Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
f
finn bS::r f en rr fis
Gratis Ongevallenverzekering
Allen ter stembus!
35ste Jaargang
Dinsdag 17 September 1912
iNo, 10424.
De Troonrede.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
50 ct
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
OTcreeiioistig op de polis yermelde yoorwaarden.
btf
levenslange
geheele
invaliditeit
De verzekering wordt gewaarborgd door
bij
verlies van
een hand,
voet of oog,;
Hollandsche Algemeene
bjj verlies
bii
dood
een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
I I (J U een duimI U U wijsvinger^; I (J
bil
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Een laatste woord, eene laatste opwekking moet
ons in het gezicht nagenoeg van de stembus, wier
veelsprekende inhoud over de te vaceeren Raads-
zetels in II en III zal beslissen uit de pen. Het
Raadsvotum in III zal over de opengevallen zetels,
waar slechts twee candidaten voor elke vacature
gesteld zijn, direct beslissende verkiezing in II
kan met drie candidaten tot eene herstemming,
maar kan ook bij eerste stemming tot het
dezerzijds gewenschte resultaat leiden, als alle
christelijke kiezers nog in deze laatste uren voor
de stemming het gewicht dezer Raadsverkiezingen
voldoende beseffen.
Christelijke kiezers in de beide districten, waar
Woensdag de verkiezingen voor den gemeenteraad
plaats hebben, begrijpt, waar 't bij deze stembus
om gaat 1 't Gaat slechts in zoover tegen de vrij
zinnig-democraten, als 't er op aankomt een protest
te stellen tegen de beginselloosheid en futloosheid
van eene partij, die nog beweert de beginse
len van recht en orde voor te staan, die nog
zekeren eerbied huichelt voor het traditioneele
Stamhuis van Oranje, maar die de ergste vijanden
van ons nationaal koningshuis op het schild heft.
De vrijzinnig-democratische partij, die nog tot de
ordelievende partijen wil gerekend worden, beveelt
openlijk in haar orgaan «Vrijzinnig Schiedam
ontwaakt" de candidaten van de partij van wan
orde en geweld, de partij die den arm van den
werkwillige verlamt en door het terrorisme harer
aanhangers zoo menigen nijveren werkman broo
deloos maakt, bij deze verkiezing aan. En zij dekt
die valsche aanbeveling door namen van personen,
die door hun stand en positie in de maatschappij
zich van dit ergerlijk gedoe te meer moesten
onthouden.
Maar meer nog dan tegen dit afschuwelijk ver-
kiezingsgeknoei der vrijzinnigen, al dekt 't zich
ook met het democratisch étiket, gaat 't bij deze
verkiezingen tegen den overmoed, de brutaliteit
der sociaal-democraten, die reeds éen zetel in den
Raad te veel hebben en er nog twee zouden
willen bemachtigen. Ieder, die de beraadslagingen
in onze vroedschap aandachtig volgt, weet, hoe
onhebbelijk de eenige vertegenwoordiger dier partij
zich in den Raad gedraagt, herinnert zich nog
hoe hij bij het begrootingsdebat een tactiek heeft
gevolgd, die door alle weidenkenden niet der
christelijke partijen alleen ten strengste is
veroordeeld. Tegen die partij vooral, die hare
aanhangers niet naar den Raad zendt, om daar
de algemeene belangen te bevorderen, maar om
de bijzondere partijbelangen te dienen, om van
hun raadszetel een publieke tribune te maken tot
propaganda voor de sociaal-democratische begin
selen, gaat 't bij deze Raadsverkiezingen. Zij be
hoort uit ons stadsbestuur te worden geweerd,
haar mag geen plaats worden gegeven bij de be
raadslagingen onzer vroeden.
Christelijke kiezers in de beide districten, waar
Woensdag de stembus ter tafel staat, begrijpt dat
allen wel. Bij het beginselloos stemgeknoei der
vrijzinnig-democraten, bij den brutalen overmoed
der sociaal-democraten, houdt het weldenkend
deel van Schiedams nijvere burgeren het oog op
U gerichtGij zult tegen het ergerlijk gedoe van
de partijen van den vrijzin en den volksdwang,
Uw waardig en krachtig protest stellen door als
éen man op te komen voor de candidaten der
christelijke partijen, die recht en orde in hun
vaandel schrijven 1 Weet het wel, christelijke
kiezers in II en III, ditmaal mag nu eens geen
een, geen enkele van de stembus wegblyven. Die
de stad uit wil, stelle zijn reis uit of ga voor het
verlaten der stad stemmen. Om 8 uur kan
men al aan de bureaux terecht, om 5 uur zijn
ze beslist gesloten. Die ziek of zwak is, ga
toch, zoo eenigszins mogelijk ter stembusals
men een half been heeft, mag men daar niet
ontbreken. Die veel werk of zaken heeft, ga eerst
stemmen, hij zal met te meer verlucht gemoed
zijn zware dagtaak vervullen, als hij zijn duren
kiezersplicht vervuld heeft.
