'Dagblad voor Schiedam en Omstreken,
Atiiiii'r-
roUxcj 13
Onschuldig veroordeeld.
De Oorlog.
37ste Jaargang.
Maandag 31 Augustus 1914.
No. 11015
Gratis Ongevallenverzekering f
oTereenïoistig; op de polis Yenelde voorwaarden. f
Officieele berichten.
Stadswaterijker.
De Aartsbisschop en de
Bisschoppen van Mederland.
.Biiitonlaudsch Nieuws.
FEUILLETON.
Het overlijden van Z. H. Paus
Pius X.
Bureau: Boterstraat 50. Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
De verzekering wordt
Ad v e r ten tien: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
1— fa regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
b\j
levenslange
geheele
invaliditeit
gewaarborgd door
bü
verlies van
een hand,
voet of eog;
flollandsclie Algemeene
I I L y een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam
f| f| b\j verlies Air
by
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
roepen op Sollicitanten naar de betrekking
van Stadswaterijker en Roeier.
Sollicitanten in het bezit van diploma wegens
afgelegd examen van weger der dranken genieten
de voorkeur.
Gegadigden gelieven zich schriftelijk aan te
melden vóór 6 September a.s. bij den Burge
meester.
Aan de Hun toevertrouwde Geestelijkheid
en Geloovigen Zaligheid in den Heer.
Te midden der verschrikkingen van den zoolang
gevreesden bloedigen oorlog, die op dit oogenblik
alle landen van Europa met wee vervult, wordt
de Katholieke Keik in rouw gedompeld, nu het
God heeft behaagd den Opperherder, Z. H. Paus
Pius X, tot zich te roepen. Door de Katholieken
van geheel de wereld zal de dood van dezen
grooten en beminden Paus met diepe droefheid
zijn vernomen. En te recht, want zij hebben in
hem een liefderijken en bezorgden vader verloren,
wiens bemoedigende woorden in dezen benarden
tijd een troost voor hen zouden zijn. In volkomen
onderwerping aan Gods ondoorgrondelijke raads
besluiten buigen wij eerbiedig het hoofd, terwijl
het vertrouwen ons sterkt, dat wij in den ge
storven Opperpriester een voorspreker hebben bij
God, een beschermer der H. Kerk.
Allen moeten erkennen dat de H. Vader was
een trouwe dienaar Gods, die geen ander streven
kende dan ijveren voor de eer van God en zorgen
voor het zielenheil der aan hem toevertrouwden.
Het is Ons niet mogelijk, B. G., u in enkele
woorden te schetsen wat deze beminde H. Vader
voor ons aller zielenheil heeft gedaan. Zelf bran
dend van liefde voor God, zocht hij allen voor
Christus te winnen. Op Petrus' Stoel verheven
was zijn eerste woord tot de wereld gericht, een
oproep om alles in Christus te hersteilen. Dat
woord teekent geheel zijn roemrijk pontificaat.
Rusteloos heeft hij geijverd om de heerschappij
van Christus over de zielen te bevestigen. In
al zijn herderlijke brieven klinkt immer een ver
maan om ons nauwer, inniger aan te sluiten bij
Christus. Daarom drong hij aan op de veelvuldige
H. Communie en heeft hij gewild, dat de kin
deren reeds op jeugdigen leeftijd Jesus in hun
hart zouden ontvangen. De drang zijner ziel was
allen in liefde voor God te ontvlammen, over
tuigd als hij was, dat in deze liefde alleen het
waarachtig geluk is te vinden.
Aan zijn rusteloos ijveren is dan ook te dan
ken de heerlijke opbloei van echt godsdienstig
leven in de Katholieke Kerk over geheel de
wereld en niet het minst in ons vaderland. Meer
malen heeft de H. Vader verklaard, dat de Ka
tholieken van Nederland door hun groot geloof
en vromen godsdienstzin een troost waren voor
zijn vaderhart1
Welnu, B. G., vergeten wij zijne heerlijke
lessen niet en toonen wij, dat wij dankbaar zijn
voor de liefde en zorg, waarmede hij voor ons
allen heeft gewaakt, door voor zijn zielerust te
bidden. Mogen vooral de kinderen veel voor den
H. Vader bidden.
Wij bepalen daarom als volgt
le. In alle kerken van het Aartsbisdom en.de
Bisdommen zal binnen een week na afkondiging
van dit schrijven voor de zielerust van Z. PI
Paus Pius X een plechtige uitvaart gehouden
worden, waarbij de geloovigen worden verzocht
tot de H.H. Sacramenten te naderen.
