Dagblad voor Schiedam en
f
Aflfifl""
f Dn rr fis
De Troonrede.
RIENZL
Gratis Ongevallen verzekering
36ste Jaargang;.
Dinsdag 16 September 1913
No: 10/26.
Op den Balkan.
oTereentüistig op de polls yemelde voorwaarden.
r* n O ft
FEUILLETON.
Boitealudsck lienws.
Verspreide berichten.
BureauBoterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
levenslange B 2 gg I verlies van
geheele 113 I een hand,
invaliditeitI LUU voet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene
I I (JU een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Sehiedam
I UU wijsvinger; I |(J
verlies van
eiken ande
ren vinger.
De Troonrede, door het pas opgetreden vrij
zinnige concentratie-Kabinet op de Koninklijke
Üppen gelegd, werd zeker met ongewone belang
stelling verbeid. Zij geeft toch, naast een blik op
het verleden en het heden, eene belofte voor de
toekomst, eene aankondiging van de wettelijke
voorzieningen die het nieuw opgetreden Kabinet
in de nieuwe parlementaire sera deukt voor te
stellen. En dan valt 't bij eene vluchtige beschou
wing van dit met spanning verbeide staatsstuk
al aanstonds op, dat de nieuwe regeering niet
karig is met toezegging van nieuwe wettelijke
voorzieningen; de vraag dringt zich. echter op of
die voorzieningen ten heil zullen zijn van land
en volk.
Wat de belofte voor de toekomst betreft, wijzen
Wij allereerst op de aangekondigde Grondwets
herziening. Dat deze herziening voor de
nieuwe wetgevende periode wordt aangekondigd,
bewijst zeker nog niet dat zij in die periode zal
tot stand komen. Immers, die herziening, be
doeld als noodzakelijke maatregel tot invoering
van algemeen kiesrecht voor mannen
en tot wegneming der grondwettelijke belem
mering tegen het toekennen van kiesrecht
aan vrouwen, moet nog worden voorbe
reid. Gesteld ook al dat de in te dienen voor
stellen in deze nieuwe periode de Kamer be
reiken", dan zal de langdurige parlementaire
behandeling, eerst in de sectiën, wel zooveel tijd
vorderen, dat 't zeer twijfelachtig is, of er nog
tijd zal zijn voor openbare behandeling eer dit
nieuw Kabinet aan verval van krachten bezwijkt.
Wie helpt het KabinetCort\an der Linden aan
de vereischte twee derden van stemmen, welke
'ttot het Kabinet der Grondwetsherziening stem
pelen kan
Het zinnetje dat op de paragraaf der Grond-
Wetherziening volgt, is vrij raadselachtig en geeft
Wel wat te denken .aan eene staatscommissie
bet onderzoek op te dragen, in hoever eene alge
meen bevredigende regeling mogelijk is ter zake
van de subsidieering van het bijzonder onderwijs
en de voorwaarden welke daaraan verbonden
moeten worden.'' In hoofdzaak klinkt't zeker heel
mooi; maar het venijn zit ook hier wellicht in
de staart «de voorwaarden welke daaraan ver
bonden moeten worden." Wij zullen zien wat
Voor kuikentje er uit dit vreemde eitje komt.
De volgende paragraaf is oogenschijnüjk nog
mooier«Indiening van een wetsontwerp tot het
kosteloos verleeDen van ouderdomsrente aan be
hoeftige zeventigjarigen, die gedurende een te
bepalen termijn geen ondersteuning genoten van
e®n insteliing van weldadigheid" Kostelooze
ouderdomsrente, m.n.w Staatspensioen,
donder dat de werkman er een cent toe bijdraagt,
Vvordt hem een ouderdomsrente verzekerd,
maar. op zeventigjarigen leeftijd. Het ver-
"Vvyt der rechterzijde zoo dikwijls naar het hoofd
Reslingerd »'n rijksdaalder voor 'n dooje" zullen
124)
En toen Irene haar bleek gelaat en hare wee
bende oogen van den boezem ophief, aan w.el-
ken zij zich, troost en heul zoekende, had vast-
&edrongen, de beschroomde zuster, angstig,
^ijfelziek, starende de trotsche gade, moe
dig en gerust, daar zij nimmer het doel noch
be macht van hare Rienzi wantrouwde
t°en zouden zij den schilder geen onwaardig
tbodel hebben aangeboden van de Liefde, die
a'le dingen hoopt en de Liefde, die alle dingen
Vl'eest.
