Gemengd Nieuws.
Kerknieuws.
Bechtzaken.
De oorlog op den Balkan.
Burgerlijke Stand.
Handelsberichten.
De Turken zijn met groote verliezen
teruggeslagen. Selfridge is ingenomen. De
terugtocht der Turken is afgesneden. Een
groot gedeelte der Turksclie legermacht
sloeg op de vlucht en wordt achtervolgd.
Vermeestert! zijn22 kanonnen, groote
hoeveelheden proviand, munitie enz. De
verliezen zijn aan heide kanten aanzienlijk.
21 Oct.
22 Oct.
1 23 Oct.
f 17%
f!7%
1 H7%
A
t
taald, terwijl in Rotterdam voor akte k niet
betaald wordt. Dat wij altijd iets achter zullen
staan bij groote steden, is duidelijk. Verhoogen
wij hier toch de jaarwedde, dan werkt men in
de groote steden het salaris op en verkeeren wij
weer in hetzelfde geval. Over de onderwijzeressen
zal weth. zich niet verder uitlatende meest vu
rige feminist zal toch de vrouw met boven den
man willen stellen, hoogstens hem gelijk, en hier
staan de onderwijzeressen in salaris feitelijk, bo
ven onderwijzersonwillekeurig is dit allengs zoo
geworden. De vraag is toch slechts hoeveel beurt
de onderwijzeres bij den ontvanger; feitelijk ont
vangt zij met hare toelage voor handwerken en niet-
storting pensioenfonds f47 mSer dan de onder
wijzer zonder een enkele extra dienst. Nu willen
B. en W. dat gelijk maken door den onderwijzer
eenige verhooging te geven boven de onderwijzeres
die dan nog f '2 voor is. Er is dus geen sprake van
dat de onderwijzeres als koopwaar behandeld wordt.
Weth. meent hiermee dus te hebben aangetoond dat
de verhooging der salarissen uitsluitend der man
nelijke onderwijskrachten alleszins gewettigd is.
De heer Houtman wil een paar opmerkingen
in de rede van den wethouder weerleggen. Dat
de onderwijzeres er op vooruit zou zijn, doordat
ze geen 5% voor het pensioenfonds behoeft te
storten, acht hij onjuist; want zij wordt ook niet
gepensioneerd. Alleen heeft zij f '25 voor de akte
handwerken. Dat is iets extra en 't is wel moge
lijk dat spr. meegaat met het denkbeeld om dat
af te schallen Maar overigens acht hij den arbeid
der onderwijzeres zoowel in de lagere als in de
hoogere klassen minstens gelijk met die van den maD
ook niet de vrouw boven den man stellen, maar
haar met den man gelijk stellen. De wethou
der heeft de zaak-Hingman ontweken hij heeft
alleen gezegd, dat men de leeraren-salarissen wil
verhoogen om sterke mutatie te voorkomen en
meer ervaren krachten te krijgen thans zijn 't
jonge krachten die naar de openvallende betrek
kingen solliciteeren. Spr. meent wat de zaak-Hing
man betreft, dat er alle motieven zijn om dien
leeraar niet bij zijne collega's achter te stellen.
Maar men moet trachten de paralelklasse sterk te
verminderen. Wel is het M. O. voor alle land-
genooten, maar allereerst moet 't toch aan de
stadgenooten ten goede komen.
Een punt heeft spr. in de rede van den wet
houder getroffen, ni. dat men den onderwijzer van
het kastje naar den muur stuurt; maar doet dat
de Regeering dan moet de Gemeente daaiaantoch
niet meewerken, 't Is een belang voor ons landje
dat daar goed onderwijs wordt gegeven. Waar
daartoe Rijk en Gemeente moeten meewerken,
moeten wij vooral dat gedeelte'twelk op ons
rust, goed volbrengen, waartoe ook behoort vol
doende salarissen aan de onderwijzers uit te be
talen. De levensstandaard wordt toch ook voor
de onderwijzers duurder zij moeten met hun tijd
meegaan daarom vertrouwt spr. dat men de
groote kwestie op een billijke wijze zal willen
oplossen. De wethouder van onderwijs gevoelt
toch zeker de verplichting te zorgen voor goed
onderwijsdaartoe moet men beschaafde goede
onderwijskrachten hebben anders lijdt het onder
wijs er onder. - Zoolang de Regeering niet ingrijpt,
rust dan ook op ons dé plicht het meerdere te
betalen en daartoe voorloopig afstand te doen van
de vermindering van belasting. Wellicht is er
bij de gemeente begrooting wel een gaatje te
vinden bijv. bij gemeente-werken, maar de slechte
financieele toestand moet ons geenszins weerhou
den om den toestand van het L. O. te verbeteien.