2e. Totdat de verkiezing van den nieuwen
Paus bekend is, zullen de priesters in de H. Mis
het gebed »pro eligendo summo Pontifice" bidden.
3e. Na iedere vastgestelde H. Mis zullen door
den priester met de geloovigen gebeden worden
vijfmaal het »Onze Vader" en »Wees Gegroet",
om Gods bijstand af te smeeken over het Con
claaf.
En zal dit Ons schrijven op de gebruikelijke
wijze in alle kerken van het Aartsbisdom en de
Bisdommen worden voorgelezen op den 13en
Zondag na Pinksteren.
f H. VAN DE WETERING,
Aartsbisschop van Utrecht,
f W. VAN DE VEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
f A. J. CALLIER,
Bisschop van Haarlem,
f L. J. A. H. SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond,
f A. P. HOPMANS,
ben. Bisschop van Breda.
GROOTE BOEIENDE ROMAN.
Naar het Fransch.
92)
Zij rustten een uur of twee uit.
De sneeuw was overvloedig gevallen.
De hemel was bewolkt.
Alles deed voorzien dat de dag doorslecht zou
wezen. Maar deze overweging kon hen niet weder-
houdenzij was integendeel een spoorslag voor
hunnen moed, voor hunne werkzaamheid.
Met zoo'n weer haddert zij meer kans te ont
snappen.
Zij vertrokken den straatweg volgend.
Zij vermeden Creutznach, waar zij tegen den
avond kwamen, maakten een langen omweg en
gingen in een gehucht van de stad.
Daar niets deed voorzien dat eenig gevaar
hen bedreigde, besloten zij den nacht aldaar door
te brengen en logeerden in een herberg.
Het was een veilig oord in geval van aan
randing.
Zij hielden zich alzoo op elke gebeurtenis ge
reed.
De kamer welke hun werd aangewezen was
ire „Msb." verneemt uit Rome:
Voor den plechtigen.Uitvaartdienst voor de ziele
rust van Paus Pius X z.g. in de Sixtijnsche kapel
waren talrijke uitnoodigingen ••ondgezeoden, met
name aan het Romeinsche patriciaat en de gods
dienstige genootschappen:
In de hertogelijke zaal en de koninklijke'zaal,
waar de kardinalen en de diplomaten moesten
passeeren, vormden de Zwitsörsche cd de Pala-
tijnschë garde de eertewacht.
Het corps diplomatique was geheel volledig
in g''iet uniform opgekomen.
De kardinalen traden de Sixtijnsche kapel bin
nen, ieder begeleid door twee Zwitsersche lijf
gardes en namen plaats op speciale .banken
vóór de rijke katafalk, die in het mikten
der kapel was opgericht. De katafalk was be
kroond met den driekroon en omringd door on
telbare kaarsen.
Op de viei zijden stonden Latijnschc spreu
ken. ter herdenking' van Plus X.
gelegen op de eerste verdieping en had uitzicht
op de straat.
Door het venster kon men de stad zien.
Jozef Muller sliep het eerste gedeelte van den
nacht terwijl Jeroom waakte, aandachtig op elk
gerucht dat in huis werd gemaakt.
Hij wilde niet onverwacht aangevallen worden
in geval men tmnne verkleeding geraden had of
hunne persoonsbeschrijving herkend, en dat Duitscbe
gendarmen het huis zouden omsingelen.
Zij waren vast besloten hun leven duur te ver-
koopen, te sterven als soldaten liever dan verrast
te worden, tegea den muur geplaatst en gefusi-
leerd.
Ten fwee uren 's morgens, maakte Jeroom
Jozef Muller wakker die onheil vermoedend,
uit zijn bed sprong, met de rovolver in de
vuist
Wat is er gaande vroegde hij.
Niets, korporaal. Enkel heb ik lust om te
slapen. Aan u tot 's morgens te waken en ik zou
uwe plaatst willen overnemen indien cii toe
stemt.
Niets rechtvaardiger, zeide de Elzasser.
Hij zette zich neer terwijl Jeroom zich uitstrekte
op het bed en insliep.
Ten acht uren, waakte Jozef Muller nog.
Nu en dan opende hij het venster en s°tak het
hoofd buiten om den omtrek te onderzoeken.
Jeroom sliep nog altijd.
'tls spijtig hem wakker te schudden, zeide
de Elzasser. Hij slaapt alsof hij zijne haardstede
Rondom de katafalk vormden vier edelwa 'li
ter in groiot uniform de eerewacht.
