Kunsttanden.
f30 - per mille.
SILVIUS IJs- en Melksalon,
I. Eerste MteÉmsclie Stoom- en Eleclrisclie Wasch- en Strijl iÉlÉg
BRAAM-MEIJER.
POOLSCH KOFFIEHUIS,
ROTTERDAM.
H. C. ERWIG, Tandtechnicus,
WILLEM VAN SANTEN, Coiffeur, Posticheur,
M. N. Th. TIEMAN, Sigarenfabrikant,
Geen beter adres in geheel Rotterdam.
Gegarneerde
Gr. H. RINGK,
Adyertentiën.
Kruisstraat 6, ROTTERDAM.
Hoogstraat 216, o/d. Fransche Bazar.
Hoogstraat 377, o/d. Steigersclie Kerk.
TJitstoomerijChemische WasscherijKunstververij
Tapij t reiniging, Gordijnenapprétage.
Tuindersstraat 93 Telef. 963 - 983 ROTTERDAM.
Hoogstraat 321,
Pracht ure collectie
s voorhe t
Nieuwstraat 7, ROTTERDAM.
dan niet hadden verloren. Het weerstandsvermo
gen der cellen van eenzelfde praepanaat is trou
wens nogal.ongelijk, maar door tellen do" dunde
en levende cellen krijgt men betrouwbare uit
komsten.
He cellen van het roodie koolblad bevriezen
Rj 2 gr., maar sterven eerst tusschen 5
gi en 7 gr. C. Heeft men echter doorsneden
gebracht in oplossingen van glucose, een sub
ker, die betrekkelijk snel in de cellen binnen
dringt, zoo wordt het weerstandsvermogen dier
cellen buitengewoon versterkt; een normale glu-
case-oplossing (18 o/0) maakt, dat de cellen der
rende kool een temperatuur van zelfs 22 gr.
kunnen verdragen, dit is bijna zooveel als onze
klimop of hulst, die slechts bij1 25 g:r. ster
ven. Bii Tradescantia, een tropische plant
bereikt men hetzelfde. Brengt men nu de coupes
over van de glucose-oplossing in water, en la iL
ze daarop drijven tot zij de opgenomen suiker
wederom hebben verloren, zoo neemt bet weer
standsvermogen tegen koude weer snel af. Ook
met andere koolhydraten, met alcoholen, enz wor
den dergelijke resultaten verkregen.
De vork. Een der moest onontbeerlijke iafel-
benoodigdh-eden is tegenwoordig wel de vork. Bit
eet werk tuig heeft zich nagenoeg bij alle cultuur
volken ingeburgerd en uit de manier waarop
iemand de vork hanteert, maakt men veela' ge
volgtrekkingen omtrent zijn opvoeding: daarbij
zekere regels in acht te nemen behoort tot de
goede manieren.
Dat. men in China on elders eet met twee hout
jes, is algèmeen bekend, minder echter het feit,
cat op het platteland van Spanje en Ruslana
nog' vele mensehen zijin, die bij heit eten in plaats
van een kunstmatige vork hun natuurlijke, vijftan-
dige vorken hun handen gebruiken.
'Evenals zoovele voorwerpen van dagelijikseii ge
bruik heeft ook de vork een interessante geschie
denis achter zich. Ook zij heeft tallooze moeilijk
heden en bezwaren te overwinnen gehad, en al
lerlei gedaantewisselingen ondergaan, eer zij haar
tegenwoordigen- vorm had.
Aan het volk der Romeinen, dat zich tot zoo
hoog peil van beschaving heeft opgewerkt, en bij
hetwelk men van tallooze latere uitvindingen al
de eerste kiemen aantreft, was, volgens de meeste
geschi-e-dvorsehers, het eten met de vork te cene-n-
male onbekend. Niettemin zijn er in 1874 le Romle
©enige kleine pronk vorken gevonden, die al tame
lijk veel op -onze tegenwoordige vorken gelijken.
Zij waren van zilver en het handvat liep uit. in
voeten van hoefdieren. Castellani, die over ueze
voiKtn geschreven heeft, was van meening, Ual
ze niet alleen hebben gediend als pronk en hij
houdt er zich van verzekerd, dat men in Rome
in de tweede eeuw n. Chr. al met vorken at.
