotte, zal het instituut
lam slaan.
De heer A a 1 b e r s e brengt den minister
warme hulde. Hij ontkent, dat Ongevallenwet
een bijzonder karakter draagt. De taak van den
staat moet een aanvullend karakter hebben. Als
men nu de invaliditeitskassen kon bezigen als
herverzekeringskassen, dan zouden kleine zieken
kassen mogelijk zijn en het particulier initiatief
op den voorgrond treden, doch spr. zal zich niet
temin neerleggen bij het systeem van de regeee-
ring.
Spr. acht het absoluut onverantwoordelijk voor
voorstanders van het beginsel der wet om prac-
tische redenen tegen te stemmen. Dit ontwerp
toch is een eisch van recht en de rechtsgrond,
waarop het steunt, is allerminst een Marxistische.
Spr. hoopt, dat het met groote meerderheid zal
worden aangenomen.
De heer D u y s herinnert uitvoerig aan de re-
solutiën omtrent sociale* wetgeving, genomen op
het socialistisch congres in 1904 te Amsterdam.
Daar werd de juiste rechtsgrond aangegeven.
Maar op hem socialist rust de plicht om de
schijnbare liefde voor de sociale verzekering van
de kapitalistische klasse in het licht te stellen,
zoowel voor de Kamer als voor de arbeiders bui
ten de Kamer. De bezittende klasse heeft geluk
kig ervoor gezorgd, dat men niet lang in twjjfel
behoeft te zijn ten aanzien van haar ware bedoe
lingen. Uit citaten van Bismarck e. a. tracht de
heer Duys aan te toonen, dat het slechts om het ka
pitalistisch klassebelang te bevorderen gaat bij
hen. Maar het doel is niet bereikt. In weerwil
van de sociale wetgeving in Duitschland, is de
sociaal-democratie gegroeid, omdat de arbeider
toch in weerwil van alles bijft proletariër, onder
drukt blijft door de productiewijze, door de tiran
nie van het kapitalisme.
En deze minister zegt het zeer openhartig om
de verkeerde kapitalistische toestanden te kunnen
handhaven moet men iets voor de arbeiders doen.
Men denke echter niet, hier te doen te hebben
met een vrije gift van het kapitalisme aan het
proletariaat. Het is hier afgedwongen.
Of de heeren spoediger of later een rechtsgrond
zullen vinden, hangt eenvoudig af van de macht
der socialisten, niet van de ontwikkeling der
rechtsbegrippen. Als men een zaak wil, dan vindt
men een rechtsgrond, als men de zaak niet wil,
dan veinst men de afwezigheid van een rechts
grond. Daarop berust de apenkooi, die men daar
over tot dusverre heelt gehoord. (De voorzitter
merkt op, das hier wel redevoeringen worden
uitgesproken, doch geen kool wordt verkocht.
De heer Duys neemt het woord terug).
Heden zal de heer Duys zijn rede voortzetten.
Het Koninklijk echtpaar naar Parijs.
De Fransche ^gezant te 's-Gravenhage, de heer
Marcellin Pellet, zal zich reeds a.s. Zondag naar
Parijs begeven, in verband met het bezoek van
H. M. de Koningin en Z. K. H. den Prins aan
Fallières, gedurende hetwelk de gezant officieel
in Frankrijk's hoofdstad aanwezig zal zijn.
Prins Hendrik.
Reuter seint uit Triest:
Eergisternamiddag is Prins Hendrik der Neder
landen hier per auto, in het strengste incognito
uit Abbazzia aangekomen. Hij stapte af in het
hotel Excelsior en bracht een bezoek aan aarts
hertogin Maria Jozefa. Gisterochtend is de Prins
naar München vertrokken.
Minister Kolkman.
De minister van financiën, mr. Kolkman, is
gister voor enkele dagen naar het buitenland ge
gaan. Zaterdag wordt hij weer aan zijn depar
tement verwacht.
De burgemeester van Haarlem.
Naar de Haarlemsche berichtgever van het
»Hbl." verneemt, is er groote mogelijkheid, dat
de burgemeester van Haarlem, jhr. mr. J. W. G.
Boreel van Hogeianden, zou worden gekozen als
lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
in de vacature, ontstaan door het overlijden van
mr. Sillem. Het schijnt dat jhr Boreel deze be
noeming zou wenschen te aanvaarden, waarvan
aftreding als burgemeester van Haarlem het ge
volg zou zijn.