Mie buitenlandsche kardinalen, oie naar Rome
gekomen zijn, zelfs kardinaal Joaquin Arcoverde
de-Albuquerque Cavalcanti (aartsbisschop van
Rio de Janeiro), te zamen met de 'taliaansche
kardinalen ;op het p-ogenblik 14 in getal, waren
bij'den Uitvaartdienst in de Sixtijnsche kapel
aanwezig!. Kardinaal Vi neen zo Vaantèlli offi
cieerde.
D e vo,or be r ei d i n g'e n v op r h ,o t
Conclaaf,
f c bijzondere apostolische ceremonie-meesier
Uamieo deelde den kardinalen de „intimatio"
mede. en berichtte hun, dal oen Sisten Aug.
kardinaal Perrata in do Paulijnsche zaal van het
alicaan de H. Mis „de spirito san to" zal op
dragen.
■De kardinalen moeien hunne violette mantels
diagen. Na de Mis zal hel gebed .„de eligendo-
summo pontifice" worden gebeden. Op denzeUden
dag ten 5 ure des namiddags, zullen de kar
dinalen in dezelfde gulden zaal bijeenkomen en
zullen izjj, voorafgegaan door het Kruis en zin
gende het „Veni Creator" het condaaf binnen
treden j
In Rome zijn reeds 57 kardinalen aanwezig.
Hot „Giornale d'Italia" verneemt, nat de ver
gadering van kardinalen den Jezuiienpater Ojetfi
tót biechtvader van het conclaaf benoemd heeft.
V olgens het' „Giornale d'Italia" zou de Pausver
kiezing dpo-r compromis volstrekt uitgesloten zijn.
I c meerderheid der kardinalen, vooral de-r bu
ten landsche, z(ou zich daar stgrk legen gekant
hebben.
Het „Giornale d Italia" en de „Ttibuna" achten
Let mogelijk, dat het conclaaf van langen duur
zal zijn.
De Pauskeuze.
Re verkiezing' van een Paus kan op drUorlei
wijze geschiedende eerste en meest gebruikelijke
wijze bestaat in de stemming' der kardinalen, het
Scrutinium in engere beteekenis, gepaard met de
keuze dop-r accessusde tweede door compromis
of „verdrag", de derde door „inspiratie" of' inge
ving van hopger hand. Slechts in zeer zeldzame
gevallen heeft deze laatste wijze van verkiezing
plaats, die daarin bestaat, dat de kardinalen een
uit hun midden tot Paus uitroepen, en lietn da
delijk als zoodanig: huldigen, zooals b.v. bij de
benoeming: van Adriaan VI in 1522 geschied is.
Bij dip gelegenheid boezemde de door geleerdheid
en karakter uitmuntende kardinaal Cajetanus het
H College zooveel vertrouwen in, nat op hem
dadelijk de meeste stemmen weiden uitgebracht.
O-.-x in 1670 werd Clemens X op dezelfde wijze
gekozener verhieven zich, toen de kardinalen
eenmaal het Scrutinium verlieten, zooveel stem
men te zijnen voprdeele, onder den uittoep van:
„Allied Papa'1, dat hij door allen als Paus erkend
weid.
Een keuze door compromis of „verdrag" ge
schiedt dan, wanneer de kardinalen cenigen uit
hun midden kiezen, om dengene tot Paus ie
beroemen, die in hun oog hiertoe de waardigste
:s, zpoals b'.v. bij de keuze van Gregprius X
in 127? gebeurd is. De kardinalen, uie bijna drie
jaren te Viterbp vergaderd bleven, droegen het
aar
zes uit hun midden op een nieuwen P
aire
nooit had verlaten, Wij hebben nog eenigen tijd
vóór ons. Dat hij slapeï
Enkele voorbijgangers, in hunne mantels of
hun pelswerk gehuld, gingen langs de straat.
Er kwam weinig volk van Caeutznach.
Op zeker oogenblik, zag hij drie gendarmen
aankomen, wier paarden op stap gingen.
Zij reden voorbij de herberg, met elkander
pratend, zonder er aan te denken dat een vjjund
een Fransche soldaat hen bespiedde en eenige
hunner woorden verstaan kon.
Muller geloofde te hooren
- Uit Mayence ontsnapt in den avond van
eergisteren... gevlucht langs den weg van Creutz
nach.., op weg naar Luxemburg waarschijnlijk...
Twee dragonders... Een rijtuig overdekt met een
grauw lijnwaad.
Zij ontmoetten eenen boer op de baan en vroegen
hem inlichtingen. Jozef Muller had geenzins
noodig nog meer te hooren. Het was wel van
hem en van Jeroom dat er sprake was.
