Vrijdag 31 Oct. '13
Telefoon no. 85.
TWEEDE BLAD.
No. 10765.'
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
Eindhoven—W eert.
Gisteren werd op de spoorweglijn Eindhoven
Weert op feestelijke wijze geopend. Van alle
gemeentegebouwen en verschillende particuliere
huizen in Eindhoven wapperden de vlaggen. In
het keurig met palmen en andere planten ver
sierde stadhuis had een feestelijke bijeenkomst
plaats, die door den burgemeester werd geopend,
Waarna minister Lely een kort woord sprak.
Om 1.30 uur vertrok de feesttrein naar Weert.
Nachtarbeid vrouwelijke ambtenaren.
De minister van Waterstaat heeft het door
zijn voorganger gegeven verbod van nachtarpeid
voor vrouwelijke ambtenaren opgeheven, zoodat
bij regeling van den dienst geen onderscheid
toeer behoeft te worden gemaakt tusschen vrou
welijk en mannelijk personeel. In verband hier-
Otede zullen vrouwelijke hulptelegrafisten en kan
toorbedienden wederom worden toegelaten.
Commandant Veldleger.
De tot luit.-generaal benoemde generaal-ma-
j°er G. A. Buhlman is de derde commandant
van het veldleger, als opvolger van den luit.-ge-
beraal A Kool en W. A. T. de Meester.
Hij is thans 67 jaar en genoot zijn opleiding
aan de Kon. militaire academie, die hij in
1872 verliet als 2e luit. bij het 8e reg. infanterie.
Als 4e luit. diende hij aan de Kon, militaire ace-
demie en bij het 6e reg. infanterie te Breda, als
kapitein bij de normaal schietschool en het
toenmalige regiment grenadiers en jagersals
majoor te Maastricht en te 's-Gravenhage. Op 1
Mei 1903 werd hij benoemd tot luit.-kolonel, di
recteur der normaal schiétschool, en was daarna
Werkzaam ten bureele van den inspecteur der in
fanterie tot zijn bevordering tot kolonel-comman
dant van het 3e reg. infanterie te Bergen op
Zoom in 1905. Op 1 Februari 1910 werd hij
benoemd tot generaal-majoor der 4e divisie te
Amersfoort.
Luit.-generaal Bulhman is de eerste comman
dant van het veldleger, die niet de hoogere krijgs
school heeft bezocht en die nooit bij deu gene
den staf is geweest.
Gebrek aan zeevaarders.
Door de «Vereeniging voor de Zeevaart" te
Rotterdam, in 1897 opgericht door gezagvoerders
ea stuurlieden van den lsten rang is een open
brief gericht «aan de Nederlandsche Zeevaart",
daarin de aandacht wordt gevestigd op het nu
reeds bestaande tekort aan goede navigateurs voor
°&ze zich steeds uitbreidende handelsvloot. Er is
een tekort aan stuurlieden van den vereischten
rang, zoowel bij de groote passagiersvaart als bij
Europeesche en koloniale groote en kleine
krachtvaartherhaaldelijk" moeten reederijen bij
kvijze van noodmaatregel vrijstellingen aanvragen
van de bepaling, die voor elk bedrijf de graden
der stuurlieden vaststelt. Hierdoor neemt de risico
toe en dit zal ten nadeele komen van onze scheep-
vaart.
De Vereeniging is van oordeel, dat bij de steeds
klimmende behoeften der navigatie de eischen
koor de examens niet mogen verminderd, maar
keeleer dienden verzwaard.
Door de reederijen wordt wel alles gedaan om
het aantal schepen en de laadruimte van de Ne
derlandsche vloot uit te breiden, maar aan ver
meerdering van het aantal bevaren zeevaarders
laten zij zich niet voldoende gelegen liggen. Inte
gendeel, behoudens eenige uitzonderingen zijn
kerschillende reederijen door het verlagen de
dienstvoorwaarden oorzaak, dat de lust voor de
zeevaart vermindert, bij de veel gunstiger voor
gaarden van betrekkingen aan den wal, die gelijke
apaciteit vereischen. Wat er gedaan kan worden
°m de animo voor de zeevaart weer op te wek
ken, wordt in het schrijven aldus aangegeven
De loonsverbeteringen kunnen worden gesteld
,n de verhooging van de tractamenten en of in
d® verzorging van den ouden dag of bij invalidi
teit.
