Sta ten-Generaal.
Gemengd Nieuws.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
opzichter en plaatsv. adj.-directeur gasfabriek
Arnhem, en S. N. \olkmaars, opzichter bij de
gemeentegasfabriek, Amsterdam.
De Groothertogin van Oldenburg.
Men meldt uit. 's-Gravenhage
H. M. de Koningin bracht gisteravond H. K. H.
de Groothertogin van Oldenburg naar het Holl.
S poor-station tot aam den trein, die opl het .-poor
voor de Koninklijke wachtkamer voolrreed en waar
mede de zuster van den Prins te 83/t uur naar
Duitschland terugkeerde. Het afscheid was aller
hartelijkst.
De Balkan ambulances.
Het Hoofdcomité van het Nederlandsche Roede
Kruis deelt mede:
Volgens ontvangen telegram van d;r. Sikemeier,
is de Bulgaarsche ambulance Zondagmorgen te
7.55 uit Sofia vertrokken, met bestemming Tjor-
loe; de reis ig'aat over Yamboli, Kirk Kilisse en
Lulu Burgas. Allen wel. Brieven moeten, worden
verzonden aan het adres: Croix-Rouge Sofia.
Door dr. Lingbeek is gisteren per telegraaf
verzocht, bet reserve-personeel der Turksche. am
bulance onmiddellijk te doen overkomen.
Bedoeld personeel (1 arts, 2 Inlandsche artsen,
5 verplegers, 4 verpleegsters, 1 kok, 1 kokkin),
dat H. M. de Koningin morgen (Dinsdag)miadag
te 4 uur ben paleize in audiëntie zal ontvangen,
vertrekt 's avonds per trein 7.28 uur van het
station S.S. naar Constantinople!.
De Nederlandse he gezant te Athene heeft het
hoofdcomité van het Ned. Ronde Kruis beticht,
dat de 4 verpleegsters voor de Grieksche ambu
lance Zaterdag jl'. in welstand aldaar zi-n aan
gekomen en heden naar Saloniki zouden ver
trekken.
Voor De Katholieke pers.
Te Tilburg heeft zich naar de »Msb." meldt,
een comité gevormd bestaande uit een vijftigtal
heeren, dat eene groote actie wil beginnen voor
de R. K. pers. In alle kerken der stad werd
Zondag j 1. van den kansel eene aansporing tot
de geloovigen gericht, om dit comité te steunen
en neutrale en liberale couranten meer en meer
uit de huisgezinnen te weren.
Veiligheidswet.
De Amsterdamsche Drukkersvereeniging heeft
aan den minister van landbouw, nijverheid en
handel een missive gezonden, houdende bezwaren
tegen den voorgestelden maatregel van bestuur,
als bedoeld bij artt. 10, 76 en 77, die ten opzichte
van bestaande werkplaatsen, aan de tegenwoordig
geldende voorschriften voldoende onbillijk worden
geacht en aan welke het meerendeel van de werk
gevers niet ot hoogstbezwaarlijk zal kunnen
voldoen.
Uitvoerig wordt aangetoond dat voor het over
groote deel van de te Amsterdam bestaande druk
kerijen het vermeerderen of verbreeden van ramen;
portalen en trappen en het inrichten van schaft-
okalen. in de thans in gebruik zijnde gebouwen
onmogelijk zal zijn en bij het moeten voldoen
aan dergelijke voorschriften tot groote financieele
nadeelen of zelfs staking van het bedrijf zal
moeten leiden.
Ook het voorschrift van art. 114, het wekelijks
verstrekken aan eiken werkman van een schoonen
handdoek, wordt bestreden, daar zulks den werk
gever belangrijke financieele lasten zal opleggen,
ook door voortdurend noodzakelijken aankoop van
nieuwe handdoeken. De ondervinding ten deze
opgedaan met de thans verplichte verstrek
king van nagelschuiers, die steeds grootendeels
verdwijnen of vernieuwd worden, bewijst dat deze
maatregel een bron van onaangenaamheden zou
opleveren. (iHbd.)
R.-K. openbare leeszaal.
Door het bestuur der Leesbibliotheek »St. Dyo-
nisius te Tilburg is besloten met Januari a.s. eene
R. K. openbare leeszaal te vestigen. Reeds is op
een der mooiste punten van de stad een zeer
geschikt lokaal gehuurd, dat zoo aantrekkelijk
mogelijk zal worden ingericht.
