Binnenland.
Treinplundering. De mail trein van Pes-
ja. w a. i naar Calcutta is bij Nosjera, een station
in het Noordwesten van B ritsel) Indië a oor roe
vers tot staan gebracht, en -gedeeltelijk geplunderd.
De roovers, die den machinist en den staker
doorschoten, werden bij ae plundering verrast
door inlandsche troepen en sloegen op de vlucht.
Zij' hebben intusschen vo-ori een aanzienlijke waar-
de meegenomen aan buit.
De parelsnoer-affaire. Lloyd's verzeke
ringmaatschappij heeft den Parijschen juweliers
Brandstetter en Quadratstein, wier meuedee! i ngen
zooals men weet geleid hebben tot het terug
vinden van.hef gestolen parelsnoer, een beloo-
ning van 9000 pond sterling uitgekeerd. De ove
rige 1000 pond zijn waarschijnlijk bestemd voor
den werkman, die het kostbare sieraad in de
straten van Londen vond.
Een schat onder Water? Voor enkele
weken meldden wij dat uit het Noord Holla-ndseh
Kanaal, bij het Schouw, een doosje was opge-
vischt, waarin zich een speld bevond van groote
waarde. Vermoed wordt dat dit voorwerp' ver
loren was door een vreemdeling, die aezen zo
mer, met de zg. Vreemdelingenboot een bezoek
had gebracht aan Volendam. Het is nu gebleken
dat een inwoner van New-York een g/roote waarde
(ongeveer f35.000) verloren heeft. Naar de be
schrijving te oordeelen, behoorde de speld naar
toe ook. Vermoedelijk liggen de andere voorwer
pen nog op den bodem van het Kanaal.
(Hbld.)
De Gioconda. Vincenzo Perugia, de dief
van de Giocondo heeft nu bekend een mede
plichtige te hebben, een vriend van hem: Vin
cenzo Lancellotti. Deze, die te Parijs met hem
in hetzelfde huis woonde, heeft een tijd lang
het schilderij voor hem bewaard en het hem
teruggegeven, toen hij1 verhuisde.
Lancellotti is door de Parij's'che politie opge
spoord en gevangen gezet. Zijn broer Michel en
zijn minnares, die ook meer van het misdrijf
moeten weten, hebben hetzelfde lot ondergaan.
Alle drie ontkennen ten sterkste.
B o te r ver v al se hi ng in België. De
„Nieuwe Gazet" schrijft:
Reeds eenigen tijd gingen er te Merxem ga
meiden, volgens welke er vervalsching zou
plaats hebben van natuurboter en wel met Ne-
dei'landsche margarine. Daar er geen kunstbo»
ter van Nederland in België mag worden inge
voeld, stelde de opzichter van eetwaren de po
litie van de zaak op de hoogte. Het toezicht
weid verdubbeld en eindelijk had de geheime
politie voldoening van haar verscherpte waak
zaamheid
Vrijdagavond hield een verhuiswagen stil
voer een huis der Bredabaan. De wagen be
hoorde toe aan den heer W., van Antwerpen.
Het wekte vermoedens op bij de politie, die
den wagen niet uit het oog verloor. Deze ging
's an nds van Merxem naar Brussel. De agen-
nm Vochten en Cappelaere, die hem per velo
vojgden, gelukten er in de smokkelarij1 te ont
dekken. Te Brussel werden 700 kilo Nederland-
sciie margarine aangeslagen en te Merxem 100
kilo, welke hoofdzakelijk bestemd waren voor
vev'v nhching van natuurboter.
Een Poolexpeditie omgekomen!
