Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
t bi) zz* 113
Gratis Ongevallenverzekering f*10(1(1
TWEEDE BLAD.
35ste Jaargang
Zaterdag 26 October 1912,
iNo. 10458
üTereenltoistig op de polis vermelde voorwaarden. (JULI
Officieele berichten.
Openbare Verhuring
In onze Yroedschap.
Staten-Generaal.
Gemengd Nieuws.
iimalli nomiria I I UUU i»SÏSS5., I LUUtS'„hr"ogI |UU I IUU «.aim;
pfln bjj verlies p* r
bü
WEI- EN HOOILAND
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1—6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
bij verlies
levenslange 0 jl fi verlies van
De verzekering wordt gewaarborgd door de llollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
van
verlies van
eiken ande
ren vinger.
yan
EN DIJK.
Installatie Raadsleden. Sub
sidie Gezondheidskolonie. On
der wijzers- Jaar wedden.
't Was zeker eene goede gedacht van ons dage
lijksch bestuur, aan de traditioneele begrootingszit-
ting te doen voorafgaan eene vergadering, waarin
de aanhangige onderwerpen zooveel mogelijk wor
den opgeruimd want, let men op den omvang
die deze voorafgaande zitting genomen heeft, dan
kan men nagaan wat zij, vereenigd met het be-
grootingsdehat, zou geworden zijn.
Deze voorafgaande zitting begon met eene plech
tigheid die wel in onze Raad van 23 leden geen
zeldzaamheid is: de installatie van nieuwgekozen
leden. Door den secretaris binnengeleid, schaarde
het nieuwe drietal zich voor de bestuurstafel en
legden allen de door de wet gevorderde eeden af.
Opmerking verdiende 't, dat ook de heer Van
der Hoek de eeden aflegde, waar zijne partijge-
nooten gewoonlijk met de beloften meenen te
kunnen volstaan. - In het gelukwenschend woord
van den voorzitter trok de aandacht de uitdruk
king dat wij in onze stad op een keerpunt staan
en gewichtige besluiten zijn te wachten, ook voor
al het ongewoon vermaan aan oude en nieuwe
leden beiden, om toch vooral de Raadsstukken
vóór de zitting goed in te zien. Zou daar iets aan
ontbroken hebben Het opensnijden van de
Bijlagen soms nog tijdens de zitting zou 't doen
vermoeden.
De compagnon van vroede De Bruin in het
sociaal-democratisch Raadsbedrijf haakte er blijk
baar naar zijn maidenspeech in deze achbare
vergadering te houden. Bij een zaak van de ar
beiders en de arbeiderskinderen zooals de
eerste firmant zeide, lag 't alleszins op zijn
weg zijn gezaghebbende stem te doen hooren en
eene subsid:e te vragen voor de kinderen der pro
letariërs. Maar de wethouder van onderwijs zei
hem terecht, dat de Gemeente, evenals de Staat,
de grootste proletariër is, die alles moet halen
van de ingezetenen, waar zij feitelijk, als eenvou
dig beheerster, zelf niets bezit. Voortreffelijk
heeft de heer Goslinga hier het juiste beginsel
voorop gezet door te betoogen, dat deze zaak niet
tot de gemeentezorg behoort, maar de particuliere
liefdadigheid hier helpend heeft op te treden.
Zoo heeft 't ook de groote meerderheid van den
Raad terecht begrepen door het afwijzend pread
vies van het College te volgen.
Toen aldus de adressanten voor de Schiedam-
sche Gezondheidskolonie met alle waardeering
voor hun verdienstelijk werk naar de particuliere
liefdadigheid waren verwezen, kwamen de volgen
de voorstellen die verhooging vroegen van de
jaarwedden van verschillende categoriën van ge
meente ambtenarenAchtereenvolgens kwamen
de leeraren, de onderwijzers, de politie-beambten
en de belastingambtenaren verhooging van hun
salarissen vragen. Een algemeene aanval dus van
vier sterke machten op de vrij berooide stadskas.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
zijn voornemens op Yrjjdag den 15den Novem
ber 1912, aanvangende des morgens te 10 uur,
in het gebouw »M u s i 6 Sacrum" aan de
Lange llaven te Schiedam in het OPENBAAR
te VERHUREN;
in veertien perceelen, 40 H.A., 14 A. en 36
c.A. WEI- en HOOILAND, gelegen in Oud- en
Nieuw West-Frankeland, Oost-Frankeland en
Nieuwland onder Schiedam
en in een perceel het TALUD van het opge
hoogd terrein tusschen de Koninginnebrug te
Schiedam en de grens der gemeente Rotterdam.
De verhuringsvoorwaarden zijn te verkrijgen
ter Gemeente-Secretarie, Afdeeling A.
