Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
EERSTE BLAD.
Gratis Ongevallenverzekering
35^le Jan r^caii
Zaterdag 26 October 1912
10458.
Nieuws.
De oorlog op den Balkan.
oyemïMstig op ie polis venelie voorwaarden.
Nadere bijzonderheden over de verovering van
Kirt Kilisse. De operaties van de Serviërs,
Grieken en Montenegrijuen. De groote Mogend
heden.
Aan d© „Deutsche Tagteszeitung" wordt era
trent d© inneming van Kirk Kilisse nog het vol
gende gesoind: Ons wordt slechts medegedeeld,
wat de generale staf v,oor openbaarmaking geschikt
acht. Volgens d© thans verstrekte mededeeling
heeft de Bulgaarsche artillerie Kirk Kilisse, a.at
met zware kanonnen uit de fabriek van Krupp
verdedigd werd, eerst urenlang gebombardeerd
en met projectielen Overstelpt en zoo den strijd
v-oor de infanterie voorbereid. De infanterie heeft
vervolgens onder bescherming van het Artillerie
vuur, dat uitstekend gericht werd, de Turksche
artillerie tot zwijgen gebracht en zoo, konden de
Bulgaren de plaats veroveren. De Krupp-kanon-
nen, welke den Bulgaren in handen vielen, Waren
door de Turken onbruikbaar gemaakt.
Een ander Weensch blad heeft ujt Konstantino-
pel het volgende vernomen:
-Volgens berichten, die hier in diplomatieke krin
gen over het gevecht bij1 Kirk Kilisse ontvangen
zijn, schijnt dit een volkomen bankroet voor het
Turksche leger te zijn geweest. De Turken boden
slechts een zeer zwakken tegenstand en gaven
zich in groeten getale- over. De soldaten verkeer
den in een erbarmolyken toestand. Zij waren uit
gehongerd, slecht gekleed en hadden geen schiet
voorraad genoeg. De Turken Meten -een groot -aan
tal kanonnen en vaandels in den steek. De Bul
garen zetten de vervolging krachtig voort. De Tur
ken trokken in wanorde terug. De officieren heb
hen alle macht over de troepen verloren.
De oorlogscorrespondent van de „Lokal-Anzei-
ger" seint uit Oud-Zagora: Kirk Kilisse is geval
len pa een onafgebroken verwoed-en strijd van
twee dagen en twee nachten. De laatste verschan
singen werden met de bajonet genomen, waarhij
de Bulgaren ©en onweerstaanbaren aanval deden.
Een artillerie-d-uel Vormde de inleiding tot den
laatsten aanval, waarbij de Bulgaarsche veldartil
lerie de zware Turksche artillerie tot zwijgen
bracht. Den doorslag bijt cje bestorming van de
schansen hebben de regimenten uit het Balkan
gebergte gegeven, die, ofschoon zij '28 uur on
ophoudelijk in het vur gestaan hadden, zich on
weerstaanbaar op de Turken wierpen.
In militaire kringen hier is m-en zeer verrast
over de snelheid, waarmede Kirk Kilisse geval
len is. Men wist hoe sterk de versterkingen wa-
ren, die de Turken daar in de laatste jaren opge
richt hadden. Daarbij ko-mt, dat het terrein z©er
oneffen was, wat de aanvallen bijzonder moei
lijk maakte. De Bulgaren waren in troepenaan
tal zeer vee-I sterker dan de Turken, maar toch
had men zich op een veel langduriger strijd voor
bereid.
Den snellen val van Kirk Kilisse tracht men
daardoor te verklaren, dat de Turksche soldaat
webswaar dapper, volhardend en opofferend is,
maar dat het officieren-korps de eigenschappen
niet bezit om hem tot de overwinning te leiden.
Een officierenkorps, dat een partijstrijd leidt en
dat door politieke tegenstellingen in vijandelijke
kampen gescheiden is, kan geen goede aanvoer
ders opleveren. Verder moet men in aanmerking
nemen, dat onder de reservisten veel lieden zijn,
die niet goed geleerd hebben met hun wapens
°m te gaan.
Zoo zoekt men aan Bulgaarsche zijde een ver
klaring voor de nederlaag van de Turken. Men
is zeer trotsch op de overwinning, maar men
verheelt zich niet, dat nog een zware taak te
volbrengen is.
Von Gottberg, de andere oorlogscorrespondent
van de „Lokal-Anzeiger" in Oud Zagora, seint:
Bulgaarsche bewering, dat de Turkotï wef-
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
De verzekering wordt
nig standvastigheid bij de verdediging toonen,
wordt bevestigd door bet merkwaardig hooge aan
tal gevangenen. Voor Kirk Kilisse alleen zijn weer
1100 man in Bulgaarsche handen gevallen. Een
gevangen genomen Turksche officier vertelde, dat
hij met zijn lieden, terwijl hij met goed gevolg
een uitval deed, door het terugwijken van zijn
ei-gen artillerie in den steek gelaten was, en daar
door door de Bulgaren omsingeld en gevangen
genomen werd. De man klaagde over de gebrek
kige samenwerking tussehen de verschillende wa
pens in het Turksche leger.