Het Bestuur stelt zich voor alle Tijdschriften,
periodieken en welken ter lezing te leggen, die
voor eene Handels- en Industriestad van belang
kunnen zijn.
Door deze leeszaal de eerste in het Zuidelijk
gedeelte des lands, zal voorzeker, in eene groote
behoefte worden voorzien. (Msb.)
Het spelling-rapport.
Het hoofdbestuur van de «Vereeniging tot ver
eenvoudiging van onze schrijtaal heeft het in
het belang van de beweging tot vereenvoudiging
van de schrijftaal wenschelijk geacht een meer
uitvoerige bestrijding van het rapport van de
staatscommissie voor de spellingskwestie openbaar
te maken, waarin een zoo volledig mogelijk over
zicht wordt gegeven van alle bezwaren die tegen
dat rapport moet worden ingebracht, zoowel wat
betreft de beginselen waarvan het uitgaat, als de
voorstelling van feiten en de conclusies, die men
erin aantreft.
Een eerste gedeelte van die bestrijding is ge
reed gekomen en openbaar gemaakt bij de firma
La Rivière en Voorhoeve te Zwolle. De uitgaven
van een tweede gedeelte wordt in het vooruit
zicht gesteld. De eerste bundel bevat:
lo. Een kritiek op de theoretische taalbe
schouwingen in het rapport, door prof. dr. J. J.
Salverda en prof. dr. D. C. Hesseling. Hierin trach
ten deze heeren aan te toonen, dat die taalbe
schouwingen onverdedigbaar zijn, van het tegen
woordig standpunt der taalwetenschap uit bezien.
«De taalbegrippen die in het rapport tot uiting
komen" zoo zeggen zij zijn in den grond
die van een dilettaut uit de periode der romantiek."
2o. Eenige opmerkingen bij den uitslag van
het onderzoek door de staatscommissie ingesteld
naar de houding van andere landen ten opzichte
van de spelling, van de hand van prof. Hesseling.
3o. Een hoofdstuk van prof. dr. E. C. Godée
Molsbergen over Zuid-Afrika.
4o. Een beschouwing van dr. C. G. N. de
Vooys over den huidigen toestand. Daarin wordt
aangetoond dat de statistieken van het rapport,
waarin alle nadruk wordt gelegd op het tegen
woordig gebruik van de Vereenvoudigde Spelling,
geen bewijskracht hebben tegen die spelling, om
dat er nóch bij ambtenaren, noch bij het groote
publiek voldoehde vrijheid bestaat.
5. Hoe Siegenbeek door De Vries en Te Win
kel verdrongen is, beschreven door de heeren
'Wédeven, De Vooys en Wartena.
6o. Een bespreking van het advies van de
staatscommissie aan de regeering en van de nota's
door dr. Kollèwijn. Zijn oordeel is: In theorie
wordt spelingvrijheid verkondigd, maar met het
oog op de praktijk worden een reeks van maat
regelen aanbevolen, om die vrijheid zoo stevig
mogelijk in boeien te klinken. Defgelijke dwang
maatregelen zullen de eenheid niet meer kunnen
herstellen.
Het hoofdbestuur van de vereeniging teekent
in het voorwoord tot de uitgave, waaraan wij het
bovenstaande ontleenen, aan dat, zoo het zich kan
vereenigen met den geest en de strekking van
de verschillende bijdragen in deze buDdel, h^t
zich niet verantwoordelijk stelt voor alle uitdruk
kingen of gegevens, die daarin voorkomen. Die
verantwoording blijft voor den schrijver (of de
schrijvers) afzonderlijk. (»N.R.Crt.")
TWEEDE KAMER.
Gister is in de dagzitting voortgegaan met de
behandeling der Indische begrooting. De debatten
waren van weinig belang.
In de avondzitting werden de nog te behande
len artikelen der justitiebegrooting z.h.s. aange
nomen, behalve art. 65 (subsidiën aan vereeni-
gingen enz.) dat aangenomen werd met de stemmen
der heeren Helsdingen en Hugenholtz tegen.
Ook werden z.h.s. aangenomen o.a. een viertal
w.o. tot naturalisatie, zoomede het w o. betreffende
de grensregeling tusschen de kantongerechten
Schoonhoven en Ridderkerk.
Hierna is de Kamer begonnen met de behan
deling der begrooting van buitenlandsche zaken.
Het belangrijkste van deze avondzitting was
wel de rede van den minister van buitenl. zaken.
Verklaring inzake den toestand
in Europa.