De heer De Bruin wil ook nog enkele op
merkingen van den wethouder van onderwijs
bespreken. Gaarne wil hij hem dank brengen
voor zijne zakelijke beantwoording; dat is wel
eens anders geweest. Zonder persoonlijke dingen
te behandelen, heeft hij ditmaal het betrokken
onderwerp besproken. Maar neemt men de opper
vlakkigheden uit zijn rede, dan blijft er niet veel
van beteekenis over. Tot die oppervlakkigheden
rekent spr., dat men op het platteland het onder
wijs Rijkszaak wenscht en in de groote stad niet,
dat niet allen in salaris moeten gelijk staan. -Spr.
weet ook wel, dat niet allen hetzelfde salaris
moeten genieten, hetzelfde huis moeten bewonen
en den zelfden hoed dragen maar hij wraakt 't,
dat waar het leerarensalaris nog wel genoeg is
men het erbarmelijk salaris der onderwijzers niet
(voldoende) wil verhoogen, spr. bedoelt hooger
opvoeren dan het minimum van het Rijk. Terwijl
er toch talrijke gemeenten zijn die zich aan dit
minimum houden, behoort, dat minimum zeker
wel verhoogd te worden. Wij zitten hier nief
op de Mookerhei of in ^en grensplaatsje;
wij moeten ons bij het opmaken van de rekening
niet baseeren op het platteland of de levensvoor
waarden in een gehuchtje daar kan een onge
huwd onderwijzer voor f4 a f5| in de kost
komen; hier moet hij zeker f6 a fö§ per week
betalen, en dat terwijl hier het salaris slechts*
weinig boven het minimum staat. Spr. komt
verder op het genoemde cijfertje van f3.38, dat
hier per hoofd voor het L. O. betaald wordtdat
is zeker een mooi cijfer, maar men vergeet dat
daar de subsidie van het Rijk in zit Zegt nu de
wethouder dat velen dat per hoofd bijdragen,
ondanks dat zij van het openbaar onderwijs geen
gebruik willen maken, dan antwoordt spr. Ik
en mijn geestverwanten betalen aan zoo vele
instellingen die ons absoluut niet sympathiek zijn,
wij zelfs uit den booze achten. Spr. wraakt 't
verder dat er zooveel voor hooger en middelbaar
onderwijs, zoo weinig voor lager onderwijs wordt
uitgegeven. Verschillende dingen die hij nog zou
willen zeggen tot bij de artikelen uitstellend, zegt
spr. alleen nog dat waar de heer Goslinga sprak
van de grootste feminist, de grootste feminist is
de Regeering in hare handeling tegenover de
onderwijzeres. Waar de heer Goslinga het verschil
in waarde tusschen onderwijzer en onderwijzeres
juist in de laagste klasse zoekt, zegt spr. dat
beiden in de school gelijk staan.
De algemeene beschouwingen hiermee geëindigd
zijnde, wil de voorzitter tot de behandeling der
artikelen overgaan en stelt dan punt 9 eerst aan
de orde.
De heer Ris wil dit punt aanhouden, ingaande
op het denkbeeld van den heer mr. von Briel
Sasse.
De Voorzitter zegt, dat dit betrekking
heeft op punt 8. Hij wil dan punt 9 eerst aan de
orde stellen, bedoelend de minimumsalarissen der
onderwijzers te verhoogen. Hierbij komt dan het
nader voorstel door de heeren Houtman, Koop-
mans en Ris ingediend.