Zooals reeds gemeld is, heeft kapitein Lewis
Lane van de nPolar Bear," welk schip Donder
dag de haven van Seattle binnenliep, de tijding
gebraent, dat de sKarluk," op welk schip zich
vijf en twintig leden der bemanning bevonden be
nevens kapitein Bartlett, de metgezel van kapitein
Stefanson, afgedreven is met het pakijs. Hij
verklaarde, dat niemand nog met zekerheid kan
zeggen, dat de sKarluk" verloren is, maar dat
men toch het ergste moet verwachten. Slechts
één van alle schepen, die gedurende de Poolex
peditie in het pakijs wegdreven, is hierwij niet
verloren gegaan, n.l. de »Navarda," en dit schip
bevond zich niet, zooals de andere tusschen zware
aaneengevroren ijsscbollen, maar in dun pakijs.
Honderden schepen zijn op deze wijze verloren
gegaan. Nimmer hoorde men iets van hen en
geen enkel lid der bemanning is ooit gered ge
worden. Mannen, die een vijftienjarige onder
vinding hebben op gebied van Poolexpedities ver
klaren, dat het onmogelijk is, dat het schip nog
gered kan worden. En dit, niettegenstaande de
nKarluk" voor drie jaren proviand aan boord
heeft en Bartlett zeer veel ondervinding heeft ih
poolexpedities. Een vertegenwoordiger van de
»Daily Telegraph" had gisteren een onderhoud
met admiraal Peary, den bekenden poolvaarder.
Deze zeide, dat hij nog steeds vasthield aan zijn
meening, dat kapitein Bartlett terug zal komen.
Hij geeft toe. dat het schip voor den hevigen druk
van het pakijs kan bezwijken, maar hij verklaarde)
dat de bemanning lang van te voren gewaar
schuwd zou worden door allerleikenteekenen.dat
een dergelijke ramp naderde en dat zelfs als het
schip ten onder ging, kapitein Bartlett alles in
gereedheid zou hebben gebracht om het naastbij-
gelegen land te bereiken en de reddingbooten
over het ijs zou laten sleepen. Ofschoon het kan
zijn, dat het naasthijgelegeu land twintig of dertig
dagreizen verwijderd was, blijft er altijd nog een
kans hesinari >!at Ba: tlctl zien in veiligheid heeft
kuuneu stellen.
Langzaam eten. Dr. Jacquet heeft in di>
Parijsche Academie voor Geneeskunde een reee
gehouden -over de slechte gevolgen van vlug' eten.
Jacquet zoekt deze gevolgen in het gelaat. Te
recht neemt hij aan, zegt „Moleschott", dat de
maag en de buikingewanden heel wat meer aan
Voedsel moeten arbeiden, als het in grapte stuk
ken, onvoldoende met speeksel vermengd, omlaag
komt, dan als het behoorlijk is gekauwd. De
spijsvertering duurt daardoor te lang en hier
begint Jacquet's persoonlijke opvatting --- al üien
tijd heeft er een aandrang van bloed naar 'het
hoofd plaats. Het aangezicht is rood nog
meer dan de tong is het de spdegel der maag,
en als dit spelletje iederen dag wordt gespeeld,
blijft de huid rood, te veel met bloed gevuld;
pukkeltjes en andere gebreken van het „teint"
ontwikkelen zich gaarne op die bloedrijke huid,
en de jeugdige frischheid ia voor altijd weg1 En,
op echt Franscho wijze, maakt dan de geleerde
spreker zijn verontschuldiging voor de Acad, dat
hij haar heeft duiven bezighouden met een aan
doening, die wel ontsiert, maar niet gevaarlijk
is Doch hij' verzoekt te bedenken, dat „voor
het bevalligste deel der menschheid" niet te
behagen een bron van lijden is, even ernstig' als
een werkelijke ziekte, en dat de geneesheer ook
aan dergelijk lijden zijn denken en werken ver
schuldigd is. i
Maar nog belangrijker gevolgen van het slechte
kauwen dan Jacquet heeft een andere Fransch-
rnr.n, dr Léon Meunier, waargenomen. In den
