Binnenland.
Staten-Generaal.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
inkomen, veel meer product zullen zijn van den
arbeid van het vorig Kabinet, dan van het nu
opgetreden ministerie.
De cardinale strijd in zake de Begrootingen
wacht ons eerst een jaar later.
Aan de «Nederlander" valt het aanstonds op,
«dat het thans opgetreden Kabinet een linksch
Kabinet wenscht te zijn, dat de eischen der con
centratie zooveel mogelijk tracht uit te voeren,
doch dat tegelijkertijd een poging wil doen, om
de rechterzijde aan zich te binden door eene, al
thans in deza Troonrede uiterst vage belofte
ten aanzieu van de onderwijs-quaestie."
Afgezien nog hiervan zegt het blad verder
dat het vinden eener algemeen bevredi
gende regeling zooiets is als de «quadra-
tuur van den cirkel," lijkt de instelling eener
Staatscommissie, wier arbeiden «met bekwamen
spoed" spreekwoordelijk is, wel de meest ge
schikte kapstok om een, in de schatting der rech
terzijde urgent vraagstuk, voorloopig aan op te
hangen. Wij zijn benieuwd of de rechtsche
groepen met dezen wissel op de toekomst in den
zak, bereid zullen worden bevonden om de andere
wisseltjes der firma Concentratie Sc Co. (van wel
ke vennootschap de S. D. A. P. de stille vennoot
mag heeten) te honoreeren. Ons komt dit nogal
twijfelachtig voor.
Minister Treub komt met met een voorstel tot
invoering van Staatspensioen, maar wat hij er
voor in de plaats stelt is toch niet heel veel
anders dan wat hij vroeger veroordeeld heeft.
Voorgesteld wordt eene regeling om aan alle be
hoeftige zeventigjarigen een dusgaande «ouder
domsrente" toe te kennen, zonder premiebetaling
dus, en zonder beperking tot hen die in loondienst
hebben gearbeid.
De Minister Treub is dus over het o n-
overkomelijk bezwaar van het Kamerlid
Treub heengekomen.
Voor Indië (echter) wordt de aanbouw van een
slagschip «ten laste van de Indische geldmiddelen"
voorgesteld. In. hoeverre dit voorstel deze stuks
gewijze «daverende krankzinnigheid" (in de taal
van «Het Volk") verband houdt met een door
het Kabinet aanvaarden van de Indische defensie-
voorstellen, blijkt niet. Het ligt geheel in de lijn
van het bekende rapport, en het is dus vermoe
delijk op dezen grond, dat reeds bij voorbaat, en
waarschijnlijk met ten onrechte, gerekend is op
den stem der rechterzijde, voor dit van minister
Ramhouuet afkomstige voorstel.
Op het einde van de Toonrede wordt in een
mooie phrase iets gezegd over «de saamhoorigheid
van Moederland en Koloniën," de noodzakelijkheid
vau «volksopvoeding, zich aanpassende aan de be
hoefte der verschillende groepen, waaruit de be
volking bestaat," welke «opvoeding" bovendien
met «opwekken" jtot «verdraagzaam heid op het
gebied van den godsdienst en onderlinge waar-
deering der rassen." Indien dit iets meer dan
een prase beteekent, zal het Kabinet zich dus
beijveren de tradities van De Waal Malefijt en
Idenburg voort te zetten, onder wier regeering
ook voor het gouvernements-onderwijs méér ge
daan is dan onder hun onmiddelyke voorgangers.
Over deze continuïteit in de Indische ondetwijs-
politiek kunnen wij ons slechts verblijden.
Alles te zamen genomen blijkt uit deze Troon
rede, dat de naam «extra-parlementair Kabinet"
voor het pasopgetreden ministerie niet meer is
dan. een naam dat de Concentratie der extra
parlementariër Cort van der Liaden dankbaar
mag zijn voor de wijze waarop hij voor haar de
kastanjes uit het vuur wil halen, doch dat ons
bedunkens niet alle waarborgen aanwezig zijn,
dat hij zich bij dezen arbeid de vingers niet
branden zal.