.„Verheug u, mijne dierbare zuster 1" zeide de
t'lbuun, het eerst door Irene's smeekende'n blik
?®groet, „geen haar op het hoofd dergenen,
Welke er op stoffen, den naam te dragen van
hem, dien gij zoo innig lief hebt, werd gekrenkt
Eank er den hemel voor," vervolgde hij,
°en zijne zuster met een flauwen kreet in zijne
hrmen stortte, „dat zij tegen mijn leven samen
zwoeren 1 Hadden zij het tegen dat van eenen
hhderen Romein gedaan, het ware misschien
Jhjsdadig geweest, hunne genade te verleenen
"hardste 1 moge Adriano u half zoo innig lief
wij dus links volmondig kunnen redresseeren.
De beoogde vereenvoudiging van de Invaliditeits-
en Radenwet alsmede de aangekondigde aanvul
ling der Ziektewet zullen geen verrassing baren
aau hen, die de debatten over deze sociale wetten
in de Tweede Kamer gevoerd, met aandacht
hebben gevolgd.
Een leelijk zinnetje in het overigens zoo mooi
pleidooi der nieuwe bewindvoerders is, dat de
toestand van 's lands middelen dringend voorzie
ning eischt, zelf bij zuinig beheer en voort
durende stijging in de opbrengst der belas
tingen, Niet alleen de in uitzicht gestelde
sociale maatregelen, maar ook eenige in de
vorige zittingen aangenomen wetten eischen
nieuwe middelen. Daarom naast een akemeene
inkomstenbelasting maar een wijziging en ver
hooging der successiebelasting voorgesteld! U
begrijpt, beste vrienden, zoo ongeveer redeneert
het nieuwe samenstel, dat wij, die aan den strijd
tegen de Tariefwet het leven danken, zelfs niet
met een fiscale tariefsherziening kunnen komen;
maar wij zullen maar weer wat van het nationaal
vermogen nemenonze roode broeders zeggen
immers, dat men het halen'moet waar 'tis. Wel
treft de successiebelasting reeds diep in de zijlijnen,
maar er kan toch altijd nog wat bij 't is toch beter
dat de eigen ingezetene opbrengt dan dat de
vreemdeling betaalt.
Na eene herziening van het Nederlandsch straf
wetboek en den aanbouw van een Nederlandsch
Indisch slagschip te hebben aangekondigd, wordt
toegezegd, dat de reorganisatie der levende strijd
krachten, die na de invoering der nieuwe Militie-
wet en in aansluiting aan die wet, werd ter hand
genomeD, zal worden voltooid. Daaruit blijkt, dat
op de stevige grondslagen door minister Colijn
gelegd, zal worden voortgebouwd. Jammer maar
is 't, dat zij dien «braven boerenzoon" niet
hebben, omdat bouwwerk af te maken. De nieuwe
titularis zal moeite hebben om zelfs maar de
evenknie van dien eminenten minister te worden.
Als franje is aan het nieuwe staatsgordijn zeker
toegevoegd de passage over de afsluiting en
droogmaking der Zuiderzee. Al acht de nieuwe
regeering den tijd gekomen om dat groote werk
te ondernemen, het betrokken wetsontwerp zal
nog een zeer langen weg hebben af te leggen.
Eer de groote binnen plas afgesloten en droog
gemaakt is, zal er nog heel wat water door de
Zuiderzee stroomen. Dat is een zeker gemakke
lijke en goedkoope belofte, die het bedrogen
kiezersvolk nog wel op den koop toeneemt
De slotpassage nagenoeg, die omtrent de ver
heffing der volkswelvaart in de Koloniën, het
aankweeken van het besef van saamhoorigheid
van Moederland en Koloniën, de bevordering der
volksopvoeding, de opwekking tot, verdraagzaam
heid in godsdienstzaken en de onderlinge waar
deering der rassen, is al bijzonder mooi. «Mijn
liefste, wat wilt gij nog meer?" Maar van het
bevorderen der christelijke zending wordt met
geen woord gewaagd. De opwekking tot gods
dienstige verdraagzaamheid van vrijzinnige zijde
geuit, zou eerder doen vermoeden, dat 'top den
weg der nieuwe regeering ligt, die zending zoo
veel mogelijk tegen te werken.
Zoo staat dan deze geheele troonrede met hare
ronkende phrases en goedkoope beloften beslist
jn het teeken van den laatst gehouden verkie
zingsstrijd, toen men het kiezersvolk pok zooveel
heeft beloofd, dat nu zoo moeilijk na te komen
blijkt. Waar van een veelomvattenden arbeid
gewaagd wordt, is dit zeker met 'toog op dit wel
uitvoerig program niet tegen te spreken, of echter
die arbeid tot heil van land en volk zal gedijen,
valt ouder de gegeven omstandigheden ernstig te
betwijfelen.
Turkij:e en Bu 1 garije.