(Wordt vervol d.)
4 personen verdronken.
Men meldt ons uit Hansweert
Een Nederlandsch klipperschip, schipper Ta
bak, met beetwortelen op weg naar Zevenbergen,
is gisteravond bij Dintel in het Hollandsch Diep
gezonken. De schipper, zijn vrouw en twee kin
deren verdronken.
Een goede vondst. Onder de kamer van
F. W. van de Graaf te Lutten a/d. Dedemsvaart,
bemerkte men, dat er bijen onder den vloer za
ten. Toen men een deel van den vloer open
maakte, kwam men tot de ontdekking, dat een
zwerm bijen zich daar gezeteld had. Het nijvere
gezelschap had reeds 20 pond honig klaar ge
maakt.
Op het s t a t i o n s e m p 1 a c e m e n t te
G r on i n gen heeft gisteren een botsing plaats gehad
tusschen een goederentrein en een rangeertrein.
Er werd aanzienlijke materieele schade veroor
zaakt. Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
Brandstichting Onder verdenking van
brandstichting is gisteren aangehouden F. B. te
Dwingeloo. Dinsdag zijn daar twee huizen afge
brand.
Boo d gerede n. Dinsdagmiddag half twee'
heeft de electxische tram te| Groningen in do
H'fcnestraat, op den hoek van den Carolieiweg,
een man letterlijk door midden gereden.
Bloedvergiftiging. Zaterdag verwondde
zich te Goldermalsen een zoontje van ,1. van
Ravensteijin aan de hand. 'sNachts werd het
ventje ernstig ongesteld, noch hand noch arm
waren evenwel opigezet, De onmiddellijk ontboden
geneesheer constateerde bloedvergiftiging' en oor
deelde overbrenging naar Utrecht noodzakelijk.
Naar wij vernemen, is de patiënt aldaar Maandag
overleden. (N. A. Cl.)
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
- Têlef. Nr. 244.
Geopend dagelijks van 8^1 en van 24£ uur,
bovendien Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
van 7 8 uur.
Gevraagde Arbeidskrachten.
Bankwerker.
Behangers jongen.
Behanger (halfwas).
Boekdrukkersleerling.
Brandersknecht.
Dogindrager.
Distillateurs] omgern.
G ereedschap sslijper
Goudsmidsleeding.
Horl o g em akersleeding
Kisiein makers jongen.
Koperdraaier.
Kistenmaker.
Kuipers jongen.
Kuiper (jenever en
oliefust;.
Loopjongen:
Metselaar.
Te Rotterdam:
Aangeboden
Hoefsmid.
Jongste bediende.
Ka n too rbediende u
Magazijn- en, Winkel
bediende.
Meubelmaker.
Meubelmakersjongen.
Molenaar (afzakker).
Plaatwerker (halfwas).
Reiziger.
Sch o e nm aker s jo ngen.
Schilder (halfw.)
Slager (halfwas).
Smidsjongen.
Steenhouwersjongen.
Timmerman!, (hekvv.)
Timmerman (halfw.).
Vol ontair. bouwkundige.
Winkeljongen.
Wolstoker.
Jongens voor lichte
werkzaamheden.
Cartonnagewerks bers.
Arbeidskrachten.
Sjouwers.
Stoker.
Werkster.
Z. D. It. de Aartsbisschop1 van Utrecht heeft
benoemd tot kapelaan te Kampen den Weieerw
heer C. II. A. M. Brom en tot kapelaan te
Lonneker den Weleorw. beier A. P. G.
Z. D. H. Mgr. J. II. Drehmanns voelde zich
eergisteren na de vorming van de kinderen van
enraij en omstreken zoo vermoeid, dat genees
kundige hulp moest worden ingeroepen. Monseig-1
neur keerde met den trein van 5 uur terug. Na
een vrij onrustigen nacht doorgebracht te hebben,
was de toestand gistermorgen iets beter.
Men meldt nog uit Roermond dato gisteren
Dr. Quaedvlieg, arts alhier, bezocht heden Mgr.
Drehmans en vond den toestand van Mgr. zeer
bevredigend en vooruitgaand.
