Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
lijk getooid. Het podium was versierd met een
rand van bloemen, waarin geplaatst waren de
borstbeelden van de Pausen Leo XIII en Pius
X en van de leden van het Vorstelijk Huis. Toen
de stoet het paleis bereikt had, werden bovendien
langs de wanden der zaal en op het podium de
banieren geplaatst.
Kort na aankomst van den stoet trad de Be
schermheer van den Rond, Z. D. H. mgr. Callier,
bisschop van Haarlem, de zaal binnen, voorafge
gaan door het bestuur der afdeeling Amsterdam
en het centraal bestuur, en vergezeld van mgr.
Meeuwissen, oud-apostolisch vicaris van Suriname,
de deken van Amsterdam, mgr. Jansen, mgr.
Klönne, mgr. Eijgenraam, prot. de Groot en de
heeren Aalberse en Passtoors. Het orgel speelde
het Allelujah van Handel.
Na het spelen van den tiondsmarsch, gevolgd
door het Wilhelmus, sprak de voorzitter der ju-
bileerende moederafdeeling Amsterdam, de heer
Th. Weesing, na opening, met den christelijken
groet, een kort welkomstwoord, waarna het koor
van de Amsterdamsche R. K. kerkzangers, onder
leiding van den heer Anton Tersteege, het Bonds
lied aanhief De soli werden door den heer Joh.
H. Nelissen gezongen. Met het laatste complet
stemden alle aanwezigen in.
De voorzitter van het centraal bestuur, de heer
J. W. Smit, bracht allereerst hulde aan de stich
ters van den Bond, Pastoors en zijne medestich
ters. Hij dankte God voor Zijn hulp en sprak
zijn erkentelijkheid voor den steun door het hoog
kerkelijk gezag verleend. In het bijzonder wees
voorz. op het aandeel dat mgr. Callier heeft aan
het voortdurend bloeiend leven van den Volks
bond. Hulde werd ook vooral gebracht aan de
beide Pausen Leo XIII en Pius X, die resp. den
Volksbond krachtig steunden en bevestigden, ter
wijl voorz. met een hulde aan den eersten door-
luchtigen beschermheer van den Volksbond, wijlen
mgr. Bottemanne, zijn openingswoord besloot.
Daarop werd door het mannenkoor op waarlijk
treffende wijze het »Tu es Petrus" van Halier
uitgevoerd.
Drie telegrammen waren verzonden nl. aan
Z. H. den Paus, H. M. de Koningin en H. M. de
Koningin-Moeder. Aan Z. H. den Paus werd
spoedig herstel toegewenscht.
De eerste feestrede werd daarna uitgesproken
door den weleerw. heer A. G. van den Berg,
rector der R. K. Wees- en Armhuizen te Rotter
dam en geestelijk adviseur der Rotterdamsehe
Bonds.ifdeeling. Red. wees er op, hoe de Ned.
R. K. Volksbond, geheel in overeenstemming met
de beroemde encycliek «Rerum Novarum", haar
devies omhoog hief bVoor God en Kerk, Vorstin
en Land", en God het 'werk van den Bond zegen
de. Na te hebben gewezen op de zoo even vol
tooide schitterende betooging in de straten van
Amsterdam, verklaarde red. wat de arbeid van
den Ned. R. K. Volksbond betreft, dat de Bond
geen ijdele beloften heeft gedaan en nooit heeft
aangezet tot dwazen, verderfelijkeu klassenstrijd.
Steeds heeft hij gewerkt om den arbeidersstand
te verheffen, zooals de Kerk dat ook altijd heeft
gedaan. Aan de voeten van mgr. Callier legde
red. de verklaring af: D Wij zullen blijvende man
nen van uw volk wij willen zijn de kroon en
de vreugde van den Bisschop van Haarlem".
