SINGER.
die men
aan
dit lit-
al onze
wm
Fundeering Glas
SINGER- Maatschappjj.
241 Nieuwe Haven 241,
Abonnementen
Nieuwe Schiedamsche Courant,
Gratis „Geïllustreerd Zondagsblad",
Gratis Ongevallenverzekering,
worden dag-elijks aangenomen.
NAAIMACHINES,
ioat II
ff
bord
tan
Het Beste Brood,
10 jaarlijks terugbetaald,
Gratis Levensverzekering,
Uitkeering bij Ziekte,
Uitkeering bij Geboorte.
Ingezonden.
SIffOER
Naaimachines
1D
H.H. BOUWERS.
tegen natte muren
JAN VAN KATWIJK.
biedt bij het betrekken van brood uit hare fabriek de vol-
gen de meest begeerlijke voordeelen
lp" Betrekt uwe waar van uw eigen stadgenooten, die
e^dezellde, ja meer voordeelen aanbieden dan de buitensteders
Bmrean: Botersfcraat 50-
duidelijk, dat ik dien nacht niet in bed zou
«:,3pen. Overal soldaten ingekwartierd. Er heeisch-
ie c-aar onder de bevolking een zeer opgewonden
s.emming, want het gerucht liep, uat 's mid
dags twee Üuitschers waren gevangen genomen,
tij de waterwerken, die getracht zouden heb
ben de waterleiding te vergiftigen.
Hel onderzoek was kort, het vonnis de dood.
Even een doek voor de oogen, een paar schoten
en de beide mannen bestonden niet meer. Een
ooggetuige vertelde me, dat de üuitschers zon
der een kik voor de geweerioopen waren gaan
staan.
Toen ik in een van de kleinere hotels was
geawaald, om te zien of daar ooit nog. een ka
rnt-r was te vinden, trad er hij mijn binnenkomen
een plotselinge stilte in. Een van de aanwezigen
stond op, kwam wankelend naar me toe en lei
zijn beide zware handen op mijn schouders
„Zijde gij enne Dutscher?"
Meen Hollander."
„Ahwèl, dat blijft gelijk, gij helpt toch den
Lutscher."
He rest van de aanwezigen was nu ook opge
sukkel-U en stond om me heen, tct groot genoe
gen van een paar soldaten, den waard en z'n
vrouw.
„juine heb de Üuitschers geholpen, hé?" vroeg
mijn onuervrager veruer. ik begreep dat gemoe
delijruieid me net verst zou brengen en ik vroeg
hem glimlachend: „Hebde gij dan nojg niet de
gazet gelezen? Weet igij dan nog niet dat wij
5<X)0 Duitschers voor de Belgen vasthouden?"
,,'c Hielp, Mijn rechter sloeg meteen een ande
ren toon aan, ,,'t Is maar goed ook, want anders..."
Hij lei zijn hand tegen mijn hals aan en zaagde
er een paar maal onpieizierig, langs. „Anders
gaat oe kop d'r ook af. We hebben d'r vandaag
al Iwie gehad
Met een zoet lijntje wist ik ze weer naar
bun hiertafeltje te krijgen en ik trok weer «til
lOües weg, nu naar 't station, ,om daar in de
wachtkamer een plaatsje te zoeken. Maar de
wachtkamers lagen vol vluchtelingen, Belgische
soldaten, die door de doorgebroken Duitsche af
d te tin gen waren opgejaagd. Ze lagen op de ban
ken en over den grond languit, den ransel onder
het hoofd, in diepen slaap na de uitputtend,
n.anschen. Dan zaten er nog op den grond en
in de hall Duitsche gezinnen, die de grens over
moesten, vrouwen en kinderen met zakken en
rakken tot één hoop bijeengedrongen, te beangst
era te slapen.
