Zaterdag 1 Juni 1912
Telefoon no. 85.
TWEEDE BLAD.
No. 10334.
Officieel© berichten.
Hoogere Burgerschool met
5-jarigen cursus
Burger-Avondschol» 1.
Staten-Generaal.
FEUILLETON.
het lot.
Gemengd Nieuws.
Kechtzaken.
SCHIEDAM.
Aangifte van leerlingen voorden volgenden cursus
kan vóór 15 Juni geschieden schriftelijk met op
gave van naam, voornamen, datum en jaar van
geboorte en de school, waar het onderwijs is
genoten, mondeling eiken Dinsdag (behalve 28 Mei)
en Donderdag van i'U 3'U 'n bet gebouw der
H. B S.
Jongelieden uit plaatsen, waar eene H. B. S.
met 5 j. c. is gevestigd, worden alleen toegelaten,
als zij zich metterwoon te Schiedam vestigen.
De Directeur
M. HORN.
Voor Nieuwe Leerlingen bestaat er gelegen-
genheid zich te laten inschrijven Maandag 3 en
Dinsdag 4 Juni a.s. 'savonds van 7 tot 9 in het
gebouw der Ambachtsschool, Liduinastraat.
Er moet worden medegebracht
le. een inentingsbewijs
2e. een verklaring van het Hoofd der lagere
school, waaruit blijkt dat de jongen deze school
geheel heeft doorloopen.
Om toegelaten te kunnen worden moet hij
twaalf jaar zijn.
De Directeur der Burgeravondschool,
J. H. HINGMAN.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 31 Mei.
Ziekteverzekering.
Er wordt voortgegaan met de algemeene beraad
slaging over de ontwerpen tot regeling van de
arbeiders-ziekteverzekering.
De heer Troelstra behandelt den rechts
grond. Ook bij deze wet staan de sociaal-demo
craten op het standpunt van den klassenstrijd.
Men heeft hier te doen met klassen. Dat erkent
ook de minister door de loonarbeiders in zijn wet
te betrekken. Maar de minister trekt, vooral bij
de ouderdomsverzorging niet de consequenties.
Er is hier, zegt spreker, een staalkaart van
rechtsgronden gegeven. Hij wijst verder op het
verschil van opvatting tusschen de heeren Aalberse
en Lohman de heer Aalberse kwam met de uit
werking van het beginsel van de christelijke op
vatting en taak van den staatde heer Lehman
acht het niet te zijn de taak van den staat, zede
lijkheid om te zetten in recht.
Spreker vraagt den ministerals het een zede
lijke eisch is, dat het loon voldoende is voor de
arbeiders, waarom geldt die eisch dan niet voor
arderen Zijn de misstanden, waaronder de niet-
loonarbeiders leven, bijv. de kleine middenstand,
niet het gevolg van het maatschappelijk stelsel?
Spreker meent, dat de ethische loontheorie van
den heer Aalberse niets ethisch heeft, doch zuiver
economisch is.
Niet omdat de arbeiders arm en ellendig zijn,
maar omdat zij beginnen op te komen tegen die
ellende, komt de bourgeoisie met deze wetten.
Na de opvatting van den heer Aalberse van het
staatssocialisme te hebben bestreden, zegt spreker,
dat de minister er alle aanleiding toe geeft, dat
men hem critiseert als wetgever. De sociaal
democraten weten nog niet, hoe zij zullen stem
men; zij wachten de verdere beraadslagingen af
en zullen ten slotte zonder politieke overwegingen
hun stem uitbrengen.
Met den lof van links op de risico-overdracht
vereenigt spreker zich niet, omdat daarbij zijns
inziens van den invloed van de arbeiders niets
terecht komt.
Na een kort debat naar aanleiding van inge
komen adressen en na een pauze zet de heer
Troelstra zijn rede voort. Hij spreekt nu over de
betaling van de kosten van de sociale verzekering.
