Pink Pillen.
Qcraayd Hieuwt.
Ingezonden Mededeeliugen.
TELEGRAMMEN.
Postergen en Telegrafie.
Aan hen wier spijsvertering slechtis,
wordt de genezing verzekerd.
BvrgerilJ» 8tan4.
Haatte ia öe net? n»»u
Kerknieuws.
d. «instellingen van gemengden aard, in wel-
sker regeling of bestuur door de burgerlijke-over-
»heid en van wege eene kerkelijke of door bij-
«zondere, niet kerkelijke vereenigingen gezamen-
«lijk wordt voorzien."
De gemeente Schiedam rangschikte het Fabri-
gasthuig of Oude-Mannenhuis onder de rubriek d
In den loop der tijden is er over deze stichting
jn den Gemeenteraad en bij tal van colleges o.a.
Prov. Staten en Ged. Staten, het ministerie van
Binnen! Zaken enz. heel wat over te doen geweest.
Thans is bij de rechtbank te Rotterdam door
de familie-leden van Fabri een proces aanhangig
gemaakt over de vraagis het door Fabri ge
stichte gasthuis een particuliere stichting (rubriek
c.) of een gemengde instelling (rubriek d.)
Art. 72 der Armenwet bepaalt nl dat wanneer
de administratieve macht de kwestie niet in der
minne afdoet, de rechterlijke macht geroepen is
om uitspraak te doen.
Heden hadden in deze zaak voor de rechtbank
te Rotterdam de pleidooien plaats.
Voor eischer, A. W. Petterson te Rotterdam,
trad op mr. J. Winkel te Rotterdam.
De gemeente Schiedam (gedaagde) werd ver
tegenwoordigd door mr. G. van Baren, uit Schiedam.
De stichting zelve (interveniënte) had nsr. Th.A.A.
Fruin te Rotterdam, tot procureur gesteld.
Mr. J. Winkel, voor eischer optredend, begon
met een korte uiteenzetting van hetgeen in het
testament van den erflater, Servaes Pieterszoon
Fabri, dd. 1 Februari 1564 over het gasthuis was
bepaald.
Er stond in het testament, dat uit zijn nala
tenschap 1000 carol us guldens moest worden ge
nomen, waarvoor door burgemeesteren een huis,
dat de erflater hun had aangewezen, kon wor
den aangekocht teneinde als gasthuis te dienen.
Indien het aangewezen huis niet kon worden ge
kocht, dan mochten de burgemeesters met advies
van de executeurs van het testament, zijnde fami
lieleden van den erflater, en twee of drie van
zijn naaste verwanten een ander pand voor ge
noemd doel koopen.
Pleiter wees hier op het feit, dat burgemees
teren bevoegdheden van «jurisdiciio voluntaria"
hadden, hetgeen uit hun optreden in allerlei fa
milieaangelegenheden blijkt. Voorts legde hij er
nadruk op, dat het in de 16e eeuw gebruik was
dat familieleden elkaar in een ambt opvolgden.
Volgens het testament moesten er 1000 carolus
guldens worden belegd bij burgemeesteren, bij
advies van de executeurs en 2 of 3 bloedverwanten.
Er is verder bepaald, dat de erflater in het
gasthuis onderhouden «dengheenen die van sijnen
bloede tot armoede zoude moghen komen ende
tselve begheren". Bij gebreke van hen kwam een
heele reeks met name genoemde andere personen
in aanmerking voor de opname in het gasthuis.
Aan twee zijner naaste bloedverwanten werd
de administratie en toezicht van het gasthuis en
de renten opgedragen.
Bij geval er meer dan 2 familieleden van den
zelfden graad waren, mochten burgemeesters en
het gerecht hieimee is, zegt pleiter, bedoeld
het college genaamd «de Weth', hetwelk was
samengesteld uit schout, burgemeesters en sche
penen een keuze doen en bij afwezigheid van
familieleden kon de Weth ook vreemde personen
tot regent aanstellen.
