Dagblad voor Schiedam Omstreken.
f on r:r fis
Gratis Ongevallenverzekering f"! f| f) f) levenslange
RIENZI
36ste Jaar^au^.
Dinsdag 3 Juni 1913
Op den Balkan.
iNo. 10638
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Bubeakidseh Nieuws.
FEUILLETON,
Staten-Geiieraal.
Binnenland.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., iranco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
OTMïoistig op de polis Yemelde voorwaarden, g (J (J U mvaïSit;
De verzekering wordt gewaarborgd door
bü
verlies van
een hand,
voet of oog
Uollandsche Algemeene
bij
dood
van
een duiin
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam,
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Periodieke Verkiezing
voor de Provinciale Staten.
De Burgemeester van Schiedam
hoofdplaats van het kiesdistrict Schiedam, brengt
ter openbare kennis, dat de op heden bij hem
ingeleverde opgaven van Candidaten voor het
lidmaatschap van de Provinciale Staten, op de
Secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage
zijn nedergelegd, in afschrift aan het Raadhuis
zijn aangeplakt en dat, tegen betaling der kosten,
afschriften daarvan verkrijgbaar zijn gesteld.
Schiedam, den 3den Juni 1913.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
Periodieke Verkiezing van een
lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De Burgemeester van Schiedam,
hoofdplaats van het kiesdistrict Schiedam, brengt
ter openbare kennis, dat de op heden bij hem
ingeleverde opgaven van Candidaten voor het
lidmaatschap van de Tweede Kar^pr der Staten-
Generaal, op de Secretarie der gemeente voor
een ieder ter inzage zijn nedergelegd, in afschrift
aan het Raadhuis zijn aangeplakt en dat, tegen
betaling der kosten, afschriften daarvan verkrijg
baar zijn gesteld.
Schiedam, den 3den Juni 1913.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Turksche ministerraad heeft besloten nog
niet te demotbiliseeren. Turkije wacht dus af of
de Balkanstaten hun geschillen met de wapenen
zullen uitvechten.
Op de Parte heeft men aan,den Konstantino-
politaanschen correspondent van d© „Daily Tele
graph" verzekerd dat Turkije er echter niet aan
denkt zich in een oorlog tusschen ae bond,ge
il ooien te mengen. „Turkije zal zich uitsluitend
met zijn eigen zaken bemoeien en in de eerste
plaats met d© beloofde hervormingen."
In welingelichte kringen vernam'echter dezelfde
correspondent dat van de hervormingen ook dit
maal wel niets zal komen. Hij: hoorde er ook
dat de oueenigheden in het leger van Tsjataldzja
voortduren.
Op de Porte sprak men dat laatste zoo he
slist mogelijk tegen en noodigde hem uit zich
zelf te Tsjataldzja te gaan overtuigen.
De Servische minister van oorlog, heeft in een
interview met den Bolgradosicben correspondent
van de „Matin" zich als' volgt uitgelaten:
„De toestand is buitengewoon ernstig,; de span
ning tusschen Bulgarije en Servië kan niet lan
ger voortduren. Er moet oen oplossing komen
40)
De vrouw gaf weinig acht op een geweld,
dat den stoutsten oorlogsman van geheel Italië
zou hebben doen beven, maat zij antwoordde
niet onmiddelijk. Het karakter van haar gelaat
verloor al zijne hartstochtelijkheid, en verkeer
de in eene uitdrukking van ernstig, ingespan
nen en zwaarmoedig nadenken Eindelijk wendde
zij zich weder tot Montreal, die zijne hand
naar het gevest van zijnen dolk had uitge
strekt, veeleer echter uit instinct of gewoonte,
hem eigen, wanneer hij vertooud of gedwars
boomd werd, dan uit eenig bloedig opzethet
welk hij, hoe wraakgierig hij wezen mocht, niet
in staat was tegen eene vrouw te koesteren, en
minst van alle tegen die, welke voor hem
stond.
„Walter De Montreal 1" zeide zij, met eene
zoo zachte stem, dat zij bijna al die des mede-
ljjdens klonk, „de knaap heeft, naar ik meen,
nimmer broeder of zuster gehad, hij was
het eenig kind van een eenmaal trotsch en vor
stelijk geslacht van vader en moeders zijde,
schoon nu heide onteerd, neen, waarom zoo
en ik vcnvabhl m binnen twee of dri
Ondanks allen schijn van het tegendeel blijf ik
iiopen op een minnelijke schikking.