Het opleggen van premie aan de werkgevers voor
de ouderdomspensionneering acht hij in ons land
onrechtvaardig P
De arbeiders, zoo zegt spr. verder, moeten zeker
geen premie voor hun pensioen betalen, vermits
het meerendeel den pensioengerechtigden leeftijd
niet haalt.
De sociaal-democraten aanvaarden bij de ziek
teverzekering principieel de premiebetaling dooi
den arbeider, maar met vrijstelling van de laagste
loonen en met het leggen van de kosten van het
bedrijfsrisico op den werkgever.
Uit het Duitsch vertaald).
14)
In den molen was het middagmaal juist afge-
toopen toen Frans met weenende oogen binnen
trad en zonder het gebruikelijk „Geloofd zij
boodschaP bracht datMoeder laat
WaV ?rootvader ziek is. Hij is bediend."
haar schm-t w? Y™ Helbing uit en maakte
wij nu pas?" 1S bediend En dat hooren
Zij was reeds de deur uit om naar den zieke
te snellen, voordat de molenaar bemerkte wi
er voorviel. De courant in zijn handen houdS
had hy noch op den knaap, noch op diens
boodschap acht geslagen. De troostende woorden
van zijn dochter Anna: „Je moet niet huilen
Frans! Hij zal wel weer gauw beter worden"'
maakten hem opmerkzaam.
„Wie is ziek Grootvader Hij moest de
vraag herhalen, want Frans kon van het snik-
n Seen woord uitbrengen.
"Re?. tl®eft bem bediend", zeide Anna.
«snmrfo-16^ ls bet 200 erg?" De molenaar
ernnto jp'eeP naai' zijn hoed en ging met
gioote schreden de Molestraat door.
De materieele voordeelen van de sociale verze
kering zijn geringdat bleek in Duitschland waad
de ondernemers den arbeider voor alle verzeke
ringen te zaraen nog geen halve cent per arbeids
uur betalen. Hier krijgen de arbeiders nog minder
en hier doet men hetzelfde als in Duitschland,
haalt men het geld uit de zakken van de arbeiders
door het tarief. Deze ziektewet geeft den arbeider
slechts enkele centen. De minister heeft er zich
voor te schamen.
De heer Van Karnebeek bestrijdt de Ziek
tewet in hoofdzaak op grond van het ontbreken
van de geneeskundige verzorging. Spreker zal
stemmen voor de motie-De Kanter—Rood
huizen.
De heer De Kanter verdedigt nader zijn
motie en bestrijdt de bewering des ministers, dat
hierdoor een novum in het debat zou zijn gewor
pen. Herhaaldelijk is in de voorbereidende stuk
ken gesproken over het stelsel van «particuliere
kassen hoofdzaak en overheidskassen aanvulling"
(de minister ontkent dit bij interruptie).
Vormbezwaren kunnen door amendeering wor
den opgeheven. Is de minister bereid, eerst de
ziektewet te doen afhandelen, dan wil hij de motie
intrekken, anders handhaaft hij haar.
De heer Lohman repliceert en verduidelijkt,
dat zijn bedoeling was, er aan te herinneren, dat
sedert de invoering van het Romeinsche recht er
een duidelijke scheiding is gekomen tusschen
recht en zedelijkheid, hetgeen in het oud-Ger-
maansch recht niet gold. Maar natuurlijk moet
het recht zedelijk zijn, echter kan men niet zeggen
de Staat moet iets tot recht maken, omdat het
zedelijk is. Ook kan er een plicht zijn tot geven
zonder dat er aan den anderen kant is een recht
tot ontvangen.