Aan de rechterzijde wordt, naar ons gevoelen,
geen enkele concessie van beteekenis gedaan, die
haar zou kunnen verzoenen met de eenigszins
zonderlinge wijze waarop het resultaat van den
Juni-strijd in dit extra-parlementair Kabinet is
belichaamd
«Het Volk" vangt zijn beschouwingen aan met
er op te wijzen, dat de hoofdinhoud van deze
troonrede een zuiveren weerklank geeft op den
uitslag van de verkiezingen. Voorop toch staan
algemeen kiesrecht en staatspensioen. Beide ech
ter blijven beneden onze wenschen, zegt «Het
Volk"
Van het pensioen worden de bedeelden uitge
sloten in Engeland was dit oorspronkelijke ook
het gevalmen is er op moeten terugkomen. De
kiesrechtparagraaf is niet geheel bevredigend, om
dat wel wordt toegezegd het wegnemen van de
belemmering voor vrouwenkiesrecht, maar niet
zoo, dat de welstand bij de toekenning van het
vrouwenkiesrecht niet als maatstaf mag gelden.
Op deze beide punten staat dus voor de sociaal
democratie een stuk strijd te wachten. Mocht de
nieuwe regeering van plan zijn, een artikel voor
te stellen voor het vrouwenkiesrecht dat meer is
dan een blanco-artikel, dat nieuwe klassebevoor-
rechtmg brengt in de grondwet, dan zou onze
strijd zich tegen de regeering zelve richten. Onze
steun is haar verzekerd waar zij aan klassebe-
voorrecbting een einde maakt, maar wilde zij de
machtspositie der heerschende klasse bevestigen
en daaitoe het vrouwenkiesrecht bezigen, dan
zouden wij ons niet door schijn laten verblinden,
maai zulk een verraad aan den uitslag van 25
Juni met alle macht pogen te verhinderen.
Over de militaire paragraaf en de verzekerings
wetten zegt het soc.-dem. blad het volgende
Op militair gebied heeft de regeering een pro
gram, waarbij zij direct afhankelijk is van den
steun der rechterzijde. Heeft deze in het algemeen,
door haar meerderheid in de Eerste Kamer het
lot van het kabinet in haar hand, de clerikale
minderheid in de Tweede Kamer krijgt ook een
stuk in de melk te brokkelen, nu blijkbaar de
militiewet-Colijn «loyaal" zal worden uitgevoerd,
nu, met andere woorden, de stijging der oorlogs-
begrooting zal worden doorgezet. En de aankon
diging van een slagschip voor Indië geeft eveneens
een verhoogde beteekenis aan de rechterzijde. Op
beide punten zal de sociaal-democratie de regee
ring moeten bestrijden.
In hoever de coalitie gezind zal blijken, met
dit kabinet in zee te gaan, moet de naaste toe.
komst leeren. Schijnbaar is het regeeringsprogram
ten aanzien van Talma's verzekeringswetten een
uitdaging van de heeren van rechts. Inderdaad
echter hangt hier alles van de uitvoering af. Het
betrekken ook van de doktershulp in de ziekte
verzekering was oorspronkelijk een algemeene
wensch van de Kamer de heeren van rechts heb
ben hun overtuiging geofferd aan hun politiek
belang. Mocht het gelukken, voor dit belangrijk
stuk sociale wetgeving alsnog een meer bevredi
gende regeling te vinden, dan zouden wij ons
daarover ten zeerste verheugen. Ook tegen Tal-
ma's regeling der invaliditeitsverzekering beston
den aan de rechterzijde groote bezwaren. Wij
kunnen slechts hopen, dat Treub's vereenvoudiging
voor alle partijen aannemelijk blijkt.
Het blad wijst er dan op, dat de zinsnede be
treffende het bijzonder onderwijs, verzoenend wer
ken zal en schrijft aan het slot o.a.
In het algemeen mogen wij constateeren, dat
door het kabinet de lijn der politieke ontwikke
ling, gelijk die door onze kiesrechtactie is getee-
kend, wordt vervolgd. Wellicht in een tempo, dat
ons niet geheel bevredigt, en met de mogelijkheid
van afwijking, als het vrouwenkiesrecht aan de
0rde komt. Maar de hoofdzaak is, dat de kies
rechtkwestie haar oplossing naderbij wordt ge
bracht. Bij iederen stap op dezen weg kan de
regeering op onzen steun rekeDen misschien
zullen wij haar nog wat sneller voortstuwen dan
zij zelf van plan was te gaan.
EERSTE KAMER.
In de Eerste Kamer zijn gister de geloofs
brieven dier* nieuw© leden goedgekeurd en zijn
deze leden, behalve dei heer Retrgsma, die afwe
zig was, geïnstalleerd.
Na een rede van den voorzitter werd besloten
de Troonrede te beantwoorden met een adres
van antwoord.
Heden-ochtend 11 uur vergadering van de com
missie van redactiei en ten 2 ure openbare zitting.
TWEEDE FCA MER
Vergadering van Dinsdag 16 Sept.
