Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
f
iqüxcJID
RONA Cacao
Gratis Ongevallenverzekering f
De oorlog op den Balkan.
Van Houten s
35ste Jaargang.
Vrijdag 8 November 1912
No. 10468.
overeenkomstig op de polis vermelde voorwaarden.
Buiienkuidsch Nieuws.
FEUILLETON.
DE COTILLON.
Ik wil nog een kop
TT?
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., iranco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1—6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk ad verteeren.
De verzekering wordt
b(j
levenslange
geheele
invaliditeit
gewaarborgd door
de
bij
verlies van
een hand,
voet of oog
Hollandsche Algeineene
by verlies
van
Verzekeringsbank,
een duim
gevestigd te Schiedam.
nflf| lijj verlies A4 r
by
verlies van
eiken ande
ren vinger.
De Tsjataldzja-linie.
Nadere bijzonderheden over de
jongste veldslagen.
De mogendheden en de Balkanstaten.
Allerlei nieuws.
Uit het Bulgaarsche hoofdkwartier seint de
oorlogscorrespondeat van de Weensche ïReichs-
post", d.d. 6 dezer
Na een hevigen strijd heeft de Bulgaarsche
Oostelijke vleugel de hoogte ten Oosten van ls-
trandzja bezet. De Turksche rechtervleugel werd
teruggeworpen in het boschgebied van het Der-
kos-meer (de rechtervleugel van de Tsjutaldzja-
stelling.) De Bulgaren trokken over Istrandzja en
Jenikeui [ten Z. van het Derkos-meer) met sterke
krachten om hier een aanval te doen op de Tsja-
taldzja-positie ten Zuiden van het Derkos-meer.
De verslagen Turksche achterhoede wordt door
het centrum en de rechtervleugel van de Bulga
ren vervolgd langs den spoorweg en over Tsjanta
(15 K. M. ten W. van Silivri). De Bulgaren willen
in de nabijheid van het station Tsjataldzja een
aanval doen op de Turksche positie.
Totdusver heeft de Turksche artillerie de infan
terie niet genoeg ondersteund en slechts zelden
tot het laatste oogenblik standgehouden. De ge
ringe uitwerking en de te vroege terugtocht van
de Turksche artillerie heeft de terugtrekkende
Turksche infanterie onbeschermd en aan het
vuur van de Bulgaarsche batterijen overgeleverd,
zoodat de terugtocht in een vlucht moest ont
aarden.
Algemeen wordt verwacht dat de Turksche
stelling van Tsjataldzja spoedig zal vallen.
Linie Loelo e-B oergas Boenar Hissar,
Van 20 Oct2 Nov. hebben op de linie Loele
Boergas Boenar Hissar bloedige gevechten plaats
gehad tusschen Bulgaren en Turken, welke laatste
120.000 man sterk waren en voorzien van 300
kannonnen en 65 escadrons cavalerie.
De rechtervleugel van het Turksche leger viel
onophoudelijk in sterke kolonnes den linker Bul-
gaarschen vleugel aan, teneinde de verbinding
met Kirk Kilisse te verbreken. De Bulgaren
sloegen de aanvallen af met ongekende dapper
heid en hun artillerie en infanterie-vuur bedekte
het slagveld met lijken van Turken, den vijand
dwingend, zich terug te trekken en hem vervol
gend met een moordadig vuur. Den derden dag
hernam het Bulgaarsche centrum op krachtige
wijze het offensief. Gedekt door het vuur der
artillerie, deed de infanterie een bajonet-aanval
tegen de versterkingen der Turken, die als on
neembaar werden beschouwd. Zij slaagden er in
13)
De superintendent haalde diep adem om op
nieuw aan een vloed van lofuitingen lucht te
geven. Met vriendelijkheid en geduld luisterde
mevrouw van Horn naar hem.
„Mijn beste oude vriend, waartoe dienen al
nie omwegen. Ik merk het al, ge hebt vele
belangrijke vragen te doen. Waar is er wat
noodig
„In het ziekenhuis moeten er kachels zijn,"
antwoordde de superintendent snel. „Het is nog
^el zomer maar nu is het de beste tijd om
"et een en ander te verbeteren. Er moeten
een paar nieuwe kachels komen, de oude roo-
ken..."
„Albrecht zal u bijstaan," zeide mevrouw van
Horn. Onlangs vertelde hij mij, dat het zieken
huis niet meer voldeed aan de eischen van den
regenwoordigen tijd. Niet alleen de verwarming
en de ventilatie, maar ook de inrichting van
bet huis moeten verandering ondergaan."
«Het hospitaal wordt bestuurd door de kerk..."
„Ten voordeele der gemeente, van de armen
en de zieken."
deze te bezetten en achtervolgden de vijandelijke
horden, die, door een paniek aangegrepen, vlucht
ten.
Op den vijfden dag begon de linker Bulgaarsche
vleugel door versche troepen versterkt den beslis-
senden aanval. Over de geheele linie werd den
vijand overwonnen, die zijn versterkte stellingen
ontruimde en de vlucht nam.