Ijvervolle propagandisten onzer christelijke par
tijen, zorgt, dat er Woensdag geen enkele, die
het witte cirkeltje zwart mag maken, achterblijft,
bezielt de lauwen en tragen, steunt de zwakken
en wankelmoedigen, haalt ze allen bijeen uit
straten en stegen, van het kantoor en uit de werk
plaats, zorgt dat klokslag vijf ure alles, alles
binnen is.
Aldus trekken Woensdag de christelijke heir-
legers in breede kolonnes op, naar Blüchers histo
risch woordgetrennt aufmarchiren, gesamtlich
schlagen. Zoo vervulle ieder weldenkend, chris
telijk kiezer zijn duren, gewetensvollen plicht en
stemme in
District II,
vacature—C. W. De Jong, op den heer
J. A. M. MEIJER,
en in
District III,
vacature-H. van der Drift, op den heer
O. DUBBELMAN,
(boekhouder bij de firma A. F. Smulders),
vacature—W. C. Gerlach, op den heer
T. VAN ES.
Dan leidt veler afzonderlijke gewetensvolle
plichtvervulling tot het gezamenlijk welslagen,
het schoone, prachtig geheel dat wij Woensdag
avond hopen te constateerende besliste veroor
deeling van het vrijzinnig stembusgeknoei en van
de socialistische brutaliteit door de zegepraal van
de candidaten door de christelijke partijen gesteld.
Dat beleve onze goede stad in deu avond van
den 18 September, die een gloriedag kan zijn
voor het ordelievend, christelijk Schiedam
De stembus is geopend van 8 tot 5 ure.
De inhoud van de Troonrede de laatste in
deze parlementaire aëra welke heden door
H. M. de Koningin in persoon is uitgesproken, zal
wel met minder nieuwsgierigheid in den lande
zijn tegemoet gezien dan die van vorige jaren.
De belangrijkste wetsontwerpen toch, welke
het kabinet Heemskerk zich had voorgenomen
'n deze parlementaire periode af te doen, zijn
thans, voor zooverre nog niet in het «Stbl." ver
schenen, reeds bij de Kamer ingediend of in ver
ren staat van voorbereiding.
Het was dus te voorzien, dat deze Troonrede
niet veel nieuws ten aanzien van nog in te die
nen wetsontwerpen zou bevatten. Temeer was
er geen aanleiding tot verdere overlading van het
parlementaire menu, waar de Kamér nu nog
voor zulk een enorme massa werk zit, zoodat er
weinig kans bestaat het huidige werkprogramma
dit jaar voor een goed deel zal worden teneinde
gebracht.
Het is dan ook niet zonder grond, dat in de
Troonrede wordt gezegd; «deze zitting zal uwe
toewijding en krachtsinspanning op zware proef
stellen."
Moge het inderdaad gelukken in deze periode
de Invaliditeits- en ouderdomsverzekering en de
Ziektewet af te doen.
Het zal voor den komenden strijd in 1913 voor
zeker een belangrijk voordeel zijn voor rechts,
wanneer den kiezers kan voorgehouden worden,
dat op sociaal terrein de'rechtsche partijen in ons
Parlement gewichtige zaken hebben tot stand
gebracht.
Wat de aangekondigde nieuwe wetsontwerpen
betreft, bepalen deze zich tot een wettelijke re
geling betreffende woonwagens en woonschepen,
tot bestrijding van habitueele dronkenschap en
tot beteugeling van landlooperij en bedelarij
pensionneering van gemeente-ambtenaren en hunne
weduwen en weezenvoorloopige regeling inzake
electriciteits-voorziening geleidelijke opheffing der
in Oost-Indië op hoog gezag ingevoerde koffie
cultuur.
Mede is van veel gewicht de, na de herhaalde
ministerieele crisissen aan het Dep. van Oorlog
reeds in uitzicht gestelde, samensmelting van de
Departementen van Oorlog en Marine. De Troon
rede kondigt aan, dat beide ministeries door een
Departement van Defensie zullen worden vervangen-
Eindelijk is ook aan den toestand der water
wegen van Limburg bijzondere aandacht gewijd.
