Verspreide berichten.
Binnenland.
I
In Argonne zijn de Duitschers teruggeweken
naar het Noorden, tot voorbij het bosch van Bel-
noue en Triancourt (dtis in de richting van Ver
dun).
Op onzen rechtervleugel is de Duitsche terug
trekkende beweging algemeen van Nancy tot de
Vogezen. Aan het einde van den dag van gisteren
was het Fransche grondgebied naar die kant door
den vijand volkomen ontruimd.
In Lotharingen trekken de Duitschers eveneens
terug.
Reuter seint uit Londen (14 September):
Gisteren heeft de vijand ons den geheelen dag
den overtocht over de Aisne betwist. Toch zijn
wij er, bij zonsondergang, ondanks den moeilijken
overtocht in 't gezichts van de aanzienlijke troe
penmacht des vijands, met onzen rechtervleugel
in geslaagd over de rivier te komen. De linker
vleugel der Fransche troepen wist een dergelijke
beweging uit te voeren.
Wij hebben weder een groot aantal krijgsge
vangenen gemaakt.
Door den Franschen generalen stal wordt mee
gedeeld dat het leger van den Duitschen Kroon
prins teruggeslagen is en genoodzaakt zijn hoofd
kwartier te verleggen van Saint Ménehould (ten
W. van Verdun) naar Mont Faucon (in 't Noorden
van het Argonnerwoud, ten W. van Verdun).
De zegen met het Allerheiligste besloot de
plechtigheid, die een voor Frankrijk historischen
dag heeft gekarakteriseerd
FRANKRIJK.
Het Fransche gezantschap te 'scGravenhage ent-
ving het volgende telegram:
Bordeaux, 13 September, 7 u. 40.
Generaal Jofxfe bericht aan de Regeering der
Republiek, dat de overwinning der verbanden
legers steeds volmaakter en schitterender blijkt
te zijn. De in vallen aftocht zijnde vijand gaat
voort talrijke gevangenen, zijn gewonden en een
groote hoeveelheid artillerie-materieel, transpor
ren en lastgoederen achter te laten.
Op den linkervleugel zijn te verbonden troe
pen de Aisne stroomafwaarts van Soissons over
getrokken. Valenciennes en Amiens zijn reeds door
den vijand ontruimd.
In het centrum staan onze legers ten Noorden
var de Mame in de Argonne. De vijana heeft
Bevigny ontruimd en houdt nog stanu te Lai-
mont. i
Jn het oosten hebben wij St. Dié, Raon, lEtape,
Baccarat en Lunéville bezet.
Op deze wijze ondernemen de verbonden le
gers, na hun heldhaftig optreden tijdens de vree-
te liike worsteling die van 5 tot 12 September
geduurd heeft, in de meest volmaakte orde eene
vervolging, die, door hare uitgebreidheid on kracht,
zpnder wedergade is in de militaire geschiede
nis.
(w.g.) DELCASSE,
Minister van Buitenl. Zaken.
De overwinning
gevierd in de Notre Dame.
De Parijsche corresp. van de »Tijd" schrijft:
Parijs herademt, nu de Duitschers onbetwist
baar zijn teruggeslagen, maar de volksvreugde uit
zich met op uitbundige wijze. Men draagt de
nationale kleuren, men uit zijn blijdschap op
straat, maar tot buitensporige chauvinistische
tooneelen kwam het niet, daar ieder voelt, dat
met het terugwerpen der Duitschers, hoe schitte
rend het wapenfeit ook zij, de oorlog nog niet
gewonnen is. En de binnenkomende gewonden,
die tegelijk met transporten krijgsbuit aankomen^
houden de vaderlandlievende stemming ernstig.
De meest treffende viering van de Fransche
overwinning heeft in de Notre Dame plaats gehad,
waar een leeds eerder aangekondigde, door kar
dinaal Amette uitgeschreven namiddagoefening,
die oorspronkelijk een smeekbede bedoelde te zijn
voor het bedreigde Parijs, een godsdienstige be
tooging van dankbare vaderlandsliefde werd.
Onmogelijk is deze grootsche plechtigheid te
beschrijven, welke bet karakter van een gemeen
telijke, ja, van een nationalistische betoogiDg
aannam.
iNiet alleen katholieken vulden de vijf beuken
der uiue.ieikeik van Frankrijk, maar ook onver
schillige, ja, aau-elencale elementen der hoofd
stad. waaronder verscheiden officieele personen
weiden opgemerkt en ook het gebeele plein voor
de Notie Dame en de omgelegen straten bij de
Seine stonden vol met een eerbiedige menigte.
