Binnenland.
Verspreide berichten.
St&ten-GeneraaL
kampt (de Niemen-armee) leed gelijke nederlagen
Zuidelijk van Insterburg en wat er nog overbleef
kon zich alleen door een snelle vlucht over de
Niemen achter de vestingen Olita en Komno
redden. Volgens een voorloopige schatting zijn
alleen bij Tannenberg en in de Masurische moe
rassen 150.0110 Russen omgekomen. Tot gisteren
zijn in Duitsche kampen ondergebracht260.000
gevangenen, waaronder 5000 officieren. Het ge-
heele aantal gevangenen is veel meer dan 300.000
waarvan meer dan de helft Russen. Meer dan
2000 kanonnen van elke soort zijn veroverd.
Een ander bericht luidt:
Omtrent de Duitsche krijgsverrichtingen op het
Wies tel ijk -opriogsterrein wordt het volgende me
degedeeld: Op 16 Sept. trachtten de Franscnen,
niettegenstaande de sterke regens eenige kleine
aanvallen uit te voeren, doch deze hadaen geen
su:ces. Daarentegen slaagde de Duitsche cava.-
ic-iie ei op den uitersten rechtervleugel in, om,
dopr een onvermoeid sterk opdringen een wagen-
pa: a en munitie-cplonnes van de legers oer hond-
genooten af te snijden en mede Ie nemen. Op
her centrum van het slagfront, dat seaert eenige
dagen aan de Duitsche zijde metterdaad vers te rat
is, wordt de strijd met afwisselend geluk ge-
wrd. Bij Verdun zijn verscheidene huiterdorten
vrijwel geheel in puin geschoten, en kunnen de
capitulaties eik -oogenblik worden verwacht. Het
sleente weder belemmert zeer ae ontwikkeling
dej Duitsche aanvallen. De Duitsche troepen te-
v .'.tulen zich in weerwil van het regenachtig we
der in uitmuntende conditie. De Fransche troe
pen hebben gropte verliezen aan zieken. Op 16
September hebben verscheidene Duitsche vliege
niers boven Parijs gekruist, en hebben zij hom
men geworpen, die groote schade aanrichtten.
Hoewel met Fransche mitrailleurs op hen gescho
len werd, zijn zij ongedeerd kunnen ontkomen.
D-' dapperheid der Duitsche vliegeniers maakt,
ro vens een Parijschen brief aan le „Gazette
•:e Lausannegrpoten indruk op le bevolking
•le: Iransche hoofdstad, en riep panieacn in het
kven. vooral op de stations.
De beslissing' van den geweldigen slag aan
de Marne wordt op een der eerstvolgende da
gen verwacht. De positie der Duitsche troepen,
•>p gisteren, was goedheden is zij! nog aanmer
kelijk beter. Geen enkele stelling is ontruimd,
wel echter is de vijand uit eenige goede stel-
.igen verdreven.
Dit Duitsche bron wordt gemeld:
De Fransche troepen strijden met aanwending
van hun laatste krachten. Er is daarom seaert
rn ren weinig verandering gekomen in uo stel
ling der legers. De Franschen deden vip enkele
plaatsen van het slagveld in den nacht van den
löen op den 16en, en in den ioop van den
16vn September herhaaldelijk vertwijfelende aan
vallen. Zulke aanvallen werden atgewezen, ter
wijl er Duitsche aanvallen met succes hebben
plaats gehad.
Zooals reeds vroeger gemeld, was ds storm
achtige opmarsch van den rechtervleugel van het.
Duitsche westerleger, waarvan de voorhoede zich
leeds bevond onder het bereik van de forten
van Parijs, door de geweldige overmacht vau
dv vijand, tijdelijk tot staan gekomen. Nadat
een met groote kracht ondernomen Fransche po
ging om door te breken, schipbreuk had ge-
loden, nemen thans ook de over Verdun voor
uit.'rikkende gedeelten van het Duitsche centrum
aan den slag' deel, die reeds verscheiden dagen
aan den gang is, en waarvan het front een
linie heeft van meer dan 100 K.M. Gedeeltelijke
'ucc: .-sen van de Duitsche wapenen worden reeds
gemeld.