Aanbeveling raadsheer Hoogen Raad.
De Hoog© Raad hieeft aan de Tweede Kamer
de volgende lijst van aanbeveling van zes can-
didaten ingezonden, ten einde daarop te kunnen
acht slaan bij hot maken van de .nominatie voor
die vacature van eene raadsheersploats, ontstaan
door die benoeming van den raadsheer jhr. mr.
W. H. die Savornin Lohman iot vice-president
van dien raad: 1. mr. JI. Hesse, raadsheer in het
gerechtshof te Arnhem; 2. jhr. mr. R. Feith,
raadsheer in het gerechtshof te 's-Gravenhage: 3.
mr. H. C. Dresselhuys, secretaris-generaal bij het
departement van justitie; 4. uit. R. H. A. M.
Romime, benoemd vice-president van heit gerechts
hof te Amsterdam; 5. mr. ar. L. E. Visser, vice-
president van de arrondissements-rechtbank te)
Rotterdam; 6. mr. L. C. Besier, substituut-officier
van justitie oij de arrondissements-rechtbank te
Amsterdam.
Staatscommissie voor de vlootverdediging van
Nederland en Nederlandseh-lndië.
Het „N. v. d. D," noemt het bericht van het
„Dgbld. van Z.-H. en 's Gr.", als zou luit.-generaal
Van Heutsz, ou d-g o u vcrne u r. g ene raai van Ned-
Indië, aangezocht, zijn om het voorzitterschap op
zich te nemen van ne commissie, welke een
onderzoek zat hebben in te stellein in zake J.e
veraediging van Nederland en Nederlandsch-In-
dië, waarvoor in de Tweede Kamer toezegging is
gedaan, onjuist. Van den heer Van Heutsz heeft
het blad vernomen., dat hij nog geen aanzoek ont
vangen heeft.
Het ontslag aan de Marinewerf.
Naar men aan het „Centr." Imeedeeilt, heeft een
comité van winkeliers der Oostelijke eilanden te
Amsterdam een request gezonden aan den mi
nister van marine, alsmede aan cie voorzitters
eri leden van de Tweedei Kamer dér Staten-Ge-
néraal, in zake het bericht van ontslag van 200
werklieden der Rijks marinewerf te Amsterdam
met het verzoek dat ontslag in te Dekken.
Het. gerucht ging te Amsterdam dat de directie
var. de Nederlandsdhe Scheepsbouwmaatschappij
aldaar, aan de directie der marinewerf het aan
bod had gedaan om een groot koopvaardijschip
te doen houwen op de rijkswerf. De scheepsbouw
maatschappij is door de buitengewone drukte op
haar werf niet in staat zelve het schip te bou
wen. i
Het „Hbl." beeft te bevoegder plaatje inlich
tingen ingewonnen omtrent de juistheid van bo
ven meegedeeld gerucht en vernomen, dat inder
daad het denkbeeld is geopperd om ter marine-
wtrf een koopvaardijschip te doen bouwen, welk^
bouw door de Nederlandsche Scheepsbouwmaat
schappij anders toch zou moeten worden afge
lezen en dat eenige correspondentie daarover
wordt gevoerd. Het plan heeft echter nog niet de
minste vastheid.
Naar het „Hbl." uit beste bron verneemt zou de
directie der Nederlandsche Scheepsbouwmaat
schappij bereid zijn, de voor haar bedrijf ge-
schikte werklieden der marinewerf in haar dienst
te plaatsen.
De Vrouw in 1913.
Reeds eenigen tijd geleden was bij enkele vrou
wen het denkbeeld gerezen om van de verschil
lende groote gebeurtenissen in het jaar 1913 partij
te trekken om datgene wat de vrouwenbeweging
beoogt, in ruimer kring bekend te maken. Op 30
Maart jl. kwamen eenige dames bijeen om de
eerste besprekingen te houden over het opgewor
pen plan om een groote tentoonstelling te orga-
niseeren. Aan een voorloopig comité van 5 per
sonen werd opgedragen te onderzoeken of er gelden
en werkkrachten benevens een geschikt terrein
voor een eventueel te houden tentoonstelling zoude
te vinden zijn.