Nadat het Allerheiligste was uitgesteld, trok
een processie, waaraan ook de katholieke leden
van den Parijschen gemeenteraad en afgevaardig
den met brandende flambouwen deelnamen, onder
liturgische boetgezangen voorbij den krans der 23
kapellen met da heilige relieken van de Doornen
kroon en partikelen van het H. Kruis. Z. Em.
kardinaal Amette was omstuwd door het kapittel,
d- geero-lykheid van Parijs en gevolgd door alle
broederschappen en godsdienstige vereenigingen.
Binue het hekwerk, dal langs het plein en de
v - de kerk omsluit, deed de processie den
rondgang, die door de menigte Duiten met ontbloot
hoofd weid gevolgd.
Ieder was vervuld van den ernst des oogenbliks,
en de gevoelens van dank voor de pas behaalde
overwinning der Fransche wapenen waren ver
mengd met de smeekingen, dat God ook verder
erbarmen zou toonen met zyn biddend en boetend
volk. Kardinaal Amette was zeer aangedaan, toen
hÜ groot ornaat het woord nam, om de menigte
op het Parvis aan te sporen tot vertrouwen op
God en om den hemel geweld te blijven aandoen.
Dat Frankrijk zou acht geven op het vermaan der
Kerk, was een zekere waarborg, dat het land niet
ten onder zou gaan
Duizenden Parijzenaats hebben hun Zondag be
sleed aan een bezoek van de slagvelden in het
Marnedal. Tegen den avond waren de stralen
van Parijs vol dagjesmenschen, die ooclogstro-
peeën meebrachten, als Duitsche helmen, stukken
van granaten en allerlei wapens. De slagvelden,
bezaaid met lijken en gesprongen granaten, leve
ren een vreese 1 ijken aanblik op. Langs de wegen
dwaalden uitgehongerde Duitschers, oie in een
ellendigen toestand van vervuiling, met gescheurde
fcleeren en laarzen waar hun teenen uitstaken,
gevangen genomen werden. Een Engelsch soldaat
k wam fier te Meaux binnen, vijf Lu iter he solda
ten geleidend. De Duitschers hebben op hun terug
tocht alles wat onder hun bereik kwam, stuk
geslagen, kelders geplunderd. De Duitsche kam
pementen lagen nog vol met half Ieege cham
pagne- en absinthflessohen, bewijzende Lee plot
seling hun terugtocht heeft plaats gehad. De
Fransche soldaten zijn uit over de superioriteit
van hun artillerie en zeggen, dat de Duitsche
g naten betrekkelijk weinig schade aanrichten.
Gewonde Duitsche soldaten, die naar Parijs ver-
v oerd werden, hadden in hun ransels vijftig gesto
len beurzen en andere buit, waaronder een pa ar ie a
halssnoer.
rugtocht voor de Duitschers verhinderend en het
aanrukken van Duitsche versterkingen belemme
rend.
BELGIë.
Te Termonde.
De oorlogscorrespondent van het Persbureau
Vas Dias te Gent schrijft d.d. 10 September:
Ik ben heden zeer vroeg naar Termonde op
weg gegaan. Per spoor kan men dat niet meer
doen, daarom gebruikte ik een bycyclette. Toen
ik Meile, Wetteren en andere kleine plaatsjes
doorsnelde, kon ik de sporen die de Duitschers
daar achterlieten zien en ruiken 't Was treurig.
Ruines en lijken, rookende puinhoopen en ver
woestingen. Toen ik Termonde bereikte, stond
de zon reeds hoog aan den hemel en groot was
het contrast van de mooie blauwe lucht en zwart
geblakerde, bruingele huizen, en muren met gaten
doorzeefd en afgebroken in de meest grillige vor
men. Wat er nog van gevels overeind staat doet
zien, dat de deuren en luiken weerstand boden
aan de bijlslagen, waarmede zij bewerkt zyn. Een
bankgebouwtje van de Fransche bank is verbrand
en de Duitschers wilden de kelders door spring
middelen openen, maar dit schijnt niet gelukt te
zijn. Het nieuwe gebouw van de épiscopale
school, het hospitaal, het weeshuis, het klooster
zijn in brand gestoken en tal van ruïnes gemaakt.
Het stadhuis, de rechtbank en de St. Gilliskerk
dragen de kenteekenen van het zware bombarde
ment. Eenige huizen zijn opzettelijk gespaard,
dank zij de opschriften door Duitschers daarop
geplaatst. Een daarvan luidde: »Diese Leute
wollen Deutsch werden."
