RIENZI.
Zaterdag 14 Juni '13
Telefoon no. 85.
TWEEDE BLAD.
No. 10648.
In onze Vroedschap.
Cremengd Nieuws.
FEUILLETON.
AdyertentiëiL
Sluiten Vergunningslocaliteiien.
Schieten met vuurwapen. Tienurige
arbeidsdag Gemeente-werklieden.
Grondverkoop Nassaustraat.
Bij het steeds meer intreden van den spannen-
den verkiezingsstrijd werden wy deze week nog
^zwaard met de afdoening van een Raadsagenda,
een 15-tal punten, waaronder enkele van met
gering te schatten beteekenis te verwerken gaf.
Gelukkig heerschte niet de tropische hitte die de
vorige Raadszitting kenmerkte, zoodat 't althans
tot half vijf in het typische zaaltje te houden was.
Er is in deze eigenaardige zitting, die geheel
stond in het teeken der huidige en aanstaande
verkiezingen, heel wat gesproken er werd over
sommige betrekkelijk eenvoudige zaken eene dis
cussie gehouden, die minstens tot op de helft had
kunnen bekort worden, als de leden kort en zake
lijk hunne meening zeiden en niet telkens in her-
balingen vielen. Steeds meer blijkt blijkt de
vvenschelijkheid dat de voorzitter beslist het orde-
feglement handhave: niet meer dan tweemaal over
betzelfde onderwerp een spreker aan het woord laat,
Allereerst ter zake van het verzoek der Prote-
stantsche Kerkeraden om op Koninginnedag, lo-
tingsdagen en bij nationale feesten de vergunnings-
localiteiten te doen sluiten,is nog een uitvoerige dis
cussie gevoerd. Terecht is daarbij opgemerkt, dat,
vverd zulk een maatregel genomen, die alle vergun-
uinghonders, ook de slijters moest treffen, anders
treft zij geen doel. 't Geldt hier toch een moei
lijk te regelen materie men moet hierbij op-
passen, met het badwater ook niet het kind weg
te gooien; want bij een algemeenen maatregel
Wordt ook aan de goedgezinden onthouden, wat
bun zeker op die dagen wel mag worden toege-
gestaan. Zeer juist heeft de Raad de beslissing op
de betrokken adressen nog uitgesteld hier is wer
kelijk nog wel eenige tijd van beraad noodig.
Na afdoening van eenige kleinere zaken, waar
bij besloten werd de wijziging van het reglement
van het St. Jacobs-Gasthuis aan te houden tot
een volgende vergadering is over «schieten met
een vuurwapen" eene discussie gevoerd, waarbij
zich weder de bekende breedsprakigheid onzer
vroede van hare wel bedenkelijke zijde heeft doen
kennen. Uit den treure, tot vervelens toe, is over
is en kan gedebatteerd met het resultaat dat kan
ten slette 't van is gewonnen heeft. Toch had o.i.
aan die beide onnoozele woordjes niet zoo n uit
voerig debat behoeven te worden gewijd. Ver
staat men toch het woord strafbaar in den juisten,
waren zin, dan begrijpt men, dat evenmin iemand
die strafbaar is altijd wordt gestraft, als iemand
die huwbaar is, altijd huwt. Waar 't hier het
Schieten met een vuurwapen uit een huis of van
een erf betreft, wat gebleken is voor de omrin
gende bewoners of de voorbijgangers vaak ernstige
gevolgen te hebben, meenen ook wij dat de straf
baarheid van den bewoner of gebruiker van het
betrokken pand of erf er toe leiden zal, hij wat
beter op zijn terrein toezicht houdt. In het
belang van orde en veiligheid moest men zich
dan maar wat somslag" getroosten.
Toen de loongrenzen der smeden en de rooilijn
van het Groeneweegje waren vastgesteld, kregen
wij in onzen Raad het uitvoerig debat over den
10-urigen arbeidsdag, waarbij wij ons soms in de
Kamer verplaatst dachten. Een hecht stokpaardje
voor vroede De Bruin, die er dan ook met veel
welbehagen op reed, al de argumenten die voor
invoering van den 10 «rigen arbeidsdag kunnen
pleiten, uitputtende. Deze discussie stond bepaald
in het teeken der aanstaande verkiezingener
werd voor de tribune gesproken met een lust en
een ijver, die den betrokken spreker als 't ware de
Uitdrukkinghoor je me wel, op de lippen legde
Door, den voorzitter werd er terecht op gewezen,
dat er ten opzichte van de gemeente-werklieden
een eigenaardige toestand bestaat. In den winter
kunnen zij, waar het werk van velen hunner
hoofdzakelijk buitenwerk is, beslist geen 10 uren
arbeiden. Voorz. achtte 'tdan billijk dat zij in
den zomer eenigszins inhalen, wat zij in den
winter te kort komen. Meerdere Raadsleden ble
ken 't met die opvatting niet eens te zijn. Zoo
meende vooral de wethouder van Gemeentewer
ken, de heer Van Westendorp, dat een werktijd
van 8^ uur in den zomer dikwijls reeds lang ge
noeg mag geacht worden en men niet mocht
vergen, dat de werklieden in den zomer inhalen,
wat zij in den winter huns ondanks moeten ver
zuimen.