Aan het slot van ztji.e luid toegejuichte rede
sprak rector -Van den Berg de hoop uit, dat bij
den aanstaanden verkiezingsstrijd de mannen van
den Ned R. K. Volksbond het vaderland voor
gevaren zullen behoelen en zullen zorgen dat
het op christelijke wijze geregeerd blijft.
Door den heer Joh. H. Nelissen werd vervolgens
het Pauslied en daarna het koor BOirihoog" van
Heinze verdienstelijk gezongen.
Mr. Aalberse, daarna het woord voerend, ver
geleek de R. K. Volksbouéers bij den wandelaar,
die bij het beklimmen van een berg even uitrust
om. door een terugblik op hetgeen reeds is
bereikt, kracht en moed voor den tocht te her
winnen. ïhans even in feestvergadering neerzittend,
zullen de R. K. Volksbonders straks den toeht
voortzetten naar de zonnige hoogte van den
socialen vrede. Dankbare hulde bracht spr. aan
de pionniers door wier initiatief zooveel was tot
stand gebracht en nog meer voorkomen, 't Was
spr. een behoefte des harten zijn diep respect
voor de stichters van den Volksbond uit te
spreken. Een naam wilde hij in 't bijzonder noe
men, dien van zijn ouden trouwen vriend en
strijdmakker, Passtoors.
Na gewezen te hebben op het feit van bijzondere
beteekenis, dat de Volksbond is gesticht te
Amsterdam, de groote handels- en nijverheidsstad
met haar breeden middenstand en talrijke arbei
dersklasse, de stad van het A. H. Sacrament van
Mirakel, nog jaarlijks in herinnering gebracht
door den stillen nachtelijken ommegang der
moedige Roomsche mannen, schetste' spr. hoe de
afdeeling Amsterdam en de geheele R. K. Volks
bond op practische wijze hebben gewerkt. Hij
wees er op hoe het voorbeeld van Amsterdam
alom in den lande werd nagevolgd en herhaalde
dat. niet allereerst in den practischen arbeid van
dien bond, maar vooral in den geest die den
arbeid van de Volksbonders heeft bezield, de
grootste beteekenis ligt. Steeds heeft de Volksbond
aansluiting gezocht bij het kerkelijk gezag. Ook
heden ten dage, evenals in de middeneeuwen,
g voelt men, dat het goed leven is onder den
kromstaf.
Naiiat het koor het sDomine salvam fac
Regmam. van Giesen had gezongen, was mgr.
Callier. de booggeeerde beschermheer, de tolk van
Z. H. den Paus, die hem had opgedragen hulde
te brengen aan den Ned. R. K. Volksbond voor
hetgeen deze bond heeft gedaan in het belang
der katholieke zaak in Nederland. Aan den voor
zitter van den Bond, den heer J. W. Smit, ver
eerde mgr. uit naam van den Paus het gouden
kruis »Pro Ecclesia et Pontifice". De heer
Smit, dankend, beschouwde dit als een hujde aan
den geheelen Bond.
Daarna deelde de heer Passtoors, op verzoek van
mgr. Callier, mede, dat het H. M. de Koningin
behaagd had aan den heer Witmarschen, die van
den aanvang af van het bestuur der afdeeling
Amsterdam deel uitmaakt, de zilveren medaille
van de Oranje-Nassau-orde te verleenen.
Onder groote geestdrift werd daarna door alle
aanwezigen gezongen de slotzang uit de Pius-
Cantate »Aan U, o Koning der Eeuwen".
Het program van het avondfeest bevatte o.a.
toespraken van den weleerw. pater F. X. P.
Duynstee en den edelachtb. heer Passtoors. Onder
leiding van eerstgenoemde werden verschillende
tableaux vertoond.
Resident Einthoren -de heer Van Geuns.