Jaarlijks moesten de bestuurders rekening doen
aan burgemeesteren.
Ten slotte bevat het testament een bepaling dat
alle geconquesteerde goederen, door den erflater
nagelaten, het eigendom der farndie bleven. Er
mocht niets van de bezittingen verkocht worden
zonder toestemming der lamilieleden, die admini
strateurs waren van het gasthuis.
Door pleiter wordt opgemerkt, dat gedaagde het
testament verkeerd leest wanneer zij zegt dat de
erflater zijn vermogen in 2 deelen heeft gesplitst.
Spr. stelt hier tegenover de woorden van het
testament zélf.
In den breede gaat pleiter thans de geschiede
nis na van het gasthuis sinds de oprichting.
Allereerst deelt pl. mee wie sedert in 1564
toen twee neven des stichters, Arent Danckerts-
zoon Fabri (van Smalevelt) en Cornelis Jacobszoon
Fabri het beheer op zich namen het bestuur
hebben uitgemaakt.
Herhaaldelijk werd door de Weth. welk
college de benoemingen van de bestuurders van
alle godshuizen deed afgeweken van de bepa
lingen in het testament eerst, door drie in plaats
twee personen tot regent te benoemen (in 1628)
en vervolgens door het benoemen van regentessen
(sinds 1652).
In 1811 was het bestuur weer in handen van
3 regenten.
De regenten, door de Weth benoemd, behoor
den aanvankelijk allen tot de familie van den
stichter, hetgeen pl. aantoont aan de hand van
verschillende besluiten van de Weth en de be
slissing in een geschil in 1678, toen het recht der
familie uitdrukkelijk is erkend.
Na de Weth hebben allerlei colleges de regen
ten benoemd, waarna ten slotte de Gemeenteraad
de regenten is gaan benoemen.
De Raad wil hare bevoegdheid trachten te
ontleenen aan art- 147 der Gemeentewet, doch
pl. ontkent, dat zij daartoe krachtens dit art. het
recht heeft. De erflater bepaalde toch dat het
bestuur zou berusten bij twee zijner naaste bloed
verwanten. Eerst wanneer er geen bloedverwanten'
zjjn mag de Gemeenteraad andere, vreemde per
sonen benoemen.
Pleiter wees er op, dat de Weth de regenten
van alle instellingen van weldadigheid benoemde
onverschillig of zij van particulieren, kerkdijken
of anderen aard waren. Onder «Burgemeesters"
is niet de burgerlijke overheid te verstaan al
thans uit een akte van 1 Juni 1566 blijkt, dat
zij toen de gemeente Schiedam niet representeerden.
Nu bespreekt pleiter uitvoerig de «regeling"
en «het bestuur van het gasthuis.
De familie-leden bestuurders hadden de meest
uitgebreide bevoegdheden in zake het beheer enz.
over de goederen, het gasthuis toebehoorende,
Wel is er in 1597 een ordonnantie gemaakt
voor het Oude Mannenhuis, maar het staat niet
vast dat zij is uitgegaan van de burgerlijke over
heid, veeleer van de regenten. De ordonnantie
is alleen door de Vroedschap bekrachtigd. De
iekenplicht aan de stedelijke overheid schept
geen onzelfstandigheid, evenmin als het toezicht
op de instelling. In dit verband wordt verwezen
naar art. 179t Gemeentewet.
Een door eischer geproduceerde akte van 1611
waarbij onroerende goederen door de stad aan
het Oude mannenhuis zijn overgedragen, toont z.i.
aan dat er noch van een «besturen" noch van een
«regeling" door de burgerlijke overheid sprake
kan zijn.
in 1813 is de toestand nog onveranderd. Toen
is O. a. op een blijkbaar gezochte vordering1 van
zekere Anna v. d. Schal'k, ten bedrage van frs. 700,
voor i'rs. 10350 land in N. Mathenesse verkocht.