Ito Turksche en Bulgaarsche afgevaardigden
zijn het eens geworden over de hoofdpunten van
de grensregeling.
In de volgende vergadering, tegen Woensdag
vastgesteld, zal de kwestie voorgoed haar beslag
krijgen.
SPANJE.
Reeds worden te Madrid de noodige maatre
gelen getroffen om president Poincaré bij zijn
bezoek aan de Spaansehe hoofdstad, dat den
7en October zal plaats vinden, op schitterende
wijze te ontvangen. Een uitgebreid programma is
opgesteld, waarop o.m. voorkomen een banket,
den president der Fransehe republiek door den
gemeenteraad van Madrid aangeboden, een gala-
vu en stolling in den Zarzuela-'schouwburg, een
tuinfeest en uitstapjes naar El Escorial, El Paid a
en Toicdo. Hierbij! komen dan nog; alle festivi
teiten ten hove.
CHINA.
De „Times" verneemt uit Petersburg, dat de
crisis, welke in de betrekkingen tusischen China
en Japan is ontstaan, de Russische regeering
ernstige zorgen baart', wijl de loop, dien de ge
beurtenissen zouden kunnen nemen, Rusland er
toe zou kunnen noodzaken te kiezen, óf z'ijin
tegenwoordige positie in Oost-Azië prijk te geven
óf anders tot krachtige actie over te gaan. Maar
op het cogenblik zou Rusland veel liever blijven
bij haar politiek van harmonie met .Tapan in de
Oost-Aziatische vraagstukken te ageeren. Deze
politiek zou er op uitdraaien, dat op den duur
Mongolië en Noord-Mantsjoerije aan Rusland ko
men. Daarom hebben de gematigde eischen, door
Japan gesteld inzake het gebeurde te Nanking,
instemming gevonden in Rusland.
Ito „Times" verneemt uit Peking, dat de eischen
van Japan ook insluiten, dat generaal Sjangsoen
aftrede als gouverneur van de provincie Kiang
see Dat nu is de moeilijkst in te willigen eisch
van alle, welke door Japan aan China zijn ge-
hebben als ik, en echter, mijne zuster en mijn
kind! niemand kan uwe edelaardige ziel ken
nen en schatten dan hij, die er over waakte,
sinds zij hare eerste bloesems in het zonnelicht
loswikkelde. Mijn arme broederhad hij ge
leefd, uw raad ware ook de zijne geweest;
dikwerf waan ik, dat zijn zachter geest mij
voor de gestrengheid waarschuwt, welke den
mijnen al te hard zou doen worden. Nina,
mijne koningin, mijne bezielster, mijne geleid
ster, laat uw hart altijd, mannelijk onder
mijnen wederspoed, vrouwelijk zijn in de dagen
mijner macht, en wees, met Irene, voor mij
op aarde, wat mijn broeder voor mij in den
hemel isl"
Uitgeput door de vermoeienissen van den
nacht, begaf zich de tribuun eenige weinige
uren ter ruste, en toen Nina hem met hare ar
men omstrengelde, over zijn edel gelaat waakte,
was de zorg geweken de eerzucht gestild -
en had de kalmte ervan iets bijna verhevens.
En tranen van dien zoeten trots, welke de
vrouw voor den held harer droomen stort, ver
zwaarden de oogleden der gade, toen zij zich,
in de diepe stilte haars harte, meer verheugde
over het voorrecht, alleen haar geschonken, in
zijne eenzame uren te deelen, dan in al den
rang, waartoe het lot haar verheven liad, en
om welken te versieren en te genieten, haar
aard haar gelijkelijk'scheen te hebben bestemd.
In dat stil en eenzaam uur, verloor zich haar
hart in wakende droomen, ijdeler dan die van
den slapende, en schilderde zich de lange
loopbaan vol roems, en den heerlijken, vreed-
zamen avond af, welken hare heer verbeidde.
En terwijl zij dus waakte en dus droomde,
verduisterde de wolk, thans nog niet grooter
dan de hand eens mans, den gezichteinder van
een leven, dat zich slechts kort meer in zonne
schijn verheugen zou.
TWEEDE HOOFDSTUK.
De vlucht.
Op zijn trotsch hart teerende, gelijk een klep
per op het gebit knabbelt, begaf zich de oude
Colonna naar zijn paleis terug. Hij, die geen
deel had in de ontworpen, doch verijdelde mis
daad zijner bloedverwanten en betrekkingen,
zag in het gansche tooneel van den nacht en
den ochtend, slechts eene reeks van beleedi-
gingen en vernederingen. Nauwelijks had hij
zijn paleis bereikt, of hij beval bij bode, in wien
hij zeker was vertrouwen te kunnen stellen,
zich gereed te houden, om dadelijk te paard te
stijgen.