Over het geheel bleek uit de uitvoerige discus
sie, dat de 10-urige arbeidsdag in de meeste af-
deelingen werkelijk reeds bestaat. De Commissie
van Gemeentewerken toonde zich dan ook niet
onbereid, wettelijk te bevestigen dat wat feitelijk
reeds bestaat. De betrokken wethouder heeft nog
de onderhoorige werklieden, vooral wat de op
merking omtrent de straten betreft, verdedigd en
gaf hierbij den Raad een seitenhieb, betoogend
dat 't niet aan de menschen ligt, maar aan het
materiaal, dat onze vroeden veelal niet in vol
doende mate bij het begrootingsdebat willen toe
staan. Met klem heelt hij de «stadsjantjes" tegen
het verwijt van luilakken verdedigd. Nu, dat ver
wijt verdienen ze ook niet, waar men ze met zoo
kalme rust en koel beleid aan hun dagelijksch
werk ziet. De zaken die men hun verwijt,
zijn van die dingen die, zooals de wethouder op
merkte, overal, ook bij particulieren, gebeuren en
waarover men dus de gemeente-werklieden niet
lastig moet. vallen. Zoo dacht er ook de meer
derheid van den Raad over,' want, door verwer
ping van het afwijzend preadvies van B. en W.,
werd feitelijk het verzoek der adressante toege
staan, zoodat voortaan hoogstens 10 uren men
lette vooral op dit bijwoord door de werklie
den der gemeente zal worden gearbeid.
De grondverkoop, allereerst op den hoek van
de School- en de Nassaustraat gaf mede tót uit
voerige discussie*blijkbaar overvloedige stof. 't Was
het welstandstype dat hier in het debat k'wam.
Meerdere leden meenden, dat door het bouwen
van panden met beneden- en bovenwoningen, het
algemeen type van heerenhuizen, althans voor het
laatste gedeelte van dev Nassaustraat aangenomen,
zou worden verbroken. De wethouder Goslinga,
voorzitter van Grondbedrijf, betoogde terecht, dat
dit type reeds verbroken was, daar, in de nabij
heid der Prins Mauritsstraat, reeds winkelhuizen
met bovenwoningen, zonder bezwaar der omrin
gende bewoners, zijn gesticht. Toonde die wet
houder aan, dat 't hier een onvoordeelig bouwblok
betrof, anderen deden opmerken, dat alleen aan
de Schoolstraat bovenwoningen zouden komen,
zoodat bet type heerenhuizen aan de Nassaustraat
toch ongerept bleef. De Raad, terecht niet
ingaande op het denkbeeld, dat ook hij de teeke-
ning van dit particulier bouwen zou hebben te
beoordeelen, heeft ten slotte machtiging tot dezen
zoowel als den volgenden grondverkoop gegeven.
Aldus zal eindelijk die leelijke, modderige hoek)
verdwijnen.
Na het langdurig comité, dat blijkbaar niet
alleen het demonstreereu van het schoolbouwplan
ten doel had, werd het plan voor den bouw der
nieuwe school aan de IIuysmansstraat goedgekeurd
en het noodige crediet daarvoor toegestaan. Toen
scheidde de Raad op het ver gevorderd uur.
1'rein roof. Te Roosendaal is ooor oen
Fianschman bijl de politie aangifte geaaun, dat
hem in den internationalen trein een portefeuille,
bevattende o.a.-25.000 francs, ontrokt is.
Een wethouder i ri de gijzeling ge
ste lil. Men meldt ons uit Bergen-op-Zooin d.d.
beden
Hedenochtend om half zeven ontving de deur
waarder Laurysen, alhier, het bevel van tien offi
cie)' van justitie te Breda, om de ingijzelingstolling
van den wethouder Adr. Jutten alhier ten uitvoer
ie leggen.
De heer Jutten verzocht zich op eigen gele
genheid naar Breda te mogen begeven met den
trein van acht uur. Dit werd toegestaan.