Hoezeer het nu wel zijn kan, dat spreker vaak
hetzelfde heeft gewild als sommige mannen, die
hun beginselen ontleenen aan de revolutie, toch
is het uitgangspunt dan heel anders. Spreker
vraagt zich steeds af wat gevorderd wordt door
Christelijke beginselen en gebaseerd is op de his
torie. Blijkt dit het geval, dan is het gewenschte
ook vrucht van evolutie, de man der revolutie
echter maakt zich een schema van de wereld,
zooals hij die wil inrichten en dwingt den maat
regel daarin. Gelukt dit, dan kan het wel het
zelfde zijn als hetgeen door de evolutie wgrdt
gevorderd, maar het is dan toeval. Dat het recht
veranderen moet, zeker, dat leert ook de histo
rische school, juist omdat de ethische beginselen,
waarop het recht steunt, veranderen, maar het is
de zaak omkeeren als men eerst met kracht van
geweld, met het recht van den sterkste vaststelt
wat recht is en ieder dwingt, zich daaraan te
onderwerpen zonder ie vragen of dit in overeen
stemming is met de heerschende ethische begin
selen en met de economische toestanden, zooals
ze tegenwoordig zijn.
Welnu, onze tegenwoordige economische toe
stand berust nog op ruil van preducten, niet op
de toekomst-wenschen der socialisten.
Wanneer men daarmee geen rekening houdt
en de arbeiders wil helpen door wetgeving, door
dwang, dan komen zij zooals steeds is geble
ken in slechter positie. Door op de industrie
steeds maar meer lasten te leggen en te dwingen
tot betaling van een minimumloon, dwingt men
den fabrikant alleen de allerbeste arbeider in hun
volste kracht te gebruikeneen mindere kracht
voor lager loon mag hij niet hebben, gevolg is,
dat de meer dan 30-jarigen schier norgens werk
meer vinden.
Jammer kan het zijn, dat een werkman na 40
dienstjaren ontslagen wordt, omdat men geen werk
meer voor hem heeft; onrecht geschiedt niet.
Had hij in die 40 jaren, waarin hij arbeidde niet
een paar dubbeltjes per week kunnen afzonderen
voor pensioen? In elk geval heeft de gemeen
schap hier geen taak, hier is geen taak voor de
wetgeving.
Toen men den schoolstrijd voerde, heeft men
steeds op den voorgrond gesteld, dat destijds de
geschreven wetten in s t r ij d waren met het
recht
Hij vraagt nogmaals, of de minister alsnog wil
maken, dat de bizondere kassen regel, de open
bare aanvulling worden. In dat geval wil hij,
hoewel noode, meegaan.
De motie-De Kanter acht hij niet opportuun.
De Raden- en Ziektewet zijn te veel met elkaar
saamgegroeid voor scheiding.
Dinsdag voortzetting.
D i e v e n aangehouden. Naar hef huis van
bewaring te Alkmaar zijn overgebracht de 3
personen die onlangs te 's-Gravenhage waren
aangehouden ter zake van een reeks rij.vieldief-
Theo en Martha drongen zich om Frans om
hem te troostenhij moest bij hen blijven spelen.
Maar Frans liet zich niet vasthouden zoo snel
hij kon, vloog hij naar huis terug.
Een uur kroop voorbij en nog een. De oude
lag in zijn bed en sluimerde. Hij was zoo moe,
zoo moe van tachtig, lange levensjaren.
Rosine, de molenaarsvrouw had het eindelijk
zoover kunnen brengen, dat Marie en de kinde
ren even om de keukentafel kwamen te zitten
om wat te eten. Zoo zat de molenaar alleen
bij den zieke.
Aandachtig, bijna angstig, beschouwde hij hem.
Zou het nog mogelijk zijn, zijn zaak uiteen te
zetten? Wat hij gisteren aan zijn vrouw ge
zegd had, was maar al te waar. Hij had geld
noodig; de termijn voor groote houtkoopen, die
hij onmiddelijk voor den oorlog gedaan had, was
binnenkort verloopen. Als hij zijn verplichtingen
niet kon nakomen, was al zijn crediet verwoest.
Hij wilde eens openhartig met Melcher spreken,
dan zou deze hem zeker wel eenige duizenden
guldens voorschieten, eenige duizenden van de
vele, die in 's molenaars schrijfbureau opgeslo
ten lagen. Verliezen zou de oude er niets bij.
