Dagblad voor Schiedam en
Gratis Ongevallenverzekering f"j f|f|[| levenslange
finn b,;r fijn rr m
36ste Jaargang
Vrijdag 12 December 1913.
No. 10800
Op den Balkan.
Verspreide berichten.
Binnenland.
Staten-Gencraal.
Bureau Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1—6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
OTereenioisüg op de polis rerielde voorwaarden. jj (J U invaliditeit
verzekering wordt gewaarborgd door
De
de
bti
verlies van
een hand,
voet of oog
Uoiiandscke Algemeene
bfl verlies
by
dood
een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
I I U U een duimI (J U wijsvingerI [j
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Hieuws.
I n Turkije.
Het Turk schei kabinet is van plan voor de
aankomst van generaal Liman von Sanders een
iradé uitvaardigen, waarin diei functies van den
nieuwen bevelhebber van het eerste; legercorps,
die van zuiver militairen en instructieven aard
zijn, worden omschreven. De krijgsraden en alle
kwesties, voortvloeiende uit den staat van beleg
blijven berusten bij den militairen goeverneur
van Constantinopel, die altijd een Turk zal zijn
en wiens rechtstreeksche chef de minister van
oorlog is.
DUITSCHLANÜ.
Uit Straatsburg wordt gemeld:
U is termor gen om half tien begon voor den
krijgsraad van» de 30ste divisie het proces te
gen de Elzasser rekruten va,n de 5de compag
nie van bet 99ste regiment infanterie te Zabern.
De beklaagden heeten Henk, Plelli en Scheyoel.
'Als president van den krijgsraad fungeert ko
lonel Engels. De verdediging berust in han
den van advokaat Weber van de Straatsburger
balie.
Henk wordt beschuldigd op 19 en 20 Novem
ber 1.1. een daad van ongehoorzaamheid te heb
ben bedreven door dingen rond te vertellen, c.ie
zich in de kazerne hebben voorgedaan, cn door
handteekeningen te hebben ingezameld. De btj-
de anderen moeten terechtstaan wegens het feit,
dat zij het document, dat hun dcor Honk was
Voorgelegd, hebben onderteekend. Dit document
was door de pers apenhaar gemaakt, en beves
tigde de door luitenant von Fqrstner, ten aan
zien van diei Fraqsche vlag, geuite woorden.
'De drie rekruten erkennen de hun ten mste
gelegde feiten. Henk, wien door een redacteur
van „Der Elzasser" was verzocht, het document
te teekenen en door zijn kameraden te laten
teekenen, deed het eerste, m nam toen de op
dracht aan, handteekeningen in te zamelen. De
heide andere beschuldigden teekenden ^ven-
eens.
De drie beklaagden verklaren, dat zij, of
schoon zij op 4 November 1.1. den eed cp> bet
vaandel hadden afgelegd, niet onderricht waren
gëworden omtrent de plichten aan dezen ec-..
Verbonden, en bovendien had men hun beloofd,
dat het document, waaronder zij hun handtee
kening hadden gezet, geheim zou blijven.
De beraadslaging loopt nu over dit laatste
Punt, te weten: of de rekruten van hun plichten
°p de hoogte zijn gebracht, en of zij zich een
toespraak, door den kolonel op 18 November ge-
bouden, niet herinneren. De rekruten beweren
niets nieuws aan het licht te hebben gebracht
na deze toespraak van den kolonel, en ni-b an
ders te. hebben gedaan dan het document te on-
derteekenen. 1
Na een uur te hebben beraadslaagd, vero-or
deelt de krijgsraad Henk tot zes weken, en
rVlli on Scheybel ieder tot drie wieken arrest.
ENGELAND.
Samuel, de postmeester-generaal, ontving gi»
ter de delegatie van postbeambten, die een or
Verhooging van 15 o;0 eischte. Samuel verklaar
de, dat die regeering niet op- haar vroeger 4>en°
besluit kon terugkomen, omdat zij e sa an-
Vaa de postbeambten ook in vei »n
tegenwoordige duurte als voldoende eso
secretaris van den Bond van po--> ear -
zeide tot den minister, dat zijn an w,o
ernstigen toestand in het leven nep, waar
vOor hij de reigeering aansprakelijk s e
'Je secretaris ver-klaarde later aan e
flalist, dat met Kerstfeest met 'geb
kordon. De nationale raad van postbeambten
Zotl de geheele kwestie onderzoeken.