De Minister van Buitenlandsche
Zaken, de Marees van Swindereri,
antwoordt. Hij mag niet treden in breede uit
eenzettingen omtrent den polineken toestand. Dat
mag een minister van een kleine mogendheid, die
mei betrokken is in de sfeer van belangheb
bende naties, niet doen. Niettemin meent spr.
vrijheid te kunnen vinden»om een enkel woord
te zeggen. De minister wil een woord van gerust
stelling uiten. Ik wil zegt hij niet verder
gaan dan ik kan en mag, maar ik meen te mo
gen zeggen dat de berichten, die ik gedurende
de laatste 24 uren heb ontvangen, en die ik wel
mag meedeelen, alle symptomen in zich dragen
om te kunnen verwachten, dat langs den weg
van conferenties en kanselarij-arbeid een einde
zal worden gemaakt aan een toestand van oorlog
en onrust, die op 't oogenblik in Europa bestaat,
zoodat op deze wijze de rust zal worden hersteld
waar ze door oorlog werd gestoord en de rust
zal worden gehandhaafd in die gedeelten van
Europa, waar ze thans nog bestaat. Ik wil hier
nog iets aan toevoegen, vervolgt de minister. Ik
heb reeds gezegd, dat Nederland zich als vanzelf
niet heeft bewogen in de sfeer der belangheb
bende mogendheden, maar dit neemt met weg,
dat wij ons op de slagvelden hebben geweerd op
een wijze zooals schier geen andere kleine natie
dat heeft gedaandoor middel van het Roode
Kruis. Ik betuig van deze plaats mijn diepe,
warme en welgemeende erkentelijkheid voor de
opoffering van het Nederlandsche volk voor de
zelfopoffering, de trouw eii de liefde, waarmee
door onze landgenooten op het oorlogsterrein wordt
gewerkt. Ik durf te verzekeren, dat zij de eer en
den naam van de Nederlandsche natie op waar
dige wijze hoog houden. (Luide bravo's en luid
applaus, ook van de tribunes.)
Hierna werden na kort debat de artikelen der
begrooting, uitgezonderd art. 7, waarover Dinsdag
gestemd zal worden, goedgekeurd.
De eindstemming over de begrooting is nog
aangehouden.
Heden (Dinsdag) voortzetting.
Tot zoover het bericht der sSchied. Crt.".
De Raad ziet zich dus voor het feit geplaatst
een nieuwen regent te benoemen voor deze
stichting.
De vraag rijst thanswat zal de Raad doen
zal hij zich plaatsen op het standpuntde regen
ten moeten uit de familie Fabri gekozen worden,
ofweler kan een vrije keuze geschieden.
In het eerste geval zal de Raad toch moeten
weten wie geacht kunnen worden tot de bloed
verwanten van den erflater te behooren en zullen
zij, die meenen rechten in deze te kunnen doen
gelden, dit hebben te bewijzen.
Er is in de jongste Raadszitting over den no. 4
voorgedragen regent, mr. van Erpecum, gespro
ken alsof het absoluut vaststaat dat deze verwant
is aan den erflater, terwijl er in het geheel geen
rekening mede is gehouden, dat er mogelijk an
dere menschen zijn, die geen van Erpecum hee-
ten, en toch veel nader aan den erflater verwant
zijn en die verwantschap deugdelijk zouden kun
nen bewijzen.
Daarenboven bestaat het regentencollege thans
nog uit de heeren J. M. v. d. Schalk en G. A. J.
Beukers, die, naar zij zelf wel zullen erkennen,
allerminst gerekend kunnen worden tot de familie
Fabri te behooren.
Stelt de Raad zich dus op het standpuntde
regenten moeten familieleden zijn, dan behooren
ook de heeren v. d. Schalk en Beukers door an
deren vervangen te worden.
Welk bezwaar kan het opleveren dat ten aan
zien van het bestuur van het Oude Mannenhuis
eens klare wijn geschonken worde?
Men stelle de gelegenheid open, dat zij, die
meenen tot de familie te behooren en zich wet
tig kunnen legitimeeren, zich bij het gemeente
bestuur bekend kunnen maken. Dan heeft men
ten minste een basis.
Wanneer men in die richting zou gaan, bewan
delt men ten minste een weg, dien men ook
elders volgt.