Deze laatste zorg is, naar onze meening, eene
2°° voorname factor geworden, dat een goed zee-
*aartbedrijf deze niet langer verzuimen mag, en
et kan gelukkig geconstateerd worden, dat bij
s°onmige groote reedersbedrijven deze zaak reeds
eenigszins is geregeld.
Maast deze zorgvolle reeders bestaan er echter
vele, die deze zorg nog niet of onvoldoende in
0epassing brachten en daarbij nog zoodanige loo
ien geven, die soms ontoereikend zijn voor het
'rect noodige.
^at de oorzaken daarvan zijn, is niet met
^kerheid aan te geven, maar deze zullen wel
°°fdzakelijk liggen in de neiging om de kosten-
rekening zoo laag mogelijk te houden en de finan-
Cleele positie niet toelaat om reservefondsen hier-
v°°r te vormen.
Dit eerste is op zichzelve een prijzenswaardige
genschap bjj de reeders, maar verandert ten
^kvade, als daarmede het bedrijf zelve in zijn ge-
ee| wordt geschaad, wegens gebrek aan goede
hav
'gateurs.
Ha dit laatste moet onvermijdelijk volgen.
Ridien de reeders hun eigen belang goed be-
Upen, dan zullen alleen gaarne willen mede
werken om, in plaats van middelen te beramen,
ter vermindering der positie van de gezagvoerders
stuurlieden en machinisten, die te verhoogen,
door hen beter te beloonen en de zorg voor den
ouden dag te helpen verlichten.
Dit laatste is in den tegenwoordigen tijd mo
gelijk geworden voor iederen reeder of reederij,
hoe klein of groot die ook zijn moge, door be
middeling van de z.g. Pensioenboekjes van de
Levensverzekering-Maatschappijen, waarvan de
premiën in de jaarlijksche onkosten der reederij
verrekend kunnen worden.
Het wegleggen van groote kapitalen voor het
vormen van een eigen pensioenfonds is hierdoor
overbodig geworden.
Juist voor den zeevarende is het van groot be
lang te weten om verzorgd te zijn op het tijd
stip", dat hij het zeevak niet langer kan blijven
beoefenen, hetwelk in den tegenwoordigen tijd
door zwaarderen dienst op zee en in de haven,
zonder verpoozing, strenge keuringen als anders
zins, voor velen spoediger aanbreekt, dan wel
door hen gewenscht wordt.
Wij zijn er van overtuigd, dat, bij verbetering
van genoemde factoren, dan binnen korten tijd de
lust tot onze Nederlandsche zeevaart weer zal toe
nemen en de tegenwoordige toestand van het
tekort aan gezaghebbend personeel weer zal ver
dwijnen.
Bovendien wordt er nog mede bereikt, dat men
dan ook hoogere eischen kan stellen aan dat per
soneel, hetwelk de veiligheid meer ten goede
komt en den naam der Hollandsche zeevaart ver
hoogen zal.
In den aanvang wordt ook nog gewezen op het
gevaar, dat onze scheepvaart haar nationaal ka
rakter niet zal kunnen behouden, als er een blij
vend tekort zou zijn aan Nederlandsche gezag
voerders, stuurlieden en machinisten.
Moord. Uit Helmond wordt aan het «Huisgez."
gemeldWoensdagavond ontstond in het Haagje
twist tusschen twee jongens van 18 a 19 jaarf
Klassen en Stienen, beiden in dienst bij de firma
J. de Rijdt alhier. De ruzie liep zoo hoog, dat
Klassen het mes trok en Stienen morsdood stak.
Men schrijft uit Helmond d.d. 30 October aan
de »Tel"
In vervolg op mijn bericht van gister, omtrent
een ernstige vechtpartij, kan ik nu melden, dat
het hier geen vechtpartij gold, doch een moord in
koelen bloede.
Tusschen den dader K. en den verslagene S.
heerschte sedert eenigen tijd een veete. Reeds
dikwijls had K. tegen anderen gezegdals ik S.
te pakken krijg, steek ik hem neer. Algemeen
hechtte men echte? weinig geloof aan deze be
dreigingK. bleek echter woord te zullen houden.
Gisteravond tegen half tien ontmoette hij S. op de
hoogte der boerderij «De Hulsbosch"; zondereen
woord te zeggen, haalde K. een mes te voorschijn
en liep met het geopende mes op S. toe. Voordat
S. er op bedacht was, was het mes hem diep in
de zijde gestoken, waarna K. de vlucht nam.