..Seryië rekent op de bevriende mogendheden
om Bulgarije te overtuigen van de noodzakelijk
heid, ten spoedigste de zienswijze van Servië
ter verdaeling van 't veroverde gebied te aan
vaarden.
„Servië zal alle streken, thans door zijn leger
bezet, behouden: Prilep, Keuprulu, Ochrifla en
Monastir zpllen Servisch blijven. Indien de oor
log niet kan worden vermeden, zal hij kort maar
bloedig zijn.
„Het Bulgaarscho leger is uitstekend. De Bul.
gaarsche soldaten zijn helden, evenals de onze.
Daarom hebben de Servische dagbladen ongelijk,
de kracht van het* Bulgaarscbe leger le onder
schatten. Het Servische leger is voorbereid op
elke -gebeurlijkheid; als het noodig mocht Zijn,
zou liet morgen reeds ten strijde kunnen trek
ken."
In Roemenië.
Vier afgevaardigden hebben hun ontslag ge
nomen, omdat zij de politiek der regooring af
keuren.
De president van den Senaat heeft ontslag ge
nomen, uit overweging dat zijn taak
afge.
EERSTE KAMER.
Zitting van Maandag, 2 Juni,
des avonds ten 81/2 uur.
Voorzitter de heer Schiramelpenninck.
De Voorzitter deelt mede. dat de centrale
sectie besloten heeft, Woendag a.s., om 11 uur,
in de afdeelingen te doen onderzoeken het wets
ontwerp tot pensionneering van gemeente-ambte
naren.
De vergadering wordt verdaagd tot morgen
11 uur.
loepen, mi de toestand een gunstige wending
heeft jgenomen, Zijn ontslag is niet aanvaard.
DUITSCHLAND
In verband met het in de bladen uitgesproken
vermoeden, dat Redl, de gewezen kolonel van.
den OoiStcnrijkschen generalen staf', ook gehei
men van den Duitschen generalen staf heeft ver
raden, verneemt het Wolff-bureau van bevoegde
zijde, dat de betrekkingen tusschen Dditschland
en Oostenrijk wel zoo gunstig mogelijk' zijn, maar
nooit de uitwisseling van militaire geheimen ten
gevolge hebben gehad.
Het bericht, dat Redl ten tijde van de annexa
tie van Bosnië en Herzegowina door Oostenrijk
te Berlijn is geweest en daar met den chef van
den generalen staf heeft gesproken, is van allen
grond ontbloot.
Erbestaat geen reden voor de vrees, dal; het
verraad van Redl ook betrekking' heeft op het
Duitsche leigerbiestuur.
ITALIë.
De Carrière della Sera", meldt het gerucht,
dat binnenkort een consistorie zal gehouden wor
den, waarin drie nieuwe Italiaansche kardinalen
zullen gecreëerd worden. Een van hen zou zijn
mgr. Delia Chiesa. Hierdoor zal de meerderheid
der Italiaansche kardinalen boven die der andere
landen te samen op acht worden gebracht.
ZUID-AFRIKA.
Uit Kaapstad meldt men, dat generaal De
Wet, verleden week door een lichte beroerte ge
troffen werd. De goneesheeren hopen echter, dat
hij weer spoedig zal genezen zijn.
ongeduldig gij zult spoedig, genoeg het erg
ste vernemen, de knaap is dood
„Dood l" herhaalde Montreal, terugtredende
en verbleekende, „doodneen zeg dat
niet 1 Hij heeft eene moeder, gij weet het,
eene teedere, weekhartige, angstige, hopende
moeder! neen! neen, hij is niet dood
„Gij kunt dan het leed eener moeder gevoe
lens?" zeide de oude vrouw, schijnbaar dooi
den toon van den Provemjaler getroffen. „Ech
ter, bedenk is hét niet beter dat het graf hem
voor een leven van losbandigheid, bloedstorting
en gruwelen bewaarde Het is beter met God
te slapen, dan met de duivelen te waken
„Dood!" weergalmde Montreal, „dood 1
het allerliefste wicht, zoo jong, die oogen,
de oogen zijner moeder! zoo spoedig ge
loken
„Hebt gij iets anders te zeggen? Uw aanblik'
doet mij vergeten, dat ik eerie vrouw benlaött
mij heengaan
„Dood! moet mag ik ugelooven, of bespot
ge mij Gij hebt uwen vloek uitgesproken,
luister naar mijne waarschuwing. Zoo gij hierin
gelogen hebt, zal uw laatste uur verschrikkelijk
wezen, en uw doodsbed het doodsbed der wan
hoop zijn
„Uwe lippen," hervatte het vrouwelijk wezen,
met eenen verachtelijken grimlach, „passen
beter voor lichtvaardige gelofr.en aan onzalige
dochteren, dan voor de aanklachten, die slechts
iets plechtigs hebben in den mond der braven.