Op het aangegeven uur was de heer Jutten
niet. op het station aanwezig. Het bleek toen
echter, dat hij zich per rijwiel naar Breda had
begeven, waar hij te ongeveer tien uur aankwam.
Hij werd aldaar in do gijzeling gesteld.
De ree h ter-c om mi ss ar i3 zal hem dezer dagen
opnieuw verhooien ter zake van de uitspraak,
door den Iloogen Raad gedaan.
Gelijk men weet, weigerde de heer Jutten den
schrijver te noemen van de beleedigende arti
kelen tegen mr. Hartog en, anderen in „De Avond
ster" verschenen, van welk blad de Borgcn-op-
ZoomSche wethouder directeur is. (Tol.)-
aan te teekenen. dat mcj. Morpurgo, alhoewel op
de kiezerslijst voorkomende, niet tot de stem
ming werd toegelaten, en verzocht daarvan pro
ces-verbaal op te maken.
De advocaat meent, dat, indien bleek, dat
wanneer het piet toelaten van mej. Morpurgo
invloed op de stemming zou hebben, protest kon
worden aangeteokend tegen de verkiezing.
(N. V. d. D.)
Een kranige 0ver1 andv 1 ucht door
een Hollander. Men meldt aan de» Nieuwe
Courant" uit Mailly-le-Camp, d.d. 11 dezer:
»De vlieger Leo G. van Steyn vertrok Dinsdag
ochtend 10 Juni te 4 u. 15 min. voormiddags op
zijn Henry Farman tweedekker, type militaire a
capot H. 20, met 50 P. K. Gnome-motor van het
vliegterrein te Villesauvage, bij Etarapes.
«Geholpen door zeer krachtigen Z.W. wind,
kwam hij zonder stoornis te 5 u. 36 min. v.m.
aan op het militaire vliegveld van het kamp van
Mailly hij legde de pl m. 155 kilometer dus af in
pl.m. 80 minuten. Onze landgenoot bleef op onge
veer 800 M. hoogte, vloog in rechte lijn van
Etarapes over het bosch van Fontainebleau op z'n
smalst tusschen Fontainoblau en Melun over de
Seine, langs Provins. Hij bevond hier dat weers
verandering in aantocht was. De heer vau Steyn
werd zeer gastvrij zooals dit Frankrijk gebruike-
lijk is, door de commandant, kapitein Bordage,
ontvBngen, die hem aanraadde voor den terugkeer
beter weer af te wachten. Zoodoende kreeg hij
afzonderlijke logies en nachtleger in het kamp,
terwijl intusschen de storm opstak en hij zich ge
lukkig achtte te zijn gebleven. Hij hoopte echter
Woendagavond of gisterochtend terug te keeren
naar het vliegveld te Etampes."^
Brabant hoog! Naar aanleiding van onzen
oproep aan bezitters en eigenaars van automo
bielen om hun rijtuigen één dag af te staan voor
de verkiezingen in de meest bedreigde districten
onzer gr00te steden ontvingen wij uit Noord-
Brabant reeds de 'toezegging van zeven auto's
voor den verkiezingsstrijd in Rotterdam op Dins
dag a.s.
Hulde aan deze mannen, die zoo warm mee
voelen met den moeilijken strijd, dien wij boven
den Moerdijk hebben te voeren.
NV ie volgt nog dit edele voorbeeld. (Msb.j
Een ernstige scheepsramp. Tele
grammen uit Petersburg melden, dat in de nabij
heid van Wratka een oude ijzeren boot die vol
passagiers de rivier naar Glasof overstak, midden
in den stroom gezonken is. Dertig a vijftig der
inzittenden verdronken.
Onder de bevolking van Wratkaheerseht groote
verontwaardiging over het gebeurde, daar de boot
niet meer bruikbaar was. Deze verontwaardiging
uitte zich in ongeregeldheden, waarbij de mili
tairen tusschenbeide moesten komen. Verschil
lende personen werden gearresteerd.
Aanvaring. Het Engelsche stoomschip
„Adendale" is in den nacht vim Zaterdag op Zon
dag in de nabijheid van het Elbe-lichtschip No. 3
in aanvaring geweest met den te Hamburg thuis-
behoorenden trawler „Johann Heinrich." Laatst
genoemd vaartuig is gezonken. De „Adendale",
wier voorsteven ernstig beschadigd was, wist vier
der opvarenden van den trawler te redden, de
overigen, zes in getal, verdronken.
50)
De bruine wang van Adriano werd bleeker,
dan het marmer, dat aan hunne voeten lag.
Eenige oogenblikken verliepen, eer hij in staat
was te antwoorden, en hij deed het toen met
•een gedwongen glimlach en bevende lippen.