Andere na verschors zijn evenwel van meening,
dal de bovenbedoelde vorken gebruikt rijn voor
godsdienstige plechtigheden, bij bet offeren. In
elk geval heeft deze vondst de vroegere meeiurp
aar. het wankelen gebracht, volgens welke bij cte
Romeinen de spijzen al in de keuken gesneden
o! anderszins verkleind werden en dat er aan
tafel met een lepel en verder met de handen
werd gegeten, waarom er na lederen maaltijd
water voor het wasscihien van de handen wem
verstrekt. In de keuken had men wel vorken,
aoch alleen als gereedschap bij hef toebereiden.
Zij1 waren veel grooter dan onze tegenwoordige
verken en hadden twee of drie tanden. Th onge
veer ieder museum zijn eg exemplaren van te
vinden.
Volgens Damian, die in het jaar 1072 stierf,
zou te Venetië een prinses zich bij het maal
var. een vork hebben bediend. Op- een mini il
ium in het werk „Hortus deliciaram" van de
abdis Herrad van Landsberg ziet men een ge
dekte tafel en daarop twee 2-tands vorken. In
Frankrijk zijin vorken als tafelgereedschap eerst
in het jaar 1379 vermeld gevonden, en wel in
ten inventaris van koning Karei V. En haar
Engeland zouden zij eerst in het jaar 1008 zijn
overgebracht, nl. uit Italië door Corgate.
De vorken hadden aanvankelijk ma.ar twee tan
den. Later kregen ze er drie en nog ia ter vier.
Behalve van ijzer, werden ze ook veelvuldig ver
vaardigd van zilver. Ile oudste vorken, waarvan
Je hadt moeten zien, hoe hij1 .achteruitstoof,
en ik niet. links', als een weerlicht ven boeg
spriet op, naar den kluiverboom; maar de satan
had me op dien oog'elukkigen morgen 'een kwaaie
partuur gegeven.
ik zat, daoht me veilig en wtef op- mijn k.riiver-
1) oompje, daar komt me die beroerde tijger,
nadat bij zijn oogen had uitgeveegd, terug en
gaat weer in zijn vorige positie tegen den boeg
spriet liggen.
Wel verdraaid, dacht ik, dat is nu iemand
toch negeren. De tijger is in staat mij te ver
volgen, tot me niets anders oVerschiet dan me
te water laten vallen, en daar had ik niet
veel trek in, want we hadden sinds dri. dagen
een haai in ons kielwater, die mans was. Ik heb
nooit zoo'n kerel gezien, en dat hij nog present,
was, dat wist ik, want toen ik zooeven naar be-
pcu'en had gekeken, had ik het loodsmannetje1')
aan bakboord bij' den boeg gezien.
E mankeert nü maar aan, dacht ik, dat met-
v i Je boa-constriotor ooik uit zij:n hok komt
Een klein vischje,veel op een baars ge
lijkende, dat' den haai vergezelt.
Vervaardiger van Kunsttanden en Gebitten, met
garantie.
Jonkerfransstraat 102a, Rotterdam.
V.m. Assistent van de Wed. LANGEN- WENDELS-
gekropen; dan ben ik goed af; erger kon je het
onmogelijk hebbenmaar die maat sliep pas
sinds vier dagen, dat stelde me een weinig
gerust, hoewel het toch al erg genoeg was
We zaten zoo elkaar weer een minuut of wat
aan te kijken, toen ik opeens ren inval kreeg.
Mijn maat scheen nog niet veel lust te hebben,
over den boegspriet naar mij1 toe te kuieren
maar hij had ook geen plan mijl er af te laten
kernen; het oogwatertje dat ik hem had gegeven,
wilde hij mij eerlijk betalen, ik zag' het aan zijn
oogen.
Nu ben ik een baas op- het fluiten op de-
ving'ers; zoo. hard kan het nooit spoken: op zee,
zoo woedend kan de storm niet door het want,
fluiten, of mijn fluitje klinkt er boven uit. Nu
was het stil; de zeilen stonden vol, meer niet;
ik stak mijn vingers in den mond, en ik flioot
zóó geweldig, dat het mij: door de hersens sneed.