De correspondent van de »N. R. Crt." te Batavia
seint
In de strafzaak tegen den heer M. van Geuns,
hoofdredacteur van het sSoerabajasch Handels
blad', vervolgd wegens zijn optreden tegenover
resident Einthoven in zake de Chineesche relletjes
te Soerabaja, is tegen den beklaagde geëischt
zestien maanden gevangenisstraf, f600 boete en
dat beklaagde verboden zal worden om verder
als redacteur op te treden.
Het aantal krankzinnigen in ons land.
Dr. D. Schermers te Zeist stihfijtft in het. „Ned.
Tijdschrift voor Geneeskunde!" een opstel o:ver de
to-cneming van het aantal krankzinnigen in ons
land
Na ©en algemeen overzicht, met tabellen toe
gelicht, te hebben gegeven, komt hij tot de vol
gende conclusie:
lo. Het aantal patiënten blijft op bedenkelijke
wijze, zoowel in volstrekten als in betrekkelijke^
zin, jaarlijks toenemendeze vermeerde ring gelul
zoowel de mannen als die vrouwen.
2o. Het aantal opnamen wordt elk' jaar steeds
grooter en tusschen der getallen der oeide seksen
bestaat geen duidelijk verschil.
3o. Het aantal herstelden vertoont o'e laatste
jar©n ©en duidelijke vermindering; gemiddeld wor
den meer vrouwen dan mannen als hersteld ont
slagen.
4o. Het aantal overledenen vertoont de laatste
jaren ook duidelijke verminderinggemiddeld is
de sterfte bij dei mannen grooter dan bij de
vrouwen.
Tenslotte nog enkele algemeene opmerkingen:
waar het geta-I opnamen grooter wordt, en het
aantal herstelden en overledenen vermindert, daar
kan het niet anders, of de bevolking in de krank
zinnigengestichten moet sterk vermeerderen. Het
spreekt echter van zelf, dat die eerste factor, het
aantal opnemingen, alleen van belang is voor de
beantwoording1 van do vraag, of het aantel krank
zinnigen inderdaad grooter wordt.
Voor een juist oordeel .omtrent diezei vermeerde
ring van het aantal opnemingen moeit men echter
nog met ©nlkele factoren rekening houden, waarop
meer in het bijzonder de aandacht gevestigd moet
worden.
Het is een onloochenbaar feit, dat thans veel
niter de neiging' bestaat om krankzinnigen in een
gesticht te verplegen, die vroeger zonder be
zwaar thuis zouden verpleegd worden. Algemeen
bestond er een groot wantrouwen jegens de ver
pleging in de gestichten; men wist niet, wat er
achter die gesloten deuren en die honge muren
geschiedde; men daoht veel meer aan mishande
ling dan aan behandeling van krankzinnigen;
o.c onmogelijkste verhalen werden gaarne aan
genomen; slechts door dien nood gedwongen ging
m©n ei schoorvoetend toe over zijn patiënten aan
zulk-e geheimzinnig© gestichten toe te vertrouwen.
Langzamerhand zijn deze toestanden echter ge
heel anders geworden. De gestichten zijn uit de
achterbuurten der groote steden verdwenen en
verplaatst naar buiten, waar zij ook op den leek
een aangenamien en vriendlijken indruk maken.
D© behandeling dloor dei geneesheeren, de op
leiding van het verpleegend personeel, het open
deur-stelsel en allerlei andere factoren geven aan
h©t publiek de overtuiging', diat de verpleging
in de gestichten allerwegen aan redelijke eischen
voldoet.
E©n gevolg hiervan is dam ook1, dat dei tegen
zin tegen de gestichtsverpleging bij het publiek
steeds minder wordt en de patiënten veel meer
naar een gesticht, worden overgebracht. Vele pa
tiënten, die vroeger thuis in een kamer opgesloten
werden, vinden nu hun verblijf in het eene of
andere gesticht. Vertonnen zich geestelijke afwij
kingen, dan wordt veel vroeger tot opneming in
een gesticht beslaten.