„Scherts niet aldus, Irene! Laatste! dat is
geen woord voor ons
„Maar hoor mij aan, mijn heerel"
„Waarom zoo koel? noem mij, Adriano
vriend 1 minnaar! of spreek mij niet
toe!"
„Welaan dan, ziel mijner zielal mijne
hoop leven van mijn leven 1" borst Irene harts
tochtelijk uit, „hoor mij aan. Ik vrees dat wij,
in dit oogenblik, aan den rand eens afgronds
staan, welke diepte ik niet peilen durf, maar
die ons voor immer kar scheiden Gij kent den
wezenlijken aard van mijnen broeder en beoor
deelt hem niet, als zoo velen, onrechtvaardig.
Hij heeft lang ontwerpen en aanslagen gesmeed,
lang met zich zeiven omgegaan, en terwijl hij
den aanwas van zijnen invloed op het volk be
merkte, zich den weg tot een verheven doel
Tjaik. vergaan? Naar men ons uit Urk
meldt is door visschers gerapportee*], dat onge
veer 5000 M. ten'Zuiden van Urk, in de „Seh.ok-
kervaart", zeer waarschijnlijk een groote tjalk
is vergaan. Op die plaats steekt althans een groote
mast boven het water uit., hetwelk aldaar met
dagelijksch getij ongeveer 16 voet diepte heeft.
Kort bij die mast dreef een houten luik als van
een tjalkschip, terwijl ook bet tuigage aanleiding
gaf aan zoo'n soort vaartuig te denken.
Van de bemanning is niets bekend, noch van
den tijd of oorzaak van het ongeluk.
'Op het terrein van de E.N.T.O.S. te
Amsterdam is gisternamiddag een ongeveer 15-
jarige jongen aangehouden, die sedert Zaterdag
uit Rotterdam was verdwenen met medeneming
van een bedrag van f 3500, ten nadeele van zijn
patroon. Een groot gedeelte van het bedrag werd
nog op hem gevonden, maar vele honderden
guldens waren verdwenen door aankoop van kost
bare sieraden. Het jongemensch had ook een ge
laden Browning-revolver.
Hij is ter beschikking van de justitie gesteld.
(Hdbl.)
te eerst1® vrouwelijke kiezer. Mejuf
frouw Morpurgo Filmans, te Amsterdam, oio hij
vergissing op de kiezerslijst gekomen is en daar
door een stembiljet thuis kreeg, trok er gister
morgen op uit om te gaan kiezen. Volgens de
kaart moest ziji in het. stembureau in het Hor
tusplantsoen haar „kiezersplicht" vervullen.
Zij was veregzeld van mr. A. Parel, te voor
zitter van het stembureau weigerde haar tot de
stemming toe te laten, omdat zij geen mannelijke
ingezetene was. Ce beide andere leden van het
stembureau waren het met de opvatting van den
voorzitter eens. Mr. Adolf Parel ve*zocht daarop
Een Engelsch luchtschip. De nieuwe
marine-stuurballon, die kort geleden door de En-
gelschen admiraliteit van de Astra Torres-maat-
schappij in Frankrijk werd aangekocht, is Donder
dag aan een groot gevaar ontsnapt, toen hij boven
Farnborough zijn eerst luchtreis zou onderne
men. Op 1000 M. hoogte gekomen, ontsnapte
plotseling uit verschilllende ballonets een groote
hoeveelheid gas. Het voor- en achtereinde van
het luchtschip bogen zich naar boven, terwijl de
ballon met groote snelheid begon te dalen. Alle
toeschouwers vreesden, dat het luchtschip tegen
den aarde te pletter zou geslagen worden, maar
de inzittenden behielden gelukkig hun tegenwoor
digheid van geest en wierpen met koortsachtige
haast allen ballast over boord, zoodat het schip
slechts met geringe vaart op de aarde neerkwam
en met behulp van een aantal matrozen veilig in
de loeds geborgen kon worden.
H e t ij s g e v a a r in den A 11 a n t i s c h e n
O c c a a n. De „Olympic", die Woensdag te New-
York is aangekomen, meldt, dat ziji Zondagoch
tend oen reusachtigen ijsberg ontmoet heeft, die
zich meer dan 120 voet boven de waterlijn ver
hief. De plaats, waar de ijsberg gezien werd,
bevond zich op verscheidene honderden mijlen
van de plaats, waar de „.Titanic" verleden jaar
gezonken is.
gebaand. Maar thans (gij zult hem niet ver
raden gij zult hem niet beleedigen hij
is uw vriend
„En uw broeder Ik heb mijn leven voor het
zijne veil! Ga voort!"
