Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
j.flnn -
m r tf ik
Gratis Ongevallenverzekering f
De oorlog op den Balkan.
RIE N ZI.
36>sü? Jaargang.
Maandag 28 April 1913
Ho. 10609.
OTereenlcomstig on de polis Femelde voorwaarden,
Officieel© berichten.
Politie.
Nieuws.
FEUILLETON.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
o0 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
De verzekering
by
levenslange
geheele
invaliditeit
wordt gewaarborgd door
by
verlies van
een hand,
voet of oog
Hollandsche Algemeene
I I U U oen duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
I UU wijsvinger; I |(J
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
flet Kohier van de Personeele Belasting no. 8,
0ver het dienstjaar 1913, op 26 April 1913 exe
cutoir verklaard, is op heden aan den ontvanger
F^trecte ^elaslingen alhier overgemaakt.
Er zij aan herinnerd, dat de termijn van zes
Weken, voor het indienen van bezwaarschriften,
heden ingaat.
Ingezetenen die, tengevolge van misleidende
Verklaringen van colporteurs werkzaam ten be
hoeve van de vereeniging voor werkverschaffing,
&evestigd te Alkmaar, Paardenmarkt 6, Directeur
Janssen, en van de vereeniging voor werk
verschaffing, gevestigt te Haarlem, Jansweg 37,
Directeur Th. J. Schoemaker, tot een dezer ver-
eenigmgen zijn toegetreden, worden beleefd ver-
z°cht zich bij den Commissaris van politie alhier
aantemelden.
Skoetari.
De tekst eerter proclamatie' door den kroonprins
uitgevaardigd en die op de muren der open
bare gebouwen te Skoetari zal worden aange
plakt, luidt als volgt: „Het overwinnende le
ger van Z. M. den koning van Montenegro komt
uwe muren binnen, niet als het leger van een
veroveraar, maar als een macht, die olieden,
wier voorvaderen in deze zelfde maand thans
435 jaar geleden na een dapperen strijd ge
vallen zijn, komt bevrijden van het Ottomaan-
kche juk. Het Montenegrijnsche leger brengt
11 naast bevrijding eerbied voor uwe wetten.
b zullen voortgaan alle godsdiensten te be
schermen, want Montenegro en het Servische
v°lk waren steeds de getrouwet beschermers
der tradities en stonden steeds de religieuse
verdraagzaamheid voor. Bezitnemend in naam
van Zijne Majesteit den koning1 van Montenegro
van uw roemrijke stad, wier naam schittert
ltl de geschiedenis van het Servische volk,
waarborgen wijl zekerheid van persoon en
O'ëcndom, rechtvaardigheid van bestuur en
alle weldaden der beschaving. Wijdt u weder-
0111 aan uw gewone bezigheden, maar hebt eer-
Ihed voor alle bevelen, die van hooger hand ge
geven worden, daar gtij anders de gestrengheid
van de wet zult gevoelen. Uw traditioneele wel
willendheid en gastvrijheid treden thans in al
bun verdiensten op den voorgrond, nu uw
l°t opnieuw verbonden wordt met uo geschie.
'lenis van Servië, waarvan gij! gedurende vier
eeuwen gescheiden waart. Vereenig u met pns
lfl de kreet „Leve Z. M. koning Nicolaasi!"
w.g. De Commandant der Montene
grijnsche hoofdmacht,
KROONPRINS DANILO.
Dit Weenen verneemt de „Vössische Zeituna'":
13)
VIERDE HOOFDSTUK.
Een zonderling voorval.
De uiteenstroomende menigte vermijdende,
§lrig Adriano met rassche schreden eene dier
hauwe straten door, welke naar zijn paleis ge
leidden, dat op eenen niet geringen afstand, van
"e plaats waar het jongste gevecht had plaats
gegrepen, gelegen wa-s. Zijne opvoeding en zijne
betrekkingen deden hem een levendig belang
pellen, niet alleen in de twisten en verdeeld
heden, welke zijn hand teisterden, maar ook in
"et toon eel, waarvan hij getuige was geweest,
en in het gezag, door Rienzi uitgeoefend.
Vroeg wees geworden en uit eenqn jongeren
"*aar rijkeren tak der Colonna's gesproten, was
Adriano opgebracht onder de zorg en voogdij
Jan zijnen bloedverwant, den listigen maar
dapperen Stefano Colonna, die van alle de Ro-
"ieinsche edelen de machtigste was, zoo wel
door de blakende gunst waarin hij bij den Paus
stond, als door het aantal van gewapende huur
lingen, welke zijn vermogen hem in staat stelde
De beslissing staat onmiddellijk voor de deur,
De ambassadeursconferenti© te Londen heeft 23
dezer eenstemmig besloten, dat alle mogendheden
van Koning Nikolaas onmiddellijke ontruiming
van Skoetari zouden eischen. De vertegenwoordi
gers der mogendheden te Cettinje, met uitzonde
ring van den Russischen gezant, hebben voor
dezen stap de noodige volmachten ontvangen.