Hierbij komt nog een andere factor, die onge
twijfeld van het grootste belang is. De verpleging
van gewone zieken buitenshuis is vaak zeer kost
baar en moet dan om deze reden achterwege
blijven. Met krankzinnigen is dit echter niet het
gpvnj, omdat de verpleegkosten zoo* no o dig ge
dragen worden door gemeente, provincie en rijk.
Dit is zondier twijfel ook een van de reuerten, waar
om thans veel meer krankzinnigen dan vroeger
in de gestichten opgenomen wiorden.
In vele gevallen zal de opneming moeten ge<
sollieden, omdat door het leven in do groote
steden een krankzinnige spoedig: in conflict komt
met zijn omgeving en daardoor vooral in de
dichtbevolkte buurten gevaar dreigt op te levéren
voor zijn omgeving. Ook' met het oog op dei open
bar© veiligheid is daarom verpleging in een ge
sticht thans noodzakelijk in vele gevallen, waarin
vroeger verpleging thuis kon geschieden.
Eindelijk moet men ook bedenken, dat vele
krankzinnigen, die vroeger telkens in de gevange
nis werden opgenomen en daarna weer voor
korten tijd in vrijheid giesteia, thans door des-
Kundigen worden onderzocht; zoodra de aard
van hun ziekte wordt herkend, worden zij naar
■een krankzinnigengesticht overgebracht en blijven
daar dikwijls gedurende dien verderen uur van
hun leven. Dit aantal mag vooral niet onderschat
worden, want in het, jaar 1911 bedroeg liet meer
dan 100.
Doch ook' al houdt men met al deze' omstandig
heden rekening, dan geeft dit ml.' i. toch geen vol
doende verklaring, voor dei ontzaggelijke, toenemin
gen van het aantal krankzinnigen, die. in de
gestichten verpleegd worden. Het komt mij1 voor,
dal ook het hedendaagsch© leven met al zijn
schadelijke factoren hier een groote rol speelt en
dat dit mede een oorzaak is, waardoor in ons land
liet aantal krankzinnigen de laatste jaren op be.
denkelijke wijk© toeneemt.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 25 Maart 1913, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 771.0 te Helder.
Laagste barometerstand 745.0 te Seydisfjord.
Verwachting tot den volgenden dagmeest
oostelijke wind, licht tot half bewolkt, waarschijn
lijk droog weer, overdag iets zachter, mogelijk
nachtvorst.
Gemeenteraad.
Vergadering van den Gemeenteraad op Dinsdag
8 April, des n.m. 2 uur, tea Raadhuize.
De Fabri-zaak.
Door mr, J. Winkel, te Rotterdam, den advocaat
van eischer in de procedure betreffende het door*
Servaes Pietersz. Fabri in 1564 gestichte gasthuis,
is aan den burgemeester van Schiedam een schrij
ven gezonden, waarin o.a. wordt gemeld, dat alle
bewijsstukken op 20 dezer ter griffie der Rotter
damsehe rechtbank zijn gedeponeerd.
Apologetische Cursus.
Wij herinneren hiermede aan de elfde verga
dering van bovengeaoemden cursus morgen
(Woensdag) avond 8'/j ure in het Bondsgebouw
te houden, waarin de weleerw. pater Van Dijk
zijn leerzaam betoog zal voortzetten.
Zooals men weet, wordt ook voor een enkelen
avond tegen het gering entree van 10 cents toegang
tot deze cursusavonden verleend.
Onze oud-stadgenoot, de zeereerw.
heer J. C. Flor. Jansens W. Hzn, pastoor te
Zuid-Zijpe, is benoemd tot pastoor der kerk van
het Allerh. Hart van Jezus (Hobbemastraat) te
's-Gravenhage, in de plaats van den zeereerw. heer
pastoor Binnewiertz, die eervol ontslag heeft
verkregen.
