Dagblad voor Schiedam Omstreken.
f
f on rr fiK
De groote dag.
Jlir. Ir. M. DMA,
Gratis Ongevallenverzekering
mnn b«
RIENZI.
36$ie Ja&rgam*.
Maandag 16 Juni 1913
So. 10649
oTereetóüDistig op de polis vermelde voorwaarden.
Officieel© berichten.
Handelsavondcursus.
Jacht.
FEUILLETON.
Wat de socialisten van de
liberalen zeggen.
üit de Pers.
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post f2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk ad verteeren.
by verlies
van
levenslange I 18 I verlies van
geheele I 111 I een hand,
invaliditeitI L U U voet of oog ;I|UU I I U U een duim
I)e verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
I U U wijsvinger; I
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
maken bekend, dat de Boterstraat tusschen Kreu-
pelstraat en Groote Markt, op 17 Juni 1913 van
namiddags 7uur tot 11 uur, voor het verkeer
daarover met voertuigen zal gesloten zijn.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
roepen op sollicitanten naar de betrekking van
leeraar in de Nederlandschetaal en Correspondentie,
aan den gemeentelijken Handelsavondcursus.
De benoeming zal geschieden aanvankelijk voor
den tijd van éen jaar
Belooning volgens verordening f 50 per weke-
lijksch lesuur aantal lesuren 3 met uitzicht
op verhooging na 5, 10 en 15 jarigen dienst tel
kens met f2.50 per wekelijksch lesuur.
Sollicitanten in te zenden vóór 1 Juli a.s. bij
den Burgemeester.
De Commissaris der Koningin in de Provincie
Zuid-Holland,
Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten dd.
2 Juni 1913, no. 102;
Gelet op art. 11 der Wet van 13 Juni 1857
Staatsblad no 87)
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat bij
voormeld besluit door Gedeputeerde Staten is
bepaald, dat de afzonderlijke jachten op water
wild voor dit jaar zullen worden geopend op
Zaterdag 19 Juli aanstaande, en dat mitsdien
vanaf dat tijdstip de uitoefening der jachtbedrij
ven, vermeld in art. 15, litt. d, f en h der Jacht
wet, is geoorloofd wordende tevens herinnerd aan
de bepaling van art. 1 van het Reglement op de
uitoefening der jacht in deze provincie', krachtens
welke die jachten niet anders mogen plaats heb
ben dan op en langs het water, mitsgaders op
moerassige landen.
Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt worden
afgekondigd en aangeplakt waar zulks te doeu
gebruikelijk is, alsmede in het Provinciaal Blad
en in de Nederlandsche Staatscourant geplaatst.
's-G ravenhage, 4 Juni 1913.
De Commissaris der Koningin voornoemd.
SW BERTS.
Wij staan aan den vooravond van den grooten.
dag', die een historische datum zal worden in
"Xe er lands veelbewogen staatkundige geschiedenis.
Nog slechts weinige uren. scheiden ons van het
oogenblik waarop de Kamerstembus weer gereed
zal staan om het votum der stemgerechtigden op
den algemèenen grooten verkiezingsdag te ont
vangen. Een laatste woord van opwekking be
boeren wij; dan ook in hét gezicht van de stembus
van 17 Juni, die beslissen over de richting die
het regöeringsbeleid in de vier eerstvolgende ja
ren nemen zal, tot onze lezers te richten.
Bijna zes jaren heeft het ministerie, dat den
historischèn naam Heemskerk draagt, nü de lei-
51)
Somwijlen staat hij voor den almanak, dien
hij onlangs met eigen hand aan den muur op
hing, eensklaps stil, en loopt met zijn' vinger
over letters en cijfers heen, tot dat hij aan een
bepaalden datum komt, dan speelt hij met zijn
zwaard en glimlacht. Maar voor een paar nach
ten werden er wapenen, in grooten getale, in
huis gebracht, en ik hoorde het hoofd der lieden,
die ze brachten, eenen grimmigen reus, onder
het volk bijzonder bekend, terwijl hij zijn voor
hoofd afveegde, lachende zeggen „„Deze zullen
spoedig dienst doen!""