„Deze naar Avignon," zeide hij tot zich zei
ven, toen hij een epistel aan den Paus sloot
„wij willen beproeven, of de vriendschap van
het groote huis der Colonna's niet zwaarder
weegt dan de bespottelijke steun van de speel
pop des gemeens. Deze naar Palestrina
de rots is ongenaakbaar 1 - Deze naar Giovan
ni Di Vico, men kan op hem vertrouwen, welk
steld, al is het ontslag van Sjangsjoen wensche-
lijfc.
Do buitenlanders zullen de macht, die ue re-
geering te Peking kan oefenen, afmeten naar
wat zij tegenover Tsjangsoen weet te bereiken.
Twtee Jap arische kruisers hebben last gekregen
van Sasebo naar Nanking te s toornen. De open
bare meening en de pers in Japan is niet tevreden
met de aanvaarding door China van de door
Ja.pan gestelde eischen, uit overweging dat deze
te klein en niet in overeenstemming zijn met
ae eer van een groote natie. Men is doenda de
volksbeweging tegen China opnieuw aan te wak
keren en belegt tot dat doel vergaderingen.
- In den loop van September zullen in Rus
land vier arrondissementen-Van het goevemement
Pskof, in drie van het goevemement Witebsk en
in één van het goevemement Lyfland de reser
visten onder dé wapenen warden geroepen. Zulks
in verband met een proefmobilisatie.
Volgens een bericht in het Genueesche blad
„Lavoro" is een groot militair schandaal op
handen, daar bijl het beheer van het fonds voor
de luchtscheepvaart talrijke verduisteringen voor
gekomen moeten zijn. Het heet, dat de Minister
van Oorlog, Spingardi, reeds een onderzoek is
begonnen.
Uit een telegram uit Londen blijkt, dat te
Peking een onbevestigd, doch algemeen geloofd
gerucht gaat over1 een tusschen China en Duitsch-
iand getroffen overeenkomst,'volgens hetwelk een
Duilsch generaal mot een staf van zes officieren
en een tolk zich te Peking zal vestigen, terwijl
ongeveer 200 Duitsche officieren over het land
verdeeld zullen worden. De onkosten om dit plan
ten uitvoer te leggen, bedragen 4 millioen mark,
waarvan de firma Krupp een millioen zou dragen.
Van de andere mogendheden wordt een heftige
oppositie verwacht.
Te Londen dreigt een ernstige staking van
de in vakvereenigingen georganiseerde beambten
van de motorbusmaatschappij' en de ondergrond
se he sporen.
De aanleiding isj dat de directie van de Tilling-
maatschappij, welke tot de combinatie van Lon-
densche verkeerismaatsehappijen behoort, een be
sluit beeft uitgevaardigd, waarbij1 twaalf beambten,
voor bet roeeren deel reeds langen tijd in dienst,
worden ontslagen, omdat zijl aan het bevel van
de directie, dat hun verbiedt de kenteekenen vari
het lidmaatschap van hun vakvereeniging te dra
gen, geen gehoor wilden geven.
De vakvereenigingen eischen dal de Tilling-
maatschappij dat besluit zal intrekken en de ont
slagen beambten weer in dienst neemt. Zij drei
gen, zoo dat niet geschiedt, met een algemeene
staking.
Een afvaardiging van de vakvereeniging za!
heden een onderhoud met de directie van de
Tillingmaatschappiji hebben.
De legermanoeuvres in Oostenrijk zijn gis-
een verrader hij zijn moge I Deze naar Na
pels de Colonna's zullen den afgezant des
tribuuns verloochenen, zoo hij zijnen last niet
opzegt en zich herwaarts spoedt, niet als een
minnaar maar als een krijgsman. En moge
deze Walter De Montreal aantreffenHa I hij
heeft ons eenen kostelijken bode gezonden, maar
ik ben geneigd alles te vergeven, alles, ja, voor
een duizend lansknechten." En toen hij met
bevende handen de zijde om zijne brieven
wond, gebood hij zijnen pages tegen den vol
genden middag, alle de signori aan zijnen disch
te noodigen, welke gedurende den vorigen
nacht in zijn gevaar hadden gedeeld.
De baronnen verschenen veeleer in woede
ontstoken over de schande, hun door de ver
giffenis aangedaan, dan tot dankbaarheid opge
wekt door de hun geschonken genade. Daar
hunne vrees met hunnen trots samenstemde,
en de kreten van het gemeen en het geprevel
der Franciscaners hun nog in de ooren klonk,
hielden zij vereenigden wederstand voor het
eenige hun overgebleven middel om hun leven
te beschermen en over de hun aangedane be-
leediging wraak te nemen.
Wordt virvolgd).
bij