Het land werd gekocht door een rechter in
de rechtbank te Rotterdam voor Johannes Burger-
houdt te Schiedam, die blijkbaar in de; zaken
van het Oude Manhuis gean vreemde was.
Ook uit dien verkoop en den executorialen
titel blijkt de zelfstandigheid der stichting tegen
over de stad.
Allerlei bijzonderheden over de rekening en
verantwoording,, over de financieiele verhouding
tot de stad werden verbolgens door pleiter méde-
gedeeld.
Zoo o. a., dat in de 16e en 17© eeuw bestuur
ders nooit vrijwillig geregeld rekening en ver
antwoording hebben gedaan.
In 1806 had de „Kamer van Financiën" te
Schiedam ontdekt dat er effecten en geld ver
dwenen was. De Gemeenteraad heeft toen de
regenten aangeschreven het geld en de effecten
uit eigen zak bij te passen. Of hef geld oplt
gerestitueerd is, blijkt niet. Dc „Kamer van Fi
nanciën" werd in 1808 opgeheven.
In den Franschen tijd heeft men, pogingen
aangewend om onroerende goederen en effecten
van het Oudei Manhuis te vervreemden, maar
de hoogere autoriteiten hebben daar alleen toe
willen meewerken, indien een zeer langen weg
gevolgd werd met tot slot een wetsontwerp en
bekrachtiging daarvan door het „Corps Législa-
tief".
Er is, toen het gasthuis door allerlei omstan
digheden in financieel© moeilijkheden geraakte,
door de stad -een voorschot gegeven op de bé
zittingen van het Gasthuis. Toen de laatste ver
pleegde in 1837 is overleden, is aan de siad
dit voorgeschoten geld terugbetaald.
Het Oude Manhuis is aus nimmer ©en ge-
subsidieerae instelling van weldadigheid geweest.
Gereleveerd wordt door pleiter eén arrest van
het Iiof van Zuid-Holland d.d. April 1843, in
de zaak van het Leprooshuis en de stad- Rot
terdam, waarbij wiera beslist dat de gemeente
slechts toezicht uitoefende op die instelling, aoch
van een burgerlijk verhand tusschen stad en
Leprooshuis gteen sprake was.
Teneinde dei verkoop- van de bezittingen der
stichting te kunnen verkrijgen is in 1842 een Kon.
Besluit uitgelokt.
Looi' het gemeentebestu-ur waarvan de bur
gemeester Lionpuyt en -de wethouder Poort mede
regent waren van hot 0;ude Manhuis werd
op een schrijven van den minister van Binnenl.
Zaken, waarin overlegging van testament of stich
tingsbrief wend gevraagd, geschreven dat stich
tingsbrief of testament niet in het bezit der re
gentan was, nooit voorhanden is geweest en ver
moedelijk was verbrand bij; een stadhuisbrand in
de 17© eeuw.
t
Waar het testament steeds aanwezig is ge
weest en thans met consent van partijen onder
berusting is van mr. Fruin, blijkt de Kroon in
1842 te zijn misleid.
Verd-ex gaat sp|r. na hoe er gehandeld is na
1842 en de invoering dier Armenwet van 1854.
Op grond van verschillende vonnissen o.a. door
de rechtbank te Amstc-rdam 30 Maart 1870, een
arrest van d-en Hoogon Ilaad van 8 F-ebr. 1861,
een vonnis der Rechtbank te Groningen van 4
Juni 1904, meent spr. dat de rechtbank bevoegd
is tot kennisneming van het geschil, alsmede dal
de plaatsing van het Oude Manhuis Aotor B;. en W.
van Schiedam op o-e lijst onder littera d (art.
2 der Armenwet) niets bewijst voor een juistó
classificatie.