De Bulgaarsche troepen maakten zich meester
van 42 kanonnen, verscheidene vaandels, 150
wagens met levensmiddelen en ammunitie, twee
locomotieven en verscheidene levensmiddelendepót's
Bovendien maakten de Bulgaren 2800 gevangenen.
De verliezen der Bulgaren bedroegen 15.000
man aan gesneuvelden en gewonden. De Turken
verloren 40.000 man
Het beleg van S al,on ik i.
Het «Berliner Tageblatt" verneemt van zijn
correspondent het volgende, betreffende den toe
stand in en om Saloniki
baloniki is volledig van de overige wereld ge
ïsoleerd. De bevolking is inderdaad tot het uiterste
opgewonden. De telegrafische verbindingen niet
alleen zijn afgesneden, maar ook het scheepvaart
verkeer heeft ahsoluut een einde genomen.
Met mijn telegrammen zoek ik U langs om
wegen te bereiken. Daarvan is wel eenige ver
traging het gevolg, maar van uit de stad zelve
zou het geheel en al ondoenlijk zijn ook maar
iets te verzenden.
In de straten der stad loopen enorme zwermen
soldaten en deserteurs, die in een allerdeernis-
waardigen toestand verkeeren. Buiten de poorten
wacht het Turksche leger den vijand af. Maar
daar zijn nog maar weinig officieren meer. Het
grootste deel der officieren bevindt zich op de
wegen en in de stad. Ze zijn weggeloopen van
hun leger. De desertie en de algemeene vertwij
feling onder de soldaten heeft zulk een hoogte
bereikt, dat het herinnert aan den terugtocht van
Napoleon's leger in Rusland.
Hoe vreeselijk de toestand is, kan ook hieruit
blijken, dat gisteren in de straten 50 soldaten van
koude en ontbering zijn omgekomen.
Engeland, Frankrijk en Oostenrijk zonden oor
logsschepen hierheeneen Duitsch schip ont
breekt nog.
De aanblik der stad is waarlijk meelijwekkend.
Behalve de geweldige menigte gevluchte soldaten
zijn er een 50.000 Muzelmannen met hunne fa
milies naar hier gevlucht.
De overvolle stad is in angst en beven voor het
uitbreken van een oproer. In de cafe's en bier
lokalen ziet men de groepen elegante officieren,
die gedeserteerd zijn, en geen sabel zelfs meer
dragen. Doch buiten strijden de arme soldaten
of slenteren in de straten rond, broederlijk om
komend van honger en ellende.
De vreemde consulaten worden in staat van
verdediging gebracht.
Ik zelf en Mazgini, een Milaneesch correspon
dent, hebben een stoomboot gehuurd, toen wij
naar de stad terug wilden gaan. Wij hebbende
zóne der zeemijnen doorkruist en het avontuur
gelukte, zoodat wij weer in Saloniki aankwamen.
„Aan de vroegere legaten zijn allerlei voor
waarden verbonden, waaraan men niets veran
deren mag, als men ten minste niet zondigen
wil tegen den geest van den erflater,"
„Niet de letter maakt zalig. Zij die de lega
ten vermaakten, wilden hulp en genezing aan
de zieken verschaffen; dit was hunne bedoeling.
Nu de geneeskunde vooruitgaat en datgene
wat vroeger wenschelijk geacht werd, thans
voor onbruikbaar wordt verklaard, mogen wij
zonder ons te bezondigen op de plaats van het
niet meer goede en verouderde, het betere en
nieuwe stellen, juist om te helpen en te ge
nezen."
„Als de bescheiden bestaan, moet men zich
aan de woorden houden," zeide de student.
„In den oorlog is veel verloren gegaan,"
merkte de heer van Horn op.
„Bij ontstentenis van de oorkonden, beslist
te overlevering, het gebruik. En wie weet, of
niet bij nauwgezette nasporing nog voldoende be
wijzen zouden gevonden worden, of niet misschien
het status quo ante zou kunnen worden her
steld, waarmede hetgeen nu bestaat mogelijk
in strijd is. Als men mij de zaak toevertrouw
de, zou ik mij sterk maken zeer veel, wat
tijdens den oorlog veranderd en verdraaid is,
weder tot den ouden vorm terug te brengen,
of ten minste den weg aan te wijzen, hoe zij
die de nadeelen ondervonden hebben weder hun
recht zouden kunnen doen gelden. In ieder
geval mag er geen inbreuk gemaakt worden op
Wat wij er zagen laat zich in deze woorden sa
menvatten men ziet de totale ineenstorting van
het Turksche rijk.
A d ria no pel.
De Bulgaren onder de generaal Todorof en
Kowatijef, hebben zich bij Stroemnitza met de
Grieken vereenigdzij zullen zich met Servische
troepen vereenigen, om vervolgens gezamenlijk
naar Adrianopel op te rukken.
Een Turksche overwinning
bij Janitza
Volgens een gerucht te Athene, dat onder
voorbehoud aanvaard dient te worden, zou door
de Turksche troepen bij Janitza een overwinning
op de Grieken behaald zijn.
Albanië.