L'e tijger knipte met zijn oogen als wiluei hij
zeggen: dat is een gemeen koopje, dat je me
daar levert.
Goed! dacht ik: ik zal je wel anders krijgen.
Ik wachtte ©en oogenblik en keek mijln maat
met een heel ander oog aan dan een oogenblik
men met eenige zekerheid weet, dat ze gediend
helden als tafelgereedschap, waren klein ©n wa
ven een combinatie van vork' en lepel aan het
©cue eind vork, aan het andere lepel'. Daarop is
er een tijd geweest, dat men de vorken rijk ver
sierde, ciseleerde, enz.; de grepen werden dik
wijls gemaakt van ivoor, been, hout. Bijzónder
mooie exemplaren uit den renaissancetijd zijn er
in het Nationaal Museum te München. Zulke ar
tistiek bewerkte vorken werden, om ze te be
schermen voor beschadiging, gewoonlijk bewaard
in een étui. Alle exemplaren vorken uit vree-
geren tijd die men kent, zijn min of meer fraai
Bewerkt of van kostbaar materiaal, On alles wijst
ei' op, dat vorken toenmaals alleen in dei kringen
der meer bemiddelden gebruikt werden. Jn cte
15e en zelfs nog in de 16e eieuw, toien ,1e vork
in Frankrijk aan het hof en bij de hoogere stan
der reeds in dagfelijksc'h gebruik was, beschouwde
hef volk naar de kroniek meldt ze re g als'
een weelde-artikleil en dreef den spot met het eter
met een vork1. De geestelijkheid beschouwde het
gebruiken van de vork als een verweekejijkïng
en werkte het algemeen worden daarvan met alle
krocht tegen. In Frankrijk en Schotland werd
bet eten met een vork zelfs als zondig verboden
Bij deze opvatting schijnt de gedachte fe bobben
voorgezeten, dat er heiligschennis in is, zijn ban
nen te 'kostbaar, te goed te achten om het voed
sel aan te raken, en dat zij', die er zoo over dach- j
ten, verdienden gebrek te krijgen aan dat voed-
sel.
Toch drong de vork meer en meel1 door. Hoe
wel ook nog niet algemeen, daarvoof was zij
te duur, was do vork omstreeks het mi 1den der
17e eeuw toch bij alle min of meer welgestelde
burgers in gebruik. Men had er echter in den
re-ge' niet zooveel stuks van, om als men gas
ten had, dezen allen er een te kunnen voorleg
gen Langen tijd bleef het gebruikelijk, dat elke
gast. behalve een mes en lepel ook een vork
meebracht. Men droeg ai deze voorwerpen in een.
keren étui bij zich. Dit gebruik bracht al vanzelf
rree, dat de vorken meest mooi waren bewerkt en
nie;, zelden van edel metaal waren. Want op die
c-etgereèdschappen werd scherp gelet, men bouw
de er berekeningen op omtrent den welstand
van den bezitter. Mede met zijn vork moest men
toen zijn stand ophouden! De mooiste of althans
kostbaarste exemplaren, die bewaard zijn geble
ven, zijn dan ook uit dien tijid afkomstig.
'Dat de gasten hun eetgeTieedsch;appen zelf mee
brachten, is eerst in den loop der 19e eeuw in
onbruik geraakt. Dit was een gevolg van den
vo oruitgang -der industrie, waardoor al deze din
gen veel goedkoopier werden, zoodat iedereen ze
zich in ruime mate kon aanschaffen.
Toch werd dc vork' al eerder in het groot ge-
ïabriceerd, eigenlijk al sedert ongeveer twee
ecuwen, sinds zij haar intrede begon te aoen in
do kringen der middelklassen. Gesmede en ge
goten varken in den tegenwoordig™, vorm fa
briceert Solingen sedert circa 70 jaren Jn den
eersten tijd was de fabricage veel omslachtiger
dan nu, want men had toen nog geen geschikte
werktuigen voor het uithakken van de land.cn,
gelijic dat thans geschiedt. De vorm van cte vor
ken en haar verdere uitvoering zijn thans zoo uit-
eenloopend, dat men va;n een bepaald typ© niet
meer kan spreken. Ook hebben sedert een halve
eeuw zooveel fabrieken het vervaardigen van vor
ken ter hand genomen-, dat het aanbod tegenwoor
dig de vraag verre -overtreft, en de vork een o'e.r
artikelen is geworden, waaraan weinig of niets
valt te verdienen,
(Wkbld1. V. d. H. en Ind. M.)
voorü. Clief-Proc. der firma F. J. M. VAN WEEZEL,
TELEFOON INTERCOMMUNAAL 7360.