„Maar thans," vervolgde Irene, „thans nadert
de tijd voor dien aanslag, welke hij zijn moge,
met rassche schreden. Ik ken den juisten aard
daarvan niet maar ik weet, dat het eene sa
menzwering tegen de edelen is, tegen uwen
stam, tegen uw eigen huis 1 Zoo zij gelukt.
0 Adriano- dan loopt gij misschien zelf
gevaar en zal mijn naam ten minste bij dien
uwer vijanden genoemd worden zoo zij mis
lukt, wordt mijn broeder, mijn stoute broeder in
het verderf gesleeptHet zal het offer dei-
wraakzucht of der gerechtigheid worden; noem
het naar het u lust. Uw bloedverwant kan zijn
rechter wezen, - zijn beulen ik wanneer ik
al leven mocht, om over den roem en den lui
ster van mij nederig geslacht te weenen, zou
ik iemand mogen liefhebben, neen mogen zien,
in wiens aderen het bloed van zijnen verdelger
vloeide Ach, ik word rampzalig - rampzalig 1
dit denkbeeld zal mij krankzinnig doen wor
den," en wanhopig de handen wringende, snikte
Irene luide.
Adriano zelf was diep getroffen door het hem
dus voorgehouden tafereelschoon zich de ellen
den, welke het afschetste, reeds dikwerf te
voren onduidelijk aan zijnen geest hadden opge
drongen. Het was evenwel waar, dat hij, die de
P J van der SMflrt.
VERBflriDSTOFFEn
ZlEKErtVERPL: flRTIKELErt
ontwerpen van Rienzi door geene stoffelijke
kracht geschoord zag, en die nimmer getuige
was geweest van het alvermogen eener zedelij
ke omwenteling, niet geloofde, dat eenig oproer,
tot hetwelk hij het volk mocht aanhitsen, ooit
duurzaam slagen kon. En wat in zulk een geval
zijne straf betrof, Adriano hield zich-zelven, in
die stad, waar alle gerechtigheid tot eene slavin
van belangzucht vernederd was, machtig ge
noeg, om voor hem vergiffenis te verwerven,
zelfs voor de grootste aller misdadeneen
gewapende opstand tegen de edelen! Daar deze
gedachten hem weder te binnen kwamen, her
won hij den moed om Irene te troosten en op
te beurenmaar zijne pogingen werden slechts
ten deele bekroond Door hare angsten tot die
beschouwing der toekomst opgewekt, welke zij
tot hiertoe vergeten had, scheen het oor van
Irene voor de eerste maal van haar leven, doof
voor de stem haars minnaars.
„Helaas I" sprak zij, droefgeestig, „zoo alles
zich ten gunstigste schikt, waarin kan deze
liefde, die wij zoo blindelings aanmoedigden,
waarin kan zij eindigen Gij moogt, gij moet
geene maagd van mijnen stand huwen, en ik,
hoe dwaas ben ik geweest I"
„Wees den verstandiger, Irenezeide Adri
ano, op trotschen toon, misschien deels uit
toorn, deels uit ervaring harer kunne. „Bemin
een ander en heb dien, zoo gij wilt, wijzer lief:
verbreek uwe gelofte mijwaarts, en houd het
in het vervolg voor eene misdaad, lief te hebben
en voor eene dwaasheid, getrouw te wezen."
„Wreedaardzeide Irene, stamelende en op
hare beurt geschokt, „spreekt gij in ernst
„Zeg mij, eer ik u antwoord, zeg mij dit
zelfs wanneer de dood, zelfs wanneer de vreese-
lijkste ellende, en een leven vol jammers het
einde onzer liefde ware, zoudt gij u dan nog
beklagen, dat gij bemind hadt Zoo ja, dan
kent gij de liefde niet, die ik voor u gevoel.
„Nooit! nooit zal ik er berouw over gevoe
len zeide Irene, aan Adriano's borst zinken
de „vergeef mij 1"
„Maar is er, in waarheid" zeide Adriano, een
korte pooze, na dezen, onder minnenden niet
zeldzame twist en verzoening - „is er, in waar
heid, zoo sprekend een verschil tusschen uws
broeders vroeger en tegenwoordig gedrag Hoe
weet gij, dat de tijd tot handelen zoo nabij
is ?u
„Omdat hij nu, gansche nachten, met lieden van
allerlei rang in zijn kabinet doorbrengtomdat hij
zijne boeken dichtsluit, omdat hij niet meei
leest, maar, wanneerhri alleen is, in zijne kamer
heen en weder wandelt, in zich-zelven spiekende.
Wordt vervolgd.1
BBEUKBH/IDEti