Aangekondigd wordt, dat spoedig omtrent de ka
naliseering van de Maas voorstellen zullen worden
ingediend.
Inderdaad is dit voor de ontwikkeling der
industrie en mijnbouw in het Zuiden van het
allergrootste gewicht. Hoewel wij niet gelooven,
dat er veel kans bestaat, dat dit jaar deze zaak
nog zal worden afgedaan, wordt hiermede toch
voldoende blijk gegeven, dat minister Regout van
de groote urgentie dezer materie overtuigd is.
De minister kwijte zich nu spoedig van zijn
taak. Moge de Kamer hem daarin krachtig steunen.
De Troonrede bevat de gebruikelijke mededee
lingen over den toestand van handel, scheepvaart,
koloniën enz.
De financiën van het Rijk worden nogal gunstig
genoemd. Duurzame versterking der middelen
ter voorziening in de kosten, welke nieuwe wet
ten zullen eischen, wordt echter dringend nood
zakelijk genoemd.
In zijn geheel genomenmag deze Troonrede
een deugdelijk staatsstuk worden genoemd. Er
wordt hierin niet onnoodig getuigd en evenmin
worden er overdreven beloften voor de toekomst
gedaan. Het is een zakelijk stuk, waaruit blijkt,
dat er door de tegenwoordige bewindsmannen
krachtig wordt gearbeid op allerlei terrein.
Moge dit nieuwe zittingsjaar, onder de schutse
van den Algoede, alleszins vruchtbaar zijn, tot
heil van land en volk.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Roode Maandag.
Na een openluchtmeeting Zondag-middag', op
een land ,aan de Dwarsstraat gehouuen, waarbij
het lid der Tweede Kamer, W. H. Vliegen en Jan
Kennedy, uit Amsterdam, a,ls sjprekers optraden,
is aan den vooravond van do opening der Ka
merzitting weer door de afd. Schiedam van de
S. D. A. P., don Sohied. Bestuurdersbond en de
bij deze aangesloten vereenigingen, een prop %-
gandatocht voor algemeen kiesrecht door deze ge
meente gehouden.
't Was weer het gewone vertoon van vaandels
en transparanten, die in verlichte opschriften de
vrome wenschen der hetoogers verkondigden.
Voorop ging, natuurlijk, een transparent voor alge
meen kiesrecht en dteni acht-urigen arbeidsdag,
dat aan de keerzijde het veelzeggende opschriit
te zien gaf „eenheid geen verdeeldheid", oen op
wekking' die zeker ook in de rooide kringen alles
zins mag worden ter harte genomen, verder het
wel up to date „Wij eischeni afschaffing: van dien
nachtarbeid" en daarna een reclame voor de
aanstaande Raadsverkiezing. Aan weerszijden van
een verlichten „doofpot", ontkapten molen, werd
aanbevolen te kiezen resp. J. Dinkelaar on W.
van den Hoek, De 'kaarsjes in den doofpot gingen
tijdens den omgang1 uit fataal voorteeken voor
de betrokken roode candidaten.
Van uit „Constantia" omstreeks half negen ver
trokken, ging de stoet, komende langs de Broers-
vest van den Singel, langs de Buitenhaven naar
het Iioofd, om na een toertje door het Gorze-
kwartier langs Hoofdstraat, Lange Nieuws traat
over de Oranjebrui langs Nieuwe Haven en door
Fabri- en Mariastraat langs den bekenaea weg
weer het lokaal in de Boterstraat te bereiken. De
muziek voor en in het midden van den stoet
ctecd weinig welluidende tonen hooien, en het lied
van het „heilig ideaal", werd meerendeels over
stemd door den bekenden zang die Oranje hoven
houdt en de socialisten naar den harington ver
wijst.
Van eenige geestdrift bij het publiek langs den
weg was ook nu weer geen sprake. De toeschou
wers lieten de roode arbeidsparty en den haar
verknechten Sollied. Bestuurder-bond kalm demon-
streeren. Zij vermaakten zich met de roode licht
jes en de kloeke jongens die Wilhelmien deden
leven en gingen met een schamper lachje voor de
Rooae Maandaghouders huns weeg's.
Pater Bartijn.
Naar wij Vernemen, 'gaat de weleerw. pater
Bartijn, sedert 4 Januari 1905 kapelaan der St.