mond, gelijk wij weten, wordt het voedsel met
speeksel vermengd. Dit dient niet alleen om de
spijzen te bevochtigen, maar het bevat ook een
-tof, die een deel van het voedsel kan verteren,
tal wil zeggfen in een toestand brengen, waar
door het oplosbaar wordt en in het bioea kan
warden opgenomen. De voedingsstof, die door
lif t speeksel wordt verteerd, is het zetmeel
een hoofdbestanddeel van alle meelsoorten en
den aardappel, van erwten en bonnen. Door ae
inwerking van het speeksel wordt het zetmeel
in suiker veranderd, wat men gemakkelijk kan
waarnemen, als men een weinig stijfsel (grootcn-
deels zetmeel) eenigen tijd kauwt; aan wordt het
zoet. Het goed gekauwde, door en door met
speeksel vermengde voedsel ondergaat in de
maag ook nog eenigen tijd (20 tot 30 minuten)
<ie zetmeel-Vertering. Daarop woroen ae eiwit
stoffen aangetast door het maagsap, dat op dit
tijdstip in verhoogde hoeveelheid door de maag
wordt afgezonderd en dan tevens, ('oor zijn bij-
ze n-lere scheikundige eigenschappen, een einde
maakt aan de zetmeel-Vertering. Wat. gebeurt nu,
als men de gewoonte heeft snel le eten? Ten
eerste wordt het zetmeel-gehalte van het voed
sel onvoldoende verteerd, omdat er niet genoeg
speeksel mee wordt ingeslikt, aoorartt de maag
inhoud nog met zetmeelstaffen is vermengd, op
een tijdstip, waarop in gewone gevauen deze
stoffen reeds zijn opgelost en in het Lloea zijn
opgenomen. De sneleter ondervindt dan ook hin
der, zoowel terstond na het eten als ongeveer
een half uur daarna. Daarbij gevoelt hij zich
slaperig en minder geschikt tot wérken. Al deze
verschijnselen kan men intusschen ook bij andere
stoornissen der spijsvertering waarnemen, en daar
om moet men ze niet alleen aan het snel-eten
toeschrijven. Er moett worden aangetoond, en
men kan dit aantoonen, dat de patiënt werkelijk
een te geringe hoeveelheid' speeksel met het. voed
sel mee naar binnen krijgt, dat deze speeksel-
boeveelheid niet in staat is een normale hoe>
veelheid suiker uit zetmeel te bereiden, en dat
in de maag gedurende een bepaald tijdsverloop
een onvoldoende hoeveelheid suiker uit een be
paalde voedselhoeveelheid wordt bereid. Is dit
alles aan te toonen, dan mag men de klachten
toeschrijven aan sneleterij, en Meunier heeft in
een jaar tijd onder 380 maaglijdei'3 76 snel-eters
aangetroffen.
De ondervinding heeft geleerd, dat de snel
eter zijn slechte gewoonte doorgaans niet wii
laten varen. En in zijn meewarigheid geeft Meu
nier den halssta rrigen patiënt toch nog goeden
raad. waardoor hij ondanks zijn ongehoorzaam
heid nog een dragelijk leven kan leiden.
Ten eerste is het geraden, bij den maaltijd
hel zetmeelhoudend voedsel te laten voorafgaan
aan het dierlijk voedsel. Doet men het. omge
keerd, dan wordt door het dierlijk voedsel de
afzondering van het maagsap verhoogd, en als
Jan later het zetmeelkouaend voedsel met eon
reeds te geringe hoeveelheid speeksel vermengd
in de maag aankomt, wordt de suikervorming
door het maagsap belet.
Ton tweede vindt Meunier het gewenscht, het
zetmeelhoudend voedsel te bereiden meit stoffen,
die de inwerking van het speeksel begunstigen.
Te Vichy kookt men de groenten met Vichy-water,
en de badgasten roemen daar de gemakkelijk
heid, waarmede zij hot plantaardig voedsel ver
teren De geneeskunde kent nog meer stoffen,
die in dit opzicht gelijk staan met de bestand-
deelen van het Vichy-water en hier gemakkelijker
zijn te verkrijgen.
