Dagblad mor Schiedam en Omstreken,
fifin b,;r f on vr m
EERSTE BLAD.
De Oorlog.
Gratis Ongevallenverzekering
De nieuwe Paus.
Onschuldig veroordeeld.
37ste Jaargang.
Zaterdag 5 September 1914
No. 11020
Officieel* berichten.
Kennisgeving.
FEUILLETON.
BureauBoterstraat 50, Telef, 85. Postbus 89.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 Cent.
Ad verten tien: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1— 0 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
w levenslange 000 verlies van
oyereenicoinstig op 4e polis yermelfle yoorwaarden. SÜÜU ftifaiidSit1 y O vo?
■^L2!!!!^!li-Z^r!1L_ge>yH'irbor^(l (loor de HolUmdflche Algémeene Verzekeringsbank
dood
I U U een duimI (J|| wijsvinger; 1 j |J
een duim
gevestigd te Schiedam.
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
Dit nummer
bladen en een
Zondagsblad.
bestaat uit twee
Geïllustreerd
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gezien het verzoek van de N. V. Maatschappij
„Hydroleo", om vergunning tot het uitbreiden
harer fabriek in het pand staande Buitenhavenweg
no. 50, kadaster Sectie L nos. 2156 en 2158,
door bijplaatsing van twee electromotoren van
5 P.K.
Overwegende dat het deskundig onderzoek met
betrekking tot die aanvraag nog niet geëindigd is;
Gelet op artikel 8 2e alma der Hinderwet
Besluiten:
de beslissing over genoemde aanvraag te verdagen.
Schiedam, 4 September 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretaris
V. SICKENGA.
«CHOUW
over de wateringen en lieinslooten in het
Oud- en Nieuw-West-Fiankeland.
WAARSCHUWING.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gezien art. 8 der verordening op het reinigen
en op de gevorderde breedte en diepte houden
van de wateringen en heinslooten in het Oud- en
Nieuw- West-Frankeland binnen genoemde ge
meente, (Gemeentebladen no. 6 van 1881, no. 11
van 1908 en no. 21 van 1910).
Brengen ter kennis van de eigenaars van de
landerijen, huizen en erven in genoemd Franke-
land, dat op Woensdag den 23sten September
'1914, des voormiddags ten negen ure, een
SCHOUW zal gedreven worden over bovenbedoelde
wateringen en heinslooten.
Wordende bij deze ieder, dien zulks mocht aan
gaan, gewaarschuwd, te zorgen, dat aan het bij
de bovenaangehaalde verordening voargeschrevene
alsdan behoorlijk voldaan zij.
En opdat niemand hiervan onwetendheid zoude
kunnen voorwenden, zal deze worden afgekondigd
waar het behoort.
Schiedam, den 5den September 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Buitenlandsch Nieuws.
Een bijzondere corresp. van »De Tijd" schrijft
het volgende:
De nieuwe Paus Giacomo della Chiesa is een
GROOTE BOEIENDE ROMAN.
Naar het Fransch.
96)
Jeroom, vroeg Joseph Muller, heeft hij al
gegeten
Neen hij is een oogenblik wakker geweest
hij heeft eenen teug wijn gedronken en is weer
in slaap gevallen.
Toen hij gegeten had en hij zich een weinig
hersteld had, gevoelde de korporaal de noodwen
digheid zijne geschiedenis te verhalen aan zyne
nieuwe vrienden.
Hij had echter nauwelijksch eenige woorden
gesproken toen Josiliet hem onderbrak
vWij raden alles, zeide hij. Vermoei u niet
met te spreken. Slaap liever. Om van hier naar
de grens te gaan, zult gij misschien nog den weg
laDgs de bosschen moeten nemen om niet her
kend te worden. Gij zult dus eene laatste poging
moeten beproeven. Tracht dus uwe krachten te
hernemen.
Het is waar, gij hebt gelijk, zeide de El-
zasser, terwijl hy zich naast Jeroom uitstrekte.
Genuees van geboorte en opvoeding. Toen ik on
langs het fraaie stadhuis te Genua bezocht, zag
ik daar in de eerezaal een witmarmeren buste
die ik als de beeltenis van Mgr. della Chiesa her
kende. Ik vroeg den stadhuisbode die mij als
gids vergezelde: »Hoe komt Mgr. della Chiesa
hier te staan t" De man antwoordde met ver
wondering en trotsche voldoening: »Weet u dan
niet dat Mgr. della Chiesa een echte Genuees is?
Hij is wel klein, maar hij behoort tot de groote
mannen, die onze stad zoo talrijk heeft voortge
bracht.