FRANKRIJK-
,Gister beeft het nieuwe kabinet
"n'R in de Franschei Kamer €ege^ea eenige
gramma. Er ontstond na dezejer^ lJQU.
isie, waarbij' ieen moitie Ge
morgue onaannemelijk verklaard, met 283 tegen
214 stemmen werd verworpen.
Een motie van vertrouwen van Painlevé werd
roet 341 tegen 141 stemmen aangenomen.
ZWITSERLAND.
De Zwitsexsehe bondsraad koos kolonel Arthur
Hoffman met 180 van dei 194 stemmen tot pre
sident van de republiek.
MEXICO.
Uit Mexico (stad) wprdt geseind, dat er geen
naderle berichten zijn over den aanval der opstan
delingen op Tampieo.
Men meent met een schijnaanval te doen te
nebben.
Een telegram uit Washington aan de „Küi-
nische Zeitung" meldt:
Admiraal Fletcher seint, dat de opstandelingen
bij Tampieo terrein winnen. Alle buitenlanders
zijn naar een onzijdige zone gebracht. Geen
hunner is tot nogi toe gedeerd.
Wilson's programma betreffende de antitrust-
wetgeving yojor de komende zitting, is thans ont
worpen. Het heeft ten doel de verschillende
vermen van monopolies en bedrijfsbeperkin-
gen, welke beschouwd worden als onredelijk en
als in tegenspraak met de wet, te omschrijven,
terwijl op den aangeklaagde den plicht rust, het
bewijs te leveren, dat er geen onredelijke be
perking van heit bedrijf plaats vindt. Verder
heeft het ten doel het samenwerken van groote
maatschappijen onder een directie te voorko
men, de instelling van een commissie voor tus-
sehenstaatschen handel, welke bevoegdheid
heeft, dien handel te regelen, het ins tel Dn van
nieuwe onderzoekingen, en de rechtbanken be
hulpzaam te zijn, en de vonnissen der recht
banken tegen de trusts ten uitvoer te leggen.
President Wilson is ernstig ziek.
Volgens een gister ontvangen telegram is de
ongesteldheid nog verergerd. De geneesheeren
hebben hem bevolen, het bed te houden.
Ie Miami, in den staat Florida, is de multi-
milikxnajr William Deeding overleden. Hij was
de stichter van een der bekendste Amerikaanscha
trusts, de Harviestertrust, welke den handel in
landbouwwerktuigen in de Unie monopoliseerde,
en die ook in Canada op groote schaal zaken,
drijft.. Men schat het vermogen, door Deering
nagelaten, op 125,000,000 gulden.
Kamers van Arbeid.
.Naar in de Memorie van Antwoord op de
begrooting voor Landbouw wordt meegedeeld, ligt
het in de bedoeling van den Minister een her
ziening van de wet qp de Kamers van Arbeid
voOr te bereiden.
Prov. Statenverkiezingen.
GOUDA. In de gisteren gehouden vergade
ring oer Centrale antirev. kiesvereeniging1 in het
Statenclistrict Gouda is tot candidaat in de v,ae.-
Nederhorst (lib.) gesteld de heer H. A. Schreu-
aer (a.-'r.), Wethouder te Schoionhaven.
De Ouderdomsrente.
De gemeenteraad van Drachten nam met 10
tegen 5 stemmen de volgende motie aan:
Gehoord de discussie over 't adres der Chris
telijke Werkliedenvereeniging „Helpt Elkander";
overwegende, dat de uitkeering', ingevolge art,
369 der Invaliditeitswet, geen voordeel voor oe
gemeente mag' meebrengien, wat betreft dé be
doeling aan ouden van dagen
'spreekt den wensch uit, dat de oude a van
dagen ruimer worden bedeeld, dan tot nu toe
het geval was.
Het monument op den Dam te Amsterdam.
Nu ten gevolgd van de verwerping van bet
voorstel-Sutorius-Everwijn Lange, om de tramlij
nen 13 en 14 niet over den Dam te doen loo-
pen, de onlangs aangenomen voorstellen van B.
en W in zake het monumentt .op den Dam
definitief hun beslag zullen krijigen, zal men
naar de „N. R. Ct." verneemt - binnenkort
met bet uit elkaar nemen van het monument
ten hegiu maken. Het laatste zal nog met groote
moeilijkheden gepaard gaan, aangezien men ten
stadhuize de vrees koestert, dat de vrouwefiguur
uiteen zal vallen.
Waarschijnlijk zal Naatje Van den Dam, bij
wijze van worst, horizontaal aan schijfjes wotr-
oen gesneden, ten einde zoodoende te trachten
de stukken zooveel mogelijk' onbeschadigd te hou
den.