Hij wekte den slaper.
Gevaar, mompelde hij, wij worden vervolgd.
Men is op ons spoor.
Wat is er voorgevallen? vroeg Jeroom,
die, evenals al de menschen welke aan het ge
vaar gewoon zijn, uit een diepen slaap was ont
waakt en echter zijn tegenwoordigheid van geest
had behoudeD.
Jozef bracht hem, in twee woorden, op de hoogte
der zaak.
Het zijn ongetwijfeld gendarmen van Creutz-
te benoemen, waarna Theobald Visconti, uit Flo
rence, aartsdiaken te Luik, die zich np dal oogen-
b-ik bij de Kruisvaders te Pbolemaïs bevond, tot
opperhoofd der Kerk gekozen is. Ook Pius VII
werd ten slotte door een compromis gekozen.
Wij weten nu, dat de Duitse he Roepen Frank
rijk zijn binnengedijoingen en de legers der geal
lieerden tot achter de linie Le Chateau--Kamee
rijn hebben teruggeslagen.
Uit de belichten, die naar zij uit Fransche of
Duitsche bron komen elkander lijnrecht tegenspre
ken valt niet op te maken hoe de toestand juist
is.
Het schijnt we], dat de opmarsch oer Buitschers
nu gestuit is. Bij Mézières hebben de legers der
geallieerden stand gehouden en zal daar nog
wel menig1 slachtoffer moeten vallen voor de Buit
schers hun eerste doel bereikt hebbenals
zij dat hereiken.
De ongunstige tijdingen van' de Oostgrens heb
ben oe Duits'chers reeds genoodzaakt groot© tree-
peumns-sa's uit België daarheen le zenden
Over Belgisch grondgebied zijn 160 '„treinen
gepasseerd, die uit het Zuid-Westen kwamen en
in ne richting1 van het Noord-Gosten gingen. De
treinen zaten volgepropt met Duitsche soldaten,
rloaderdzestig treinen vertegenwoordigen het tran
sport van een legerkorps met heel zijn tros. Dit
schijnt er;op te wijzen, dat de verpletterende op
marsch der Russen de Duitschers verplicht hunne
posities der Maasfinie te verminderen.
I)e Russen hebben Allenstein bezet en zeu
len Koningsbergen reeds omsingteld hebben.
Uit Duitsche bron meldt men, dal de Duitschers
ia Oost-Pruisen een .overwinning: hebben be
haald.
Een Duitsche overwinning i.n Oost-
Pr u i s e n.
De overwinning' over het Russische leger aan
■de Zuidelijke grens van Oost-Pruisen, dat ten
minste 300.000 man sterk is, heeft hier een alge
meene opluchting: teweeggebracht.
De beteekenis van deze overwinning is over
wegend, alleen al hierom, omdat men hier met
■het eerste wezenlijk groote gevecht met c> Rlis
sen te doen heeft.
Hel is, zopals de officieren zeggen, een van
de Duitsche overwinningsberichlen op het Weste
lijk oorlogsterrein, waaraan de Russen, i.rofech
ini de overtuiging van hun zoo geweldig grooter
getalsteikte, elke beteekenis poogden ta ontzeg
gen.
Omtrent de jongiste Duitsche overwinning over
nach welke de plaatskommandant zal hebben ver
wittigd per telegraaf zoohaast de politie vertegen
woordigd door twee mannen die ons bespiedden
toen wij het huis van Katrien verlieten, ons spoor
had ontdekt.
Dit is waarschijnlijk. Wij zullen ze laten
voortrijden. Als zij zich op zekeren afstand zullen
verwijderd hebben, zullen wij deze herberg ver
laten en de wegen inslaan die door de velden,
leiden in de richting van Sobernhein.
Zij wachtten.
Een kwartier later, betaalde Jozef Muller het
verteer aan den herbergier en zij begaven zich
op weg dwars door het veld.
De dag liep ten einde zonder ander onheil.
Zij moesten er nu rekening mee houden dat al
de gendarmeriën, op hunnen weg verwittigd waren
doch z ij volgden zooveel mogelijk de bosschen,
de dorpen en de gehuchten zooveel mogelijk ver
mijdend.
De sneeuw, die nog altijd bleef vallen maakte
hunnen gang zeer moeielijk.
Sedert lang hadden zij niets meer over van
den voorraad welken zij meenamen en het geld
ontbrak hun insgelijks.
De gevaren en de ontberingen gingen aan
vangen,
Zij dachten er niet aan.
(Mor.it. vervolgdl.
3