Het drama te Nieuw Lekkerland.
Gisteravond is voor de Dordtsche rechtbank
dc behandeling hervat van de zaak legem A. M.
G., huisvrouw van Th. K„ gedomicilieerd te Nieuw1
Lekkerland, thanis gedetineerd in het huis van
bewaring te Dordrecht, Zij wordt beschuldigd van
vergiftiging van haar vader A. Groen, aoor pinos-
phorbrjj en yan valschlbeid in geschrifte, door
met haar vaders naam een levensverzekering^»
voorstel te hebben onder teekend.
In deze zaak, die 9, 10 en 16 September reeds
voor de Dordtsche rechtbank heeft gedreind, wer
den reeds, behalve een groot aantal getuigen,
verschillende deskundigen gehoord. De verklarin
gen oer deskundigen Weken nogal sterk van elkaar
af. De rechtbank gelastte toen een nieuw onder
zoek ten aanzien van de volgende vragen:
le. of- en zoo ja- in hoeverre de verschijn
selen, waargenomen aan het ziekbed van A. G.
overeenkomen met de verschijhselen, welke zich
vcurèoen bij een vergiftiging door phosphor of
ernig ander vergif; 2e. in hoever de vefSchijlnse-
Ifn, waargenomen a.a,n het ziekbed van A. G.
in vetcband met. de resultaten, neergelegd in het
rapport van den deskundige dT. Van IJzeren, de
Waarschijnlijkheid of de mogelijkheid openen, dat
-V G is overleden aan een vergiftiging door
phosphor of ecnig ander verigif.
De verklaring; van deze vragen wera opge
dragen aan prof. dr. P. K. Pel te Amsterdam en
pref. W. Nol,en te Leiden.
Voor deze zitting waren gteen getuigen of des
kundigen gedagvaard.
De president ondervraagt na opening der zit
ting de bekl. omtrent de verzekeringen en merkt
op, dat van 1910 tot begin 1911 voor f'29,000 zijn
gesloten en bekl. erkent, dat zij in dc; eerste
helft van 1911 ongeveer f1500 heeft geleend.
Op de vraag van den president, boe, als haar
vader was blijven leven, de ruim f3000 premie per
jaar handen moeten betaald worden, antwv ordt
bekl. niet geweten te hebben, dat de zaak van
haar vader zoo zwak stond en dat, zij dachl, dat
clir bedragen wel betaald zouden kunnen woor
den. terwijl haar vader haar gezegd had, dat bij
als er niet meer betaald zou kunnen worden, een
premie-vrije polis zou nemen.
De president stelt vast, dat, als de vader was
blijven leven, de verzekeringen zouden geroyeerd
zijn geworden. Op de vraag van den piresident,
of zij haar vader niet vergiftigd heeft, antwoordt
bekl. op steiligen loon ontkennend.
Daarna is het woord aan het O. M. vertegen
woordigd door m;r. Toutenhoiofd, die in de eerste
plaats wij'sf op de houding1 van beklaagde tijoens
hef proces, zij is nooit verslagen, maar zit erbij
met een ijzeren wil, zijl toont zich ©en professor
in het liegen. Het drama, te Nieuw-Lckkerland
afgespeeld, verdeelt spr. in twee bedrijnen, het
eerste bestaand© in het plaatsen van de valsche
handteekening en het tweede eindigend met den
deed van bekl.'s vader. Spr. schetst vervolgens
den levensloop van bekl.'s vader, een gewoon
arbeider, die zich eindelijk een koffiehuis en een
kolenzaakje wist te verschaffen en een1 paar buis
jes bezat, alles echter met hypotheek bezwaard,
unwijil bekl. daarentegen met stadscha kleeding
vooraan o:p concërten zat en heeren met hoorden
tot vrijers had. Om zich een echtgenoot te vei -
zekeren vertelt zij' aan ©en van haar amants,
dal zij na den dood van haar vader over een
f 20,000 zou bezitten. De off. staat daarna uit
voerig stil bij de gesloten levensverzekering en
bij de houding daarbij1 door bekl. aangenomen
Na het sluiten van de verzekeringen vtogf een
wilde jacht om geld te leenen om loch maar de
premie te betalen; huilend© en klagende reist
zc stad en land af om geld bij elkaar le bren
gen Eindelijk is de toestand niet houdbaar en
neemt bekl. haar toevlucht tot vergif met tot
slót de dood van haar vader aam „geelzucht"
Dr. v. IJzeren verklaart echter, dat subacute
fosforvergiftiging het meest voor de haam ligt,
terwijl prof. Nolcn een dergelijke vergiftiging niet
uitsluit en prof. Pel ook de mogelijkheid daar
van erkent, onder bijvoeging, dat er van ae sub-
acute vergiftiging zoö weinig! bekend is,; ue be
wering van prof. Talma noemt spr. een slag in
de lucht.
