Binnenland.
Staten- Generaal.
^tads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemeenteraad.
De edelwacht. en de Palatijhsche wacht bewe
zen ae honneurs.
Dadelijk na hun aankomst in de kapel kgaen
de kardinalen aditereerirolgeas den eea af.
t ervolgens werd de eed afgelegd door prin'-
Chigi.
Hel voorhij trekken van den a loet der kardi
nalen met de conclavisten en waardigheiasbeklee-
ders en de plechtigheid van de eedsaflegging1 in
de Sixtijnsche kapel boden een zeer plechtig
schouwspel, dat een diepen indruk maakte op de
aanwezigen.
Na de eedsaflegging hadden de 1 orma!ileiter
plaats van de insluiting van het conclaaf.
Alle telefoondraden, welke het conclaaf met de
buitenwereld verbinden werden verbroken.
Koningïns verjaardag.
Aan H. M. de Koningin is gisteren uit de
Legatie van de Vereenigde Staten van Amerika
de vclgende in het Engelsch gestelde brief ge
richt:
Mevrouw.
Dc vele Amerikanen, die veilig en gelukkig
zijn ir llwer Majesteit» land jn deze moeilijke
tijden, wensehen hun erkentelijkheid te betuigen
v de vriendelijke gastvrijheid, welke zij in
liet onzijdige Nederland gemeten. Zij bieden
Uwe Majesteit hun oprecht en diepgevoelde goe
de wensehen aan bij gelegenheid, dat Uwer Ma-
jesieits geboortedag met zooveel getrouwheid en
trots uoor geheel de bevolking des lands wordt
fvcoacht en zij bidden, dat God Uwe Majesteit
en Uw vrij land in vrede, in voorspeel en in
eeie moge bewaren.
(w. g.) Henry van Bijke,
Amerikaansch gezant in Nederland.
Aan H. M. de Koningin is het volgende tele
gram gezonden:
1 weehonderd vier en dertig Belgische vluchte
lingen, ten diepste ontroerd over de gevoelens
van deelneming hun bewezen gedurende hun reis
van Fysden tot Oldebroek en hun ontvangst en
goede huisvesting aldaar, nemen de eerbiedige
vrijheiu om Hare Majesteit hunne gevoelens van
algemeene hQogste dankbaarheid uit Ie drukken.
J. DREES,
Belgisch Pastoor uit Mouland, thans te ,01de
broek in het vluchtoord onder doctor
Hendrik Mulder.
By Vice-admiraal fioëll.
Ce oud-minister van Marine, vice-admiraal jhr.
.1. A. Roëll had de welwillendheid een redac
teur van het Persbureau M. S. Vaz Bias te
Amsterdam te woord te staan in verband met
de militaire situatie van het cogenblik.
„Ik stel op den voorgrond" zeiue Z.Exc., „dat
ik reeds sinds vrij: geruimen tijd den actieven
aienst heb verlaten, zoodat hetgeen ik U zal
antwoorden op de vragen, die U mij wilt stel
len, eigenlijk slechts moet women opgevat ais
ee meening: van een particulier, wiens oordeel
men vraagt. Meer gezag wensch ik niet toe
te kennen aan mijn woorden. Het inzicht dus,
van iemand, die gedurende vele jaren het land
als marine-officier heeft gediend, doch oie op
het oogenblik de gebeurtenissen observeert zon
der direct betrokken te zijn bij den gang van
zaken." Vice-admiraal Roëll verklaarde volko
men overtuigd te zijn, hoe wij er zeker van
kunnen wezen, dat het én Luitschland's én
Engeland's streven is om Nederland huiten hel
tunflict te houden, „inhoever hier nu idealis
tische en altruïstische beweegredenen den to,on
aangeven", zeide oud-minister „wil ik daarlaten.
Bij mij staat 't vast, dat waar 't ons kolo
niaal bezit betreft, door U genoemd zeer
zeker door Engeland in Insulinde eerder de
Nederlandsche, dan bijvoorbeeld een Japansche
heerschappij zou worden gewenscht. Afgeschei
den nog van de motieven, welke met het oog
op de houding der Vereenigde Staten hier in
het spel zijn en waarvan de beteekenis zeker
niet mag worden onderschatIk durf
met voLe gerustheid zeggen, dat men ten aan
zien van ons Koloniaal bezit niet zeer onge
rust behoeft te zijn, voorzoover ae loop der
gebeurtenissen thans te overzien valt."