Om drie uur kwam de Tweede Kamer in ge
wone zitting bijeen onder presidium van den heer
Lieftinck als oudste lid in jaren.
Deze opent de vergadering en zegt daarbij on
geveer het volgende
Als oudste in jaren open ik deze vergadering
en zij het mij vergund een kort woord tot u te
spreken.
De Kamer is veranderd, in vele opzichten ver
anderd.
Het zou niet hoffelijk van mij zijn en ook niet
hartelijk, wanneer ik niet den nieuwgekozen leden
een woord van welkom toevoegde. Mijne Heeren,
gij zijt door het vertrouwen der kiezers hier ge
roepen. Ge komt hier met uw idealen ten aan
zien van het hetgeen de belange des volks eischen,
Behoudt die idealen als gij kunt (gelach). Ge hebt
ze hier zeer noodig, Zonder idealen toch zou de
arbeid niet steeds de noodige opgewektheid
vinden.
Ik heet u welkom. Gij zult doen wat gij in
het belang acht van het volk.
Maar nu ook een woord van afscheid tot hen,
die niet weer op deze plaats zijn teruggekeerd.
Mogen wij hen gedenken met een gevoel van
erkentelijkheid voor den arbeid, dien zij hebben
verricht.
Wij anderen, die reeds vroeger lid waren en
reeds vroeger werkten, zullen ook pogen weder
om datgene te doen wat in onze macht staat tot
heil van het land.
De jongste verkiezing is zooals wel ver
wacht werd voorafgegaan door een groote,
machtige werking in het land. Er is veel gede
batteerd en gediscussieerd, er is bij deze stembus
zelfs gebeden I Moge veel daarvan dan ook reeds
gedisconteerd geacht worden, wanneer straks de
debatten over de begrooting aanvangen.
We zijn straks vergaderd geweest als leden van
de Staten-Generaal en hebben wederom de woor
den gehoord van de Koningin, die zich als steeds
gedroeg als echt constitutioneele Vorstin en be
wees, hoe het echte Oranjebloed ook de telg, die
nu regeert, doorstroomt.
En als we nu morgen weer vereenigd zijn en
ieder zal hebben verklaard, dat hij niets heeft be
loofd of gegeven om tot lid der Staten-Generaal
te worden benoemd en ieder de Grondwet bezwo
ren zal hebben, dan staan we hier als mannen
met reine handen, van zuiver verleden en goeden
naam, manDen dus, van wie goed werk mag wor
den verwacht. Laten wij ons best doen, opdat
van ons werk zal worden getuigd, dat het strekte
tot heil, voorspoed en zegen voor het volk.
Luide bravo's volgen op de rede.
De voorzitter benoemt daarna zooals reeds
werd vermeld de drie commissies voor het
onderzoek der geloofsbrieven en stelt voor morgen
om één uur te vergaderen, o. a. tot het opmaken
van een Dominatie van drie leden voor de presi
dentskeuze
Contorm wordt besloten, waarna de vergadering
uiteengaat.
De Kon. Militaire Kapel naar Gent.
Met toestemming van H. M. do Koningin gaat
dei Kon. Mil. Kapel op uitnoodiging: van het ste
delijk bestuur en bestuur der tentoonstelling te
Gent op Donderdag 18 September twee concerten
aldaar geven. Het middagconcert zal op het ten
toonstellingsterrein en het avond-concert zal op
do Couter (een prachtig plein in de stad Gent)
gegeven worden.
Zooals men weet bezoekt ook Z. K. H. Prins
Hendrik op dien dag' de stad Gent.
Rijksmiddelen.
In de maand' Augustus hebben de verschillende
Rijksmiddelen ruim 1/2 millioen meer opgebracht
dan in dezelfde maand van 1912. De directe
belastingen z'ijln slecht ingekomen, ruim 4 ton
minder dan in 1912. Daarentegen kwam er een
buitengewoon groot bedrag in aan successierecht,
n.l. bijna 6 ton, zoodat met de hoogere opbrengst
der andere middelen eien overschot verkregien
werd, waardoor het totaal bedrag over 8 maan
den klom tot f 127.502.384 tegen f 119.728^219
in 1912. Er is dus 7.8 millioen meer ontvangen
en de raming; over 8 maanden is met bijna 3
millioen overtroffen.
Vrouwenkiesrecht.
De: Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht heeft
gisteravond in Den Haag een zeer druk bezochte
openbare vergadering gehouden (er bespreking
van de Troonrede.