Inderdaad kende ik Mgr. della Chiesa als klein
en tenger van gestalte, maar tevens wist ik, dat
daarin huist een groote en machtige geest. Zoo
dikwij[s ik hem op Vaticaan heb ontmoet kwam
ik onder den indruk zijner donkere, als karbon
kels achter fijne brilleglazen flikkerende oogen,
die u zoo doordringend aanstaren, alsof het X-
stralen zijn. Algemeen werd te Romö, toen hij
nog onder-staatssecretaris was, zijn diplomatieke
bekwaamheid hoog geroemd. Eenparig heette Mgr-
della Chiesa de rechterhand van kardinaal Rami-
polla, zijn onmiddellijken chef, en na diens af
treden als staatssecretaris bleet hij onder de beste
werkkrachten der staatssecretarie gelden, met
wien zoowel leeken als geestelijken steeds zeer
gaarne te doen hadden. Want hij verstond
meesterlijk de kunst, om met even groote min
zaamheid als vaardigheid zaken af te doen.
In 1907 werd Mgr. della Chiesa bevorderd tot
aartsbisschop van Bologna. Reeds toen werd hem
door velen de kardinaalshoed toegedacht. Er kon
geen Consistorie meer in uitzicht worden gesteld
of onder de vermoedelijke candidaten voor het
purper stond Mgr. della Chiesa bovenaan, totdat
bij het laatste Consistorie van Mei j.l. hem in
werkelijkheid deze eer te beurt viel.
Zij was onbetwistbaar ruimschoots verdiend en
werd door de »communis opinio" warm toege
juicht te Rome. Want daar had Mgr. della Chiesa
veel trouwe vrienden en vereerders achtergelaten.
Niet alleen bij Kardinalen en hooge prelaten,
zooals bijv. kardinaal Rampolla, den z w ij g e r'
bij uitnemendheid, die echter aan Mgr. della
Chiesa gaarne zijn volle vertrouwen schonk niet
slechts bij tal van voorname leden van het pau
selijk Hof, met wie hij jarenlang als onder-staats
secretaris in geregelde betrekking stond. Doch ook
bij de dienstdoende geestelijkheid van Rome, die
voor de uitoefening der zielzorg steeds kon reke
nen op den wijzen raad en de krachtige hulp van
Mgr. della Chiesa. Viel er een nieuw werk van
godsvrucht of naastenliefde op te richteD, moest
een kwijnend liefdewerk worden ondersteund
diende ergens de katholiek-sociale actie bevorderd'
te wordeD, Mgr. della Chiesa bleef met zijn mo-
reelen en geldelijken steun nooit achter. Hij nam
gretig iedere gelegenheid te baat, om zijn bran
denden zielenijver metterdaad te toonen. Hoezeer
ook met ambtelijke bezigheden overladen, hij wilde
en kon altoos nog »payer de sa personne".
Als aartsbisschop van Bologna won de voor
beeldige herder spoedig alle harten. Enkele jaren
geleden hoorde men, dat de paarden van het
Gij zijt brave lieden. Het geluk heeft gewild dat
wij elkander hebben ontmoet.
Vervolgens viel hij in slaap.
Het iytuig rolde nog altijd door de sneeuw. De
nacht viel. Zelden ontmoette men iemand en
mets deed nieuwe gevaren voorzien alvorens de
grens te bereiken.
Josiliet dacht weer aan Maria en Siméonne.
.ou „zij dood ziJn' de arme kleine? vroeg
hij zich af. En indien zy nog leeft, wat zal er
tusschen haar en Jeroom gebeuren
XVII
Zij geraakten zonder moeilijkheden aan de grens
Jeroom was wakker geworden. Hij had Josiliet
herkend en bij het zien van dien man die voor
hem meer een vriend was dan een ondergeschikte
had hij eee vreugdekreet gelaten;
Gij hier, Josiliet, hier in Duitscbland 1
Ja, mijnheer Jeroom, zeide de brave j >ngen
die tranen van geluk in de oogen hnd.
Maar wat komt gij doen?
U zien, u redden.
Jeroom aanzag hem met verbazing.
Hoe wist gij dat ik te Mayenee was Men
heeft mij belet te schrijven en ik heb ik u geen
nieuws kunnen laten geworden gedurende onzen
doortocht van Sedan naar de grens.
Ik heb uwe voetstappen gevolgd van Sedan
tot Forbach. Gij ziet wel dat ik veel kans bad
u te Mayenee te vinden en ik had geenen tijd
te verliezen, ik moest haastig zijn...
aartsbisschoppelijk rijtuig op hol waren gegaan en
dat Monseigneur zelf lichamelijk letsel had ge
kregen. De geheele stad kwam in rep en roer.