De gevangenen zijn de ©enige bezienswaardig,
heden in Zagora, waar men zich overigens zoo
ver van den oorlog waant als te Berlijn.
De oorlogscorrespondent van de Weensche
sReichspost aan wiens berichten men te Wee-
nen bijzondere waarde hecht, seint
De val van Kik Kilisse werd door een nachte
lijken aanval, waarin de Bulgaren zich meester
maakten van de stellingen ten Noorden en ten
Noord-Oosten van de stad, voorbereid. De Bulgaren
brachten op deze hoogte onmiddellijk artillerie in
stelling en bij het aanbreken van den morgen
begon een bombardement op de stad, die in kor
ten tijd in brand geschoten was. Tegelijkertijd
trok de Bulgaarsche infanterie over het geheele
front van Demirdzja, op den weg van Klein Tir-
nowo naar Kirk Kilisse, over Karakos en Raklitsa,
ten Oosten van Petra, tot den aanval tegen Kirk
Kilisse op, terwijl een andere kolonne Oostelijk
over de hoogte van Dzjoendala oprukte in de
richting van den weg naar Boenarhissar. Ten
Noorden van Kirk Kilisse ontstond er nu tussehen
de Bulgaren en Turken een verwoed gevecht van
man tegen man in de wijnbergen. De Bulgaren
werden herhaaldelijk teruggeworpen, maar vielen
telkens opnieuw aan. De hoofdmacht van de
luiken had in den loop van den nacht reeds den
terugtocht naar Boenahissar en in Zuidelijke rich
ting aanvaard. Om 10 uur des morgens drongen
de eerste Bulgaarsche troepen docr de wijnbergen
ten Noord-Westen in de stad, waar een bloedige
strijd in de straten onstond. Reeds na een uur
was de strijd beslist. De Bulgaren waren meester
van de stad. Ondanks de algemeene uitputting
van de troepen ging men onmiddellijk tot de ver-
volging van de Turken over, terwijl sterke colon
nes oprukten in de richt ng van Uskub (üskub
in Thracië n.l.) en Boenarhissar om de terugtocht
van de Turksche troepen af te snijden. Van groote
beteekenis zal thans het optreden van de Bul
gaarsche strijdkrachten zijn, die langs de kust
trekken en van de kust op Wiza aanr ukken, daar
deze den Turken den weg naar Konstantinopel
volkomen kunnen afsnijden. De hoofdmacht van
de luiken, die bij Kirk Kilisse aan deu strijd
deelnamen, is begonnen zich op de tweede ver
dedigingslinie aan de rivier de Ergone terug te
trekken.
De „Kölnische Zeitung* verneemt uit Oud-'Za-
gora, dat de bevelhebbers in het leger het bij
Kirk Kilisse behaalde succes van groote beite-
kenis achten. Ook buit-enlandsche militaire atta
che's geven uiting aan hunne bewondering
Machmoed Moechtar pasja, dio dc bevelhebber
van Ivirk Kilisse was, is een zo-on van Jen groot
vizier Ilazi Moechtar pasja. Hij heeft in Berlijn
op de ho-oigero -krijgsschool gestudeerd en is ©en
leerling van Von der Goltz. Verder heeft Mach
moed deel uitgemaakt van den Duitschen gene-
ralen staf en diende hjij bij- het tweede garde-
regiment. als officier. Hij behoort tot ae Jong-
Turksche partij en werd in 1908 bevelhebber van
het eerste legerkorps, mo-est.vervolgens vluchten,
en keerde met het revolutionaire legter naar K-on-
stantinopel terug. In Duitscbe militaire kringen
geldt hij voor een zeer bekwaam eim bjuitengéwij-on
onverscrokken man.
Uit Sofia werd gisteravond geseind:
Die toestand voor Adrianopel is n-o-g onveran
derd. In bet gevecht bij Dzjoeroesj hadden de
Turken ongeveer 300 dooden. De- Bulgaren maak
ten 500 gevangenen, veroverden drie kanonnen
en 12 ammunitie wagens. Bij Kirdzjaü hebben de
Bulgaren een millioen patronen, groote hoeveel
heden anderen schietvoorraad -en levensmiddelen
buit gemaakt. Zij- hebben in de buurt van Me-
homia een regiment Turksche infanterie vernie--
tigd. De Bulgaarsche troepen hebben Petsjewo
bezet
Ad ver te ntiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1—b regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
van
van een
verlies van
eiken ande
ren vinger.