Door eenige voorbijgangers gesteund, strompelde
S. naar zijn woning, welke op korten afstand ge
legen is. Verder dan de drempel zijner woning
bracht de ongelukkige het echter nietdaar zakte
hij bewusteloos in elkaar. In allerijl werden
politie, dokter en geestelijken per telefoon ont
boden, welke snel ter plaatse waren. Genees
kundige bulp mocht helaas niet meer baten na
20 minnten van hevig lijden blies S. de laatste
adem uit. S. was een oppassend jongmensch van
19 jaar oud.
De dader werd spoedig door de politie gevangen
genomen en heeft reeds een volledige bekentenis
afgelegd.
Het parket uit Roermond verscheen heden
morgen ter plaatse, om de noodige inlichtingen
•n te winnen. Bij de gehouden confrontatie met
het lijk, legde K. een cynische onverschilligheid
aan den dag. De dader, welke een stil en terug
getrokken karakter heeft, is heden gevankelijk
naar Roermond getransporteerd.
Deze moord verwekte in deze groote arbeiders
buurt, waar beiden woonden, zooals begrijpelijk
is, een groote consternatie.
Brandstichting. Men schrijft ons uit
Ede d.d. 30 October
Wederom is in de infanteriekazerne alhier een
begin van brand ontdekt en gebluscht, doch nu
is ten duidelijkste bewezen, dat aan opzet moet
worden gedacht,
Gisteravond, omstreeks 9 uur, werd door een
onderofficier op een der gangen brandlucht waar
genomen, waarna hij cfen commandant der ka-
zernewacht waarschuwde en men op onderzoek
uitgaande ontdekte, dat brand was ontstaan op
een zolderportaal voor de kleedingkamer eener
campagnie.
Een groote kist was vantevoren met brandbare
stofïen gevuld en rustende op een polsstok, voor
de deur der kleedingkamer geplaatst, waarna de
ze in brand is gestoken. De bodem der kist was
reeds doorgebrand. Met bakken water konden
de brandbare stoffen tot blusschen worden ge -
bracht en werd deze poging tot grooten brand
verijdeld.
Door deze lage daad is men dus tot de ontdek
king gekomen, dat de kazerne brandstichters
herbergt en dus de drie vorige gevallen van brand
in deze militaire gebouwen, eveneens aan opzet
worden toegeschreven.
Een zéér gestreng onderzoek vindt plaats. Het
is te hopen, dat de autoriteiten er thans spoedig
in zullen slagen de brandstichters op te sporen,
om een groot onheil voor de toekomst te voor
komen.
De Zaandamsche kermis. Naar aan
leiding van het voorstel van B. en W. van Zaan
dam, om opnieuw over te gaan tot openbare
verpachting van kermis-standplaatsen, in verband
waarmee was ingekomen het verzoek voor af
schaffing der kermis, heeft de gemeenteraad van
Zaandam Donderdagavond een principieel-kermis-
debat gehouden. In de gegeven omstandigheden
werd te Zaandam dit vraagpunt beheerscht door
den financieelen nood. Voorstanders van afschaf
fing durfden uit dien hoofde niet vóór stemmen
Met 13 tegen 3 stemmen die der anti-rev.
leden werd besloten de kermis te handhaven
en de standplaatsen te verpachten.
Staking te IJmaiden. Men seint uit
Grimsby
Tengevolge van de staking te IJmuiden brengen
meer dan een dozijn Nederlandsche stoomtrawlers
hun vangsten te Grimsby aan.
Deze maatregel van de betrokken Nederlandsche
reeders zal in de afdeeling Grimsby van de Na
tionale Vereeniging van Zeelieden en Stokers een
onderwerp van bespreking uitmaken.
Verkeerswegen in Limburg. Men
meldt aan «De Tyd":
De lijdensweg van de electrische tram Maas
tricht—Vaals heeft in breeden kring weer de
aandacht op het volslagen gebrek aan verkeers
wegen, [speciaal in Zuid-Limburg, dat feitelijk op
een weg van electrische trams moest kunnen
bogen. De Staatsmijnen zijn reeds zoo vergeko-
men, dat ze werkkrachten moeten aanvoeren per
trekschuit pardon... waterwegen zijn al even
min in de mijnstreken te vinden per wagen.