Wij vernemen nog uit Duitsche bron over den
slag aan de Marne
Het slagfront aan de Marne, ten Oosten van
Parijs tot aan de Vogezen is heden 210 K.M. lang.
Elk legerkorps heeft een slagfront van 40 K.M.
Heden heeft een heftig ingrijpen door het cen
trum plaats gehad, waardoor de verbinding met
het leger van den Kroonprins is hersteld gewor
den. De Fran.-chen zijn nergens vooruitgekomen.
Dwit.sche stellingen zijn niet genomen geworden.
De Duitsche troepen hebben gedeeltelijke reeds
werkelijke' successen behaald. De in aantal over
wegende Fransche troepen hebben de Duitsche
rechtervleugel niet tot wijken kunnen brengen
Thans is het concentrisch optrekken van alle
Duitche legerkorpsen verzekerd. De vooruit
zichten zijo voor Duitschers bijzonder gunstig,
daar de Fransche troepen zware verliezen hebben
geleden. De afloop van den slag kan eerst over
eenige dagen worden vastgesteld.
D e Duitsche v 1 o o t.
le marine-medewerker van de „Times" is van
meening, dat in Duitschland op het oogenblik
hard wordt gewerkt aan een versterking van de
vleet. Drie nieuwe dreadnoughts zuilen nu wel
aar. de Duitsche vloot toegevoegd zijn. Het
zijn de „Kónig", „Markgraf" en de „Grosser Kur-
für.-T'. Zij zijn alle in den laop van 1913 van
■stapel geloopen en zijn onderscheidenlijk té Wil
helm r haven, Bremen (Wezerwerf) en ie Hamburg
l ulean) in gereedheid gebracht. De voornaamste
wapening bestaat uit 10 kanonnen van 30.5 c M.
Het v eigende linieschip van die klasse, dat 21
Februari 11. van stapel is geloopen, heet „Kron-
pmz" en zou komende jaar zomer ie. dienst
gesteld worden. Met hard werken zal het mis
schien mogelijk zijn den bouwtijd met drie of
vier maanden te bekorten. Wat nieuwe linie-
liiuisers betreft zal de „Derfflingetdie Juli
1913 van stapel was geleopen, nu wel in dienst
gesteld zijn. De waterverplaatsing is niet bekend,
de zware artillerie bestaat uit 8 kanonnen van
30.5 c M. De „Lütz.ow", die tot dezelfde klasse
behoort, zal wel voor het einde van liet jaar
gereed komen. Maar daar deze kruiser te Dant-
zig gebouwd wordt, bestaat -de mogelijkheid dat
de Bussen door in Oost-Pruisen op te rukken,
de heepsbouwwerf da,ar in hun macht krijgen
evenals die te Elfoing. Verder zou Duitschland
nóg beslag kunnen leggen op den Grieaschen
linie-kruiser „Salamis", die in Januari 1913 dooi
de Vulcanwerf te Hamburg op stapel is gezet.
Zes nieuwe lichte kruisers zijn in October en
April 11. van stapel geloopen en kunnen tegen
bet eind van het jaar in dienst gesteld woe
len.
De grootste krachtsinspanning zal Duitschland
echie: doen om het aantal torpedo-via. tuigen,
zoowel torpedo-jagers als duiktooten, uit te brei
den. Toen de oorlog uitbrak, waren er van elke
sco'.i een twintig onderhanden, waarvan er nu
.vel een heel aantal af zullen zijn. Daar de Duit-
coneu, -ook voor vreemde regeeringen die vaar
tuigen bouwen, zullen zij ongetwijfeld hun bouw
capaciteit voor die soort vah bodem., kunnen
verdriet- of vervierdubbelen.
De luchtvloot.