Jhr. Rcëll gaf toe, dat, waar men over
„kritieke punten" wil spieken de kwestie van
den toevoer van levensmiddelen zeer zeker bij
zondere en zeer ernstige aandacht veruient. Fe
Conventie van Londen kan aanleiding geven tot
allerlei „bisbilles", welke de diplomatie h armen
vel arbeids kunnen verschaffen. Hier stuit men
inderdaad op een punt, dat niet te luchthartig
mag worden beschouwd. Maar de door som
migen in deze dagen geuite bewering, aat het
Engeland te doen zou zijn om Nederland
te „zoeken", ,om het zoo eens uit te druk
ken, die insinuatie acht de oud-minister
beslist ongegrond. Het feit, dat Engeland niet
naar Vlissingen is opgevaren, tot dusver, be
wijst dat reeds voldoende.
.Lir. Roëll deelt niet de meening van ben, die
zeggen dat een aanval op Antwerpen noodzakelijk
zou moeten leiden tot schending van onze neutrali-
i,-it door het overschrijden onzer grenzen, met
al rie consequenties daarvan. Waar de positieve
wil bestaat zegt Z.Exc. om ae integriteit
onzer grenzen te sparen, aaar kan men onge
twijfeld, ook in dat geval Nederland sparen.
Op de vraag of het allernieuwste Krupp-geschut
(van 42 c.M.) de waarde van het hij Vlissnigen
gebouwd wordend fort niet beduidena vermindert,
wenschte vice-admiraal Roëll geen positief ant
woord te doen volgen. In het algemeen erkent
Z.Exc. dat tegenover mortieren van 12 K.M.
draagwijdte oiok het nu kracht,igst-denkbare
koepelfort zeer zeker niet bestand is. Natuurlijk
kan, in dit verband, de vraag, pok rijzen, wat
dan de waarde onzer Hollandsehe waterlinie
wordt. Maar de technici wijzen hier bijv. op den
slappen bodem in vele streken ten onzent, welke
het ageeren met geschut van dergelijk gewicht
allicht niet zou gedoogen. Intusschen moet men
do vraag, welke evolutie in den fortenbouw door
Krupp's allerjongste geschut van formidabele
kracht tengevolge zal hebben, overlaten aan heip
dié de beteekenis daarvan thans hebben na te
gaan. j
Ee oud-minister Roëll die nlzoo de vraag
betreffende de kansen, dat Nederland in liet
wereldconflict zal worden gemengd optimistisch
beziel sprak nog als zijn meening uit, dat
vooralsnog de waarschijnlijkheid van 'n samen
troffen van de Eiuitsche en Engelsche zeemacht
gering mag worden geacht.
Het is waarschijnlijk, dat Engeland zijn vlqat
zoo lang: mogelijk intact zal houüen, zei
Z.Exc. teneinde, gesteld, dat de zaken voor
de met Frankrijk geallieerden te land minder
gunstig zouden loopen toch de macht te kun
nen behouden de iluitsche inciustcie te kunnen
fnuiken.
Vóórdat Engeland zijn einddoel in deze heeft
bereikt, zal het niet licht tot ien vrede zijn te
bewegen.
In verband hiermee verklaarde Jhr. Roëll er
van overtuigd te zijn, dat de nu-ontketeude oorlog
lang zal duren. In de jongste vijftien jaren heeft
Engeland zijn vloot gebracht op voorfcreffelijKe
hoogte, in elk opzicht. Ook Duitschland heeft aan
zijn maritieme kracht girople offers gebracht en
men kan zeggen, dat de Engelsche haar slechts in
numeriek opzicht overtreft.