De Montenegrijnsche regeering gaat intusschen
voort in het openbaar te verkondigen dat zij
Skoetari wil behouden, doch onderhands wordt
van diplomatieke zijde meegedeeld dat Montene
gro van Skoetari wel afstand zal doen, en cur-
halve het aanwenden van dwangmaatregelen, zoo
als Oostenrijk-Hongarije aanbeveelt, niet noodig is.
Door deze taktiek, die van het begin af aan aoor
Oostenrijk-Hongarije is begrepen, kan men echter
ook de mogendheden niet meer om den tuin lei
den. Als zeker is' aan te nemen, dat ue te Londen
besloten gezamelijk te ondernemen stap der mo
gendheden te Cettinje misschien reeds heden, doch
in elk geval zeer spoedig zal worden gedaan.
Oostenrijk-Hongarije dringt op een spoedige be
slissing aan en wijst elke verdere vertraging van
de hand. Het standpunt van O os te n rij k - Ho nu a r ij e
is Een vertraging van de door alle mogend
heden voorgestelde actie tegen Montenegro, waar-
door de ontruiming van Skoetari met geweld
moet worden verkregen, zal door Oostenrijk-Hon
garije niet meer worden geduld. Het stelt de
mogendheden voor de beslissing, om Montenegro
gezamenlijk te dwingen Skoetari te verlaten.
V eigens, bericht aan de „Slawische Korrespon-
denz" uit Cettinje, treft de Montenegrijnsche re
geering maatregelen, waaruit af te leiden is, dat
zij; er niet aan denkt Skoetari te ontruimen. De
bladen te Cettinje nomen van de verklaring der
groote mogendheden geen nota en niemand be
kommert zich om de aankondiging van een diplo-
matieken stap van Europa tegen Montenegro. Zoo
wel koning Nikolaas als de regeering staan op
het standpunt, dat Skoetari Montenegro niet kan
worden afgekocht.
De „Reichspost"! verneemt uit' Cattaro dat Mon
tenegro, aangemoedigd door de houding der mo
gendheden, voortgaat met uitdagende bedreigingen
tegenover Oostenrijk-Hongarije. Diet Montenegrijn
sche regeering verklaart, dat zoodra de eerste de
beste Oostenrijksche soldaat den Monteoegrijn-
schen grond betreedt, zijl onmiddellijk de vijande
lijkheden tegen Cattaro openen zal.
De Balkanstaten.
Aan de „Temps" wordt uit Belgrado gemeld
De Servische regeering heeft aan de verte
genwoordigers der mogendheden doen weten,
dat, indien Oostenrijk, hetzij met of zonder man
daat van Europa, een militaire actie te land tegen
Montenegro zou beginnen, de vier Balkan-gealli
eerden zich onmiddellijk in slagorde: zouden scha-
ren.
«t Rusland.
De Russische, regeering heeft te Weenen pen
mondelinge nota doen geven, waarin gezegd wordt,
te bezoldigen. In zijne eerste jeugd had Adri
ano, eenen, naar het oordeel dier eeuw, buiten-
gewonen aanleg voor verstandelijke studiën aan
den dag gelegd en veel van die weinige kennis
opgezameld, welke men toen van de oude
taal en de oude geschiedenis zfjns vaderlands
bezat.
Schoon hij slechts een knaap was, in den
tijd, toen wij hem voor het eerst, als getuige
van Rienzi's gemoedsaandoeningen bij den dood
van zijnen broeder, den lezer voorstelden, was
zijn goed hart doordrongen geweest van mede
gevoel voor Cola's smart en schaamte over de
koelheid zijner bloedverwanten, bij de vruchten
hunner eigene veete. Hij had vurig naar Rienzi's
vriendschap getracht, en, ondanks zijne jeugd,
het karakter van dezen naar waarde geschat.
Maar schoon Rienzi, kort na die ramp, niet
meer om den dood zijns broeders scheen te den
ken, schoon hij opnieuw de halle der Colonna's
betrad en op hunne feesten aanzat, bewaarde
hij zekeren afstand en kon zelfs Adriano zijne
koelheid slechts gedeeltelijk overwinnen. Hij
weigerde elk hem gedaan aanbod van dienst -
betooning, gunstbewijs of bevorderingen eeni-
ge ongewone vriendschapsblijken van Adriano
schenen hem eerder meer teruggetrokken dan
meer gemeenzaam te doen worden De vroolijke
scherts en het levendig onderhoud, dat hem
vroeger tot eenen welkomen gast had gemaakt
bij hen, die hun leven in elkander afwisselende
gevechten en verveling doorbrachten, was in
dat de keizerlijke regeering van oordeel js, dat
de mogendheden er verre van zijn, ten aanzien van
Montenegro de' haar ten dienste! staande middelen
van actie, hetzij door pressie of beloften, të hebben
uitgeput.