„Wapenenzijt gij er zeker van zeide
Adriano, angstig. „Neen, dan is er meer in die
ontwerpen, dan ik mij verbeeldde. Maar" (ver
volgde hij, vroolijker, toen hij bemerkte dat
Irene's blik hem bij de verandering van den
toon zijner stem vreesachtig aanstaarde), „laat
komen wat wil, geloof mij, mijn aangebeden
schoone 1 dat zoo lang als ik leef uw broeder
niets zal hebben te lijden van den toorn, dien
hij zal doen ontbranden, noch ik zelf, schoon
hij onze oude vriendschap vergeet, ophouden zal
ding van 's Lands zaken in handen. In al die
jaren, vooral in do nu verloopen vierjarige wette
lijke periode, heeft dat ministerie getoond niet
alleen do hoogere geestelijke belangen van het
Nederlandsche volk, voor zoover de burgerlijke
overheid daartoe geroepen is, naar best vermogen,
te willen behartigen, maar heeft 't ook aan de
stoffelijke nooden van dat volk zijn volle aandacht
gewijd. Wij herinneren hier slechts aan hetgeen
de begaafde sprekers in de vergadering 11. Don
derdag in Odéon gehouden, daaromtrent opmerk
ten Onderwijs- en Zedelijkheidswet.ten, nie het ont
zaglijk kwaad van de pornografie langs den open
baren weg moesten beteugelen, gaven daarom
trent afdoende getuigenis. Raden- en Ziektewet,
Invaliditeits- en Ouderdomspensioen, die het lot
van den kranken, invalieden en ouden werkman
moeten verzachten, deden genoeg zien, dat de
Regeering voor de belangen van het volk in zijn
breo.de geledingen een open oog bad.
Waar nu het lot van dit alvoorzienend ministe
rie feitelijk in handen der kiezers is gelegd, wat
zullen de kiezers op den gedenkwaardigen 17en
van .Zomermaand doen? Zullen zij al dit
vruchtbaar, heilbrengend werk door een nega
tieve stemming voor de huidige bewindvoerders
weer ongedaan maken, of zullen zij door eene
positief votum voor het leidend ministerie, dat
ministerie bevestigen en bestendigen in zijne heil
volle leiding van 's Lands zaken. 7val het mi
nisterieHeemskerk in staat worden gesteld zijne
roemvolle werkzaamheid ten heil van land en
volk voort te zetten, aan te vullen en uit te brei
den wat met zooveel kracht en energie in het
belang van land en volk ondernomen is, of zul
len de tegenwoordige bewindvoerders plaats moe
ten maken voor de vrijzinnige bestuurders, die
veertig jaren lang het Nederlandsche volk slechts
met ijdelc beloften hebben gepaaid, dat volk veel
al sternen voor brood hebben gegeven?
Die vragen zult gij ook, christelijke kiezers van
het district Schiedam, morgen (Dinsdag) le be
antwoorden hebben, maar, voor zoover 't van U
■afhangt, zal de gestelde kwestie nooit in laatst-
bedoelden zin worden opgelost. Wat moeite en
opoffering het veelomvattend verkiczingswerk ook
koste, welk zwaar offer soms door een bijzon
dere christelijke fractie ter wille van het algemeen
christelijk -belang moet worden gebracht, wij zullen
den Schiedamschen Kamerzetel, die ons sedert,
zoo lang behoort, niet laten glippen. Wij zullen
onze tegenstanders niet laten lachen om onze
laksheid en lauwheid, die hun een gemakkelijke
overwinning zou bezorgen en het district Schie
dam, dat de christelijke heilbarder steeds fier
deed wapperen, niet voor onze partijen doen ver
loren gaan.
Neen, het christelijk Schiedam gaat nooit ver
loren! Schiedam blijft het rechtmatig bezit der
christelijke partijen, die het, na moeizamon strijd
veroverd, telkens en telkens weer voor de recht-
sche coalitie te behouden wisten, die bet ver
overd, verwonnen, verdedigd hebben onder uiteen-
loopende omstandigheden: in welberaden, onder -
u te beminnen."
„Signora 1 Signora, kind het is tijd 1 wij
moeten gaan!" zeide de schrille stem van Bene-
detta, terwijl zij zelve door het gebladerte heen
zichtbaar werd. „De werklieden gaan langs dezen
weg huiswaartsik zie hen naderen,"
De minnenden scheidden voor de eerste maal
was de slang in hun Eden doorgedrongen, zij
hadden gesproken en gedacht over iets anders
dan liefde.
DERDE HOOFDSTUK.
De toestand van een vrijzinnigen Patriciër
onder volksontevredenheid. Het tooneel
in de kerk van St. Joannes
van Later aan.