Schiedam, den 26sten October 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
j M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Onze vroeden hebben ze in deze ééne zitting niet
allen kunnen weerstaan. De leeraren en de on
derwijzers gaven hun voorshands genoeg werk,
zoodat zeker de agenten en de commiezen hun
ongeduld tot de volgende zitting moesten bedwin
gen. Allereerst ontstond eenige strijd over de volg
orde der te behandelen onderwerpen. Terwijl men
eenerzijds eene gezamenlijke behandeling van het
leeraren-adres en het Hingman-verzoek bepleitte,
werd aan den overkant het denkbeeld geopperd
de behandeling van het adres-Hingman nog uit
te stellen. Vroede De Bruin bracht licht op den
duisteren weg door het voorstel te doen tot het
voorafhouden van algemeene beschouwingen over
al de onderwijs-verhoogingen. Algemeene beschou
wingen Een schrikwoord met betrekking tot
onze breedsprakige vroeden 1 - De Voorzitter
zag 't wel in, door te vragen ze niet al te lang
te rekken, en leidde ze daarna zelf in door met
eene uiteenzetting van den financieele toestand
te beduiden, dat B. en W. de gelden voor al deze
verhoogingen niet weten aan te wijzen en men
ze dus allen in de weldra te behandelen begroo
ting zal moeten vinden.
Ten slotte werd men 't toch in zoover eens
dat de onder wij zersverhoogingen eerst zouden
worden behandeld. Hier trad een ware concur
rentiestrijd in verhoogingen in. B. en W. meen
den, met het salaris der onderwijzers op f 575
voor te stellen, waardoor zij dan met de toelage
voor akte j. (gymnastiek) toch nog op f 600 zouden
Komen, voor het onderwijzend personeel te hebben
gedaan, wat met 't oog op den huidigen toestand
onzer gemeente-financiën kon worden gedaan.
Daarentegen meenden een drietal Raadsleden
mét den heer Houtman de heeren Koopmans en
Ris dat om de vele rnutatiën onder de onder
wijzers vooral te keeren, het salaris hooger moest
worden gebracht en minstens op f600 gesteld
moest worden. Over deze beide concurreerende
voorstellen is een zeer uitvoerig, ver uitweidend
debat gevoerd. De raadsleden, die het nader
voorstel indienden, hebben op alle manieren ge
tracht hun denkbeeld bij de meerderheid van den
Raad ingang te doen vinden. Daarbij zijn allerlei
argumenten te pas en ten onpas vooropgesteld,
zooals de vele rnutatiën, die zelfs met een gelijk
making van het salaris hier genoten met dat te
RoLterdam gegeven, niet «ijn te keeren, omdat de
jonge onderwijzers vooral liever in de groote ste
den dan in een bescheiden gemeenten werkzaam
zijn. Het belang van goed onderwijs werd
mede in het debat gebracht waar dit belang zeker
evenmin door de voorstanders van het bijzonder
onderwijs als door de medestanders van den open
baren leergang wordt ontkend. Zeer terecht
stelde de wethouder, de heer Goslinga, in 't licht,
dat de voorstanders der bijzondere scholen het
onderwijs in 't algemeen van zóóveel belang'ach
ten, dat zij naast de f3.38 die zij hier per hoofd
aan het openbaar onderwijs meebetalen, ondanks
zij daarvan geen gebruik willen maken, zich nog
aanzienlijke offers voor hun eigen scholen getroosten.
Het verschil in dienstprestatie en geld belooning
tusschen onderwijzers en onderwijzeressen werd
mede in dit langwijlig debat nog behandeld en
zelfs het feminisme waarde in al zijne veelomvat
tende beteekenis rond in de breedsprakige beraad
slagingen ouzer vroeden die zou men haast
zeggen in dit dankbaar onderwijsnummer een
bron van onuitputtelijk debat vonden.
Ten slotte zelfs de meest breedsprakigen be
grepen dat het debat niet langer kon gerekt wor-.
den kwam 't dan toch tot stemming. Het
nader voorstel der drie Raadsleden werd verwor
pen met 714 stemmen bijna eene zuivere
stemming van rechts tegen links; alleen de heer
Schreuder stemde met de oppositie. Daarna
werd na nog vrij uitvoerige bespreking der arti
kelen van het ontwerp, het College-voorstel zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. Wel te
recht heeft o.i. de meerderheid van den Raad de
afzonderlijke belooning voor het zevende leerjaar
doen vervallen. Waar zij niet voldoende gemoti
veerd was en de vrees-voor willekeurige begun
stiging hier niet ongegrond mocht heeten.