De eerste dag.
„De Tijd" schrijft:
Het spreekt van zelf, dat de eerste da,g' Van
de uitkeering der Rijkstoelage aan de 70-jar,igen
eenige moeilijkheden heeft opgeleverd voor dé
oudjes. Ofschoon van ambtswege alles was ge-
naan, om het hun gemakkelijk te maken, haperde
er hier en daar toch iets aan. Zoo moesten b.v.
de menschen uit de enorme gemeente Haarlem
mermeer allen naar Hoofddorp loopen, ook van
ae Kaag en van Zwanenburg, alzoo tot van de
uiterste gjrenzen der gemeentel En zoo zulien
er nog wel elders dergelijke misverstanden heb
ben plaats gehad. Maar over het geheel kan
worden gezegd, dat in de ambtenaarswereld voor
de uitvoering dezer populaire wet van minister
Talma de hartelijkste toewijding1 is aan den
dag gelegd en daaraan ook verder blijft verze
kerd.
Enkele bijzonderheden omtrent den eersten dag
zijn n,og vermeldenswaard. Zoo waren er b.v.
te 's Gravenhage meerdere rientehefférs, dié van
de ambtenaren met alle geweld moesten weten,
aan wien ze het voorrecht nu eigenlijk hadaen
te danken. Zij wilden, als echt hoofsche residentie-
bewoners, den edelen gever een briéf van dank
betuiging sturen.
Te Udenhoiut gebeurde hetzelfde als te Am
sterdam. Ook daar* kreeg: een oude man op het
po.rtkantoor een beroerte en dokter Lobach, die
er in een paar minuten bij' was, kon slechts den
ricod constateeren. Zulke gevallen doen ere vraag
rijzen, of voor sommige zwakke oude mensch-
jes, die iedere week misschien een voor hén
ongewoon langen weg' moeten afleggen, de Rijks-
tcelage niet te duur kan uitkomen.
Te Amersfoort moeten, volgens het „Utr. DM.",
15 verpleegden in het St. Pieter.s- en Bloklands
gasthuis, een gemeentelijke instelling, geen vré
de hebben genomen met de beschikking der di
rectie', die hun f 1.50' wilde afhouden voor de
verpleegkosten. Als protest weigerden zij ook de
50 cent zakgeld, zoodat zij' nu niemendal krij
gen, totdat zei zullen bijdraaien.
Van meerdere moeielijkbeden Bij het afhou
den vati verpleegkosten wordt geen melding, giét-
maakt.
Ziektewet.
Op een, tot hem gericht adres, heeft de mi
nister van Landbouw, nijverheid en handel ge
antwoord, dat hij, bij de opneming van de ver
plichte geneeskundige behandeling in de Ziekte
wet, met de bestaande ziekenfondsen rekening
zal houden.
Afschutting nachtarbeid in bakkeryen.
In de Memorie van Antwoord zegt de minister
van Landbouw, dat een wetsontwerp tot regeling
van den arbeidsduur en tot afschaffing van den
nachtarbeid in het bakkersbedrijf zal worden in
gediend.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag li December.
O n d e r w ij s.
Aan de orde is het wetsontwerp betreffende
s.u b s i d i e s voor het u. en m, u. 1. o., waarbij
de regeling tot toekenning vaneen hooger subsidie
aan de voor 1 Jan. 1910 bestaande of geprojec
teerde scholen voor a. 1. o. en voor m. u. 1. o.
niet tot 1 Jan. 1915 van kracht wordt verklaard.
De heer VanderMolen dringt op intrekking
aan. Men wil z.i. verhinderen, dat er nog een
paar m. u. 1. o.-scholen bijkomen. Als dit wetje
niet tot stand komt, dan is z.i. ook de aange
kondigde noodwet niet noodig, waartegen spr.
zich eveneens verzet.
De heer Van Wijnbergen verklaart zich
eveneens tegen het ontwerp. Men moet z.i. óf
voor 1 Jan 1915 een nieuwe definitieve regeling
maken, óf het bevriezingsartikel moet vervallen.
De heer Ter Laan (Den Haag,) vreest, dat
de baan voor slecht m. u. 1. onderwijs geheel
vrij zou worden, indien de minister tot intrekking
of de Kamer tot verwerping overging Spr. vraagt
echter, of de minister niet een van de vier on
derwijswetten afzonderlijk aanhangig zou kannen
maken en wel dat betreffende het u. 1. o. en m.
u. 1. o.