Eenige vrouwen en haveloos uitziende mannen
dwalen langs de muren. Wanneer men hen aan
spreekt is het treurig refrein der antwoorden die
men ontvangt: Waarom, waarom moest men ons
zoo gruwelijk behandelen P
Wij hier, in Termonde, hadden nooit iets met
de Duitschers uit te staan wij wisten niets van
de aanleiding van dezen oorlog. De meesten hier
weten zelfs niet waar Berlyn of Servië liggen 1
enz. Hoofdzakelijk is 't het systematisch brand
stichten en verwoesten, meer nog dan het bom
bardement, dat hier de bevolking zoo diep heeft
getroffen en bij allen die ik sprak, ontwikkelden
en minder ontwikkelden, zyn de schrik die dat
heeft veroorzaakt en het leed dat geleden wordt,
minstens even groot als de verontwaardiging en
verbazing over deze volkomen onverdiende, on-
menschelijke behandeling der Duitschers.
De laatste gevechten uit België.
Men seint ons nog uit Antwerpen
Omtrent de laatste gevechten tusschen Aer-
schoit en Leuven wordt nog vermeld, dat tijdens
den slag eenige manschappen en een sergeant
van de Belgische telegraaf afdeeling er m slaagden
eenige telegraafdraden te verbinden met de Duit
sche telegraafdraden naar het algemeene staf-
kwartier. Zoo werd van -.Leuven naar Brussel
geseind: „Wij zyn overrompeld, zendt spoedig
hulp".
Het stalkwartier te Brussel seinde terug: „Vraag
hulp te Sichem en Scherpenheuvel. Geen geschut
meer".
Uil Vilvoorde wem ook aan den Duitschen
bevelhebber getelegrafeerd: „Geen geschut meer,
"behalve twee batteryen, die ik U zend".
De Duitschers werden uit hun stellingen ver
dreven, waarop Aerschot door de Belgische troe
pen werd bezet. Zaterdagmorgen half vier wer
den de Duitschers, die zoo goed mogelijk hun
v ei dedigingslijn opnieuw hadden geformeerd, we
derom aangetast en dank zij het elan wan-mede
de Belgen streden, opnieuw teruggeworpen.
In den slag tusschen Mechelen en Leuven ston
den belangrijke strijdkrachten tegenover elkaar.
Niettemin werden de Duitschers steeds achteruit'
geJrongen. Aan den linkervleugel was de strijd
het hevigst. De Duitschers hadden cememzakken
ir. hun stellingen aangebracht, doch tegen het
zware Belgische geschut was deze stelling niet
bestand. r
Duitsche verstexkingBstrijdkrachten rukten op
tan Hasselt en Luik. Belgische patrouilles gin
gen hen tegemoet en vernietigden tusschen Tie
ner. en Hasselt alle bruggen, /opdoende den te-
Over het optreden der Belgische troepen wordt
officieel gemeld
Na een hevig gevecht van vier dagen hebben
onze troepen, die de stelling van Antwerpen ver
lieten om de Duitsche strijdkrachten in den drie
hoek Brussel—Leuven-Mechelen aan te vallen,
zich terugbegeven onder de bescherming der
eerste fortenlinie.
Deze uitval, die eerst slechts een operatie scheen
tegen de verkenningtroepen, welke de vijand achter
liet, heeft groote afmeetingen aangeno-
nomen. Het defensief van den tegenstander was
zeer krachtig, wegens, de ligging van de streek
en de werken, die sedert de laatste twee weken
uitgevoerd waren.
De noodzakelijkheid, om tot eiken prijs deze
stelling te behouden, dwong de Duitschers om al
hun kraehten, waarover zij nog in het land be
schikken konden in te spannen. Zoo kwam het
derde Duitsche corps, dat reeds den weg van Ni-
nove naar Neder-Braeckel ingeslagen had in aller
ijl terug, om den aanval onzer troepen te weer
staan. Het negende Duitsche corps dat reeds op
weg was van Oudenaarde naar Ruyen, werd even
eens op het slagveld teruggeroepen. Bovendien
namen atdeelingen landweer en landstorm, die
het zuiden van Brussel bezetten, alsmede 15.000
mariniers, die eenige dagen geleden te Brussel
waren gekomen, aan de actie deel.
Het bereikte resultaat heeft, met het oog op
de operaties geleid door de Fransche en Engelsche
generale staven, een groote beteekenis, daar ten
gevolge van onze tusschenkomst twee legerkorp
sen in de onmogelijkheid verkeerden om aan de
terugtrekkende Duitsche legere in het.Noorden van
Frankryk te hulp te kamen.