Mijn papieren waren tot dusver in orde be
vonden en ik wandelde dus kalmpjes rond, eens
een praatje makend met die en een beschouwing
gr end aan een ander. Vooral de garde
civique, die maar nacht in nacht uit vervelend
moet wacht houden, praatte eens graag en ik
voelde me best op mijn gemak. Ik hield den
slaap van me af met een paai pijpen tabak
VV ie weet was alles nog niet goe-i gegaan en
was ik nog niet dichter bij Luik gekomen, in
dien niet eindelijk een paar kapiteins van de
katabiniers hun aandacht op mij hadden laten
vallen, terwijl ik over het perron wandelde. Van
tevoren had ik al minstens twintig - keer mijn
papieren moeten toonen aan soldaten en burgers,
maar steeds zonder onaangenaam gevolg voor
me. Maar dit keer ging het anders. De kapiteins
aan, vonden in mij een verdachte. De oudste
opende de ondervraging in het Fransch en de
mededeeling dat ik Hollander was, scheen hem
weinig gerust te stellen.
Vooral het feit, dat ik journalist was, deed
de Belgen gelooven, dat ik een gevaar voor hun
land beteekende. En hoe ik ook redeneerde over
ban Minister van Oorlog, over onzen gezant, over
de vriendschap tusschen Belgen en Hollanders,
t eind was, dat er een gendarme werd geroe
pen die mij onder zijn toezicht nam. Ik werd
neegenomen naar 't wachtlokaal van de gen
darmerie en daar begon het opnieuw. Eerst
ging de gendarme met zijn groote nanden langs
i' ijn lichaam om te voelen of ik ook iets ver-
loigen hield. ban werden mijn zakken leegige
haald en moest ik papiertje na papiertje verkla
ren. En dingen, waar men anders niet aan donk:,
zijn onder die omstandigheden opeens verdacht.
Zoo een paar Engelsche brieven. Wal (jaar in
stond? Maar daar wist ik gauw wat op te vin-
ten, want ik wendde me luchtigjes tot de kapi
tein; en zei„Och, als de heeren dat nu even
VCHV den gendarme vertalen, is dat in orde".
Waarop de heeren beiden onmiddellijk vcrklaar-
uen dat ze het zoo wel geloofden en over het
vet falen heenstapten.
Toen kwam mijn bagage aan de beurt. Vooral
een stukje karbonpapier werd gedraaid en ge
keerd en tegen het licht gehouden en besproken.
Hat was iets waar' je kaarten mee overtrok, bn-
fin, zoo hielden ze zich twee uur met ine be-
lotte nog hoorde, dat mijn trein niet zou komen,
besloot ik de eerste de beste kans op ontsnap
ping waar te nemen. Die kwam gelukkig gauw.
Ho gevluchte soldaten werden bij dkaai geroe
pen en moesten meteen terug; naar bet oorlogs
te) rein. De bevolking' en de garde civique lie
pen er bij te hoop en ik sloop naar buiten, waar
een auto stond, die juist Duitsche vluchtelingen
had aangebracht. Ik sprong er in en zei den
bestuurder te rijden naar een station dicht bij de
Hollandse he grens. Onmiddellijk reed de wagen
weg en voerde me naar een klein stationnetje,
vanwaar de trein om zeven uur vertrok, baar
hftorae ik verhalen te over van andere Hollan
ders, die ondanks passen en papieren, waren
vastgehouden en bedreigd aoor Belgen. Een
oude Hollands'che heer weid zelfs vier uur op
gesloten.