Het blijkt meer en meeir, dat de positie van
Albanië in de onderhandelingen der groota Mo
gendheden een rol van beteekenis inneemt.
De Weensche correspondent van de „VoSsiscbe
Zeitung" meldde gister, dat graaf Berchtold den
Oostenrijksch-Hongaarsdhen gezant in Belgrado
naar Boedapest heeft geroepen, om hem lastgevin
gen te verstrekken betreffende de ten opzichte van
Servië in de toekomst te voerein politiek. Oosten
rijk zal een bezetting van gebied, dat tot het
geografische Albanië behoort, in geen geval dul
den. Een vestiging van Servië aan de Adriatischu
Zee zou, zotoals hier verklaard wordt, Oostenrijk-
Hongimjfe dwingen van deze kwestie een machts
vraag te maken.
De St. Petersburgteche Beurscourant valt in een
blijkbaar officieus artikel Oostenrijk-Hongarije aan,
In het artikel wordt met nadruk gewezen op bet
goed uitgerust en groote leger van Rusland
In Rusland1 heersclht niet meer cle wanordelijk
heid van 1908. Voorts heet het dan, dat Servië
door zijn roemrijke overwinningen is versterkt
er grooter geworden en dat het een eigen haven
aan de Adriatiscbe Zee hebben moet. Ook Rusland
zal daarop staan.
De stemming te St. Petersburg ein in het land
wordt op het oogenblik door de agitatie van de
A [slavische kringen ongunstig bewerkt.
De tc St. Petersburg geaccrediteerde diploma
tieke vertegenwoordigers van de Balkanstaten heb
ber. den minister van buitenlandscbe zaken bef
volgende medegedeeld
„Servië, Bulgarije en Griekenland vinden bet
tegenwoordig oogenblik voor vredesonderhande
lingen nog te vroeg en volslagen ongeschikt"
'Ook de pers van de Balkan-staten verklaart zich
Het smaakt toch zóó lekker, en Moeder
zegt dat ze nooit heeft geweten dat Cacao
zoo goedkoop in het gebruik is, voor ze
ons geregeld RONA Cacao heeft gegeven.
de rechten van het ziekenhuis vóór dat vastge
steld is wie te beslissen heeft."
„Ik wil niet heerschen," antwoordde de oude
dame, ik wil slechts helpen."
„Ook ik denk niet aan heerschzucht," zeide
de superintendent onmiddelijk. „Maar als ik
van het recht afstand doe dat aan mijn ambt
verbonden is, dan verkort ik daarmede de rech
ten van mijn opvolger. Dit mag en kan niet
zijn. Dankbaar neem ik alles voor de.armen
aan, wat de barmhartigheid hun toekent."
„Dat is juist in den geest mijner moeder ge
sproken," zeide de fabrikant, wien dit gesprek
onaangenaam begon te worden.
De oude processen toch waren niet allen met
glans gewonnen, vooral niet die, welke gevoerd
waren over het waterrecht, waarbij zelfs een
deel-der fabriek verloren kon gaan; zij waren
echter in het vergeetboek geraakt.
Van Horn had de processen gewonnen, omdat
aan zijne tegenpartij de middelen ontbraken,
om de hefboomen in beweging te brengen,
waardoor zij de overwinning zou behaald heb
ben. En de oude van Horn, die zeker van zijne
zaak was geworden door het succes dat hij be
haald had, veroorloofde zich nu en dan over
tredingen, die geduld werden, omdat niemand
ze krachtig genoeg beletten kon.
Dikwijls ook had hij door ondershands scha
devergoeding te geven, zich zeiven tegen aan
klachten gevrijwaard, zoodat er verder niet op
gelet werd.
(92)
De eigenaar der fabriek vond het niet wen
schelijk, dat een jong advocaat in het stadje
naar de oorkonden zou zoeken of, door inlich
tingen te vragen, de zonen en kleinzonen der
vaders wakker zou schudden, die in den loop
van tijd in de zaken berust hadden. Hij trachtte
dus den jongen man van zijn dwaas voornemen
aftebrengen en hem door eene vriendelijke be
jegening op zijn hand te krijgen. In ieder geval
mocht er nooit het geringste ten nadeele van
de fabriek of de zaak gezegd worden.
Over het ziekenhuis hadden alleen de kerke
lijke gemeente en de superintendent te beslis
sen als er geld noodig was, zou het niet
ontbreken en als de nieuwe voorschriften der
ziekenverpleging niet overeenstemden met den
geest, die er heerschte,... welnu dan werden zij
niet toegepast.
De zieken waren vroeger zonder hygiëne ge
storven; dit konden ze nu evengoed.
Beleefd noodigde hij den student uit de
fabriek met hem te bezichtigen.
„Het zal u belang inboezemen te vernemen
hoe langzamerhand uit een betrekkelijk klein
begin een groot werk is ontstaan." zeide hij,
„en hoe door eene zaak, die door één geest
geleid wordt aan velen een flink inkomen is
verschaft, die vroeger zonder dit middelpunt
der industrie slechts een zeer karig bestaan von
den, want de ambachten in de stad en de
landbouw eischen maar luttel arbeid."
Wordt vervólgd