Hoogwater te Schiedam: Woensdag
26 Maart v. rn. 6.32, n. m. 6.50.
Z o n d a g-a vond werden op de Hoog
straat door de politie aangehouden en naar het
bureau gebracht een drietal personen die aldaar
de orde verstoorden. Een daarvan werd wegens
wederspanning tot den volgenden morgen in be
waring gehouden en toen, na verhoor weer vrij
gelaten. De beide anderen werden nog in den
loop van den avond weer op vrije voeten gesteld.
Zondag-avond moesten een 5-tal
personen uit het gebouw Odéon verwijderd wor
den, omdat zij aldaar de orde verstoorden.
Z o n d a g-a vond brak van een café
aan de Hoogstraat de deurrtiit ter waarde van
f14, omdat een drietal personen, elkaar trek
kende, naar binnen wilden en door de ruit vielen.
Een daarvan werd naar het politiebureau ge
bracht en, na verhoor, weer vrijgelaten. Zij zei
den de schade te zullen vergoeden.
M a a n d a g-a vond werden naar het
polititiebureau gebracht een drietal persenen, die,
op verschillende tijdstippen, de openbare orde op
de Hoogstraat verstoorden.
Gisteren deed J. v. G. bij de politie
klachte, dat hij in een herberg door een hem
bekend persoon was mishandeld.
H e d e n-m orgen vond de 15-j a r i g e
zoon van D. van Woerkom, wonende Nieuwstraat,
op de Korte Haven een bedrag van f61.10, waar
van hij der politie kennis gaf. Kort daarna meldde
zich de persoon, die dat geld verloren had, bij
de politie aan. Hij werd in het bezit van het
verlorene gesteld en beloonde den vinder.
H e d e n-m orgen is op de Willem s-
kade het paard gespannen voor een molen wagen
van »De Vrijheid" op hol geslagen. In de Hage-
straat viel de koetsier van den bok en bezeerde
zich daarbij de rechterknie Paard en wagen werd
eenige straten verder gegrepen. Het lemoen van
den wagen was alleen gebroken.
UIT ROTTERDAM.
Naar de bN. R. Crt." verneemt, heeft de jury
inzake de ontwerpen voor het nieuwe stadhuis
sristeren haar laatste bijeenkomst gehouden. In
deze vergadering werd het aan B. en W. uit te
brengen rapport vastgesteld.
Andermaal is er op den Westersingel ingebro
ken. Ditmaal ten huize van den luitenant-kolo
nel commandant van het korps Koninklijke Scherp
schutters, den heer A. N. C, S. van Buren, aan
den Westersingel no. 60.
Zondagochtend omstreeks halfzeven ging een
der dienstboden naar de tuinkamer maar zij kon
de deur daarvan niet openen, omdat er aan de
binnenzijde een tafel voor geschoven was. Ef
werd dadelijk aan onraad gedacht, de bewoners
werden gewekt, en een onderzoek werd ingesteld.
In de tuinkamer heerschte een wanorde van be
lang. Een antiek schrijfbureau van den heer Van
Buren was met geweld geopend, evenzoo een
schrijfbureau van mevrouw Van Buren, en een
buffet bleek mede doorzocht. Uit het schrijfbureau
van den heer des huizes dat het ergst bescha
digd is, wordt niets vermist. Al het daarin ge
borgen tafel- en ander zilver, voor een waarde
van ongeveer 11000. is nagezien, de étuis geopend,
maar er is niets van meegenomen. In het bureau
van mevrouw Van Bureau zijn al de vakjes en
laadjes ook doorzocht, eu daaruit zijn drie enve
loppen met ruim f206 en eenig Duitsch geld ge
stolen. Onder dit geld, uit bankpapier en specie
bestaande, is ook een dienstbodenspaarpot. In de
kamer waren de meubels voor de deuren gestapeld,
er was een electrische tafelschel afgeknipt en hier
en daar lag kaarsvet op den vloer, afkomstig van
een kaars, door de inbrekers uit een kandelaar ge
haald en en aangestoken. In de serre, waarin
de inbrekers van den tuin uitgekomen zijn door
het verwijderen van een paar ruitjes en het weg
breken van een sponning, waren meubelen en
planten aan één kant gezet. Daar zijn op een
paar stoelen en op tegels bloedsporen ondekt, die
er op wijzen, dat de daders zich verwond hebben.