De toestand van een patriciër, die liet, volk
oprecht lief heeft, is, in die vreeselijkedagen
wanneer de macht verdrukt en de vrijheid
kampt, wanneer de beide standen, waarin
men de menschen verdeelen mag, tegen elkander
worstelen, de verdrietelijkste en kwellendste,
welken het lot bij mogelijkheid kon uitvinden.
Zal hij zich bij de partij der edelen voegen
hij verzaakt zijn geweten bij die des volks
hij verlaat zijne vriendenMaar dat gevolg der
laatste keuze is niet het eenige noch mis
schien voor een sterken geest het pijnlijkste.
Alle menschen worden geregeerd en gekluisterd
door het algemeen gevoelen; dat is de openlijke
linge samenwerking en ook bij tijdelijke, voorbij
gaande verdeeldheid.
Maar daartoe, behoort morgen (Dinsdag) het ge
ilede leger der christelijke kiezers op te trek
ken de voorhoede, de legertros en de achterban,
Daartoe moeten al onze kiezers, tot den laatsten
toe, in het vuur. Laten zich niemand bewegen,
om welke redenen ook, thuis te blijven, die slechts
even de stembus bereiken kan: alle drogredenen
belmoren bij het moeizaam verkiezingswerk ter
zijde te worden gesteld; alleen de besliste on
macht kan iemand van den duren kiezersplicht
vrijstellen.
Weldenkende kiezers van het kiesdistrict Schie
dam, bedenkt wat aller zwaarwichtigste belangen
bij dezen stembusstrijd in uwe handen zijn ge
legd! Laat toch niemand bij dezen beslisten le
venskamp voor onze christelijke beginselen, den
harden kamp ook voor onze zwaarwichtige stof
felijke belangen, thuis blijven! Le volijverige pro
pagandisten zullen daartoe zeker wel al het mo
gelijke in het werk stelten.
Deze verkiezing moet, als altijd, in ééne stem
ming afloopen. Daarom moet nu het grootst mo
gelijk aantal aanlal stemmen worden uitgebracht
op oilzen uitnemenden candidaat, opdat de zege
zij aan hem, die alleszins verdient weer zijne
eereplaats in 's Lands raadszaal in te nemen
Lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal.
Lid van de Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland.
De sternbus is geopend van 8 tot 5 ure.
Komt allen, zoo mogelijk, vóór 1 ure
stemmen.
Enka schrijft in een pas verschenen nummer van
de „Roode Trompetter" onder den titel „Geen
valsche beweging."
Een kind, dat nog niet loopen kan, en een
oud man, die niet stevig meer (er been is, zijn
genigd, de handen naar anderen uit te steken om
hulp en steun.
Zoo strekt ook het liberalisme, nu het zeer
oud en gebrekkig is geworden, de handen naar
anderen uit.
De vuist van den arbeider is wat hard. Die
knijpt zoo. Daar zijn en blijven de liberalen schuw
van. k
Maar des te vriendelijker lachen ze tegen de
onschadelijke, rustige burgers, die de Ned. Herv.
Kerk beschouwen als het middelpunt der we
reld, waar alles om draaien moet.
En met hun candidaat, wiens naam van ouds-
rechter; maar het algemeen gevoelen is niet
hetzelfde voor alle standen. Het algemeen ge
voelen, dat den plebejer aanvuurt of weder-
houdt, is het gevoelen der plebejers, dier
genen, welke hij ziet, ontmoet en kent; dier
genen, met welke hij in aanraking komt
diergenen, wier lof hij dagelijks hoort, wier be
straffing hem telken ure in de ooren klinkt.
Evenzeer is het algemeen gevoelen var. den
aanzienlijke, het gevoelen van hen, die zijns
gelijken zijn, het gevoelen dergenen, met
welke lot en geboorte hem voor immer gemeen
zaam maakten, Wanneer wij tegenwoordig,
in de oppervlakkige bladen van een leerstellig
dagbladschrijver, lezen, dat deze of gene edele
dit of dat niet zal durven doen, zijn pachter
b.v. iets door vrees afdwingen of een stemge
rechtigde laaghartig omkoopen, omdat het
algemeen gevoelen hem in ontzag houdt, is het
dan het algemeen gevoelen dergenen die hem
omringen, hetwelk hem zal vonnissen? het
algemee ngevoelen zijner afhangelingen, zijner
tafelschuimers, zijner gelijken, zijner mede
makkers in gedrag en gevoel Zal die schare
hem veroordeelen Neenhet is het alge
meen gevoelen van eenen anderen stand, -
buiten zijne sfeer, een stand, wiens lof of
blaam zelden tot zijn oor doordringt, een
stand, zoo weinig met den zijnen overeen
komstig, dat het algemeen gevoelen van zijn
eigen rang het misschien voor moed houdt, dien
te trotseeren, het wellicht waardigheid acht,
her een goeden klank heeft in christelijke krin
gen, trachten ze ook de Schiedamsche Hervormde
kiezers in hun liberale tent te lokken.