Dientengevolge meent de keizerlijke regeering
de Oostenrijk-Hongaarsche regeering te moeten
waarschuwen voor de ernstige gevolgen, die iedere
overijlde actie na zich zou kunnen slepen.
BELGIS.
De inwijding van de wereldtentoonstelling te
Geul en van de bloemenfeesten geschiedde Zater
dagmiddag door den Koning. De koningin en
prins Leopold vergezelden Z. M. Onder groote
geestdrift en toejuichingen van een-talrijke volks
menigte kwam de souverein op het lentoonstcl-
lingsterrrein.
DUITSCHLAND.
Bij de Zaterdag gehouden derde lezing der
oorlogsbegrooung betoogde Liebknecht in den
Rijksdag, dat de openbaar gemaakte verklarim en
der firma Krupp niets beteekenen. De firma
schijnt het niet de moeite waard te vinden, iets
meer steekhoudends te zeggen. In dit geval te
spreken van kleinigheden is werkelijk lichtzinnig-
Een vakman heeft verklaard, dat onder alle
firma's geen enkele is die zoo stelselmatig met
andere dan technische middelen werkt als Krupp.
Door de kartelleenng .bestaan veelvuldige betrek
kingen tusschen Duitsche en buitenlandsche
ondernemingen.
Bij ons bestaat, ging Liebknecht voort, een
officiereukliek, welker vertegenwoordiger de kroon
prins is, die zelfs in dit Huis betoogingen houdt.
(Gelach).
De voorzitter riep Liebknecht tot de orde. Er
ontstond groote beroering.
Von Heeringen, de minister van oorlog, ant
woordde Wat ik over de zaak-Krupp te zeggen
had, heb ik reeds meegedeeld. De justititie heeft
de zaak nu in handen, zoodat er geen sprake kan
zijn van vermoffelen. Een militair kabinet is
noodig, zoolang de Koning van Pruisen volgens
de grondwet het opperbevel over het leger voert.
Dat de aanvallen in de pers tegen mij, gelijk de
sociaal-democraat Stucklen beweerde, uit militaire
kringen komen, moet ik tegenspreken. Zoo is ons
leger niet gedegenereerd. (Luid geroep Zeer goed!)
Elk sociaal-democratische aanval eert den Pruisi-
schen minister van oorlog. (Toejuichingen rechts.
Beweging). Daardoor wordt bewezen dat de
Pruisische minister van oorlog zijn plicht heeft
gedaan. (Langdurige toejuiebingen rechts).
Bij den post «adjudanten van vorsten en prinsen"
verklaarde de minister van oorlog, dat, volgens de
wenschen van den Rijksdag, het aantal adjudanten
met tien zal worden verminderd. (Toejuichingen).
De begrooting van oorlog werd aangenomen.
Heden voortzetting van de beraadslaging over
de rijksbegrooting.
FRANKRIJK.
Naar de «Echo de Paris" meldt, zullen waar-
schynlijk binnenkort Fransche oorlogsschepen
naar den Levant gezonden worden, om aldaar
over de belangen van Frankrijk te waken. Het
blad merkt op, dat deze maatregel is uitgegaan
van den minister van buitenlandsche zaken, die
er bij zijn collega van marine nadrukkelijk op
heeft aangedrongen, dat de Fransche vloot in het
oostelijk gedeelte der Middellandsche Zee en in
den Archipel steeds vertegenwoordigd zou zijn.
eenen spottenden, bijtenden en gestrengen aard
verkeerd. Maar de geestelooze baronnen werden
evenzeer door zijn vernuft vermaakt, en Adri
ano was bijna de eenige, die onder den glim
lach de verborgene slang gewaar werd.
Dikwijls zat Rienzi aan het feestmaal zwij
gende maar opmerkende, als bespiedde hij
iederen blik, als woog hij ieder, woord,
als nam hij maat en hoogte van het verstand,
de zaakkennis en den gemoedsaard van iederen
gast; en wanneer hij die zucht scheen te heb
ben voldaan, werd zijn geest levendig, begonnen
zijne woorden te vloeien, en terwijl zijn schit
terend maar bitter vernuft het feest verlichtte,
zag niemand in die flikkerende maar vreugde-
looze bliksemflitsen het teeken van den nade
renden storm. Ondertusschen verzuimde hij
geene gelegenheid, om met de geringere burgers
bekend te worden, hunnen geest op te wekken,
hunne verbeelding in vlam te zetten, hunnen
naijver aan te vuren, door eene schilderij van
het tegenwoordige en een verhaal van het ver-
ledene. Hij wies in volksgunst en vermaardheid
en had te grooter invloed op den hoop, daar de
edelen hem in eere hielden. Misschien was het
daarom, dat hij de Colonna's voortdurend bleef
bezoeken.