Bat deze groute catastrophe zal moeten leiden
'et gansch andere toestanden dan ae „gewapende
vieae", met zijn onduldbare lasten oe vice-
admiraal geeft het toe. Waar eventueel le schep
pen vredesvoorwaarden zullen kunnen vorderen
het slechten van vestingen, daar moeten automa
tisch de oorlogslasten afnemen. Na de groote en
bloedige worsteling zijn dus ontspanning en ver
lichting te vernachten. Niemand kan profiieeren.
Wat er geschieden zal nadat de worsteling gansch-
nieuwe machtstoestanden zal hebben geschapen.
Flat wij ten slotte belangrijke offers zullen moeten
brengen voor de verdediging van ons koloniaal
bezit, de heer Roëll acht het zeker. Behouuens
alweer natuurlijk gebeurtenissen, loop van
zaken, welke deze „pragnise" zouden bescha
men. i
Waar intusschen uit het hier boven leeds ge
melde blijkt, dat de oud-minister niet beducht
is op een aanval oip Insulinde, van welke zijde
ook, daar valt van binnen de lijn. van wat
Z.Exc. voorziet, dat Nederland ook na het we-
rel.'j-conflict de behoorlijke en voldoende defensie
zijner koloniën zal hebben te rekenen tot het
vele dat dan, gelijk thans ook, van ae offeivaar
digheid onzer lanagenooten zal moeten gevor
derd.
TWEEDE KAMER
De Voorzitter herdenkt in welgekozen
bewoordingen den verjaardag van H. M. de
Koningin en eindigt met een Leve de Koningin,
dat herhaalde maien onder luid bravo door de
aanwezigen werd herhaald.
Minister Cort van der Linden sluit zich
namens de regeering aan bij de woorden van den
Voorzitter.
De rede van den Voorzitter was door de aan
wezigen staande aangehoord.
De Kamer gaat in de atdeelingen tot onderzoek
van de
A m n es t i e-w e t
welke na heropening der zitting zonder beraad-
slaging en zonder hoofdelijke- stemming wordt
aangenomen.
De Beurswet.
Hierover worden geen algemeene beschouwin
gen gehouden en de artikelen 1—5 worden zonder
beraadslaging en zonder hoofd, stemming aange
nomen.
Bij art. 6 betoogt de heer March ant, dat
art. 6 een soort compromis is tusschen de regee-
i'ing en een zekere groep personen. Artikel 6
behandelt de verhouding tusschen geldnemers en
geldschieters op onderpand van geldswaardige
papieren, de bevoegdheid namelijk voor laatst
genoemde tot herbeleening. Dit artikel zegt, dat
de geldschieter voortaan die bevoegdheid hebben
zal. Over heel het land zal de geldschieter dit
recht hebben de bankier, in wiens kantoor de
draden van a! die geldschieters samenkomen, kan
heel de massa effecten enz., die hij heeft, gebrui
ken tot onderpand van heel de som, welke hij
aan verschillende personen heeft geleend. Daarvan
is het noodzakelijk gevolg, dat de effecten van
den een zullen strekken tot onderpand voor den
ander, al is de een ook solide en de ander niet.
Nu zegt men, dat bij prolongatie steeds wordt
overeengekomen, dat herprolongatie geoorloofd is.
Zou het zoo zijn, dan ware heel het artikel 6
overbodig, maar het is n i e t zoo.
Men geeft alleen die bevoegdheid voor het geval
van onderpand in rekening-courant, doch in elk
ander geval blijft het onderpand heel gewoon
beheerscht door de regelen van pandgeving. Men
geeft een bewijs van vertrouwen in den bankier,
aan wien men zijn effecten in prolongatie geeft!
Slaat hij de hand daaraan, dan is hij te kwader
Voorkoming faillissement.
Aan de orde is vervolgens het ontwerp nopens
de bevoegdheid van den rechter om in sommige
omstandigheden aangevraagde faillissementen te
voorkomen.
De heer M e n d e 1 s acht deze wet niet voldoen
de om te voorzien in de sociale nooden van dezen
tijd. De werkelooze arbeider heeft aan deze wet
niets.
Spr. wil den rechter de bevoegdheid geven te
handelen naar bevind vaQ zakeD eD bijv. de huur
te verminderen, het verschil te betalen door den
staat. Hij vreest evenwel, dat zulk een bepaling
als hij zou wensehen, niet zou passen in het stel
sel van dit ontwerp. Spr. heeft maling daaraan.