Eindelijk wijst hij op de gewoonte der Ame
rikanen, echte zaken-mannen en daardoor pok
snel-eters, om na den maaltijd een poosje te
kauwen op wat zijj noemen „chewing-gam" (kauw
gom), een met een reukstof bedeelde onoplosbare
hars Door da,t kauwen wordt speekselafscheiding
teweeg gebracht, en als men het speeksel in
slikt, wordt het speeksel-tekort van den maal
tijd achteraf nog aangevuld. Deze gewoonte be
veelt hij onzen snel-eters eveneens aan.
Een merkwaardig verschijnsel op dit gebied
is de ijverige studie van een niet-geneeskundige,
een koopman, Fletcher genaamd, die door proe
ven, welke door mannen van het vak worden
geroemd, heeft aangetoond, dat door zeer lang
kauwen, veel.langer dan de menschen gewoonlijk
doen, ook als zij geen snel-eters zijn, veel meer
voedende bestanddeelen uit het voedsel kunnen
worden getrokken, dan men er gewoonlijk aan
ontleent. De lichaamskracht zou, door een vol
ledige vermaling van het eten in den mond,
kannen worden in stand gehouden met veel min
der voedsel dan de meeste menschen gebruiken,
fn Amerika hebben Fletscher's mededeelingien veel
opgang gemaakt,
Veel menschen hebben de gewoonte aangenomen
het voedsel te „Fletcheriseeren", zooajs men dil
nu reeds noemt. Zij1 nemen veel tijd voor hun
maaltijden en geneeren zich niet om goed en lang
te kauwen. Fletcher meent, Jat het sociale vraag
stuk ten deele kan* worden opgelost door een
vollediger gebruik te maken van net voedsel
Dan heeft ieder minder noodig en krijgt ieder
genoeg
Een Panama ka naai in de 16e eeuw?
Fr is onder de Spaansche historie een heftige
strijd ontbrand over de vraag, of de Spanjaarden
ten tijde van hun heerschappij! in Amerika nooit
eens op de idee waren gekomen om den Atlan-
tischen en den Stillen Oceaan met elkaar te
verbinden. De idee lag: immers voor de hand.
Men bezat reeds de Molukken. Met ae toenma
lige geografische kennis moest de gedachte aan
een dergelijken weg' wel rijpen.
Dit schijnt dan ook werkelijk het geval ge
weest te zijn. Toen Ferdinand de Katholieke door
een bericht van Balboa had vernomen, dat deze
overland den Stillen Oceaan had bereikt (op 25
Sept. 1513), gaf hij van Santa Maria la Antigua
del Darién naar de golf van S. Miguel. In den
loop der tijden ontstonden twee landwegen. De
.schepen voeren óf overade Chagres-rivier tot
Ver.ta de Cruces. Lastdieren zorgden voor het
overland-vervoer, hetgeen zeer gebrekkig en be
zwaarlijk ging.
Later kwam de idee aan een kanaal op, Nie
mand minder dan Ferdinand Cortez stond dil
plan voor. Na de ontdekking van Mexico, ver
moedde Cortez, dat er reeds een natuurlijke ver-
bi naing tusschen de oceanen bestond, en liet
er naar zoeken van Tehuantepec tot Panama,
Hij maakte, na het vergeefsehe zoeken, ten plan
voor een kunstmatige verbinding on zond dit
in 1528 naar hot Hof te Madrid. Voorloopig zorg
en hij voor een weg tusschen de rivieren Cbi-
malapa in 't Zuiden en Guasacovaico in het
Noorden.
Het kanaal-plan vond intusschen tegenstanders.
Ms argument voerde men het niveau-verschil der
oceaan aan. Dit bezwaar had echter geen reden
van bestaan; wel kropen de getijden uiteen, liet
plan bleef evenwel sleepende. In 1526 hooren
wij weer van iets dergelijks. Karei V gaf last
tot den aanleg' van een „transito". Terwijl het
onbekend is, of hiermee een land dan wel een
waterweg beoogd werd, is het zeker, oat de
order van Kareis gemalin Isabella verder ging.