Toen. zes jaren vroeger dan de tijd. van
welken wij thans spreken, het Capitool der
Caears getuige was van de zegepraal van
Petrarcha, had de roem van zijne geleerdheid
den jongen Rienzi de vriendschap des dichters
SPANJE.
Door de regeering is het besluit afgekondigd,
betreffende het godsdienst-onderwijs in de open
bare scholen. Volgens dit besluit zal aan alle
kinderen les in den Catechismus en de Bijbelsehe
geschiedenis gegeven worden, uitgenomen aan die
kinderen, wier ouders een anderen godsdienst
dan den Katholieken zijn toegedaan.
Voor vele Spaansche kerkvervolgers is dit
besluit een tegenvaller, want zij hadden gehoopt
dat de liberale regeering meer in hun geest zou
zijn opgetreden, en verder zou gegaan zijn, maar
de regeering is ervan overtuigd, dat zij niet
verder gaan kan, wijl zij anders een groot deel
der Spaansche bevolking tegen zich in het har
nas jaagt.
PORTUGAL.
De „Mundo" meldt, dat een groep personen,
zich noemende republikeinen, te Lissabon een
beweging voorbereidde, waarvan het doel onbe-
kepd is. De autoriteiten namen alle mogelijke
maatregelen, om wanordelijkheden te voorkomen.
Enkele individuen, die gearresteerd zijn, boudeer
den, voor eenige kazernes te gaan manifesteeren.
De „Mundo" voegt hieraan toe, dat hedenoch
tend om vijf uur de orde volmaakt hersteld was
en dat de incidenten gedurende den nacht slechts
dienden, om trouw aan het leger te toornen en
dat. dit de regeering aanleiding zal geven tot
't nemen van maatregelen tegen onruststokers.
De „Republique" zegt eveneens, dat in het
eerste uur van den ochtend een groep mani
festanten zich naar de kazerne van het vijfde
regiment infanterie he gaf, onder het roepen
van „Leve de republiek'" D© soldaten losten
een salvo op de manifestanten, die zich daarop
verspreidden. De politie drong vervolgens in
de lokalen van den radicaal-republikeinscben
bond, waar twintig personen gearresteerd wer
den. Het blad voegt hieraan toe, dat om drie
uur 's ochtends twee bommen ontploften bij de
brandweerkazerne, in het kwartier Graca.
Het kabinet kwam bijeen, om te beraadsla
gen over de te nemen militaire maatregelen.
Een ander telegram meldt:
De regeering, die op de hoogte was van de
laatste woelingen der monarchisten, geholpen door
medeplichtigen, die zich extreme of syndicalis
tische republikeinen noemden, had alle mogelijke
noodzakelijke maatregelen genomen. Dienten
gevolge patrouilleerden hedennacht burgerlijke
verworveneene vriendschap, die, slechts
onbeduidend gestoord, tot het einde van beider
zoo geheel verschillend leven stand hield. Latei-
tot eenen der voor Avignon bestemde Romein-
sche afgevaardigden verkozen, was Rienzi bij
Petrarcha) gevoegd, om Clemens VI te verzoe
ken, den Heiligen Stoel van Avignon naar
Rome terug te brengen. Het was in die zending,
I dat hij de eerste blijken gaf van zijne buiten
gewone vermogens van welsprekendheid en
overreding. De Paus, minder naar roem dan
naar rust hakende, werd door de beweegredenen
niet overtuigd, maar de pleiter verrukte hem,
en Rienzi keerde naar Rome terug, over
laden met eer en met de waardigheid van
een hoog en verantwoordelijk ambt bekleed,
Niet langer de werkelooze geleerde, de vroolijke
feestgenoot, verhief hij zich op eens in uitste-
kenheid boven al zijne medeburgers. Nimmer
te voren was eenig gezag, met zoo gestreng
eene eerlijkheid zoo onbedorven een ijver uitge
oefend. Hij had getracht, zijne ambtgenooten
dezelfde verhevende beginselen in te boezemen
het was hem mislukt. Thans zelf gevestigd,
was hij begonnen zich openlijk op het volk te
beroepen en reeds scheen een nieuwe geesr de
Romeinsche bevolking te bezielen.
(Wordt vervolgd.)