De zaak is, dat men zorgen moet dat er geen
honger worde geleden.
De heer Limburg meent,dat als deze toestand
nog lang aanhoudt, verschillende fatale termijnen
niet in acht zullen kunnen worden genomen en
vraagt den minister daarin te voorzien.
Minister O r t verdedigt het stelsel van het ont
werp, waarin uitgegaan wordt van het beginsel,
dat ieder moet betalen en aan zijn verplichtingen
voldoen, zoolang hij kan. In geval dat niet kan
moet het worden aangetoond. Ook voor het geval
van ontruiming van huizen wegens wanbetaling.
Is de huur nog niet a'geloopen en is niet betaald,
dan is men te dien aanzien nog in dezelfde posi
tie als wanneer wel betaald ware.
Wat de heer Mend els nog verder wil zou
de minister niet zonder de overige ministers kun
nen toezeggen. Evenzoo zal hij omtrent het
door den heer L i m burg gevraagde in over
leg treden met den minister van Landbouw.
De heer M endels vraagt of het uitstel van
faillissement ook toepasselijk zal zijn in gevallen
van aanvragen om faillissement wegens te gering
surplus op stukken in prolongatie gegeven.
De Minister antwoord bevestigend.
Het ontwerp wordt z.h.st. aangenomen.
De Kamer gaat uiteen.
trouw en wordt hij wegens verduistering ver
oordeeld. Nu gaat de wet daaraan een sanctie
verleenen, een sanctie op kwade trouw.
De memorie zegt wel dat de bankier aanspra
kelijk blijft. Spr. noemt dit echter een onteige
ning en wel een onteigening ten voordeele van
enkele personen.
De minister legge uit, dat spr. zich vergist an-
ders stemt hij tegen die wet. Zoolang spr. lid
der Kamer is, zal hij nooit meewerken tot de
totstandkoming van een wet, die de kwade trouw
sanctionneert, die tot recht verklaart, wat onrecht is.
De heer Rutgers ziet, dat er een afzonder
lijke regeling is getroffen voor pandgeving-over-
eenkomst gesloten na en voor de totstandkoming
van deze wet, maar hoe moet het gaan met
pandgeving-overeenkomsten.gesloten voor deze wet,
maar waarbij thans nog geen herbeleening heeft
plaats gehad Daarbij heeft men niet kunnen
rekenen met hetgeen nu wet wordt. Ook heeft
deze spr. het over het tweede (nieuwe) lid van
artikel 6 en vraagt of de strekking van de woor
den ^onverminderd de aansprakelijkheid van den
geldschieter" de bedoeling heeft alleen om de
strafactie uit te sluiten, niet de civiele. Dan zou hij
de bepaling liever niet tot stand zien komen. Die
amnestie voor allerlei dingen, moet men niet
uitstrekken tot fouten welke niets hebben te
maken met de bijzondere omstandigheden waar
onder wij leven.
De heer van Nispen (Rheden) bespreekt de
vraag van de rente ingeval van hernieuwde prolon
gatie. Het staat te bezien, dat deze rente zeer
hoog zal zijn terwijl het zoo goed als niet moge
lijk zal zijn, de stukken te verkoopen.
Spr. dringt er bij den minister op aan niet te
lang te wachten met maatregelen daartegen te
nemen.
De heer L o h m a n merkt op dat de heerschende
praktijk wel is, zooals de heer Marchant deze
ontkent. De praktik is inderdaad in strijd met
de bedoeling van de wet. Onder deze omstandig
heden wil spr. dus wel meewerken tot
het verhinderen, dat personen buiten hun schuld
worden geruïneerd, maar hij heeft toch bezwaar,
dat de wet met zooveel woorden voor geoorloofd
verklaart, wat toch eigenlijk ongeoorloofd is. Hij
geeft ons in overweging een zoodanige verandering
aan te brengeD, waardoor alleen ingeval van over
eenkomst de herbeleening geoorloofd zal zijn, en
in het algemeen dus niet.