Gelukkig bleek, dat Mgr. slechts een schamping
van weinig of geen beteekenis had ondergaan. Het
werd toen voor Bologna een ware vreugdedag.
Men jubelde als kinderen op een feestdag, voor
het behoud van den beminden Aartsbisschop, die
op het balkon van zijn paleis moest verschijnen,
om de geestdriftige ovaties der opgetogen menigte
in ontvangst te nemen.
Mgr. della Chiesa was te Bologna een krachtig
bevorderaar der kerkelijke tucht en der katholieke
pers. Voor de opleiding zijner seminaristen droeg
hij rusteloos zorg. De voormannen der katholiek-
sociale actie raadpleegden hem gaarne. Bij ieder
goed werk kon men zich bij voorbaat van zijn
vaderlijken steun en milde aanmoediging verze
kerd houden. Het katholieke dagblad »L'Avvre-
nire di Bologna", genoot zijn bijzondere en edel
moedige bescherming.
Hoezeer de nieuwe Paus aan zijn aartsbisdom
gehecht is, blijkt wel duidelijk uit den naam, dien
hij zich koosBenedictus XV. Want de
vorige Paus van dezen naamBenedictus XIV,
was kardinaal Lambertini óók aartsbisschop van
Bologna. Naar men weet, de grootste kenner van
het kerkelijk rechtte Bologna zoo populair en
bemind als niemand te voren, wiens voorafgaande
faam een wereldfaam nog werd overtroffen,
nadat hij den Stoel van. Petrus beklommen en
dien gedurende achttien gelukkige jaren (1740—
4758) bezetten mocht.
Dat ook aan paus Benedictus XV, door 's Hemels
goedheid, een niet minder langdurige en voor
spoedige regeering zij weggelegd
De Staatssecretaris van Z. H.
Kardinaal Domenico Ferrata is benoemd tot
staatssecretaris van Z. H. Benedictus XV.
Kardinaal Ferrata werd in 1847 te Gradoli ge
boren. Hij was auditeur van Mgr. Czali den nun
tius te Parijs en later nuntius ia België.
Na zijn terugkeer in Rome, werd hij tot secre
taris van de Congregatie van buitengewone ker
kelijke aangelegenheden benoemd, tot hij in 1891
als nuntius naar Parijs gezonden werd.
Den 22en Juni 1896 werd hij tot kardinaal
benoemd, met de titelkerk van de H. Prisca,
Kardinaal Ferrata behoorde tot de H. Congrega
ties van het concilie, der aflaten, der riten en van
de buitengewone kerkelijke aangelegenheden, ter
wijl hij tevens lid was van de pauselijke commissie
voor de vereeniging der afgescheiden kerken.
Na de hervorming der Romeinsche Congregaties
werd kardinaal Ferrata prefect van de Congregatie
der H. Sacramenten.
Van het oorlogsterrein is weinig nieuws.
Wij weten dat de Duitsche troepen steeds
dichter op Parijs aantrekken.
Reeds werden de Duitschers gezien op 30 Iv.M.
Waarom, Josiliet. spreek, men zou zeggen
dat gij mij iets verbergt
Ik?
Ja.
Maar neen...
Is er ginder een ongeluk gebeurt sedert ik
vertrokken ben Maria is zeker ziek... misschien
doodja dit is het waarschijnlijkgij durft het
niet zeggen... och, spreek toch, is zij dood?...
Och, spreek, wellicht zijn mijne afwezigheid en
mijne vlucht de schuld dat zij bezweken is.
Neen, mijuheer Jeroom, zij is niet dood, ten
minste...
Spreek voort I
Ten minste was zij niet dood toen ik ver
trokken ben... maar het is reeds lang geleden
dat ik Haut-Butté verlaten heb, en nu...
Nu?
Nu kan ik u niets verzekeren...
Mijn God! mijn God! zeide Jeroom terwijl
hij in tranen losbarstte en het hoofd in de handen
liet vallen.
Te midden zijner tranen en zenuwachtige ont
steltenis, mompelde hij
Ik ben de oorzaak harer dood... Mijn God 1
het is verschrikkelijk.
Christian en Joseph Muller waren diep ont
roerd.
Na eenige oogenblikken van indrukwekkende
stilte sprak Jeroom tot Josiliet
Verhaal mij eens wat er is voorgevallen.
Verzwijg mij niets...
van Parijs, onder het bereik van de forten. Er
'igt iets zeer geheimzinnigs in het manoeuvreeren
van de troepen der geallieerden.