Wegens deze concentratie van alle in het land
beschikbare Duitsche strijdkrachten vond ons
leger zich tegen het einde van den vierden dag
tegenover een vijand, die de meerdere in getal
sterkte was. Heden volbrachten onze troepen den
terugtocht naar Antwerpen.
Ons veldleger biijft echter voor den vijand een
voortdurende bedreiging, die hem zal noodzaken
belankrijke strijdkrachten onbeweegiyk te maken
waaraan hij toch m Frankrijk de grootste be
hoefte heeft.
De verliezen gedurende de vier dagen waren
aanzienlijk en toonen de hevigheid van den strijd.
Het schieten der Duitschers bleek zeer inferieur
aan het onze. Bij onze gewonden zijn de kwet
suren over het algemeen weinig ernstig. Het
zelfde geldt met van de gewonden aan Duitsche
zyde, want onze, met groote juistneid genente
schoten waren zeer moorddadig.
Dat het Oostenrijksch offensief verflauwde, is
niet te verwonderen, als men hoort, dat de vijand
350.000 man meer troepen op het slagveld bijeen
gebracht had.
De Oostenrijkers vochten met ontembaren moed
waaruit de reusachtige verliezen verklaard wor
den. Doch als zij vandaag den vijand uit zijn
stelling wierpen, was hij den volgenden dag met
verdubbeld aantal weder op post. Menig regiment
verloor alle officieren.
Toen nu intusschen in de streek van Lemberg
de legers van Auftenberg en Dankl plotseling door
verbluffend groote Russische troepenmassa's, die
zich als een wig tusschen hen inschoven, aange
vallen werden en deze terug moesten, bleef ook
voor de andere Oostenrijksche troepen, die reeds
in zeer bloedige en hardnekkige gevechten byna
20 K.M. terrein gewonnen hadden, niets over dan
zich bij de achterwaartsthe beweging aan te
sluiten en de reeds gemelde sterke stellingen in
te nemen. Wat ons met alles verzoenen moet, is
het feit, dat het met de Russische troepen, trots
hun reusachtige overmacht, veel erger gesteld is
dan met de Oostenrijksche.
Volgens de verklaringen van gevangenen lijden
zij den grootsten noodbijzonder slecht vergaat
het hun gewonden, daar de gezondheidsdienst zeer
slecnt is vooroeretd.
Over de inname van Maubeuge wordt uit het
hoofdkwartier nog gemeld:
Voor de eerste maal in dezen veldtocht gold
het een Fransche vesting in Ie nemen, die van
ter vooruitgeschoven forten en tusschen werken
voorzien was en waarop de Vijand groote ver
wachtingen gebouwd had. Deze tusscLenworken
bestaan uit versterkte loopgraven, talrijke diep
in den grond aangebrachte batteryen en boven ai
nil sterke artillerie.
Zes forten en zeven tusschenwerken moester
veroverd worden. Verdun en Antwerpen zijn op
dezelfde wyze versterkt.
De val van Meubeuge levert net bewijs, dat
ook de tusschenstellingen, waarvan de Franschen
zooveel verwachtten, aan de vernietigende uit-
weiking van pos zwaar geschut op den duur
geen weerstand kunnen bieden.
Onder de gevangenen bevonden zich, tot groot
leedwezen van onze troepen, slechts 120 afge
dwaalde Engelschen, jongelui van 18 tot 20
ja ai
Uil Pforzheim wordt gemeld, dat de gewonde
I ranschen, die in het veldhospitaal ondergebracht
zijn, de behoefte gevoelden om de directie bun
dank te betuigen voor de wijze, waarop zij be
handeld worden. In een bedankbrief van hen
heet het: Een kameraad, die ondanks de ons
ien deel gevallen zorgvuldige verpleging op ster
ven ligt, verlangt dat zijn laatste woord een
woord van dank is en een huldebetuiging aan
he. Duitsche volk voor zijn edelmoedigheid en
voor de wijze, w;aarop ook vreemde gewonden
verpleegd worden.
Kruiser getorpedeerd.
De vertegenwoordiger van den chef van den
marinestaf, Behndke, maakt bekend, dat de kleine
kruiser „Hela" gisterenmorgen aoor een vijan
delijke duikboot is getorpedeerd en dientengevolge
gezonken is.
Bijna de gehoele bemanning is gered.