De heer T r e u b antwoordt den heer Rutgers,
dat ingeval voor de wet onderpanden waren ge
geven, die bij de totstandkoming nog niet zijn
herbeleend, de wet zonder twijfel daarop van toe
passing zal zijn. Anders toch zou juist het effect,
dat beoogd is, niet worden bereikt. Art. 7 sluit
trouwens allen twijfel uit. Overigens wil spr.
gaarne tegemoetkomen aan den wensch van den
heer Lohman, Hij maakt dus deze wijziging,
dat ten aanzien van fondsen, in pand gegeven
na het tot stand komen van deze wet, de be
voegdheid voor den geldschieter alleen zal be
staan, wanneer dit in de overeenkomst is bedongen.
De minister komt nu tot de principieele bestrij
ding door den heer Marchant. Hij meent,,
dat deze van verkeerd standpunt uitgaat. De
opmerkinpen van den heer Marchant op
zichzelf kan de minister goedkeuren. De heer
Marchant gaat echtpr verkeerdelijk van de
meening uit, dat thans de goede trouw niet wordt,
gescholden, doch dat dit na de totstandkoming
van de wet wel zou geschieden. De geldnemers
hebben op de bijeenkomst van '29 Juli juist ge
zegd Gij zult geen enkele prolongatie kunnen op
zeggen. want de beurs is gesloten er is geen beurs -
dag en gij kunt alleen op een beursdag opzeggen.
Daartoe hadden zij volstrekt geen recht, maar
achteraf is het verstandig gebleken, dat zij zoo
handelen en ook, dat de beurs werd gesloten,
anders kreeg men een groote débacle. De regeering
moet inderdaad geen compromis aangaan, maar
aan den anderen kant zou men het toch hoogst
kwalijk nemen, wanneer de regeering dergelijke
maatregelen nam zonder de belanghebbenden
te raadplegen. Voorloopig zal de invloed van de
wet zyn, dat, men alleen niet dezelfde nummers
van zijn stukken kan terugeischen en dat de
geldschieter niet kan vervolgd worden wegens
verduistering,als hij andere stukken geeft. Overigens
kan iedereen de prolongatie doen eindigen door
met zijn geld te komen en dezelfde soort van
effecten terug te vragen. Er is hier een abnormale
toestand en de regeering tracht dien in orde te
maken met zoo weinig wogelijk inbreuk op het
gewoonterecht.
Na re- en dupliek wordt de wet met algemeene
stemmen aangenomen.
Koningin» verjaardag.
In antwoord op liet, gisteren door den Burge
moe Ier verzonden telegram van geluk wensehen
aan H M. de Koningin, ontving: de Burgemeester
aet volgende schrijven.
Hare Majesteit de Koningin zeer gevoelig' vcftr
de dr'oi U Weled gestr'. mede namens Schiedamsch
Bui'erij aangeboden gelukwenschen, als mede
verzekering van Uw aller trouw, draagt mij op
U allen daarvoor Hare welgemeende/1 dank te
bi tuigen.
De adj. van dienst bij H. M. de Koningin,
VAN TUIJL.
Volksbadhuis.
In de week van 23—29 Aug. '14 werden ge
nomen 475 baden.
le klas kuipbaden 29, regenbaden 30 2e klas
kuipbaden 65, regenbaden 304, 5 ets. kinder
baden 47.
Die nieuw saamg estelden kiezers
lijst vooi leden vqor de Kamer van Koophandel
en Fabrieken bevat de namen van 179 kiesge-
recii'gden.
D e 7-j a i" i g e A. v. L e e u w e n, v ,a n d e
Buitenhavenweg1, viel gisterenmiddag om haii zes
spelende in de Lange Haven.
J. H. Eyckman, wonende Broers veld, begaf zich
in een roeiboot en slaagde erin den reeör zin
kc-nden knaap te redden.
Op aanwijzing van eenige pers one n
weroen gisterenavond om elf uur zeven opgescho
ten jongens gearresteerd, die baldadig het bloem
perk vernielden in het plantsoen aan liet sla-
tr.-is plein.