Wel stonden de papieren wegens den oorlog
niet zoo gunstig; hij zou hem echter door
noogere rente schadeloos stellen.
,?ter Helbing wachtte en hoopteeen oogen-
i je gezondheid nog maar bij de tachtig jaren
Eei oogenbhkje voor den molenaar hing daar
zooveel van af, Melcher echter lag rustig, zonder
stallen en die er van verdacht worden elders
diefstal van gouden en zilveren voorwerpen te
hebben gepleegd, o.a. te Alkmaar Lij' den heer
L. B.uuren, den 30en April. Voorwerpen van de
zen diefstal afkomstig zijn, naar wij rocus mede
deelden, door de recherche' te 's-Gc ivenhagte bij
c.pkoopers opgespoord.
De aangehoudenen bekenden ae diefstallen te
Alkmaar, Voorburg en Voorschoten te hebben
gepleegd.
Men meldt voorts uit 's-Gravenhage:
Door de politie is huiszoeking geoaan in de
woning van zekeren De B., destijds bode bij de
Openbare Reiniging alhier en veroordeeld we
gens poging tot rijwieldiefstal.
Een aantal vermoedelijk van diefstal afkom
stige rijwielen werd door de politie in bps lag
genomen De B. werd als verdacht van heling
overgebracht naa,r het sectiebureau aan het Aiex-
an dersplein.
D e m i s h a n d e ling te L i i h. Men meldt
ons uit. Lith d.d. 30 Mei aan, de ,,'sHert. Ct.">':
'Itdennamiddag is J. v. Nunen, die Zaterdag
jl. in hét café het „Haasje" alhier door A. van
Mis mishandeld géworden, aan de bekomen
wond overleden.
Het lijk is door de politie in beslag genomen.
Eenhert gevan g e n. Men schrijft uit Bireda
Vrijdagochtend omstreeks 8 uur is in het park
het Valkenberg, midden in de gemeente Breda
ee n hert gevangen. Het dier was langs den Sin
gel geloopen en de Mark overgezwommen, waar
na het een bezoek bracht aan de K. M. Academie,
cm daarna weer over een singelgracht te zwam
men en zoo in het Valkenberg te komen. Eenige
tuinlieden zagen het dier loopen, en hel mocht
hm gelukken, het dier op het erf van den op
zichter te jagen alwaar het, alhoewel met veel
moeite, levend kon gevangen worden. Het dier
is circa 2 jaar oud en voorlopig in een stal
opgeborgen.
Muurschilderingen. De voormalige
Roomsche, thans Protestantsche, kerk te Helvoirt
bij 's Hertogenbosch, is een mooi, stijlvol ge
bouw uit de jaren 1500. In het houten gewelf
van het voormalig priesterkoor dezer kerk, dat
is ingericht voor kosterswoning, zijn van onder
de kalklaag wandschilderingen ontdekt, die,
volgens deskundigen, afkomstig moeten zijn van
een groot kunstenaar. De koster heeft onder
die gewelven zijn droogzolder.
Door de commissie tot behoud van oude monu
menten zijn de gewelfschilderingen, die zeer
vaag van onder de kalklaag te voorschijn ko
men, geïnventariseerd. M'enig kunstenaar en
belangsi ellende komt ze in oogenschouw nemen.
De tafereelen stellen het laatste oordeel voor.
Behooving? De heide mannen, die gis-
steren een looper van den commissiehandel
Mirandolle Voute Co., in den uitgang van
postkantoor te Amsterdam tegen het lijf liepen,
waren gistermorgen omstreeks negen uur aan
het Centraalstation aldaar aangekomen. Zij had,
den elk een city-bag bij zich en gaven die voor
werpen aan het station in bewaring De politie
heeft gepoogd, toen de gearresteerden Duitscher
die mededeeling deed, beide taschen in beslag
te nemen, maar de voortvluchtige Duitscher
had omstreeks half-elf zijn city-bag teruggehaald
en zal waarschijnlijk per trein in de een of
andere richting zijn verdwenen.