In een grooten Jan-plezier worden Bocholtzsche
mijnwerkers van en naar de Staatsmijn gebracht,
wijl de menschen het anders vertikken om er te
gaan werken, en de mijnbouw arbeidskrachten
niet kan ontberen. Vergelijken we daarmede wat
in het in aanleg zijnde Belgische kolenbekken in
de Kempen reeds gedaan is, en nog gedaan wordt
met betrekking tot de verkeerswegen, dan valt de
vergelijking niet in het voordeel van onze regce-
ring uit.
In België worden spoor-en tramwegen gebouwd,
dat het een lieve lust is daar pakt men aan,
hier redeneert, correspondeert en confereert men.
En in het Belgenland rijdt een geprojecteerde
tram al tientallen van jaren, voor men in ons
goed landje tot overeenstemming is gekomen tus
schen de betrokken partijen. De gevolgen blijven
natuurlijk niet uit de Zuid-Limburgsche gemeen
ten kunnen zich niet ontwikkelen, wegens haar
geisoleerde ligging. Neemt Kerkeradeeen ge
meente van bij de 20.000 inwoners, de 2e in be
volking van Limburg. Al jaren her vraagt het om
een tram- of spoorverbinding met... Dat kan de
inwoners niet meer schelen als ze maar dpor een
trammetje verbinding krijgen met een of andere
gemeente, ten einde zoo aansluiting te krijgen
aan het spoorwegnet.
In de laatste dagen wordt er weer krachtige
actie gevoerd voor de lijn MaastrichtVaals, wel
ker totstandkoming in gevaar wordt geacht. Tal
van gemeenten zonden reeds requesten, voorzien
van vele handteekeningen naar den Minister om
den aanleg der lijn te bespoedigen. In den Raad
der gemeente Maastricht is van de week een har
tig woordje gesproken over de regeering betref
fende haar houding tegenover het vraagstuk der
verkeerswegen in het Zuiden.
Aanranding. Men schrijft uit Vlissingen
De politie alhier is er in geslaagd den dader te
ontdekken van de brutale aanranding, waaraan
mej. L., leerlinge van de Normaalschool alhier,
en wonende te Souburg, Maandag jl. heeft bloot
gestaan, toen zij huiswaarts keerde. De aange
houdene, de 17-jarige K., wonende alhier, ontken
de eerst beslist, doch toen het meisje hem erkend
had, viel hij door de mand en werd bij hem
thuis het boek gevonden, dat hij van het meisje
had afgenomen.
Ongelukken. Gisternamiddag stak even
bniten Naarden een verhuiswagen van de Amster-
damsche Rijtuigmaatschappij, bespannen twee
paarden, uit de Galgesteeg den Laarde- of Utrecht-
schen staatweg willende nemen, de rails van de
Gooischen Stoomtram over, toen deze in volle
gang van de stadszijde kwam aanrijden. De paar
den en den halve wagen waren over de rails»
toen de tram den wagen van achteren aanreed .en
dezen over den straat slingerden tegen het hek
van een over de Galgesteeg liggende villa. Ble
ven de paarden ongedeerd, de voerman werd over
den weg geslingerd en bewusteloos met vrij ern
stig gekneusden arm en gekwetst been opgeno
men. Zijn kameraad kwam er ongedeerd af. De
schade is aanzienlijk.
Spoorwegverbetering i n_h e t N o o r-
den. Van bevoegde zijde wordt ons in verband
met de uitbreiding van het spoorwegemplacement
bij het hoofdstation Groningen en net stichten
van een rangeerstation nabij Haren, meegedeeld,
dat de desbetreffende plannen in overleg met de
Regeering thans definitief worden vastgesteld.
De kosten zullen 9 a 9£ millioen bedragen.
De goedkeuring van deze plannen wordt nog
dezen winter tegemoet gezien.
Het dubbel spoor van Meppel naar Groningen
zal in 1914 een voldongen feit zijn.
Verzending vanelectriciteit. Uit
Kopenhagen wordt gemeld, dat binnenkort inter-
ressante proeven zullen genomen worden met een
bijzonderen vorm van export tusschen Zweden en
Denemarken. De Zweedsche regeering heeft toe
stemming gegeven tot het verzenden van electri-
citeit van uit de centrale bij de watervallen van
Halland. De verzending zal geschieden via Hel-
singborg door middel van onderzeesche kabels.