De presidente, dr. Aletta Jacobs, sprak een
openingswoord, waarin zij; zeide, dat het nu de
eerste maal was, dat in een tropniredie) het woord
vrouwenkiesrecht genoemd was.
Mevi',uw Groot, ujt Rotterdam, de propagan
diste der Vereeniging, kreeg daarop het woord.
Zij besprak de' troonrede zelve ien deed uitkomen,
hoezeer de vrouw belang heeft bij ieder der
daarin genoemde punten, niet minder elan da
mannen van qns land.
Spr. deed een beroep op het rechtsgevoel der
welgezinde mannen en zeide het vertrouwen te
hebben, dat de Kamerleden spoedig aan ue vrou
wen het haar toekomende aandeel in de wetge
ving zullen schenken.
Minder tevreden toonde zich de volgende spreek
ster, mevrouw BaerveldtHaver, uit Amsterdam.
Biji hot bespreken van de kiesrechtparagraaf uit
da Troonrede zeide zij, dat hier voor dei man
nen onmiddellijk het kiesrecht beloofd wordt, ter
wijl het wegnemen van de uitsluiting der vrouw,
het „blanco" voor de vrouw, lang niet zulk een
zekere waarborg: geeft, dat de moeders spoedig
dien Nederlandsehen staat mee zullen regeerèn.
De grenuiel zal worden weggeschoven van de
aeur, die de vrouw nog steeds van de stembus
uitsluit, maar geopend wordt die deur nog niet.
Mevrouw Druckex, uit Amsterdam, zeide min
der optimistisch gezind te zijn ten opzichte van
de beloften der gekozen candidaten. Zij Vreesde,
dat de vorm, waarin het vrouwenkiesrecht moet
ingevoerd Wiorden, de wetgewrs nog jaren lang
zal verdeeld houden, zoodat het tijden kan du-
Rin, eer de vrouw in Nederland mede zal kie-
z' n. De Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht moest
volgens spr. uitspreken/dat zijl het kiesrecht voor
de vrouw op gelijke voorwaarden verlangt als
voor den man. i
De presidente, dr. Jacobs, legde uit, waarom tie
Vereeniging! geen kieswet ontwerpt en zich niet
in dienst stelt van eenige politieke! partij!.
Weerberriobti.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 17 Sept. medegedeeld door
het Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 766.7 te Horta.
Laagste barometerstand 750.1 te Coruna.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke
tot matigen zuidwestelijken tot zuidoostelijken
wind, zwaar tot halt bewolkt, waarschijnlijk
enkele regenbuien, met eenige onweerskans, zelfde
temperatuur.
Gemeenteraad.
Op de agenda van de openbare vergadering van
den Gemeenteraad op Dinsdag 23 Sept., des n.m.
2 ure, staat o.a. het volgende
1. Benoeming van personeel aan de herhalings
school voor jongens en die voor meisjes, voor den
cursus 1913/14.
2. Benoeming van een Havenmeester, voorloopig
voor den tijd van een jaar.
In alphabetische volgorde worden aanbevolen:
J. van Buuren te Rotterdam, J. Geers te Rotter
dam, W. J. Kruyer te Vlissingen, H. Leeuw te
Rotterdam.
3. Verzoek van J. Hage om hem eervol ontslag
te verleenen als Hoofd van School D, met ingang
van 1 Januari 1914, met advies van B. en W.
4. Voorstel tot vaststelling van pensioens
grondslagen der leeraren aan de Hoogere Burger
school, J. H. Massink en N. W. van Gelder.
5. Voorstel tot het geven van gratificaties aan
het politiepersoneel met het oog op extra-diensten
tijdens de Onafhankelijkheidsfeesten.
6. Wijziging der Gemeente-begrooting, dienst
1913.
7. Voorstel tot vaststelling der kohieren School
geld Gymnasium, Hoogere Burgerschool e0
M.U.L.O.-Scholen, dienst 1913/14.
8. Rekening over 1912 van de Gemeentelijke
Arbeidsbeurs, met advies van de Commissie voor
de Financiën en de Belastingen.
9. Alsvoren van het Burgerlijk Armbestuur.
10. Alsvoren van het Oude Manhuis.
11. Voorstel nopens het. onderhands verhuren
van de woning Westvest 106.
12. Adres van het Bestuur der Coöperatieve
Bakkerij en Verbruiksvereeniging «Door Eendracht
Sterker", betreffende het maken van een veror
dening op het gewicht van het brood, met advies
van B. en W.
13. Behandeling van het door Regenten voor
het St. Jacobs-Gasthuis opgemaakt nieuw regle'
ment met de daarop ingediende amendementen.
14. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
om een crediet van f 9000.— beschikbaar te
stellen voor het inrichten van het rioolgemaal
voor de Gorzen voor electrisch bedrijf.
Gemeenteraadsverkiezing.
Door de afd. Schiedam der S. D. A. P. is tot
Candidaat bij de aanstaande verkiezing voor den
gemeenteraad in district I gesteld den heer
C. Korpel.
Bevolking te Schiedam.
Bevolking op 31 Juli 1913 34253 zielen.
Geboorte 85
Vestiging 165
250
Verminderd door
Overlijden 29
Vertrek 124
153
vermeerd. 97 zielen-
Bevolking op 31 Aug. 1913 34350 zieleD.
Er werden 33 huwelijken gesloten.
Hoogwater te Schiedam: Donderdag
18 Sept. 5.31 v.m., 5.49 n.m.
Inons vorignummerisminderjuist
de mededeeling omtrent de vergadering van he1
concentratiecomité alhier onder het hoofdje
«Schiedam" geplaatst. De kiesvereeniging «Schie
dam" is daar alleen zoover bij betrokken, dat zij
van genoemd comité deel uitmaakt.
Gister - middag 12 ure kreeg de
schipper H. van der Linden, aaet zijn schip
«Noordpas", liggende bij de binnenslais een stoo1
met een vaarboom nabij het hart,, doordat zijn
zoon, die op het schip stond, terwijl zijn vader
op den deklast hooi vertoefde, willende in de sluis
steken, misstootte.
De getroffen schipper had zooveel pijn, dat hij
in de roef moest gedragen worden en een dokter
moest worden te hulp geroepen. Intusschen heeft
toch het ongeluk voor hem geen verdere ernstige
gevolgen gehad.
H e d e n-m orgen omstreeks 7s/4 ure
werd de 12-jarige J. Koevermans, wonende Nieuwe
Sluisstraat, terwijl hij met eeu bal speelde aan
de Oude Sluisstraat, toen hjj dien bal wilde op
rapen, door een hond, die door een 13-jarigen
jongen aan een riem werd vast gehouden zonder
dat hij bij machte was dien tegen te houden,
aangevallen en in de rechterzij en rechterkuit
gebeten en aan beide deelen verwond. Door een
dokter werd hij verbonden.
In den afgeloopen nacht ver
voegde zich een Rotterdammer hier aan het
politiebureau, die zjjn 12-jarigen zoon zocht, die
in den avond niet was thuis gekomen. Kort daarna
gelukte 't der politie den jongen, die op straat
zwierf, op te sporen, waarop hij aan zijn vader
werd weergegeven, die hem mee naar huis nam.
UIT ROTTERDAM
Na telegrafisch, overleg tusschen de officie»
vau justitie te Rotterdam en den procureur dtis
fcornngs fce: Brussel, is de kantoorbediende A. M.
Sch., geboren te 's-Hertogenbosch, die te Rot
terdam in het Park was aangehouden en ver
klaarde, dat hiji van (je effectenfirma te Brussel,
waar hij in! betrekking was geweest, 22.000 francs
hui zoek gemaakt, op vrije voeten gesteld.
GEMEENTE-BEGROOTING 1914.
II.
Ontvangsten.
Hoofdstuk VI. (ontvangsten van verschillenden
aard) f 116.182.28, evenals vorig jaar, werkel. in
komsten 1912 fl00.594.58i.
Hoofdstuk VII. Buitengewone ontvangsten.
Gewijzigde posten
Geldleening ter bestrijding van buitengewone
uitgaven f45.825.— (v.j. f56.825.—).
Tijdelijke geldleening ter voorziening in de be
hoefte aan kasgeld f958.500.(v.j. f 700.000)»
werkelijke inkomsten 1912 f 651.000.
Totaal 7e hoofdstuk f1161.500.— (v.j.f914.000.—),
werkelijke inkomsten 1912 f684.674.64.
Het totaal bedrag der inkomsten wordt geraamd
op f 2.024.314.23*, (v.j. f 1.753.000.32i), werkelijke
ink. 1912 f 1.500.591.06i.
U i t g a v en.
Gewijzigde posten
Hoofdstuk I. Jaarwedden van de ambtenaren en
bedienden ter secretarie, den concierge en de
boden f 15.301.- (v.j.. f 14.776.-) werkel. uitga
ven 1912 f 14.319.85,
Schrijf- en bureaubehoeften, briefposten, vracht-
loonen en andere kleine uitgaven f1300.-, (v.j,
f1100), werkelijke uitg. 1912 f 1382.76.
l