Roept niet - om slechts één voorbeeld uit de
vele te noemen de minister van Financiën
jaarlijks de familieleden van Van Damme van
Sparwoude op, om, onder overlegging van bewijs
stukken, zich tot het Dep. van Financiën te wen
den om uit het van Sparwoudefonds een uitkee-
ring te krijgen
Wijzen niet de talrijke advertentiën van stu
diefondsen in de voornaamste dagbladen er op,
dat de collatoren dier fondsen, indien daartoe in
den fondatiebrief bepalingen voorkomen, wel de
gelijk rekening houden met de aanwezigheid van
familieleden van de fundateuren
Men informeere eens te Amsterdam en Haarlem;
de steden waar men wel de meeste oude funda
ties van ons land aantreft, of ook ddar niet op
de rechten van familieleden der fundateuren gelet
wordt.
Mist de Raad de noodige voorlichting om in
deze aangelegenheid van historisch-juridischen
aard een alleszins onbevangen oordeel te vormen,
dan zijn er in den lande toch wel verscheidene
mannen van naam te vinden, die den Raad in
deze van advies zouden kunnen dienen.
Ook zou een Raadscommissie in deze reeds
zoovele jaren hangende kwestie wellicht een be
vredigende oplossing kunnen voorbereiden.
een man die met een mosselwagen in beschonken
toestand langs de straat ging, de veiligheid der
voetgangers bedreigde en in de Lange Kerkstraat
tegen een muur opreed. De man werd naar het
politiebureau geleid, waar hij in bewaring werd
gesteld.
Heden-morgen bleek, dat de man een valschen
naam had opgegeven. Nadat zijn -waren naam
gebleken was, is hij op vrije voeten gesteld.
UIT ROTTERDAM.
Gister vergaderde de Kamer van Koophandel
te Rotterdam, ter benoeming van een secretaris
in plaats van mr. Th. Reepmaker.
De voorzitter richtte gevoelvolle woorden van
afscheid tot mr. Reepmaker. Hij herinnerde er
aan, dat het bijna 25 jaar geleden was, dat hij
zijn vader als secretaris opvolgde en gaarne er
kent de Kamer, dat de in 1888 gedane keuze
een juiste is geweest. Met leedwezen ziet de
Kamer hem heengaan, niet omdat hij het allen
naar den zin wist te maken, maar omdat hij het
in naam bescheiden ambt van secretaris als fijn
juridisch denker tot iets hoogers wist te maken.
De leden wisten, dat in het binnenste heiligdom
van het bureau een kracht schuilde, die er oog
op had of datgene, wat zij zouden wenschen,
uitvoerbaar was en op welke wijze. Alle hulde
bracht spreker ook aan de zoo belangrijke, steeds
omvangrijker jaarverslagen, onlangs ook nog open
lijk door H. M. de Koningin-Moeder gewaardeerd.
«Het tijdperk van uw secretariaat", aldus spreker,
«is een tijd geweest van bloei voor de stad. L>e
tonnenmaat steeg van 3 tot 11 millioen". Ook
voor de Kamer is het een tijdperk van bloei ge
weest en veel lof komt daarbij toe aan den ge
wezen secretaris, mr. Reepmaker. Moge Rotter
dam's voorspoed in gelijke mate blijven toenemen
en moge uw opvolger dezelfde voldoening van
zijn werk smaken.
Als een herinnering bood de voorzitter hem
namens leden en oud-leden der Kamer de teeke-
ning aan van een boekenkast, waarop onder het
embleem van den handel de wapens van Rotter
dam en van de familie Reepmaker worden aan
gebracht, als bewijs, dat die beide wapens door
de Kamer beschouwd worden als bijeen te be
hooren.
De Kamer benoemde daarna tot secretaris mr.
dr. H. J. D. van Lier. (Tel.)
Weerbericht
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 3 Dec. 1912, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 774.0 te Iledaix.
Laagste barometerstand 746.2 te Vestmanoer.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke
tot matigen westelijken tot zuidwestelijken wind,
nevelig tot halfbewolkt, weinig of geen regen,
zelfde temperatuur.
De Fabristichting.
De «Schied. Crt." meldt, dat de heer J. H.van
Westendorp JD.zn. zijn benoeming tot regent van
het Oude Mannenhuis niet aanneemt, opdat de
Raad gelegenheid zal hebben te voldoen aan den
wil van den erflater om zoo mogelijk een bloed
verwant te benoemen.
Apologetische Cursus.
- Wij herinneren hiermede aan de derde verga
dering van den Apologetischen Cursus op' Woens
dag 4 December, 's avonds half negen, in de
Groote Zaal van heit Bondsglebouw.
Bewijs van toegang1 voor één avond 10 cent.