De slag bij Lemberg is geëindigd. Uit Weenen
werdt geseind:
Be Oostenrijksche troepen worden nu op het
geheele front teruggetrokken en verzameld ïn -een
stelling die gunstige voorwaarden hieat. Hel
plan om door een snellen en koenen aanval het
Russische leger te vernietigen, is niet wegens
gebrekkige leiding of minder waardigheid der Oos
tenrijksche troepen mislukt, integendeel de lei
ding en de troepen hebben bet novenmensche-
bjke gedaan, maar hun heldhaftigheid heert het
legen de reusachtige overmacht van uen vijand
moeten, afleggen. De Russen beschikten over ver-
cheidene divisies meer dan de Oostenrijkers en
waren veel eerder met de mobilisatie begonnen.
Bovendien stond de hoofdmacht der Russen te
gen de Oostenrijkers.
Wanneer men dat bedenkt, kan men eerst waar-
deernen wat de Oostenrijkers hebben volbracht.
In gevechten die bijna drie weken hebben ge
duurd, hebben zij niet alleen overal stand ge
houden tegen den vijand, maar bijna 60,000 ge
vangenen gemaakt en ongeveer 300 kanonnen
vermeesterd. Al deze successen, hoe groot ook,
hebben niet tot het gewenschle resultaat kun
nen leiden, omdat de Russen elke verslagen di-
vrsie dadelijk door een andere konden vervan
gen. Het 0. H. leger is niet verslagen, doch
strategische overwegingen eischen concentratie der
troepen in een stelling, waartegen de overmacht
der: Kussen, naar men hoopt, het hoofd zal stoo-
ten_
D e R u s s i s c h e oi v e r w i n n i n g
berichten
De Russische Generale Staf beeft een uitvoerig
bericht over de gevechten in Galicië verspreid,
waarin van voortdurende zegepralen over de Oos
tenrijk Jiongaarsche en Duitsche legers melding
wordt gemaakt. De berichten van i.e Oostenrijk-
iIo.ng,aarsche Generale staf zijn voldoende om
deze tegen te spreken, trouwens in de Russische
berichten worden do overwinningen van de le
gers van Auftenberg en Diankl toegegeven, hoe
wel de Russen zeggen, dat de gevechten van
deze legers slechts, als schermutselingen moeten
worden beschouwd. Het feit, dat bij dit gevecht
20.000 man werden gevangen genomen en twee
honderd kanonnen buit gemaakt is genoeg om
..an te tonnen dat het geen schermutselingen
doch gevechten zijn geweest.
ENGELAND.
Vanwege het Engelsche Ministerie van Buiten,
landsche Zaken wordt het volgende medegedeeld:
De geschiedenis van een revolutie in Indisj
die door Duitsche legaties in bepaalde hoofdste
den in de wereld is gekomen, is geheel verz.on-
nen. De stemming in Indië is reeds beschreven
in een mededeelt ng aan de pers op 10 September.
Wij ontvangen dagelijks nog meer bewijzen van
de tipuvv der vorsten, openbare lichamen en vol
ken van Indië. i
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Uit het Oostenrijksch Hoofdperskwartier wordt
aan de >Lokal Anzeiger" geseind
Hoewel de operaties op het Galicisch oorlogs-
tooneel met groote verliezen aan beide zjjden
eindigden, is de toestand der Oostenrijkers toch
voor de toekomst recht veelbelovend. Het leger
bestuur koos het juiste oogenblik, toen zij, na het
succes van Grodeck, de verwarring der Russen
gebruikend, op de zoo uitstekend mogelyk voor
bereide, schier onneembare linie terugtrok, waar
het leger weer kalm op zijn verhaal komen en
versterkingen afwachten kan, om het offensief
met nieuwe kracht te hervatten.
Het totale aantal krijgsgevangenen Franschen,
Russen, Belgen en Engelschen, in Duitschlaad,
inclusief de transporten, die van de grenzen pn
dei weg zijn, bedraagt ruim 300.000.
De overleden Prins Ernst van Saksen—
Meiningen stelde zwaar gewond -aan een ver-
plegei een geschrift ter hand, waarin ue wensch
weidt geuit om niet in het familiegraf, doch wel
gemeenschappelijk met de andere kameraden te
wiordan begraven. Het slot van den brief luidt:
„Groet mijn Keizer namens mij".
De door een granaat gewonde Prins Joachim
telegrafeerde aan de Grqoithertogin-weduwe van
Baden, dat hij er trotsch op is om in dienst
van het beminde vaderland gewond te zijn en dai
deze^ dag: de schoonste zijns levens was.
Opening der Staten-Generaal.
Men seint ons uit Den Haag
Te J12„Ure be8aven de leden der Kamers zich
naar de Ridderzaal op het Binnenhof om daar als
DLilibUtUjAND.
1