De in dienst van het Duitsche leger te werk
gestelde luchtschepen hebben de groote verwach
tingen, die men op hen bouwden, tot dusver
geheel vervuld. De overmijdelijke beschadigingen,
die sommigen dezer luchtschepen op hun gevaar
volle en verre tochten bekwamen, hebben in geen
enkel geval tot het verlies van het schip geleid
terwijl ook geen enkel luchtschip in vijandelijke
handen gevallen is.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Het »Beri. Tageblatt" meldt over den tweeden
slag bij Lemberg
Nadat de Oostenrijksch-Hongaarsche hoofdarmee
en de beide zij-groepen Aufïenberg en Daakl.
hun losmaking van den vijand gelukkig volbracht
hadden, marcheerden zij in volkomen orde, met
medevoering van 10.000 gevangenen en 80 vero
verde kanonnen, af. Zij betrokken reeds de nieuwe
strategisch gekozen stellingen, om zich voor een
nieuwen slag gereed te maken. De zeer getei
sterde en op eenige plaatsen verslagen vijand was
niet in steat, de aftrekkenden noemenswaard te
verontrusten. De Oostenrijksch-Hongaarsche troe
pen namen het bewustzijn van een betrekkelijk
succes mee, wat een belangrijk factor voor de
latere beslissing beteekent.
De troepen zijn, trots, de enorme inspanning
en verliezen van drie weken strijd en trots de
onverwachte, oogenblikkelijke keer van zaken, vol
goeden moed en zij zien met ongeduldig vertrou
wen in de toekomst.
Het mooie, warme zomerweer werd afgewisseld
door koude herfstregen, zoodat de rust aan de
dappere troepen dubbel goed zal doen,
De oud-minister van Oorlog Freiherr Von
Schoenach schrijft over den huidigen toestand in
Gahcië.
Wij moeten in Galicië met een bijna dubbele
overmacht strijden en toch zijn wijniet geslagen.Wij
konden ons uit eigen beweging terugtrekken en
een gunstige gelegenheid voor nieuwen strijd af
wachten.
De getalsovermacht kunnen wij moeilijk ver
helpen, maar onze strijdmoed is uitstekend, ter
wijl die van den vijand verminderde. Dit is een
vergoedinging in de strijdkansen, welke wij niet
strijders met voldoening begroeten en deze vol
doening moet blijken door een ongeschokt ver
trouwen in de toekomst. In dien geest te denken
en te spreken is patriottische plicht.
verjaagd en dat zij ook kinderen de handen hebben
afgehakt.
Het „Handelsblad" verneemt uit betrouw
bare bron, dat sedert kort de westelijke Euitschc
plaatsen Keulen, Busseldorf, Wezel en Duisburg
in staat van verdediging worden gébracht.
De militaire deskundige van de „Daily Te
legraph heeft reeds eenige gegevens kunnen
verzamelen over de verliescijfers aan Duitsche
zijde, gedurende den slag aan de Marne. Hij
noemt lret getal van 10.000 dooden in de laat
ste week, waarbij gevoegd zijn de verliezen bij
Nancv en in de Vogezen.
V,eigens hem en anderen moet het totaal ver,
lies aan Duitsche zijde reeds meer dan 30.000
man bedragen.
Léo-n Bruyninckx, afgevaardigde van Den-
nermendé en burgemeester van die plaats, be
vindt zich, naar thans bekend wordt, in veilig
heid te Selzaete maar moet het hed houden.
Pas toen de vijandelijke projectielen op de
Grande Place" neersloegen vertrok' hij met nog
eenige overgeblevenen, evenals een kapitein die
hef zinkende schip verlaat. Sedert veertien da
gen had hij toen bijna bovenmenschelijken ar
beid verricht. Dag en nacht was hij op de been
geweest. Waar anders Denöermonde slechts 12000
zielen telde, waren er nu dagen dat de bevol
king, door de vluchtelingen, tot 30.000 was aan
gegroeid. Toen moest er weer gezorgd worden
voor het behoorlijk vertrek dier ongelukkigen en
dat alles1 organiseerde hoofdzakelijk de burge
meester Léo-n Bruyninckx.