Janskerk aan de Lange Haven alhier, tot ande
ren werkkring geroepen, onze gemeente verla
ten. Velen zullen zeker mèt ons van het ver
trek van dezen geestelijke met leedwezen kennis
nemen. De weleerw. pater Bartijn heeft zich toch
in de ruim zeven jaren dat hij hier werkzaam
Was, de achting en genegenheid van Schiedams
Katholieken alleszins verworven. Niet alleen als
volijverig zielzorger en vriend en raadsman vooial
ook van zoovele minbevoorrechten in het maat
schappelijk leven, maar ook iu zoo menigen kring
van katholieke actie werd hij zeer gaarne ge
zien. Zijn vertrek zal zeker in vele kringen een
leemte laten.
Wij vernemen, dat pater Bartijn overgaat naar
de Belgische provincie zijner orde van den H.
Dominicus, om in Begië vooral onder de daar
gevestigde Hollanders werkzaam te zijn. Moge hij
in zijne toekomstige standplaats een alleszins
aangenamen en vruchtbaren werkkring vinden 1
Volksbadhuis.
In de week van 814 Sept. 1912 werden
genomen 427 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 19 kuipbaden 54
regen 24 regen 287
school
kinder a 5 ct. 43
Hoogwater te Schiedam: Woensdag
18 Sept. 8.49 v.m., 9.12 n.m.
Door de politie ;is gistermiddag op
de N. Haven nabij de St. Liduïnastraat een koet
sier van een vrachtwagen aangehouden, die in
beschonken toestand verkeerde. De man iwerd
naar het politiebureau overgebracht.
Gistermiddag beklaagde zich een
jongmensch bij de politie, dat een man hem een
klap in het gelaat had gegeven, omdat hij een
jongen een duw gaf, die zijn fiets wilde bescha-
digen.
De dader werd opgespoord en heeft zijn ver
ontschuldiging aangeboden.
H eden-och ten d is uit Delft hier ter
stede aangebracht de 11-jarige van O., die gis
ter-morgen op weg naar school was weggeloopen.
De jongen was (reeds meermalen de ouderlijke
woning ontloopen.
UIT DELFT.
Te Delfr is 54 jaren oud overleden de heer
H. Posthumes, sedert 1 Mei 190t> ontvanger der
registratie en domeinen aldaar.
Te Delft is gisternacht de 16-jarige schip
persknecht K., varende aan boord van het schip
„Charles Fraassutrm", in de Schie geraakt en ver
dronken. Vanochtend is zijn lijk gevischt.
UIT ROTTERDAM.
Gisterochtend is de op het vliegterrein aan den
Bergweg alhier staande loods van den vlieger J.
van Bussel, met het zich daarin bevindende Blé-
ridt-vliegtuig en een ander, in aanbouw zjjnde
Bléiiotmachine, totaal verbrand. Omstreeks kwart
over negenen was de monteur G. J. Bosman,
wonende in de Schoonoordstraat, in de loods
bezig met een benzine-'soldeerbout een draad te
soldeeren, die van een der vleugels was losgeraakt
De monteur, die geheel alleen Werkzaam was.
ontdekte plotseling onder de machine een vlam;
enkele oogtenblikken later reeds sloegen de vlam
men, ver in den omtrek zichtbaar, boven de loods
uit. Aan blusschen door den monteur viel niet
te denken. Onder leiding van den brandmeester,
den heer M. van Riet, gaven de gasten van spui
ten 18 en 13 weldra met twee- op de waterleiding
geplaatste slangten water. De hoofdman, de lieer
Jac. Bakker nam later de leiding van de blus-
srbing over. Ook de reddingsbrigade en de spuiten
48, 14 en 17 waren ter plaatse.
De loods met den zich daarin bevindenden
inventaris, het Blériot-Vliegtuig van Van Bussel
en hef in aanbouw zijnde toestel, waren voor
110,000 tegen brandschade verzekerd.
RdteidaBdseli Nieuws.
DE OORLOG TUSSCHEN ITALIË EN TURKIJE
Uit goede bron wordt vernomen, dat Italië's
laatste voorstel was, dat de Porte Libië onaf
hankelijk zou verklaren en er geheel die handen
van zou aftrekken, waarna Italië zich met de
inwoners zou verstaan. De Porte vioma, zegt men,
dit voorstel onaannemelijk.
Op den Ralkan.
Aan de „Daily Mail" wordt uit Sofia gemeld:
De „Stem van het Leger", het orgaan van de
Bulgaarsché reserve-iofficierlen, schrijft, dat koning