Hierbij moest do toestand van den weg Nom
bre de Bios warden onderzocht en ae Chagres-
ïivier bij zijn monding warden verbeterd. Het
schijnt, dat, hoewel Karei V aan dit level krach
tig zijn steun bijzette, de betreffende paperassen
verloren zijn gegaan.
De kosten voor de uitvoering van het kanaal
plan kunnen te dien tijde geen bezwaar geweest
zijn. In Mexico legde men wel een ontwaterings
kanaal aan. Nog tijdens de regeering van Philips
11 kwam men op het plan terug en werden er
twee Vlaamsche ingenieurs naar Panama gezon
den. Deze stootten op niet te overwinnen be
zwaien. Toen was het} Panama-kanaal oen tijdlang
van de haan.
In Spanje bleef echter onder het volk de be
langstelling bestaan. In 1781 vatte Karei III, de
krachtigste vorst uit het huis Bourbon, -,e zaak
weer op. Hij' zond twee ingenieurs, den Fransch-
man Marten de la Bastid en den Spanjaard Ma
nuel Salistro. Bij den terugkeer had Frankrijk
zijn revolutie doorstaan en was Karei III door
zijn zwakzinnigen zoon Karei IV vervangen. Nog
eenmaal kwam de doorsteking der landengte aan
de orde, door toedoen der Spaansche Cortez,
dit in 1814 hierover schreven naar den Vice-
Koning van Nieuw-Spanje.
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat de idee
van een Panamakanaal lang niet nieuw meer is.
Noch onder Spaansche, noch onder de Fransche
regeering heeft men het plan kunnen verwezen
lijken. En nu doen do Amerikanen het onder
levendige belangstelling' der heele cultuurwereld.
Bouwen in a ard be v i ngs s trek e n.Aan
do Euiopeesche technische hoogescholen wordt
zeer weinig! aandacht geschonken aan het ver
schijnsel der aardbevingen en de daarmee in
verband staande moeilijkheden voor den inge
nieur Ce Japansche hoogleeraar Omori heeft veel
studie gemaakt van het onderwerp. Nu is Ja
pan het klassieke land der aardbevingen. Ner
gens beleeft men deze geologische verschijnse
len vaker dan in Japan; er weiden er in liet
afgeloopen jaar 1400 genoteerd, en alleen in
Tokio 50, d. i. bijna iedere week. De Japanners
houden hij het houwen van hun huizen er dan
ook bijna instinctmatig rekening mee.
Pnof. Omori heeft zich zeer verooroeelend uit
gelaten over de weinige kennis der „avondlan-
ders" in dit opzicht. Hierbij bedoelde hij voor
namelijk de Engeis'chen in, Indië. „Het is misdadig
van de regeering," zei hij, „om slechte bouw
werken voor openbare doeleinden te gebruiken,
zooals scholen, gevangenissen en barakken."
Tijdens het bezoek, dat Omori aan Inuië bracht,
haa hij gelegenheid op te meiken, aal Engelse he
ingenieurs een heel verkeerde voorstelling hebben
van aardbevingen. Zij meenen, dat de zachte
boaem van Calcutta als een elastisch kussen
werkt, dat het de stooten opvangt en zoo 00
getouwen beschermt. „Niets is meer bezijden de
waarheid, dan ueze opinie. Op zachte bodems
voelt men aardbevingen veel sterker als op har
de; zelfs binnen de grenzen der stad Tokio zij11
de werkingen van een aardbeving geheel ver
schillend, in het bovenste deel uer stad treden
ze niet half zoo zacht op-, als In het Leneden-
ib.e!, waar de grond zacht is. Ditzelfde moest
men ook hij de aardbeving, van San Francisco
opmérken. Bij het bouwen van huizen in aard
bevingsstreken moet men het principe steels voor
cogen houden, dat het bouwwerk eenvoudig on
compact zij; zoodat de verschilleme deelen nooit
velschillende bewegingen kunnen maken. Zoo
zijn schoorsteenen bijv. altijd gevaarlijk, want eed
schoorsteen zal hij een aardbeving heel anders
zwaaien en schudden aan het huis. Be oude
Japansche bouwmeesters hebben deze fout altijd
vermeden, en daardoor eeuwen-duurzame lichte
bouwwerken gemaakt. Zoo weerstonden de oude
muren van Nagoya de groote aardbeving van
1892, duizenden nieuwe huizen stortten echler
ineen Er bleven eveneens een groot aantal oude
Jajansche bouwwerken ongedeerd, terwijl het
nieuwe postkantoor en andere baksleenen Euio
peesche gebouwen als kaartenhuizen omvielen.'