Na verder nog te hebben uitgeweid over de
verwantschap van eischer en den erflater, wélke
verwantschap pleiter bewezen acht, stelt pl. het
belang van eischer bij deze actie nader in hét
licht, bespreekt die producties van gedaagde en
interveinienbei, welke niets bewijzen voor het stand
punt dat -de instelling zou zijn „een instelling
van weldadigheid, in welker leveling of besLuiUt'
door de burgerl. overheid of het, bevoegd ker
kelijk of bij-zonder bestuur gezanten lijk wondt voor
zien".
Summa summarum staat zioo zegt pleiter
vasij
le. dat het gasthuis 13 opgericht door een
bijzonder persoon, 2e. dat de regeling geschied
is bij het testament en 3e. dat bestuur is opge
dragen aan bijzondere personen.
B-ij de invoering der Armenwet werd het be
stuur nog steeds door 3 bijzondere personen uit
geoefend.
Zoo de Gemeente Schiedam eenige rechten heeft,
heeft ze zich die1 g|eusurpeerd.
De gemeente Schiedam had en heeft met? te
zeg-gen in de zaken van het Oude Mannenhuis.
Van een besturen vanwege de burgerlijke over
heid blijkt niets.
Een reglement bedoeld in art. 5 der Armen
wet van 1854 bestaat evenmin. Dit toch had be-
hooren te worden „herzien of vastgesteld".
Bij de invoering -aer Armenwet jn 1854 bestond
alleen het K,ofn. Besluit van 29 Oct. 1842 en dit
Kon. besluit acht spr. ongeldig, aangezien het
op geen enkele wetsbepaling steunt en de Kroon
onbevoegd was deze materie bij K. B-. te ré
gelen.
Pleiter meent dopr eén en ander duidelijk té
hebben aangetoond, dat het 0. Manhuis ten on
rechte onder' art. 2 sub d (gjemengde instelling.)
is gerangschikt en het een instelling is do rr bijz.
personen geregeld en liestuurct.
Alsnu komt mr. van B-aren aan het u oord.
(De zitting duurt voort.)
F.en dorp» in zee. Aan de Zuidkust van
Engeland hebben voor ©enigen tijd hevige stor
men gewoed, die op bepaalde plaatsen aan de
kust merkwaardig© verschijnselen hebben doen
zien. Aan de kust van Norfolk zag een brieven
besteller, waar hij nog eenige dagen te voren
do golven bad zien rollen, op het aroge verschil
lende resten van gebouwen. De burgemeester van
het nabijzijndie dorp, wien dit werd bericht, her
innerde zich de overlevering volgens welke op
het eind van de 18de ©euw op die plaats een
belangrijk dorp door de zee zou zijn version-
den. j
Een nader onderzoek bevestigde het vermoe
den van den burgemeester, lat dit de -overblijf
selen van het verdwenen aorp zouden zijn. Na
tuurlijk begonnen de strandbewoners terstond in
de bouwvallen naar zaken van waarae t© zoe
ken. Zij vonden echter slechts huisraad als sleu
tels, werktuigen, vaatwerk e-nz.
Op een andere plaats aan da kust is door den
storm een vaartuig zichtbaar geworden, dat voor
meer dan 200 jaren was vergaan, nl. het oor
logsschip „Great Anne", dat in het jaar 1690,
in den zeeslag van Benchy Head is gezonken
er- tot dusver onder het zand nabij de kust be
dolven lag. Dioor don storm, is dit zand wegge
spoeld en zoodoende werd het schip althans bij
eb zichtbaar.