Gister-middag had in American Hotel te Am
sterdam onder presidium van mejuffrouw dr. Mia
Boissevain een tweede bijeenkomst plaats van
ruim 40 vrouwen om over de uitvoerbaarheid
van het voorgestelde plan te beraadslagen. Met
overgroote meerderheid werd besloten om in 1913
een tentoonstelling te houden, welke een beeld
zou geven van het leven en werken der vrouw
in de huishouding en op maatschappelijk gebied
in 1813 en in 1913.
De tentoonstelling zal worden geopend op 1
Mei 1913 en 3 a 4 maanden duren. Men zal een
vereeniging stichten voor den tijd van 2 jaar,
waarvan men lid kan worden of donateur(trice).
Verder zal men een waarborgfonds trachten te
plaatsen in aandeelen van f 100men schat het
benoodigde kapitaal op f 150 000.
Amsterdam, waar een zeer geschikt terrein is
te verkrijgen, werd gekozen als plaats waar de
tentoonstelling zal worden gehouden.
Voor verschillende onderdeelen van de tentoon
stelling zullen sub-comité's worden gevormd. Onder
deze zullen een zeer voorname plaats innemen
een comité voor de historische afdeeling, met het
oog op de herdenking van 1813, terwijl een co
mité voor vrouwenkiesrecht een overwegend aan
deel in het werk zal nemen met het oog op de
groote verkiezingen in het tentoonstellingsjaar.
Reeds staande de vergadering traden verschei
dene leden toe en boden zich uitstekende werk
krachten aan.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 23 Mei 1912, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 768 0 te Horta.
Laagste barometerstand 751.3 te Skagness.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke
tot matige-, winden meest uit zuidelijke tot
westelijke richtingen, veranderlijke bewolking,
waarschijnlijk nog regen- of onweersbuien, zelfde
temperatuur.
ïHygiea."
Daartoe uitgenoodigd, woonden wij gister-avond
de oefeningen bij van de Dames-Gymnastiek-Ver-
eeniging ïHygiea" in het Gymnastieklokaal aan
den Buitenhavenweg, waarbij tevens de onthulling
van het vaandel dier vereeniging plaats had.
Na enkele oefeningen, waarbjj de damesturn
sters deden zien, dat zij met succes de lessen van
den onderwijzenden directeur, den heer Chr.
Krijger, volgen, werd het vaandel in het lokaal
gebracht en nam de presidente, mej. J. Lamers,
het woord. Zij verzekerde dat het vaandel, dat nu
ging onthuld worden, niet was aangeboden, maar
geheel uit eigen krachten, uit eigen middelen was
bekostigd. Zeker was dit voor de vereeniging een
rede om trots te zijn, dat zij in den korten duur
van haar bestaan dit vaandel kon verwerven.
Pres. zette de beteekenis van het vaandel uiteen
als een symbool van kracht door eenheid dat
vaandel zou de leden hechter aan elkaar verbin
den en aan de vereeniging; 'tzou haar een eer
zijn in den strijd en te beter, krachtiger het doel
doen bereikendoor beoefening der gymnastiek
de vrouw krachtiger te maken in den strjjd om
net bestaan. Waar de vereeniging in den laatsten
tijd vele leden moest missen, gedacht pres. dank
baar den steun der donateurs, en sprak zjj den
wensch uit voor een grooter ledental, hopend dat
vele nieuwe leden zich nu onder deze vlag zou
den scharen tot heil van eigen gezondheid en den
bloei der vereeniging. Waar iHygiea," zich me
tend met andere vereenigingen, reeds lauweren
verwierf, wilde pres. nu de uiterlijke teekenen
daarvan aan het vaandel hechten, den wensch
uitend dat nHygiea," onder haren energieken
directeur, nog menigmaal met nieuwe lauweren
worde gekroond. Moge de vlag van Schiedam
overal wapperen en Hygiea's leden, daarom ge
schaard, nog menigmaal met eereteekenen uit den
strijd komen 1
Het vaandel, nu onthuld, in drapeauvortn, is
van ripszjjde en vertoond op een wit veld met
gouden franje afgezet boogsgewijze, in blauwe
kleur, het epschrift bovenD. G. V. Hygiea en
benedenSchiedamdaartusschen is aangebracht