Hoogwater te Schiedam: Woensdag
2 Sept. 2.31 v.m., 3.6 n m.
Vergadering van den Raad der
gemeente Schiedam op Dinsdag 1 Sept.
1914, des namiddags 2 ure.
Voorzitterde Burgemeester, de heer M. L
Honnerlage Grete.
Tegenwoordig zijn 19 leden.
Afwezig zijn met kennisgeving wethouder Wes
tendorp, de heeren Houtman, Briel Sasse en de
Graafl.
Vastgesteld worden de notulen der vergadering
van 28 Juli en verdaagd die van 18 Augustus d.a.v.
Mededeelingen.
De voorzitter deelt mede, dat het volgende
telegram aan H. M. de Koningin is verzonden ter
gelegenheid van H. M. verjaardag
Het is ons een behoefte op dezen dag Uwe
Majesteit onze gelukwenschen aan te bieden en
in deze zorgvolle dagen getuigenis te geven van
onze trouw aan en vertrouwen op Uwe Majesteit
en Hare Regeering.
Hierop is het volgende schriftelijke antwoord
ontvangen
Hare Majesteit de Koningin, zeer gevoelig voor
de door U Weled. gestr. mede namens Schiedamsch
Burgerij aangeboden gelukwenschen, alsmede ver
zekering van Uw aller trouw, draagt mij op U
allen daarvoor Haren welgemeenden dank te be
tuigen.
De adj. van dienst bij H. M. de Koningin
Van Tuii.,
Voorts dat bij het College van B. en W is
ingekomen
Van Ged. Staten een schrijven, houdende ont-
vangstbencht van het in afschrift medegedeeld
raadsbesluit dd. 18 Aug. jl. tot wijziging van de
verordening op de tapperijen enz.
Kennisgeving.
Van B. en W.
Schrijven waarbij wordt aangeboden de begroo
ting der plaatselijke inkomsten en uitgaven voor
den dienst 1915. Deze zal den leden in druk wor-
den toegezonden en algemeen tegen betaling ver
krijgbaar worden gesteld.
Hierbij merkt de v o o r z i 11 e r op, dat deze
begrooting is berekend op den normalen toe
stand.
Een begrooting te maken gebaseerd op den
abnormalen toestand is niet mogelijk.
Wel weten we, dat de inkomsten veel minder
zullen zijn dan genoemd, het zal derhalve noodig
zijn de uitgaven eveneens zooveel mogelijk in te
krimpen. D J
Van S Anholt schrijven, houdende dankbetuiging
voor zijn benoeming tot leeraar in het Duitsch
aan het Gymnasium en de Hoogere Burgerschool.
Van G. Lindeijerschrijven houdende dankbe
tuiging voor zijn definitieve benoeming tot leeraar
u n oWuSk.Unde en rechtlÜ"'g teekenen aan de
n. B. School.
Van J. Schuurmans schrijven, houdende dank
betuiging voor zijne benoeming tot leeraar in de
Nederlandsche taal en correspondentie aan de
Gemeentelijke Handelscursus. Al deze schrijven
worden voor kennisgeving aangenomen.
Van G. Mebius schrijven dd. 27 Aug. jl., hou
dende mededeeling, dat hij niet in aanmerking
wenscht te komen voor een eventueele her- of
definitieve benoeming als leeraar in het lijnteeke-
nen en projectieleer aan de Burgeravondschool.
Hierop dient gelet bij de behandeling van het
punt der benoeming.
Van de afd. Schiedam van den Bond van Nederl.
Onderwijzers schrijven, houdende verzoek, maat
regelen te willen treffen dat voedsel, kleeding en
schoeisel worden verstrekt, hetzjj van gemeente
wege, hetzij door bemiddeling van particulieren
aan de schoolgaande kinderen, die zulks behoeven.
In handen van B. en W. om advies.
Van mr. Kavelaars schrijven, houdende eenige
amendementen op de voorgestelde wijziging der
verordenmg op het Grondbedrijf en op' het voor
stel betreffende het Werkloozenfonds.
Hierop zal gelet worden als wanneer de voor
stellen aan de orde komen.
B31 A"gUstus I9"' waarbii ien
i