Kegelclub.
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt, is
alhier eem nieuwe kcgleiclub opgericht, onder den
naam van „Tous les neuf", (alle negen).
Deze club heeft 'haar tenten .opgeslagen in „Mu
sis Sacrum". Op Vrijdag 6 December a.s., des-
avonds 8 ure, zullen de oefeningen aldaar tien
aanvang' nemen.
Voor hen die lust hebben zich alsnog aan te
sluiten, bestaat gelegenheid door aanmelding bij
het bestuur. 1
Een nieuwe »S p ij k e r" v o o r H. M. He
den zal de Ind. Maats. Trompenberg een nieuwen
auto voor H. M. de Koningin afleveren.
De directie stelde ons in de gelegenheid het
fraaie voertuig te bezichtigen.
Het ligt voor de hand, dat van de nieuwvte
verbeteringen gebruik is gemaakt. Zoo wordt
bij het openen der portieren 's avond een klein
lichtje ontstsken, dat de treeplank beschijntin
plaats van de spreekbuis is de chauffeur telefonisch
met de inzittenden verbondende electriciteit
wordt opgewekt door een dynamo, die aange
dreven wordt door den benzinemotor en onder
het rijden de parallel geschakelde accubatterij
geladen houdt.
Wat ons verder opviel, waren de afneembare
draadwielen, waarover de bolle spatschermen
zijn heengewefd. Deze soort wielen dragen er
veel toe bij, het geheel minder zwaar te doen
schijnen. (Vad.)
Volksbadhuis.
In de week van 24—30 Nov. 1912 werden
genomen 385 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 25 kuipbaden 59
regen 29 regen 255
school
kinder a 5 ct. 17
Gedurende de maand Nov. 1912 werden ge
nomen 2006 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 137 kuipbaden 281
regen 137 regen 1358
school
kinder a 5 ct. 93
In Nov. 1911 werden genomen 950 baden.
Hoogwater teSchiedam: Woensdag 4
Dec. v. m. .01, n. m. —.41.
Gister-avond meldde zich bij de
politie in beschonken toestand een persoon aan,
die om nachtverblijf vroeg, mededeelende dat hij
een jas en een vest had weggenomen en ergens
verkocht. De voorwerpen werden bij een uitdrager
in beslag genomen.
Heden-morgen is de man na verhoor ontslagen.
Gister-avond ontmoette de politie
De laatste Maatschap. Te Gardéren, ge
meente Barneveld, heeft Zaterdag de laatste Maat
schap plaats gehad, waarbij aan de geërfden
rekening1 en verantwoording werd gteda,an van de
nog in kas zijnde gelden.
Na aftrek van do onkosten, zal ongeveer f 13.440
verdeeld worden, welke som omstreeks 10.8 °/o
bedraagt van de waarde der reeds plaats gehad
hebbende locdceling' in grond.
Hiermede is de g'rootste der op de Veluwe
aanwezige Maatschappen verdwenen.
Reeds wend door de rechtbank tot deze ver-
deeling gelast begin Maart 1893, zoodat dit hoogst
moeilijke werk bijna 20 jaar geduurd heeft.
(Tl.)
Mishandeling. Te Hoofddorp is, naar de
»N. R. Ct." meldt, Zondagavond W. H.( na een
kleine woordenwisseling, door G. V. met een
mes in den rug gestogen. De politie heeft den
dader aangehouden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag ontstond
in de Nieuwe Plantage te Rotterdam, twist tus
schen den 26-jarigen stoker Andries v. Mastrigt,
wonende Adamshofstraat 49b en een man C. L. C-
genaamd. Deze trok zijn mes en bracht den
stoker daarmee 2 steken in het linker-zitvlak toe.
De politie bracht beiden naar den post Vreden-
oordkade, waar Van Mastrigt door het vele bloed
verlies flauw viel. Men bracht hem naar het
Zieken, waar hij om half drie werd opgenomen.
De dader is heden, nadat proces-verbaal tegen
hem was opgemaakt, op vrjje voeten gesteld.
(Tel.)
J. Pierpont Morgan heeft aan de Con
gresbibliotheek te Washington een volledig stel
autografen cadeau gedaan van de onderteekenaars
der Amerikaansche onafhankelijkheidsverklaring.
Tot dusver bevat het museum geen zoo'n volledig
stel. Van twee der onderteekenaars, Thomas Lynch
(South Carolina) en Button Gwinnett (Georgië),
z\jn slechts enkele autografen bekenden de