In de tasch van den gearresteerde werd niets
verdachts gevonden.
Het bedrag aan geldswaarde in de ontfutselde
portefeuille is f 1950.
Men meldt nader:
Pij het door de politie ingesteld nader onder
zoek blijkt meer en meer, dat hier sprake is
var. een welgeslaagden gauwdievenstreek.
Be heide personen, die dan bediende van den
commissiehandel Mirandolle Voute Co. in den
verlangens hij had zijn rekening met deze
wereld afgesloten. Het tijdelijke lag achter hem
zacht sluimerde hij als christen, gelijk hij als
christen geleefd had. de eeuwfgheid tegemoet.
Des te heftiger stormde het in het hart van
den molenaar. Een gedachte was plotseling bij
hem opgekomen, vreeswekkend, als een bliksem
schicht uit een zwarten onweersnacht. Hij sprong
op, het koude zweet kwam op zijn voorhoofd. Hij,
Peter Helbing, zoo iets doen. Neen, nogmaals
neenEn toch -
Daar trad het verlokkende tooverbeeld der
laatste weken weer voor zijn geest een reus
achtige nieuwe zaagmachine, geweldige hout
stapels, talrfjke arbeidende handendat alles
en nog veel meer zou zijn eigendom zijn, als hij,
in plaats van Melcher het gelukkige lot bezeten
had. Wat had een stervende aan al dien rijk
dom Nu was het oogenblik gekomen. Zou
hij dit oovenblik onbenut laten De strijd was
kort, maar ontzettend. Peter Helbing was tot nu
toe een rechtschapen man geweestzijn aange
boren en levenslang geoefende eerlijkheid en
rechtschapenheid zeiden hem duidelijk, dat het
een wraakroepende zonde was, zich aan het
goed van weduwen en weezen te vergrijpen.
Zich aan het goed van weduwen en weezen te
vergrijpen - Dat wilde hij ook niet in geen
geval hij dacht er niet aan de weezen te be-
nadeelen zij zouden niets verliezen. Integendeel,
met overvloedige rente zou alles later weer in
hun rechtmatig bezit gesteld wordenHij
uitgang van het postkantoor tegen hot. lijf liepen,
waren gistermorgen omstreeks negen uur aan
hel Centraalstation aangekomen.
Zij hadoen elk een city-bag bij zien en gaven
die voorwerpen aan het station in bewaring.
Cc politie heeft gepoogd, toen ae gearresteerde
Duitscher die mededeeling deed, beide tnssenen
in beslag te nemen. Dat ging niet
De voortvluchtige Duilscner had n.l. omstreeks
half elf zijn city-bag teruggehaald en zal waar
schijnlijk per trein in de een of andere richting
zijn verdwenen.
In. de tasch van den gearresteeraci werd niets
verdachts gevonden, iets wat, met het oog op
diens spoedig gevolgde arrestatie, ook nieil mo
gelijk was.
Het juiste bedrag aan geldswaarde in de ont
futselde portefeuille bedraagt f 1950.
Van den voortvluchtige, waarvan niet zonder
grond wordt verondersteld, dat hij er met den
buit vandoor is, had de politie gistermiddag nog
geen nader spoor.
Relletje. Vrouw Roerdinkholder, de vrouw
van den gewezen concierge van de Haagsche
Tram wegmaatschappij, heeft gistermiddag in de
Veenestraat te 's-Gravenhage door haar optre
den weer een relleltje veroorzaakt, zoodat de
politie het geraden vond haar te arresteeren.
Zij verzette zich daartegen hevig door te rukken,
te slaan en te*trappen niet dan na veel moeite
kreeg men haar in een auto, waarmee zij naar
het politiebureau aan de Groenmarkt werd
gebracht.