Om zich van hunne maagkwalen te genezen
hebben velen nutteloos -ontzaglijke sommen
uitgegeven voor middelen zonder waarde. Som
mige bereidiniglein kunnen wel bij toeval de
spijsvertering bevorderen, maar zij kunnen een
volhardend© moeieJijke spijsvertering niet
genezen. Om icon werkelijkcn uitslag te ve"krij
gen, moet het ïmdd|el een werking op dè verte-
ringsorlganen m niet op diazer inhoua uitoefe
nen. Het geneesmiddel moet niét den arbeid
der maag verrichten, maar moet d© maag in
staat stelten haar eigtein werk te doen. Dial,
wordt door de Pink Pillen verkregen. De Pink
Pillen zijn niet saamgesteid uit gistende verté-
ringstóffen die een kunstmatige vertering té
voorschijn roepen, maar aoor hunne samen
stelling: versterken zij de maag, herstellen zij de
krachten der verte ri ngsorganen die lui zijn
geworden en bezorgen éen natuurlijke spijsver
tering, Zij zijn ook onovertroffen tegen bloedar
moede, bleekzucht, neurasthenie.
Verkrijgbaar by het Generaal Depot der Pink
Pillen Dacostakade 15, Amsterdam voor Rotter
dam Snabilé, 7 Groote MarktS. G. Wulff,
Wéstnieuwland no. 8voor Schiedam en Om
streken bij de firma Kappelhof Hovingh, P, J.
van der Sman, en verder bij verschillende apo
thekers en goede drogisten. Prijs: fl.75 de doos
en f9de zes doozen.
NEW-YORK, 1 Mei. Kort voor middernacht liet
de staatssecretaris Bryan ctö mededeeling ver
spreiden dat hij officieel bericht had ontvangen,
dat Huerta zijn toestemming tot een onmiddellijken
wapenstilstand gegeven heeft.
Z. D. 11. volbracht een deel zijner studiën aan
het Seminarie te Culemburg. (Centr.)
Eergisteren is ae weleertvaarae pater Bernard
C'rameT S. J. uit de Zaaierskerk alhier, van cie
laatste H.II. Sacramenten voorzien, aangezien de
benauwdheden, waaraan dc- grijze priester lijdende
was, zijn toestand zorgwekkend maakten. Ge
lukkig bracht de zieke -een rustigon nacht aoor
en was gisterochtend de toestand merkelijk be
ter, zoodat er hoop is op herstel.
Naar de «Germania" meldt, zal de bekende
Dominicaner pater Raymundns, de vroegere vorst
von Löwenstein, in het klooster dei Duitsche Do
minicanen te Venlo, den 21n Mei in het slo*
Kleinheubach zijn 80n verjaardag vieren.
Blijkens het jongste nummer van de «Acta
Ap. Sedis" is door een decreet van de II. Congre
gatie van de propagande P. Franciscus Wolf. van
de Missionnarissen van het Goddelijk woord van
Steyl tot apostoliscb-vicaris benoemd van het
nieuwe opgerichte vicariaat Togo in Afrika.
Onder veelzijdige belangstel! ng vierde eer
gisteren de hoogeerw. J. Beijs, pastoor en deken
van Gulpen, kanunnik van het kathedraal kapittel
te Roermond, zijn gouden priesterfeest.
Dit jaar zal de sociteit van Jezus het eeuw
feest vieren van hare wederoprichting. Den 7n
Augustus zal 't honderd jaar geleden zijn sinds
de door Paus Clemens XIV opgeheven Jezuïeten
orde door Paus Pius VII werd hersteld.
Onbestelbare brieven.
Lijst van onbestelbare brieven en briefkaarten
van hier verzonden gedurende de '2e helfl van
de maand April 1914.
Binnenland. Brieven. \V. Jans, Amers
foort; J. Krabbendam, Schiedam; ïoornbergen,
Domburg.
Briefkaarten. 2 stuks zonder adres.
Buitenland. Brieven. E. Rokkwel lei,
Amerika (V. S. N.); M. W. Haan, Paris.
Briefkaart. M. M. Delt, Cappellen (Bel
gië).
ar Aan de afzenders wordt, aanbevolen hun
naam en adres o-p de brieven te vermelden,
opdat deze bij onbestelbaarheid kunnen terug
gegeven worden.