In den tuin toonen de voetsporen ten duide
lijkste den weg aan, dien de inbrekers genomen
hebben. Zij zijn dadelijk langs de schutting ge
gaan, om zooveel mogelijk uit het licht te blijven,
en hebben de paden vermeden, opdat het loopen
over het grind hen niet verraden zou. Achter in
den tuin aan den slootkant zijn zij over de heining
geklommen, waarvan gebroken klimoptakjes getui
gen, en over het erf der buren verdwenen, meldt
de »N.R.Ct".
De politie, die gewaarschuwd werd, verscheen
met den politiehond. Voor in den tuin bij de
serre werd het dier lucht gegeten aan de voet
stappen en even later apporteerde het een plan-
tenschaar, achter in den tuin gevonden. Die
schaar is van den heer Van Buren en was uit de
tuinkamer weggenomen. De inbrekers hebben de
schaar gebruikt om een geldkistje, eveneens uit
de tuinkamer weggenomen en achter in den tuin
gevonden, te openen. Dit kistje hield alleen docu
menten en papieren in, voor de inbrekers van
geen waarde, die ze dan ook hebben achterge
laten. Meer sporen zijn er van de inbrekers niet
ontdekt behalve eenige vingerafdrukken op deuren
en vaasjes. Daarvan heeft de politie behoorlijk
nota genomen.
De inbraak is geschied na 's nachts 1 uur.
De heer Van Buren is tegen inbraak verzekerd.
Onweer. Zaterdagavond is te Losdorp (Fr.)
het boerenhuis van J. Amsinga door den bliksem
getroffen en afgebrand. Het voorgebouw bleef
behouden en het vee is gered. Alles was verze
kerd.
Te Langezwaag (Friesl) is Zaterdagavond
de bliksem geslagen in den toren van de Ned.
Herv. Kerk. De toren geraakte in brand, maar
men wist het vuur spoedig te blusschen.
Te Cadzand (Zeel.) is Zaterdagavond de
groote landbouwschuur van mej. de weduwe Ph.
van de Waeter door den bliksem g troffen en
afgebrand. Tien paarden en zes koeien zijn in
de vlammen omgekomen het overige vee, dat in
een tweede schuur stoud, bleef, met het huis
behouden. Alles was verzekerd.
Ongelukken. In de Spoorbaanstraat te
Amsterdam is gisteren de 21-jarige Johanna van
A. uit het dakraam op straat gevallen. In het
Wilhelmina-gasthuis is zij aan de bekomen ver
wondingen overleden.
Zaterdagnamiddag is te Numansdorp vrouw
L. d. Q., die aan zenuwtoevallen leed, te water
geraakt en verdronken.
Men meldt uit Arnhem aan de »Tel."
Zondagmiddag had in de haven alhier een
droevig ongeluk plaats. Een jongeman uit Win
terswijk, zekere B. J. T., was met zijn meisje,
A. Th. N., afkomstig uit een plaatsje bij Kleef,
in een cano aan het roeien. Toen zij opstonden,
om van plaats te verwisselen, sloeg de cano, door
te zware belasting aan eene zijde om beiden
vielen te water. De man werd spoedig op het
droge gebracht, maar het meisje zonk naar be
neden en eerst na tien minuten dreggen werd zy
boven gebracht. De doktoren Meihuizen en Roe-
lofs hebben een uur lang getracht de levensgees
ten op te wekken, maar zonder resultaat.
V e c h t p a r t ij. In den nacht van Zondag op
Maandag is in de zoogenaamde kamp, achter de
Haarlemmerstraat te Leiden, ernstig gevochten.