Op grond van talrijke ervaringen is door ue
universiteit te Tokio een aardbevingproei'bouw-
werk uitgevoerd, dat naar de nauwkeurige be
rekeningen de grootst mogelijke veiligheid waar
borgt, en als seismologisch waarnemingsstation
is ingericht.
Het is een merkwaardig feit, aat de eeuwen
geleden gebouwde pagoden reeds het princip3
van den modernen seismograaf bezitten. Dat
bestaat uit een vereeniging van stabiele ien nict-
sfatiele constructie, om door de neutrale sta
biliteit, die daardoor ontsttaat, het heele gebouw
m nder gevoelig te maken voor aardbevingen,
In het holle trappenhuis van een pagode van
5 verdiepingen is een zware houtmassa opg°*
hangen, als een vrije slinger. Bij een aardbeving
zwaait deze reusachtige slinger langzaam, het
gebouw trilt en staat dan weer veilig op zÜa
basis. Hetzelfde principe vindt men weer terug
bij de constructie van alle Japansche klokketr-
rens. Het door balken gedragen dak vormt dan
een omgekeerden slinger, zooals bij de seismo
graaf. Zoo kunnen bij' aardbevingen pagoden en
klokketorens misschien worden omgekeerd cn
van hun plaats verwijderd, maar niet als een
geheel worden verwoest." (Zw. CL)
Instelling van weldadigheid.
Be Minister van Binnenl. Zaken heeft het vol
gen ie schrijven gericht aan de Ged. Staten in de
onderscheidene provinciën
Naar aanleiding van desbetreffende vragten oin
inlichting heeft de Minister van Financiën mij
le kennen gegeven, dat naar zijne meening amb
tenaren in dienst van openbaren instellingen van
weldadigheid zijn te beschouwen als gemeente
ambtenaren, in den zin der Pensioenwet voor de
gemeente-ambtenaren 1913, wanneer bij voldoe
ning aan de overige vereischten, gesteld in art.
2 sub. A. dier wet, hunne wedden worden ge'
Lweten uit een deel van het gemeentelijk sub
sidie, dat door het gemeentebestuur uitdrukkelijk
voor hunne salarieering is aangewezen.
Mij met deze zienswijze vereenigend, heb ik
de eer uw college uit te noodigen de besturen
der gemeente in uwe provincie hiermede in ken
nis te stellen. j
Kostelooze rechtsbijstand.
In de Orde van Advokaten te Rotterdam is»
naar de „N. R. Ct." mededeelt, een motie tel
tafel gekomen, ingediend dooi1 een 1waa,fta, advo
katen en luidende, na een wijziging, waarmede de
voorstellers genoegen namen:
„De Orde van Advokaten, van meening ziju-
de, dal de huidige regeling van den verplich
ten kosteloozen rechtsbijstand dringend herzie
ning behoeft,
acht het wenschelijk, dat door den Raad
van Toezicht uit haar midden een commissi0
worde benoemd, die tot taak zal hebben t0
onderzoeken, welke wijzigihgen in t.e regeli'-b?
hehooien te worden gebracht."
Aangezien er echter slechts ongeveer de helft
van het aantal leden der Orde aanwezig was,
losloot de vergadering' de motie aan te hou
den tot een vergadering in Januari, die be
paaldelijk aan deze kwestie zal worden g°'
w(jd. i