De heer De Jong verdedigt het ontwerp
eveneens en wil ook uitschakeling van het u. 1.
o. en m. u. 1. o.
De heer T y d e m a n doet hetzelfde. Spr. wijst
nog op de wenschelijkheid van een nieuwe, de
finitieve regeling en herinnert er aan, dat vele
congregaties oude en onbruikbare leerkrachten
aangesteld hebben om subsidies te trekken, ter
wijl sommige schoten meer leerkrachten hebben
dan lokalen.
De heer Ketelaar sluit zich bij de vorige
sprekers aan.
De minister van binnenlandsche
zaken verdedigt het ontwerp. Spr. verklaart
zich tegen het denkbeeld, om het m. u. 1. o.-ont-
werp los te maken van de lyceum-ontwerpen.
Hij is een beslist voorstander van het m. u. 1. o.
en kan zich niet vereenigen met de ineenscha-
kelingscom missie.
De minister is bereid te overwegen om een
afzonderlijke regeling voor het m. u. 1. o. te
maken.
De heeren Van der Molen en VanWijn-
bergen repliceeren. De heer Van Hamel
deelt mede, dat de commissie van rapporteurs
eenstemmig was bij het voorstellen van een
compromis. De heeren Tydeman, Ketel aar
en Ter Laan repliceeren. De heer Van der
Molen deelt mede na de rede van den minister
geen stemming te zullen vragen.
Het wetsontwerp wordt z.h.s. aangenomen,
Hierna worden de algemeene beschouwingen
over de staatsbegrooting hervat.
De minister van binnenlandsche
zaken zet zijn gister onderbroken rede voort
Hij bespreekt de verhouding van het kabinet tot
de verschillende partijen. Wat de S. D. A. P.
aangaat, met haar bestaat geenerlei gemeenschap
van staatkundige beginselen wèl een gemeenschap
ter bereiking van een bepaald doel. De S. D.
A. P. is revolutionair, maar dat zijn de vrijzin
nigen en de Calvisten ook wel eens geweest.
Er is evenwel een ander onderscheidde S. D.
A. P. staat op het standpunt van den klassen
strijd en zij weet, dat zij staat tegenover een
bourgeois-kabinet, dat haar geenerlei concessies
kan doen.
Wat betreft de benoeming van socialisten tot
ambten, waarin staatsgezag wordt uitgeoefend,
de minister deelt niet de meening van den heer
Loeff, die deze benoembaarheid niet wil, omdat
de socialisten het staatsgezag zouden misbruiken
tot ondermijning van den staat. De consequentie
van de meening van den heer Loeff zou zijn, dat
men den socialisten het lidmaatschap van ver
tegenwoordigende lichamen ontzegt.
Tusschen het kabinet en de vrijzinnigen is wèl
gemeenschap van beginselen. Evenwel, van de
programma's der vrijzinnige partyen staat het
kabinet volkomen los, en omgekeerd zullen de
voorstellen van het kabinet geen consequenties
hebben voor die partijen.
Wat het onderwijs-vraagstuk aangaat, bij een
compromis mag geen beginselverzaking plaats
hebben. Intusschen hoopt de minister, dat de
onderwijshervorming tot stand zal komen. Er kan
in de staatscommissie een compromis gevonden
worden, en als op grond daarvan in de Kamer
een initiatief-voorstel wordt gedaan, dan zal de
regeering daartegenover uiterst welwillend staan.
De minister van Financiën noemt het
een illusie, dat de uitgaven voor den gewonen
dienst zouden kunnen worden gevonden uit de
gewone middelen. Er moeten nieuwe lasten worden
opgelegd, niet het minst voor de uitvoering van
art. 3Ö9 van de Invaliditeitswet.
De verhooging van de successierechten in de
rechte lijn zal zich beperken tot de zeer hooge
bedragen. De minister hoopt, dat de nieuwe wet
op de inkomstenbelasting reeds met 1 Mei zal
kunnen werken. Hij wil overwegen de herziening
van de belastbare opbrengst op de ongebouwde
eigendommen en zal gaarne zijn medewerking
verleenen om de wetsontwerpen in zake leniging
van den nood der gemeenten spoedig aan de orde
te stellen.
De minister verdedigt vervolgens de conti finti
van de regeering.
De heer Roodhuyzen betoogt, dat de be
schuldiging van onbetrouwbaarheid der concen
tratie bij het porteleuille-aanbod berust op onjuiste
veronderstelling.
De heer Troelstra repliceert.
Heden voortzetting.
AMKRnCA-