Waai eindelijk ging dan toch de trein en om
acht uur reed hij Weelde binnen, waar de H >3-
landsche douane ons in ontvangst namen en we
kwamen te staan achter de Hollandsche bajo
netten. Nooit heeft een terugkeer in Holland me
zóó weldadig' aangedaan, nooit dronk ik slappe
koffie met meer genot. Van Brussel uit heb ik
me gevoeld in een vijandig land, waar wantrou
wen en bedreiging me omringden.
zig, waarop ik in het gendarmerie-lokaal werd
gehouden en eindelijk mocht gaan naar' cle wacht
kamer, op conditie echter, dat ik me niet naar-
nriten mocht 'begeven. Ik was verdachte, dat
merkte ik ook uit de veranderae nouding van
den garde civique en de burgers die nu onvrien
delijk en wantrouwend over me begonnen te
mompelen.
ik voelde, dat er niet veel noooig was om
een betooging tegen me (e krijgen en ik durf
wel te verklaren, dat ik hartelijk verlangde weg
te kr men. De mensehen gingen zich hoe langer
hGe meer met me bemoeien. En toen ik ten
Terwijl de Bond zelf oogenblikkelijk slechts
weinig kan doen, rust echter op onze leden indivi
dueel de plicht, om ons Vaderland te helpen.
Gevoelens van menschelijkheid en vaderlandsliefde
waren met het bezit van een gezond verstand de
leidende motieven, die ons Nederlandsche volk-
onverschillig of men zich al dan niet bij een
vredesbond aansloot, tot voorstanders van den
vrede maakten. Het vormt de lichtzijde van deze
donkere dagen, dat ons volk thans door daden
van deze voortreffelijke eigenschappen blijk geeft
Het is verblijdend, dat ook zij, die niet onder de
wapenen zijn om aldus de onzijdigheid van ons land
te helpen handhaven, veel ten algemeene nutte
doen, in het besef, dat vrees en moedeloosherd
niets goeds tot stand brengen en dat vooral in
deze tijden kalmte en overleg, gepaard met krach
tig handelen, noodzakelijk zijn.
Gaat dan voort Uw steun, financieel een per
soonlijk, aan hen te geven, die trachten door goede
organisatie de economische nadeelen der ook door
ons onontbeerlijk geachte en zoo voortreffelijk ten
uitvoer gebrachte mobilisatie zooveel mogelijk te
temperen. En overweegt, ter wille van ons va
derland en van ons allen, bij elke handeling niet
in de eerste plaats wat Uw persoonlijk belang
wellicht zou meebrengen, maar allereerst wat de
zorg voor onze gehéele gemeenschap vordert. Een
eendrachtend, kalm overleggend, voor zijn mede-
menschen warmvoelend volk kan ons nog veel
besparen.
De tijden zijn vreeseljjk. Barbaarscheid en
waanzin schijnen over beschaving en redelijkheid
te zegevieren. Zij, die thans leven, worden wèl
zwaar getroffen. En io verslagenheid gedenken
wij, pacifisten, den beschavingsarbeid gedurende
bijna een halve eeuw van Europeeschen vrede,
Vrede door Recht."
In dezen ernstigsten aller tijden, nu Europa in
dreigend gevaar is zich zelf te vernietigen en ook
onz eigen vaderland ernstig bedreigt wordt, zijn
theoretische betoogen en ijdele woordenpraal ten
eenenmale misplaatst.
Een kort woord tot zijn leden meent het Hoofd
bestuur „V rede door Recht" echter niet
achterwege te mogen te laten.
Gesterkt door de instemming en den steun van
de edelste en grootste geesten der menschheid-
gesterkt mede door de plechtige verklaringen der i
Regeeringen van alle Staten der Wereld op de
Vredesconferenties en bij van andere gelegenheden
afgelegd hebben de georganiseerde voorstanders
van den vrede een te groot vertrouwen gelrad in
den vooruitgang der beschaving, in de macht der
openbare meening, in het verstandelijk inzicht der
regeerders, in de eerlijke handhaving van geslo
ten overeenkomsten. Ons aller arbeid voor de
geleidelijke ontwikkeling der internationale rechts
organisatie op papier heeft al te veel onze krach
ten onttrokken aan den veel dringender en nood
zakelijker arbeid, om zoo spoedig mogelijk tot
stand te brengen een hechte internationale orga-
satie van alle levende menschen van goeden wil,
die, goed geleid, wellicht den grooten oorlog nog
had kunnen voorkomen. Dat wij, pacifisten van
alle landen, die de menschheid den gruwel van
dezen oorlog hadden willen besparen, niet voorzien
hebben, hoe dringend het gevaar was, geeft ook
ons een gevoel van schuld welke slechts verzacht
wordt door de ondenkbaarheid, dat de menschen
elkander waarlijk zouden aandoen datgene wat
thans geschiedt.