De uitbarsting van denChiriqui.
Men zal zich herinneren, dat wij eenigen tijd
geleden een Reuterbericht publiceerden, waarin
melding werd gemaakt van een uitbarsting van
den Ciriqui, die tal van Indianendorpen verwoest
en vele slachtoffers gemaakt zou hebben. De
vulkaan ligt op ongeveer 40 KM van Bocas
del Toro in Panama. Een telegram uit Bocas
meldt nu, dat er in het geheel geen uitbarsting
van den Chiripui heeft plaats gehad, doch dat
er wel een reusachtige boschbrand in de Cor
dilleras gewoed heeft, een schouwspel, dat, van
Bocas uit gezien, veel op een uitbarsting van
genoemden vulkaan geleek. De brand heeft
echter geen slachtoffers gemaakt.
De builenpest te Hong-Kong. Naar uit
Hong-Kong aan de „New.York Heraldgemeld
wordt, heerscht de builenpest (.aar op hevige»
wijze. Dagelijks worden ongeveee 30 nieuwe ge
vallen geconstateerd. Da do afgieloopen week zijn
199 gevallen geconstateerd, waarvan 168 möt doo-
do.iij'ken afloop. Sinds het uitbreken der post zijn
totaal 1059 personen aangetast, waarvan reeds
951 overleden zijn. Krachtige maatregelen zijn
genomen om de epidemie te bestrijneo. De plaat-
'sc-lijke autoriteiten worden bijgest ian door de
militairen. De toestand wordt nog verergerd dooi
de aanhoudende droogte en den garingen water
voorraad.
Het scheepvaartverkeer ondervindt groote ver
traging tengevolge der quarantain^-maatn.gelen,
genomen tegen schepen, die uit Hong Kun»; ko
men.
In de zaak tegen ds. A. E. van Oostzee, be
schuldigd in den avond van 16 Februari zijn
echtgenoote opzettelijk van het leven te hebben
beroofd, zijn namens den otficier van justitie 28
getuigen gedagvaard.
Mr. L. L. W. van Gigch, te Amsterdam, die
den beklaagde zal verdedigen, heeft als getuige-
deskundigen doen dagvaarden dr. H. I. M. Schpo,
te Amsterdam, en prof, dr. C. II. II. Spronck te
Utrecht.
De zaak wordt, gelijk vroeger als is gemeld,
Woensdag a. s. voor de rechtbank te Heerenveen
behandeld.
zou voor hen zorgen al een vader, zou hun
een passende opvoeding geven en hen tijdig in
het bezit stéllen van het hun toekomende geld.
Was de oude zelf niet bevreesd geweest, dat die
plotselinge rijkdom nadeelig zou kunnen wer
ken? Het zou daarom veel beter zijn, dat zij op
verstandige wijze op dat. groote bezit, werden
voorbereid. Niets, niets, wilde hij voor zich
behouden. - Bedriegen - Hoe ontzettend -
God verhoede datNeen, neen, alleen maai
de vrije beschikking erover, alleen maar het
recht om volgens eigen goeddunken er mee
te kunnen werken 1 Zonder remmende bepa
lingen en kleingeestig toezicht zou het geld
rijke winst afwerpen, waarachtig niet tot nadeel
van de kinderen.
Maar beter zou het toch zijn, als hij Melchers
toestemming krijgen kon. Als de ouden nog
eens de oogen opende 1 Als hij nog eens spreken
kon, nog een enkel woord kon uitbrengen
De molenaar boog zich overliet bed en fluister
de dringende, smeekende woorden in het ooi-
van den stervende. Het minste knipoogen of
bewegen der lippen had hem als antwoord,
als toestemmiug gegolden. Maar de oogleden
bleven geslotenhijgend-moeielijk was zijn
ademhaling en de vingers van den grijsaard
waren koud. Er was geen twijfel aan de dood
naderde.
Wordt vervolgd.)