Met het oog op de verschillende •deskundige
rapporten zegt hij, dat de wetenschap ons hier
in den steek laat en niettegenstaande de vele
lteugtons van bekl. moet spr. vrijspraak fequi-
reeren, wegenis gebrek aan bewij's voor wal dc
moordzaak betreft. De valschheid in geschrifte
acht dc off. wettig en overtuigend bewezen en
Lij vraagt deswege een veroordeeling voor den
tijd van vijf jaar.
De verdediger, mr. Franzie Berenstein van
's-Gravenhag©, dankt rechtbank, off. van justitie
en de griffie voor de hem als verdediger getoonde
bereidwilligheid. PI. denkt anders over bekl. dam
de officier; het is pl.'s heilige overtuiging, dat
bekl. onschuldig' is. In den breede bestrijdt hij
dc in de dagvaarding ten laste gelegde feiten
en concludeert tot vrijspraak.
Bij interlocutoire beschikking heeft de
rechtbank tegen middernacht (kwart voor
twaalf) gelast dat bekl. hedenochtend 10 uur in
vrijheid zou worden gesteld. Het O. M. voerde
gisteravond van half 8 tot kwart voor acht het
woord, en kwam bij zijn repliek tegen de door de
verdediging gevraagd invrijheidstelling op. Hierop
volgde een gloedvol pleidooi van den verdediger,
die tot kwart voor elf sprak.
In vrijheid gesteld.
Na een half uur in raadkamer te hebben ver
toefd, deelde de rechtbank mede, dat de beklaagde
hedenochtend om 10 uur in vrijheid gesteld zou
worden. 'De beslissing lokte op de ondanks het
late uur dicht bezette publieke tribune niet alleen
'nstemming uit, maar bracht ook een zicht
bare ontroering teweeg.
De uitspraak is bepaald op 1 November a.s.
DeLoterijwet. De Kantonrechter te Arnhem
veroordeelde een winkelier, wegens het verkoopen
van de obligaties van de Vennootschap Fortuna
te Amsterdam conform den eisch tot f 5 of 1
dag hechtenis.
Overwinning der Grieken.
ATHENE, 24 October. De opperbevelhebber van
het Grieksche leger seint
ATHENE, 24 Oct. De opperbevelhebber seinde
uit Khaniviglia te 8 uur 30 's avonds De troepen
vervolgen den vijand aan alle kanten van Cam-
bouma tot Selfridge, Het Turksche leger is ge
heel en al in wanorde. Wij hebben '22 veldka
nonnen met caissons, een groote hoeveelheid mu
nitie en een aantal bagagewagens buit gemaakt.
Generaal Danglis telegr afeerde te 9 uur 's avonds
»De Turken hebben groote verliezen geleden.
Wij hebben een aantal hunner gevangen genomen,
waaronder een luitenant-kolonel. Een detache
ment heeft bij Vloghclinundon een aanval gedaan
op twee Turksche bataljons, die gedeeltelijk in de
pan werden gehakt en gedeeltelijk op de vlucht
gejaagd".
ATHENE, 24 Oet. De Grieksche troepen hebben
Selfridge en de Aliakmon-brug genomen, endaar-
door den terugtocht der Turken afgesneden. Deze
hadden, voor zij Selfridge opgaven, 70 Grieken en
een priester vermoord.