De voorstanders van den vrede, in zooveel ver
schillende landen in tal van verschillende vereeni-
gingen gesplitst, hebben niet tijdig genoeg kun
nen verzamelen in een krachtige actie op de
openbare meening, toen plotseling met verbijste-
,ende snelheid het oorlogsgevaar ontstond en al
grooter en uitgebreider werd. Onze nederland
sche pogingen tot gemeenschappelijk optreden
moesten aldus falentoen op de internationale
bijeenkomst te Brussel er een plan van actie voor
een laatste poging gereed lag, kwam de tjjding-
die alle hoop vernietigde.
een arbeid die weldra nieuwe vruchten scheen te
zullen brengen en thans misschien opnieuw moet
worden aangevangen.
Maar dit alles kan geen reden zijn tot wanhoop
of tot ongeloof in verwezelijking der vredege
dachten. De voortgang der beschaving kan ver
traagd, niet voor goed gestuit worden. En wa
pengeweld en k- ijgsverschrikking zijn in staat ons-
menschen te vernietigen, doch onverdelbaar zijn
de gedachten, overal in alleilei vorm geuit, be
treffende een elkander waardeerende en vertrou
wende menschheid, een verhouding die ondanks
dezen alierdroevenste toestand reeds thans tus
schen de meerderheid der volkeren heeft bestaan,
maar die helaas niet bij machte was zich tegen
over den wil van eendeel der tegenwoordige
machthebbenden voldoende te doen gelden.
De rampzalige nederlaag van de strijders voor
internationale rechtvaardigheid en voor het wel
zijn der menschheid moet ons een aanleiding zijn
onze strijdwijze te herzien ons ideaal blijft on
aangetast. Boven het tijdelijke verheven, zal het
ook in de somberste oogenblikken blijven het
lichtpunt, waar heen ons streven te richten.
Wanneer wij zelf niet het geluk mogen hebben
te oogsten wat wij en zoovelen vóór ons gezaaid
hebben, wij zullen onvermoed met het zaaien
voortgaan, ten bate van hen die na ons komen
en die beschaving niet meer door een volkeren-
krijg als dezen zullen bezoedelen. Wij zijn ge
reed om, zoodra de omstandigheden het toelaten,
met méér vuur en méér toewijding dan ooit, zij
het wellicht op eenigszins andere wijze, het
vredeswerk te hervatten.
Het Hoofdbestuur van den
Alg. Ned. Bond
„Vrede door Recht".
Gemengd Nieuws.
Dit ééne woord zegt alles, wanneer er sprake
is van
want SINGER-Naaio achines zijn een Eerste Kl»s
Fabrikaat, dat zich reeds meer dan 'n halve eeuw
voor alle huishoudelijk en industrieel werk met
roem gehandhaafd heeft.
tot zeer lagen prijs.
Depots alom.
lEME/tVËRPL. ARTIMELE/I
BREUKBflnöEfi.
io vierkante gedecoreerde bussen van
-15°- l/8 Ko' 1/4 Ko. I/IO I£o.
f8~ 0.5Ö O.J23
Koninklijke Nederlandsche Cacaofabriek Helmond.
op de
Dagblad voor Schiedam en omstreken,
met:
zooivel in als buiten beroep,
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Van ingezonden stukken ook al worden ze niet
geplaatst wordt de kopy n iet teruggegeven.
Nieuwe Aalbessenj ene ver
N. V. Broodfabriek „De Nijverheid",
H ELM ORAN JE- CACAO
i