De Serviërs.
Uit Wranja wordt gemeld, dat het gevecht bij'
Koemanow-o van zeer veel beteekenis en zeer
bloedig is geweest. Het begon den. 24en en ein
digde gisteren tegen zonsondergang.
De Turksche troepen, weken voet veer voet.
1% leden aanzienlijke verliezen, die vooral door
dé Servische artillerie werden veroorzaakt. De
verliezen der Serviërs zijn minder groot aan de
hevigheid van den strijd zou laten vermoeden.
De Serviërs hebben 12 kanonnen veroverd en
een gro-ot© hoeveelheid levensmiddelen buil, ge
in aak t. Zoowel de Serviërs als de Turken gaven
bewijzen van groot-en heldenmoed.
Volgens een ambtelijk bericht, begon de slag bij
Koemanow-o in den nacht van den 23sten op den
24sten October en duurde hij Vrijdag lot aan den
avond voort. Het aantal Turken wordt op 25,000
man geschat. D-e Servische artillerie vernietigde
drie Turksche eskadrons. De verliezen waren aan.
beide zij-den groot. De Turken verloren 5000 man.
-De Kroonprins leidde het gievecht. Ook d-e- Koning
verscheen op- het slagveld. De Serviërs hebben 12
kanonnen Veroverd.
In den loop van het gevec-ht kwam het ijjdens
een charge d-o-or een compagnie Siervlërs tot een
handgemeen. Om vrijer te zij-h in bun bewegingen
wierpen de soldaten hun geweren, weg en vochten
met messen. De eerste gélederen der Serviërs
hoorden dat er a,an de Turksche troepen beve
len in het Duitsch werden gegeven.
Uit Belgrado wordt geseind:
In bet gevolg van generaal Sjifkowifcs, den be
velhebber van de Drina-divisie, bevond zich het
bekende Albaneesche hoofd Issa Boljetinats, die
op 50 man na door alle Alb-aneezen, die zich
bij de Turken aangesloten hadden, verlaten was.
Toen generaal Sjitkowits hedenmorgen ïnlichtin-
gen ontving, dat ook Issa B-oijetinats en zijn aan
hang de vlucht wilden nemen, schoot hij den
ouden Albaneeschen hoofdman een kogel in het
hoofd.
Het Grieksche leger.
Uit Athene wordt aan het „Berliner Ta-g-ehlatt"
geseind
D-e veel geroemde taaiheid van de Grieksche
infanterie is bij Serfidzje weer glanzend bewe
zen. De betrekkelijk geringe verliezen van de
Grieken moeten verklaard worden door het smal
le igev-echtsfront. Het schijnt thans, dat de Tur
ken zich in Oostelijk Macedonië nergens meer
samentrekken kunnen.
De Mo nte negrijn en.
De Montenegrijnsch-e artillerie te Wraka heeft
het vuur oip Skoetari geopend. Eergisteren heeft
generaal Woekotits de Roegomen onderworpen.
Zijn linkervleugel is naar Sjemitsa opgerukt e-n be
vindt zich op 8 K.M. afstand van het Servische
leger.
De Turksche vloot.
Uit Warna wordt aan het „Berliner TagebUitt'
geseind
Gister om 2 uur des middags begon een gr,rot"
Turksche kruiser de batterij bij Euxinograd (ten
N O. van Warna) te beschieten. Het vuur werd
door de batterij beantwoord. De kruiser noest
zich terugtrekken en voer in de richting van
Balfsjik Noordwaarts.
Kreta.
Peter Dragdumis, de oud-fninister-president. is
benoemd tot gouverneur-generaal van Kreta, waar
hi; reeds is aangekomen.
De Mo-nteniegtrijnsche bevelhebber hééft, 'den
Turkschen commandant van de stelling oip dén
berg Tarabosj verzocht zich over te geven oin
verder bloedvergieten te voorkomen.
Rusland.
De „Tempte" ontvangt uit St. Petersburg een
bericht uit gezaghebbende bron, waarin gemeld
wordt, dat Rusland geen officieel© neutraliteits-
verklaring zal afleggen.
Servië en Oostenrij k-—H o n g a r ij e.
De correspondent van de aVossische Zeitung"
te Belgrado verzekert, dat op het oogenblik een
vertrouwensman van de Servische regëering te
Weenen vertoeft, om in Oostenrijk stemming voor
Servië te maken. Hoeveel de Servische regeering
er aan gelegen is het wantrouwen van Oostenrijk
Hongarije uit den weg te ruimen, bewijst opnieuw
een artikel in een der Belgradosche bladen, De
Balkanstaten aldus wordt daarin gezegd streven
naarde verbetering van het lot hunner stamgenooten
jn Turkije en zoo mogelijk naar een vereeniging
met hen. In ieder geval willen zij de rechten van
andere staten eerbiedigen Oostenrijk—Hongarije
heeft van deze bevrijdingscampagne de verbonden
Balkanstaten niets te vreezen, wel echter moet
het, om zijn eigen politieke en economische be
langen, het streven der Balkanstaten bevorderen.