Een groot gedeelte van Seeland zal op deze wijze
van electriciteit worden voorzien. In Denemarken
zijn geen watervallen en tot dusverre werd elec
triciteit alleen geproduceerd door middel van
steenkool.
Storm. Maandagavond heeft het in Zuid-
Wales gestormd. Twee menschen zijn er bij om-
gokomen. Een onbekende vond men bij Abercynon
dood in een veld liggen, blijkbaar door de orkaan
van den weg af geslagen. Het tweede slachtoffer
was een bekend voetballer met name Woodford,
die langs den weg fietsende tegen een telegraaf
paal aan werd geworpen en toen nog een dakpan
op het hoofd kreeg. Hij stierf aan schedelbreuk.
Te Abercynon zijn dertien huizen vernield. Ver
scheidene personen zijn gewond. In een van de
huizen, waarvan het dak instortte, bleven vijf
kinderen behouden, doordat zij, bang voor het
onweer, onder een tafel waren gekropen. Elders
zijn kerken van hun dak beroofd. Op een kerk
hof zijn drie dozijn grafsteenen omgewaaid. Der
gelijke verhalen komen van een aantal plaatsen.
Te Treharris is van 25 huizen het dak afgewaaid.
Te Pilfynydd wordt de schade op 10.000 ge
schat. Ergens viel er in een half uur 2^ c.M.
regen.
De m i 11ioenenverduistering te
L y o n. De effectenmakelaar Girinon is nog steeds
zoek. Zaterdagmiddag is hij in staat van beschul
diging gesteld wegens trauduleis bankroet en zijn
z'n kantoor en woning verzegeld. Zondag werd
uit Lyon gemeld, dat Girinon een medeplichtige
heeft gehad in een beambte van de benadeelde
maatschappij sla Mutuelle de France". Deze laatste
was reeds verscheidene jaren, wegens verliezen
op de beurs, aan Girinon een som van twee en
een half millioen frc. schuldig. Deze beambte, die
reeds van af de stichting der maatschappij bij
haar in dienst was, is ontslagen.
De voorzitter van de vakvereeniging van effec
tenmakelaars te Lyon, Dumenge, heeft een bezoek
gebracht aan den Franschen minister van Finan
ciën, aan wien hij verklaarde, dat de vereeniging
niet aansprakelijk was voor de persoonlijke rela
ties, die tusschen Girinon en de Mutuelle de
France" bestonden.
Slaapkamers verwarming? Ten on
rechte is de meening, dat een slaapkamer koud
moet zijn, nog zeer verbreid.
Het is wel waar, dat slapen in frissche lucht
verkwikkender is dan slapen in warme lucht,
maar als de kamertemperatuur ongeveer 60, des
noods 54 gr. Fr. bedraagt, is de lucht frisch ge
noeg.
Wordt de kamertemperatuur nog kouder, dan
slaat de uitgeademde waterdamp neer, waardoor
de lucht een onaangename geur verkrijgt en de
ventilatie geheel onvoldoende wordt.
Inademen van de zeer koude slaapkamerlucht
heeft geen enkel voordeel, terwijl bovendien ge
vaar voor tochtvatten (blootwoelen) ontstaat en
men zich in de koude veel minder goed wasschen
kan, dan wanneer kamer en water matig ver
warmd zijn. (nMoleschott.")
Een miljard. Men hoort dikwijls van een
miljard spreken en van menschen die verscheiden
miljards rijk zijn.
Een miljard is een woord dat spoedig uitge
sproken is, doch weinige personen ftellen zich
voor wat een miljard verbeeldt. In zilver weegt
een miljard 5 millioen kilo in goud bedraagt het
gewicht 322.580 kilo's; in briefjes van 1000frank,
1780 kilo's; in briefjes van 100 frank 11.500
kilo's.
Om een miljard te vervoeren (indien men
50 kilo's per man laat dragen) zijn er 36
mannen noodig, indien 't in briefjes van 1000
frank bestaat230 mannen indien het in briefjes
van 100 frank is; 6450 mannen, indien het mil
jard in goud, 100.000 mannen indien het in zil
ver is. Een miljard in briefjes van duizend frank
zou 2000 boekdeelen van 500 bladen elk bedragen.
Het zou waarachtig een kostelijke bibliotheek
zijn.
In 5 frankstukken op een lijn geplaatst, het
eene naast het andere, zou een miljard een lengte
bereiken van 7.400.000 M. Met een miljard zou
SCHI1DAMS0H1OOMIl