Oin to onthouden.
Men kent de voorstelling van vrijzinnige zijde,
als zou het Ministerie-Heemskerk zoowat niets
van beteekenis hebben uitgevoerd. Om te onthou
den is echter de volgende uitlating van den on
verdacht vrijzinnigen rar. Van Nierop, die pas, in
de Eerste Kamer sprekende, verklaarde, dat hij,
szoolang hij lid van de Kamer is, nog nooit zoo
veel belangrijke dingen binnen zoo korten tijd in
behandeling heeft zien brengen."
Maar nog sterker is het getuigenis, door 'ons
aangetroffen in het hoofdartikel der »N. Rott Ct.
van gisteren, die geen middel of gelegenheid ver
zuimt, om de sociale wetgeving van Minister
Talma te bestrijden, maar die desondanks beken
nen moet
»De werkkracht van minister Talma is reus
achtig geweest. De heer Colijn wordt geroemd
om zijn volharding, doch wat hij gedaan heeft,
js kinderspel, vergeleken bij hetgeen de heer
Talma heeft laten zien. Deze heeft niet maar een
gedeelte van de parlementaire periode met stoom-
op gewerkt, neen, vijf jaren lang heeft hij met
onverdroten ijver, met een nimmer vertoonden
voortbrengingsaandrang een onbedwingbaren
stroom van wetten als boekdeelen bij de Kamer
binnengestuwd. Zoek een tweeden staatsman, die
in heel zijn leven zooveel wetten ontworpen heeft,
als de heer Talma in deze vijf jaar - gij zult er
geen vinden. Dan zult ook gij ontzag krijsen voor
dezen man, die in productieve kracht alle ande
ren van vele landen verre heeft overtroefd."
De Chr.-dem. Party.
Men zendt aan de »Ned." afschrift van het
volgende besluit
Het Partijbestuur der Christen-Democraten, ge
zien de houding der Coalitie-partijen in het dis
trict Helder, die tegenover den candidaat dei-
Christen-Democraten, A. P. Staalman, een coali-
tiecandidaat stelden en dat wel n a de openlijke
verklaring dezerzijds, dat het zittend Kabinet
krachtig zal worden gesteund bij de uitvoering
van zijn Program
in aanmerking nemend dat de candidaat der
gecoaliseerde partijen in het district, bij hun
laatste optreden in 1905, bij eerste stemming
slechts 491 stemmen bekwam, tegenover 2276 op
den Christen-Democraat uitgebracht, beschouwt
deze daad als. een opzettelijk vijandelijke en als
een feitelijke uitdaging om ook dezerzijds in meer
dere districten met een Christen-Democraat uit
te komen
overtuigd intusschen dat dit optreden behoort
te worden aangemerkt als een roekelooze handel
wijze van slechts enkele fanatieke en intrigee-
rende leiders in het district, die handelden zonder
hunne kiesvereenigingen te hebben gehoord en
onder protest der Christelijk-Historischen
overwegende dat een nederlaag der rechterzijde
ditmaal slechts zou in 't leven roepen een periode
van volslagen onmacht, die alleen ten goede zou
komen aan de propaganda der Soc.-democratie
besluit
de uitdagende houding der coalitiepartijen te
Helder, ook in hare gevolgen geheel voor hunne
rekening latende, den betrokken Partijgenooten
thans te adviseeren, de candidaatstelling voor de
zwakke districten Enkhuizen, Sneek en Beverwijk
in te trekken.
Iets over stemplicht.
Er is in den laatsten tijd al heel wat over
stemplicht geschreven en gesproken. Doch tot
onze groote verwondering werd tot nog toe op de
leer van Leo XIII en Pius X geen beroep gedaan.
En toch zijn hunne uitspraken uitmuntend ge
schikt om de Katholieken te overtuigen, dat zij
wel degelijk verplicht zijn om van hun stemrecht
gebruik te maken en op wie zij moeten stemmen.
Eenige citaten slechts om allen twijfel dienaan
gaande op te heffen.