Rijkspostspaarbank.
Aan het postkantoor te Schiedam en de daar
onder ressorteerende hulppostkantoren werd
gedurende de maand April 1914 ingelegd
f 11640.93, terugbetaal d f 20980.11
Het laatste door dat kantoor uitgegeven boekje
draagt het nummer 9590.
Geboren: 29 April. Johannes Fredericus,
z. v. J. Wessel en C. T. Heijmans, Adriauastraat.
LeDa, d. v. P. Schilperoord en J. Visser, West-
vest. Johanna, d. v. B. J. v. d. Most en P. C.
Gelhof, Kortlandstraat. Gemert, z. v. L. Hage-
stein en J. v Kampen, Hagastraat. Goossewina,
d. v. W. G. Sterk en A. L. M. van Sou, Hoofd
straat.
Ondertrouwd: 30 April. A. v. d. Bos, 28
j„ en P. S. Loois, 27 j. A. v. d. Hoek, 23 j.,
en P. Krommenhoek, 24 j. M. v. d. Toun, 26
j., en M. Lanser, 23 j. J. Meijers, 38 j., en C.
A. W. v. d. Hoeven, 31 j. B. H. Schapers, 24
j., en E. Hille, 27 j. W. J. Verdugt, 23 j.. en
A. Krul, 23 j. D. de Pater, 29 j., en J. de
Heer, 26 j.
Gehuwd: 30 April. G. Veltman, 27 j., en C.
A. Zonneveld, 30 j. E. J. Muller, 25 jen
A. H. Hoefman, 25 j. L. van Ruiven, 25 j., en
N. C. Scheffer, 27 j. A. C. de Ridder, 36 j.,
en J. A. Reijsbergen, 35 j. J. Rodenburg, 35
j., en A. de Ronde, 39 j.
BEURS VAN SCHIEDAM, 1 Mei 1914
Moutwijn.
Officieel© noteering van de Commissie ait
Koophandel voor de Beurs
de
Kamer van
28 April,
f 9y4
29 April
f 9i/i
30 April.
f9i/4
1 Mei.
t 91/4
Bisschopsbenoeming.
Gistermorgen ontvingen wij vanuit Rome het
telegrafische bericht, dat tot Bisschop-Coadjutor
van den Apostolisch Vicaris van Midden-MoDgolië
is benoemd Mgr. Everard Ter Laak, Apostolisch-
prefect van Kanssou, geboortig van Didam.
pot Hectoliter zonder fust en zondeir belasting.
Hamen» d» Commisiie voor de
moteeringS
B. A.. J. WITTKAMPR
Bond van Distillateur»!
;30 Apr. 1 Mei.
Moutwijn:!f lil/»
Je never: f 15y* f 15yB
A m st e r d a ra sc h e proef.', f 17.— f17.
Spoeling:jf 0.80 f 0.70
S t e m m i ng op heden vast.
Spiritus,
30 April. 1 Mei.
Graanspiritus f 191/* a f 19i/2 f 19' 4 af 19yB
Melasse-spiritus: f 17 '/4 a ff 17 ';4 a f
Ruwe spiritusf 83/4 k ff 8*4 a f
Stemminsr op heden: kalm.
PARIJS, 30 April. Spiritus per hectoliter per
April fr. 41, 40.75 k 40.87 betaald, per Mei
fr. 41.25 a 41.50, per 4 rad. van Mei fr. 41.75
betaald, per 4 laatste md. fr. 41.75 a 42, per 3
md. v. Oct.fr. 41.75 betaald, stemming flauw.
Grazscn.
NEW-YORK M ais: Western loco.
30 April 73j/8 I 29 APrih 73s/8
CHICAGO Mais Mei Juli Sept Dec.
30 April. 63*4 64Vi 64y.
29 April. 63yt 64 63ï4
Pofge prysh.
30 April
29 April.
Loco
6214
62—