Natuurlijk zouden de Serviërs voor een derge-
lijken dienst de Donau-monarchie eeuwig dank
baar zijn.
Uit Weenen wordt geseind, dat de Russische
gezant te Belgrado, von llartwig, in de hoofdstad
van Oostenrijk Hongarije inlichtingen heeft inge
wonnen omtrent de meening der Oostenrijksche
regeering betreffende den toestand op den Balkan,
Gisteren had hij een lang onderhoud met den
minister van Buitenlandsche Zaken. Daarna con
fereerde hij met den Russischen gezant von Giers-
Von Hartwig moet tot de overtuiging gekomen
zijn, dat een uitbreiding van het Servische gebied
absoluut onvereenigbaar is met de Oostenrijksche
belangen.
De groote mogendheden.
De politieke zijde van den Balkanoorlog is voor
Europa van veel gewicht. Elke overwinning der
Bulgaren is voor Europa van het grootste belang.
Elke overwinning der Bulgaren maakt den toe
stand eigenlijk kritieker. In een interview met
een zeer bevoegd Bulgaarsch diplomaat, heeft
deze het volgende verklaard. De grootste vraag
is: Zal de oorlog tot den Balkan beperkt blijven?
De tweede vraag is zal Roemenië neutraal blij
ven, zelfs dan, wanneer het het Bulgaarsch leger
mocht gelukken naar Constanti-nopel op te mar-
cheeren? In Bulgarije beoordeelt men deze kwes
tie -optimistischer dan in de hoofdsteden der groo
te mogendhedeft. Te Sofia is men beslist van
meening, dat het ni-et zal overslaan op Europ-eesch
gebied. Men zegt, dat de beslissing tussehen
Weenen en Petersburg ligt. Ho-ewel de1 „Nowoje
Wremja" eiken dag beweert, dat Rusland vol-
komen uitgerust is om een nieuwen oorlog te
beginnen, schijnt dit niet waar te zijn. De binnen-
landsch© politieke toestand van Rusland is niet
van dien aard, dat hij het Russische rijk na de
nederlaag in het verre Oosten tot 'n dergelijk©
enorme krachtsinspanning in staat stelt. Het ge
rucht, dat de oud-premier Witte weer in het mi
nisterie zitting zal nemen, wordt tegengesproken.
Men verzekert echter nog' steeds, dat aan Witte,
wanneer het tot een interventie der mogend
heden mocht komen, eenzelfde rol opgedragen
zal worden, als ten tijde van den vrede van Ports
mouth. Oostenrijk-Hongarije wil geen oorlog, hoe
wel daar ©en machtig© militaire clique in tegen
gestelde richting werkzaam is. Zoolang echter
en daar wringt de schoen de Istatus qou op
den Balkan bewaard blijft, heeft de Habsburg-
sche monarchie geen eigenlijk belang bij een oor
log. Keizer Frans Jozef is de grootste voorstan
der van den vrede, doch alle schoon© inzichten
houden op te bestaan, wanneer de Bulgaren, be
gunstigd door het oorlogsgeluk, Go-nstantinopel
zouden kunnen bezetten -en den Turken een on-
aanzienlijken vrede dictecren. Een factor, die- van
niet minder beteekenis is en misschien den door
slag geeft bij het localis-eeren van den oorlog
is de houding van Frankrijk en Duitscbland be-
'treffende het Balkan-vraagstuk. Tot o'p dit oogen
blik werken deze beide mogendheden in de
zelfde richting, omdat hun belangen in den Bal
kan, dezelfde zijn. Deze beide staten zullen hun
invloed in de Triple entente en den Driebond
gebruiken om den oorlog te localiseoren. Deze
mogendheden zijn er echter vóór, dat de status
quo op den Balkan gehandhaafd blijft. In hoe
verre dit aan Poincaré zal gelukken is een open
vraag.
Het is algemeen bekend, dat de generale staf
van Roemenië tegenwoordig dag en nacht b-e-zig
is en het Roemeensche |s taande leger op- alles
voorbereid is. Nemen wij nu aan, (lat het de-n
Bulgaren gelukt de Turksche legermacht te ver
slaan en verdere groote overwinningen te beha
len, dan gelooven wij zelfs in dat geval niet,
zoo zegt de Bulgaarsche diplomaat dat Roe
menië zijn neutrale houding zal Opgeven. Woor
delijk vervolgt de diplomaat: „Roemenië is zich
evenals de mogendheden bewust, dat een actief
fi
by