Nu de Raad met de onderwijzers heeft afgere
kend, zal hij zich in de volgende zitting met de
leeraren hebben bezig te houden. Wij vertrou
wen, dat onze vroeden het betrokken voorstel een
goed zullen bekijken. Waar toch door den wet
houder van onderwijs voor bedoelde verhooging
het standsargument is aangevoerd, is toch zeker,
dat ook de stand te hoog kan worden opgevoerd,
en waar die leeraren jaarwedden genieten, die
zich om de f 2000 bewegen, kan men zeker niet
van noodstand spreken. In 't bijzonder ten op
zichte van den heer Hingman zal de Raad wel
willen overwegen, dat die leeraar, te zamen ge
rekend voor zijne functiën eene belooning van
circa f3000 geniet en dus allesminst onder de
misdeelden van het ambtenarenkorps mag gerekend
worden. Zoo houden dus ouze vroeden de
koorden der beurs stijf vast voor hen die werkelijk
reeds genoeg genieten en laten die alleen een
weinig vieren met betrekking tot die beambten
die wel een weinig meer mogen hebben, al moe
ten ook zij zich tot billijke, niet te vaak herhaal
de eischen bepalen I
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 25 October.
Invaliditeit s- en O-uderdom s-
verzekering.
De algemeene beschouwingen over het wetsont
werp tot geldelijke verzekering van arbeiders
tegen de gevolgen van invaliditeit en ouderdom
worden voortgezet.
De heer r o e 1 s t r a, zijn gisterenavond af
gebroken rede voortzettende, bespreekt de houding
der sociaal-democraten in Duitschland en in
Frankrijk en hij geeft dan het standpunt van de
sociaal-democraten aan ten opzichte van de on
gevallen-, ziekte-, en invaliditeitsverzekering en
>'n opzichte van de ouderdomsverzekering. Bij de
eerste 3 ligt het z.i. in den aard der zaak, de
premie door de werkgevers te laten betalen. Bij
de ouderdomsverzekering echter staan arbeiders
en werkgevers beiden tegenover het kapitaal,
hoewel in de eerste plaats de arbeider tegenover
het kapitaal staat. Ook de kleine werkgever moet
evenwel zijn rente aan de geldschieters opbrengen.
In het stelsel van den minister zal de grondeige
naar niets te betalen hebben. Spr. wijst bovendien
op de kapitaal-vermeerdering uit de koloniën hier
te lande en richt zich dan ter verdediging van
het staatspensioen tegen den heer Treub. Een
bestaansminimum zou ook voor de kleine werk
gevers vastgesteld moeten worden.
Met betrekking tot het tusschen armenzorg en
staatspensionneering gezochte verband zegt spr.,
dat het hier niet alleen de armen en ellejdigen
betreft, doch ook een deel van de strijdende ar
beidersklasse. Voor deze laatste categorie zal ont
heffing van premie-betaling geen verslapping van
energie met zich brengen, al zullen zij niet van
honger sterven, als daartoe niet wordt overgegaan.
Deze arbeiders hebben nog groote behoefte aan
verbetering van hun positie en zullen hun energie
wel in stand houden, meent spr.
Spr. wijst er op, dat volgens de heer Aalberse
de werkgevers, die de laagste loonen betalen, de
hoogste premies zouden moeten betalen en meent,
dat het door den heer Treub gewilde bestaans
minimum moeilijk te bepalen zal zijn.
Van spaarzin zou volgens spr. bij dwangverze
kering in geen geval iets kunnen komende
premies worden automatisch van het loon afge
houden. Spr. verdedigd daarom nogmaals het
staatspensioen en brengt in verband hiermede
zijn vroegere motie in herinnering. Hij wijst hier
ook op het gevaar, dat z.i. in de overgangsbepa
ling van art. 357a schuilt voor de regeering.
Spr. oefent nu kritiek uit op de concentratie
der vrijzinnige partijen op het punt van staats
pensionneering en zegt, dat dit vraagstuk voor
de sociaal-democraten den doorslag bij de her
stemmingen niet geven zal. Hij geeft de door
hem urgent geachte denkbeelden aan en meent
ten slotte, dat een eventueele overwinning der
vrijzinnigen op den grondslag van een voorloopige
peusioenrege'ing en grondwetsherziening een
voordeel kan zijn voor de arbeidersklasse.
Nadat besloten is ook Dinsdag- en Donderdag
avond te vergaderen, komt de heer De Visser
aan het woord, die voor de samenkoppeling van
invaliditeits- en ouderdomsverzekering is en
gaarne de risico-overdracht in het ontwerp be
lichaamd zou zien.
Deze spr. gaat dan den toestand na, zooals die
in Engeland en Denemarken is en verdedigt de
beginselen van de Nederlandsche armenwetgeving
die bij een staatspensioen niet uit het oog verlo
ren zouden mogen worden. Hij richt zich tegen
de staatspensionneering, die z.i. geen spaarzaam
heid aankweekt en acht de vrijwillige verzekering
niet mogelijk.
Spr. keert zich tegen de bezwaren, die tegen
de samenkoppeling van invaliditeits- en ouder
domsverzekering geopperd zijn en komt dan over
zijn eigen wenschen betreffende de risico-overdracht
te spreken.