Prins Frederik Karei van Hessen, een zwager
des Keizers, is in een gevecht door een schotwond
in de dij zwaar gewond.
Tot Dinsdagmiddag waren 83000 krijgsge
vangenen over het station te Keulen vervoerd en
wel: 7000 Engelschen, 17000 Belgen en 59000
Franschen.
te wenschen overlaat en dat haar economischen
toestand voor het oogenblik niet onbevredigend
genoemd kan worden.
8. Met belangstelling vernamen wij Uwer
Majesteit's mededeelingen omtrent onze West-
Indische koloniën, al zijn die dan ook niet in
alle opzichten gunstig.
9. Wij stemmen in met de bede, dat God ons
volk, bij de trouwe plichtsbetrachting waartoe het
geroepen wordt en waarin het door Uwe Majesteit
op zoo treflende wijze wordt voorgegaan, de ver-
eischte kracht moge verleenen.
Het adres zal aan II. M. de Koningin worden
aangeboden door een commissie bestaande uit den
voorzitter en de heeren v. d. Biezen, v. d. Kun,
de Gyzelaar, de Vos van Steenwijk, en van
Houten.
»De Ryndum".
Het stoomschip sRijndam" van de Holland-
Amerikalijn is, naar de N. R. Ct. verneemt, gis
termorgen op reis van New York naar Rotterdam,
door een Eogelsch oorlogsschip opgebracht naai'
Queenstown.
RUSLAND.
Russische gruwelen.
De oorlogscorrespondent van de »Vossische Ztg."
deelt over de onmenschelijkheid der Russen het
volgende medeVan het oppercommando van het
leger wordt ons gemeld: Twee dagen na den slag
bij Zarothowo trof ik op den weg Guttstadt-
Seeburg een troep recruten aan van circa 120 man,
welke een dag te voren door de kozakken was
overvallen. Men had de recruten df een been of
een hand afgehakt en ze daarna zoo op den weg
laten liggen. Een gendarme, die de recruten had
vergezeld, lag zoodanig geboeid op den weg, dat
hij knielen moest. Zijn handen waren hem op den
rug gebonden, ooren en neus waren afgesneden.
De meeste verminkten leefden nog.
Deze mededeeling was geteekend door von
Tiedemann, reserve-le luit. bij het 5e reg. kuras
siers.
Een officier bij den generalen staf verklaart:
®Ik heb zelf gezien, dat een Russisch officier een
afgesneden vinger met den ring er nog aan van
een vrouw in zijn zak bad 1 Al eenige dagen
géleden hoorde men, dat een vrouw in de loop
graven geweld was aangedaan en dat men haar
een vinger met een ring had afgesneden. Dit
gerucht werd derhalve bevestigd. Men heeft dien
Russischen officier laten doodslaan een kogel was
die vent niet waard."
Uit 2 andere stukken van het oppercommando
blijkt, dat 2 met name genoemde Duitsche solda
ten op hun eerewoord hebben verklaard, dat zij
in een bosch bij Grodtken de een 11, de ander 9
lijken van vrouwen hadden gezien.
Voorts meldt men aan den bevel voerenden
generaal van het 11e legerkorps, dat de Russen
vrouwen en kinderen uit Stallupönen hebben
Het W e r e 1 d-p o s t co n g r e s, dat niet
plaats vindt. Op den lOden September 11.
zou te Madrid eindelijk het 7de Wereld-postcon-
gres gehouden worden, nadat dit congres reeds
herhaaldelijk eerst door den Italiaansch-
Turkschen en daarna door den Balkan-oorlog
was uitgesteld. Volgens de Statuten zou men om
de vijf jaren moeten vergaderen, terwijl het laatste
congres in 1906 te Rome heeft plaats gevonden
Thans is het congres wederom »voor onbepaalden
tijd" uitgesteld, zooals men bij den huidigen
wereldbrand kan begrijpen. Zooals ingewijden
veronderstellen, zal men thans eenige jaren moe
ten wachten, voordat de volkeren van het aard
rond wederom op vreedzame wijze over de belan
gen van het postverkeer met elkaar zullen kunnen
beraadslagen.