ATHENE, 24 Oct. De Grieken hebben Servias
ingenomen.
Geboren: 22 Oct. Johannes, z. v. J. v. d.
Kooy en A. M. Hoogendam, Oude dijk.
Gehuwd: 23 Oct. C. H. Schwagermann, 23j.t
en A. M.. v. d. Merwe, 21 j.
BEURS VAN SCHIEDAM, 24 Oct. 1912.
Moutwijn.
Officieele noteering van de Commissie Bit dB
■vamer van Koophandel voor de Beurs.
24 Oct.
f 171/4
belas ting,
tiament de Cotnminie voor de
noteering
H. A. I. SSITTKAMPK.
Hond van Uistiliate&rs s
Moutwijn:
Jenever:
Amsterdamsche proef.:
Spoeling:
Stemming op heden: kalm.
Bpiritna.
23 Oct.
f 251/a a f26—
f 19'/j a f 193/,
fl2'/4 af
23 Oct
17%
21%
23.-
2.—.
24 Oct.
17>/4
21i/4
223/4
2.—.
24 Oct.
f 251/2 a f 26
f19V, a f
f 12- a f 12'/4
Mais
23 Oct.
22 Oct.
Rogge prijsh.
23 Oct.
22 Oct.
Juli
52 Vs
527s
Sept.
Graanspiritus
Melasse-spiritus
Ruwe spiritus
Stemming op heden: kalm.
PARIJS, 23 Oct.
Spiritus: kalm; per hectoliter; per Oct.
fr. 48.25 betaald, per Nov. fr. 46.75 a 47, per
Nov./Dec. fr. 46.75 a 47, per4eerstemd.fr 47.50
a 47.75, per 4 md. van Mei fr. 48.75 betaald.
HEW-YORK..
Mais: Western Dec./Maart. 23 Oct. 591/» 22
Oct. 59'/4.
CHICAGO.
Dec. Mei
537s 523/4
537a 52%
Loco
68%
68
VEEMARKT TE DELFT, 24 Oct.
Heden waren de veeprijzen als volgt vette
koeien 1ste kw. f200 a 335, dito 2de kw. f150
a f200 Kalf koeien 1ste kw. f'200 a 325, dito 2de
kw. 150 a 200, vaarkoeien 1ste kw. f160 a 250,
dito 2de kw. f90 a 160, vette kalveren lste kw.
f70 a f 110, dito 2de kw. f50 a 70, vette schapen
lste kw. f a dito '2de kw. f a lam-
schapen lste- kw. f a dito 2de kw. f
af. vette lammeren f 17 a 23.weilamme-
ren f a magere varkens f 10 a 44;
biggen f7 a 15; nuchtere kalveren f 7 a 35
paarden f'50 a 160; stieren f a veulens;
f a rundvleesch 82, 74 en 66 c.. vet kalfs-
vleesch f 1.05 f 95 a f 85 c., schapenvleesch
a c.. lamsvleesch a c alles per kilo.
Op de veemarkt waren aangevoerd 289 runde-
Yen, 5 paarden 4 vette kalveren 60 magere
uito, 437 schapen of lammeren, 2'29 varkens,
618 biggen, 7 geiten of bokken.
Botermarkt te Delft.
De prijzen der boter waren hedenle kw.
56, goede f 64, per vat van 64 kilo. Aanvoer
pot, 272/8 en 51/16 vaten, wegende te zamen
5950 kilogram.
Beurs van Amsterdam.
Donderdag 24 Oct.
Carren 59Steels 75n/ie I AtchisonsDen
vers 211/2 Eries 34Kansas gew. 27 '/g Roe.
ky's 2515/16South Pac. 1093/4 South Rails 28—
Unions 1Ö8-WabashGr. Trunk gew.
Marine gew. Marine pref.
Vorstelanden 154%; Handelm. resconto
A'dam Deli A'd. SerdangDeli-
cultKrapoh Langk. A.—Medan
N. AsahanR'd Deli
Kon. Petr 505EnimPerlak
Sum pal 180 Z. Perlak
Prolongatie
«4