De heer u y s verdedigt den eisch der soci
aal-democratie, dat voor de verzorging van de
arbeiders moet worden gereserveerd een deel der
meerwaarde van hun arbeid. Niet krachtens zijn
christelijk beginsel, noch in het persoonlijk belang
der arbeiders, noch in het openbaar belang, heeft
de minister dit ontwerp ingediend, doch alleen in
het belang van de bescherming en het behoud
van den kapitalistischen staat.
De minister heeft niet getracht sociale ver
houdingen te regelen. Zijn ontwerp is ontbloot
van sociaal inzicht en van christelijk sentiment
en niets anders dan een eenvoudig rekensommetje.
Nader critiseert spreker de premieregeling,
waarbij hij er o.a. op wijst, als op even zoovele
foutendat geen onderscheid gemaakt wordt
tusschen de premiën voor mannen en vrouwen,
niettegenstaande de sterftecijfers van beiden zoo
verschillend zijn dat de premiën voor gehuwden
en ongehuwden gelijk zijn dat één en dezelfde
premie voor gevaarlijke en ongevaarlijke beroepen
geldtdat arbeiders die bij het uittreden van de
verzekering niet invaliden zijn in den zin der
wet, niet van verzekering zijn uitgesloten.
Uit alles blijkt, dat het hier geen premiebeta
ling geldt, maar we eenvoudig te doen hebben
met een zuivere belastingoplegging.
Houdt men dit goed in het oog, dan heeft elk
praatje dat Staatspensionneering een aalmoes is.
niet de minste waarde, evenals alle andere be
zwaren en argumenten tegen Staatspensionneering.
Dinsdag voortzetting van het debat.
Nadat verschillende kleine wetsontwerpen zijn
goedgekeurd, wordt de vergadering gesloten.
Ongelukken. Te Gelselaar is Woendag-
middag de dochter van den landbouwer R. van
den hooizolder gevallen en zoodanig met het
hoofd op een fiets terechtgekomen, dat zij aan
de gevolgen is overleden.
Te Arnhem is Donderdagavond de gymna
stiekleraar E. M., die de Steenstraat wilde over
steken, juist toen de electrische tram naderde,
door die tram gegrepen. Hij viel achterover, met
het hoofd tegen een boom, doch met het been
nog over de rails en werd een eindweegs mee
gesleurd.
Opgenomen en in een apothekerswinkel bin
nengedragen, is hij na weinige oogenblikken ge
storven.
Een nijdige baas. Men meldt ons uit
Ermelo
Bij een twist tusschen den landman G van 't
M. en diens arbeider, G. V., welke ontstond bij
een loonafrekenihg, bracht eerstgenoemde aan
G. V. met een schop een zeer gevaarlijke hoofd
wonde toe, zoodat geneeskundige hulp direct
noodzakelijk was. Bovendien was de arme man
ook nog in beide handen gebeten door zijn baas.
De politie doet een verder onderzoek.
Telefonische verbinding met
Londen. Wij hebben gisterenmiddag, meldt
het »Hbl.," een telephonisch gesprek gevoerd met
het bureau van de Nederlandsche Kamer van
Koophandel te Londen waarin de secretaris, rar.
W. Roosegaarde Bisschop, zijn groote vreugde
uitte over het feit, dat het hem na 18 jaar lang
onderhandelen en nog eens onderhandelen in
1894 bracht de Kamer de qaestie voor het eerst
op het tapijt gegeven was met Amsterdam te
spreken. Ook met onzen Londenschen correspon
dent hebben wij ons eenige oogenblikken kunnen
onderhouden. De verbinding via Brussel was
vrij goed te noemen."
Auto verbrand, Gisternacht is de auto
van den heer Zaalberg, die tijdelijk teNoordwijk
aan Zee vertoeft, op den weg tusschen Noord wijk
en Voorhout in brand geraakt en totaal verbrand.
Oorzaak onbekend. De auto was verzekerd.
Een verdacht ge val. Verleden jaar over
leed te Heerjansdam, terwijl hij als drijver bij
een jachtpartij fungeerde, de jeudige Aart Kooi
man Jr. zoon van A. Kooiman Jr., zoon van A.
Kooiman, bode van Heerjansdam op Dordrecht.
Als oorzaak van den dood werd opgegeven zon
nesteek. In Augustus van dit jaar namen de ge
ruchten, dat dit de doodsoorzaak niet zou zijn,
doch dat de man zou zijn overleden tengevolge
van een ongeluk op de jacht een dusdanigen vorm
aad, dat de justitie te Dordrecht een onderzoek
instelde. De bemoeingen der justitie leidden toen
tot geen positief resultaat, terwijl geen termen
werden gevonden de opgraving van het lijk te
gelasten.