Toen de Duitschers op Brussel aantrokken fluis
terde men geheimzinnig dat achter Brussel zou
den de Duitschers worden tegengehouden,
Overwinnend trokken de Duitschers verder en
braken door de eerste verdediginslinie en bevinden
zich nu reeds op 30 K.M. van Parijs.
De sperversterkingen bij Hirzon, Ayveiles, Condé,
La Fère en Laon zijn zonder strijd in de handen
der Duitschere gevallen en de oude kroningstad
Rheims is door de Duitschers bezet. Het prijs geven
van al deze stellingen doet een krijgslist vermoe
den, Zou eindelijk de groote verrassing komen
De meesterlijke zet, die de overheerschers zal
doen wijken
Wij weten het niet.
Wij wachten.
Betrouwbare berichten omtrent de verrichtingen
in Noord-Frankrijk hebben wij niet en beperken
heden het oorlogsnieuws tot eenige officieele bul
letins en proclamatie's.
De Russen hebben Lemberg bezet.
Wolff deelt daarentegen mee, dat de legers van
de generaals Dauhl en von Auffenberg de Russen
hebben teruggeslagen. Aan de Montenegrijnsche
grens hebben de Oostenrijkers ook een overwin
ning behaald.
In Oost-Pruisen schijnt de opmarsch der Russen
voorloopig gestuit. Het is echter te verwachten,
dat zij door hun aanzienlijke overmacht ten slotte
zullen slagen om verder in Oost-Pruisen door te
dringen. Het gerucht gaat, dat ook Turkije en
Griekenland aan den krijg zullen deelnemen, zoo
dat een uitbreiding van den wereldoorlog aan die
zijde aanstaande is.
T u r k ij eR u s 1 a n d.
Do Berlijnsche correspondent van het Persbu
reau Vazdias verneemt uit Ie meest vei trouw
bare bron:
De oorlogsverklaring tusschen Turkije en Rus
land eenerzijds, en Turkije en Griekenland ander
zijds is elk oogenblik te verwachten. Rusland
heeft reeds Bulgarije verklaard of het toe zou
sir.an dat Rusland troepen hij Varna zal landen.
Bulgarije verklaarde dat het een neutrale staat
was en geen schending' van haar neutraliteit zou
dulUen. Op de wedervraag of tegenover Rusland
geen uitzondering g'eyiaakt zou kunnen worden,
heeft de Bul gaar se he regeering rondweg elke
schending van haar neutraliteit afgewezen. Rus
land wilde voornamelijk Bulgarije doortrekken om
naar Aclrianopel en Constantinopel op te trek
ken. Tevens vernemen wij, dat Engeland reeds
de blokkade van de Syrische kust zou hebben
begonnen.
Van den Balkan.
Omtrent de gevechten op het oorlogsterrein op
den Balkan valt te melden, dat geueraal-majoor
Pongracz, die het bevel voert op de derde brigade
bergtroepen, welke reeds vroeger een moedigen
opmarsch hadden uitgevoerd in Montenegro, enkele
De boer zeide hem alsdan al wat hij wist.
Toen zijn verhaal ten einde was zuchtte hij
Mam'zelle Maria was zoo zwak toen ik ver
trokken ben, voegde hij er bij. De twee genees-
hèeren die haar kwamen verzorgen schudden het
hoofd toen zij weggingen. Dat was een slecht
teeken. Zij hebben overigens aan Madelor den
toestand zijner dochter niet verborgen.
Madelor! Deze naam, welken Josiliet tot hiertoe
met opzet niet had uitgesproken, had Jeroom ge
weldig ontroerd.
Hij sprong op van aandoening. Zijn gelaat werd
bleek. Hij wreef met de hand over zijn voorhoofd
alsof hij pijnlijke herinneringen uit zijnen geest
had willen verbannen.
Joillet begreep hem
Zoudt gij aarzelen om terug nsar het dorp
te keeren, mijnheer Jeroom vroeg hij op ver
wijtenden toon.
Jeroom onderbrak hem met een gebaar
Neen, zeide hij. Dit gedacht mag ik niet
in mijnen geest laten komen. Ik hoop dat God
zoo onbarmhartig niet zal geweest zijn Maria te
doen wegrukken en het oogenblik dat ik van
haar verwijderd ben. Ik hoop dat ik haar levend
zal wedervinden... Ik zal haar zien... haar spreken
ik moet haar zien en haar spreken. Maar
daarna, wat zal ik doen? Denk aan'mijne moeder
goede Josiliet. Meent gij dat ik haar vergeten
heb? 6
i (YLorM veruolgfil.