Leo XIII schreeft in zijne encycliek I m m o r-
tale Dei, 1 Nov. 1885, als volgt: «Zich in
geenen deele met staatsaangelegenheden te wilen
inlaten is een even groote fout, als niets geen
ijver en moeite ten algemeenen nutte aan te
wenden. En zulks wel des te meer, omdat katho
lieke menschen door de leer zelve, welke zij be-
'ijden, worden vermaand en aangedreven om hunne
taak volkomen volgens plicht te vervullen. "Daar
entegen zullen, ingeval juist zij werkeloos blijven,
gemakkelijk diegenen de teugels in handen krij
gen, van wier gezindheid heel weinig heil te ver
wachten is. Dit zou voor de christelijke zaak ook
nog verderfelijk zijn, omdat zij, die de Kerk kwa
lijk gezind zijn, heel veel; en zij, die haar goed
gezind zijn maar zeer weinig zouden vermogen."
»En in de encycliek »Sapientiae Christianae,"
10 Jan. 1890, zegt dezelfde Opperherder der Kerk
bondig en ondubbelzinnig »In deze voorschriften
is de regel welken ieder Katholiek^ bij zijn op
treden in het openbaar leven moet volgen. Te
weten, overal, waar het vanwege de Kerk is toe
gelaten zich met staatszaken bezig te houden,
moet men steunen mannen van beproefde deugd
en wel hen, die zich voof c^e christelijke zaak
verdienstelijk zullen makenook kan er geen
enkele reden zijn, waarom het geoorloofd is,
hen, die den godsdienst kwalijk gezind zijn, voor
te trekken,"
Naar aanleiding van een twist over verkiezingj
welke in Spanje ten gevolge van een paar arti-
tikelen in ïRazbn y Fe" was ontstaan, verhief
Vaarwel 1"
„Verwijl, onverbiddelijke vrouw! verwijl, -
waar sluimert hij Er zullen missen gezongen
worden, priesteren zullen er bidden, de
zonden des vaders mogen niet op dat jeugdig
hoofd bezocht worden
„Te Florence," antwoordde de vrouw, haaste-
lijk. „Maar geen grafzerk herinnert er den ver-
scheidene De doode knaap, had geen naam!"
Geene verdere vragen afwachtende, spoedde
zich de vrouw haren weg te vervolgen, en het
hooge gras en het neèrslingerend pad, bevrijd
den dra het verlaten landschap van hare ori-
heilspellende verschijning.
Montreal, thans alleen, zonk met een zwaren
en diepen zucht op den grond neder, bedekte
zijn gelaat met zijne handen en barstte in eene
vlaag van zielverscheurende smart uitzijne
borst hijgde, zijn geheele lichaam beefde en hij
weende en snikte luide, met alle de vreeselijke
heftigheid van een man, wiens hartstochten
even wild als sterk zijn, maar aan wien het
geweld des leeds alleen nieuw en ongewoon is.
Hij verwijlde aldus, nedergebogen en onman
nelijk, een geruimen tijd; langzaam en traps
gewijze bedaarder wordende, naarmate het
schreien zijne aandoening lucht gaf, en zich
eindelijk eerder aan eene sombere mijmering,
dan aan eene hartstochtelijke smart overge
vende. Het was laat geworden en de maan
reeds hoog aan den hemel geklommen, eer hij
opstond, maar er bleven toen weinig sporen dei-
doorgestane aandoening op zijn gelaat over.
Want Walter De Montreal behoorde niet tot
die menschen, in wier hart zich de smart een
vasten zetel kan veroveren, of welke eenig droe
fenis dier zwaarmoedigheid ten prooi geeft, de
plaag van hen, die dieper en duurzamer gevoe
len, schoon hunne aandoeningen minder hevig
zijn. Hem waren de hoofdstoffen van het ware,
Frankische karakter ten deel gevallen, en gij
zaagt die in hem zelfs tot een uiterste gedre
ven. Zijne hoogste en voortreffelijkste zielshoe
danigheden waren met onbestendigheid en
lichtvaardigheid vereenigd. Zijn schrander ver
nuft werd dikwerf door zijne grilligheid bedro
gen. Zijne reusachtige eerzucht kon door eene
lichtzinnige verzoeking ter zijde worden, ge
schoven, en zijn veerkrachtige, moedvolle en
stoute gemoedsaard was slechts getrouw aan
het verlangen naar oorlogsroem, aan het dich
terlijke van een rusteloos en woelig leven, en
aan de vatbaarheid voor dien teederen harts
tocht, zonder wiens tinten geen ridderlijk af
beeldsel volkomen is, en in welken hij eene
teederheid, een gevoel, eene getrouwheid be
toonde, die men nauwelijks mogelijk zou hebben
durven houden, bü zoo vele onachtzame licht
zinnigheid en zulk een ongeregeld leven.
Wordt vervolgd).
b\j verlies
3 U U wijsvinger; I U
pagen.