99
Een merk hetwelk alle goede eigenschappen der eertijds beroemde El Coinercio ia zich
vereenigt.
msa
BEURSPLEIN,
telef. nummers 7974, 7975, 7976, 79SÜ, in het centrum van Rotterdam, tegenover de Beurs,
nabij het Postkantoor en het Beursstation.
De verzamelplaats van Beurs- en Handelslui. Aangenaam zitje op de trottoirs. Bekend om
ziju uitstekende keuken en verfrisschende dranken.
Nette bediening. Billijke prijzen.
Aanbevelend, g, \yt V. ALEN.
Opticien. Instrumeritm alior.
N. Binnenweg 211 by den 's Gravendykwal, ROTTERDAM
INF* BRILLEN en PINCE-NEZ in Goud, Doublé, Nikkel, in alle pryzen voorradig,
Ook op voorschrift van If. If. Oogartsen.
P h r f u in e r i n en T oiletarti ke 1 e n.
SPECIAAL ADRES VOOR HAARWERK.EN.
te voren; maar toen ik mij stil hield, begon bij
opeens te blazen als ©en kat. We- spelen hier
een dampartij1, dacht ik, maar als jij blaast, dan
ik fluiten, en ik zette mijn ving'ers weer tusschfen
de tanden, ©n ik floot, zon hard ik kon
Hij kneep weer zijin .oogen to.ei en schoof een
eindje achteruit, maar ik avanceerde: en floot
opnieuwbij weer achteruit, en: ik weer dezelfde
manoeuvre.
Mijn fluitje had den roerganger en d<m twee»
aen stuurman, die de- wacht had, wakker ge
blaakt. Op aden ongelukkige® ochtend sliep alles,
maar wc waren oolk afgetobd door een Vceiüen-
ar.agscben storm.
'Onze tweedie stuurman was een jongen van
twintig' jaren, sterk als z-es, en voor nrunanu
bang. Hij kwam van achter naar voren ge
drenteld -en merkte dadelijk wat er gaande was.
Hij bleef staan om eens goed tel kijken en bij
zag spoedig hoe onze dampartij1 stond. Toen sprong
bij op de verschansing en ging1 in het want staan.
Fluit nog eens I riep hij. mij toe, en
U deed het.
Wel verdraaid, dat is aardig', riep hij
lachend'. We zullen, dien kameraad eiens sa
men in zij'n hok loodsen. Fluit nog eens
Nu kwam het mooie van de grap aan. De
tweede stuurman had oen bontsmansfluitjehij
zette het aan den mond en blies er op-, zon hara
hij' kon.
Ce tijger k'eek verschrikt om als iemand die
de deur achter zich hoort dicht doen; toen keek
hij- mij aan, alsof hlijl zeg'gfen wilde: „Je bent
een g.emeen|e: vlent; eerst iemand de oogen met
vuiligheid toe te gooien en hem dan in de oor en
te blazen met zoo'n beroerde: muziek'; ik wou,
dat ik je op de vlakte had, lammeling!
Maar hij zwaaide voor ziij'n anker en retireerde
naar achter. We hadden hem tusschen ons bei
den in, de tweede stuurman ein. ik, en zoo brach
ten we hem, om beurten fluitende, naar zijn
kooi. Een der zijwanden was bij' het slingeren
van het scihip', door de zwaarte van. het .beest
uitgeweken, en toen door dei werking van de
zon los gegaan. Het monster kroop zoo ver mo
gelijk naar achteren, toen het weider in- zijn hok
zat, en tei-wijl ik floot, duwde de stuurman ©en
opgerold stuk zeildoek in het gaten uaaimeo
was de grap uit.