Zal het lukken?
De Nationale Bond van Protestsntsche Kiezers
steunt officieel dr. Gunning.
Wat zullen de Schiedamsche Hervormde arbei
ders doen
Zulten ze zich door Amsterdamsche predikan
ten laten gezeggen?
Maar met den Ned. B. v. Prot. Kiezers loopt
het voor de arbeiders even vast en zeker op
bittere teleurstelling uit als met de coalitie.
Tot. zoover Enka.
Fijner kon zeker het kwijnende liberalisme niet
afgekamd worden!
Na lezing van bovenstaande regelen zal ieder
weldenkend vaderlander bij zich zelf wel lot de
overtuiging komen dat het bij de verkiezingen
maar het allerbeste is zijn stem uit te brenger^
op de candidaten van Rechts.
De Provinciale Statenverkiezingen.
„De Tijd", in een artikel, getiteld „De mach
teloosheid der concentratie," den uitslag der
Statenverkiezingen besprekend, geeft toe, dat
in menig district de stembus voor rechts gun
stiger kon zijn geweest.
Met name de groote steden Amsterdag, Rot
terdam en Den Haag schrijft het blad
bedreigen bij de herstemmingen zetels, die door
de onzen in vorige jaren met moeite waren ge
wonnen. En ook hier en daar op het platteland
dreigen er ontgoochelingen, die alleen nog door
de uiterste krachtsinspanning in verrassingerf
kunnen worden omgezet.
Toch komt „de Tijd" tot de verblijdende con
clusie, dat de kans, die de vrijzinnigen naar zich
toe gerekend hadden, dat de Staten „om" zouden
gaan, voorshands evenzeer verkeken is als de
illusie, om de meerderheid in de Eerste Kamer
te heroveren.
Daarentegen schrijft het blad mag van
de concentratie getuigd worden, dat zij opnieuw
haar machteloosheid bewezen heeft, nu haar
stormloop op de Eerste Kamer is teruggesla
gen, en de sociaal-democraten wier hooge
stemmencijfers de verbijsterende teekening vor
men van deze verkiezingen, met machtige
drommen kwamen opzetten, om ook het laat
ste politiek bezit der vrijzinnigen aan te tasten.
Ook het „Centrum" stelt vast, dat de rechtsche
meerderheid der Eerste Kamer vooreerst verze
kerd blijft.
Wel is het aantal herstemmingen zeer groot
en kunnen deze meer dan één verrassing bren
gen, schrijft dit blad, maar dat de rechtsche
meerderheid daardoor zal worden omver ge
worpen in Zuid Holland, Gelderland, Utrecht en
Zeeland is buitengesloten, al zal men in Zee
lanti moeten oppassen, terwijl in Noord-
Holland, Groningen en Drente de iinksche over-
zich daarom in het minst niet te bekreunen.
Deze onderscheiding is vol van belangrijke
praktische gevolgtrekkingen. Het beteekent
inderdaad erger proeve door te staan, dan die
van vuur en water weleer; eene beproeving,
door slechts weinige plebejers ooit ondergaan
en welke men daarom onrechtvaardig verwacht,
dat patriciërs zonder aarzeling of struikeling
zullen doorstaan, de beproeving, dat alge
meen gevoelen te weerstreven, hetwelk voor
hen bestaat. Ondanks hun zeiven betwijfelen
zij hun eigen oordeel, ondanks hun zeiven,
wanen zij de stem der wijsheid of der deugd te
hooren in die klanken, welke zij van hunne
wieg af voor orakels leerden houden. In de
gerechtszaal, waar de vooroordeelden hunner
sekte vonnis wijzen, verbeelden zij zich het hof
van het Algemeen Geweten te herkennen.
Een ander krachtig beletsel voor de hande
lingen van een patriciër, in dien toestand, is
de droeve zekerheid, dat de beweegredenen zijner
daden, in het einde, evenzeer zullen miskend
worden door de aristocratie, wier zaak hij ver
laat, als door het volk, welks zaak hij om
helst.
Wordt vervolgd.1