Opmerkingswaardig is, dat het nieuwe congres
van een bijzondere beteekenis zou worden, want
voor den eersten keer zijn alle landen met gere
gelde postinrichtingen daarbij betrokken. Ook
China behoort daarbij sedert 1 September 1914,
en was men daar van plan om als stemgerechtigd
lid aan het nieuwe Congres deel te nemen.
De hoofdkwestie zou ditmaal zijn de regeling
van de urgente kwestie van het wereldpenny-
porto, dus van het uniforme en goedkoope porto,
dat dan zoowel voor het binnen- als voor het
buitenland, dus voor de geheele wereld zal gelden.
Men had gehoopt, zulk een wereld-penny-porto
op 1 Januari 1915 te kunnen doen invoeren, dus
op denzelfdeu dag, waarop 75 jaren te voren (1840)
in Engeland het binnenlandsche penny-porto werd
aangenomen. Daaraan zal men thans niet
kunnen denken. Wij zullen nog een tijdje
geduld moeten hebben.
Kon nationaal Steun-coinité.
Men schrijft ons
Het is verschillende malen voorgekomen dat
voorstellingen georganiseerd zijn of artikelen te
koop zijn aangeboden, waarvan men de baten
geheel of ten deele wenschte af te dragen aan het
Koninklijk Nationaal Steuncomité. Het Comité
stelt den ijver van degenen, die zich hiervoor
moeite geven en den daaruit voortvloeienden
steun op hoogen prijs. Het moet er echter ter
voorkoming van misverstanden de aandacht op
vestigen, dat dergelijke bemoeiingen nimmer van
het Koninklijk Nationaal Steuncomité zijn u i t-
gegaan, noch zullen uitgaan en derhalve het
Comité nimmer eenige verantwoordelijkheid kan
aanvaarden voor dergelijke voorstellingen, verkoo-
pen of andere wijzen van geldinzameling, noch.
van hetgeen met dit doel wordt vertoond, of aan
geboden. Dit alles blijft geheel voor de verant
woording van diegenen die dergelijke zaken orga-
niseeren. Het Comité zal het derhalve op prijs
stellen zoo ten deze nimmer namens het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité wordt opgetreden,
maar dat men zich er toe bepaalt melding te
maken van het voornemen de baten af te dragen
aan het Comité. Principieel onthoudt het Kon
Nat. Steuncomité er zich dan ook zorgvuldig van
aan eenig dergelijk plan zijn goedkeuring te hech
ten en bepaalt het er zich uitsluitend toe de
daaruit voortvloeiende giften onder dankbetuiging
in ontvangst te nemen. Iedere andere voorstelling
die derhalve ter aanprijzing van eenig plan mis
schien van de verhouding tot het Kon. Nat.
Steuncomité mocht worden gegeven, is in strijd
met de werkelijkheid. De hier omschreven hou
ding van het Kon. Nat. Steuncomité is door de
voorzichtigheid geboden, aangezien het bij de vele
werkzaamheden waarmede dit Comité is belast,
eene onmogelijkheid is, ieder dergelijk plan zoo
danig te controleeren dat men er eenige verant
woordelijkheid voor kan aanvaarden allerminst
weDseht men daarmede eenige afkeerigheid te
kennen te geven van de bemoeiingen, die ver
schillende personen zich in deze wel willen ge
troosten, en die integendeel zeer op prijs worden
gesteld.
EERSTE KAMER.
Het adres van Antwoord.
Hét adres van antwoord op de Troonrede luidt
na de in de zitting van gisteren aangebrachte
wyzigingen als volgt
Mevrouw I
1. De Eerste Kamer der Staten-Geneaaal ver
heugt zich, vooral in de tegenwoordige zeer bui
tengewone omstandigheiden, dat Uwe Majesteit,
vergezeld van Zijne Koninklijke Hoogheid den
Prins der Nederlanden, de gewone zitting der
otaten-Generaal heeft geopend.
2. Met dankbaarheid werd Uwe Majesteits me
dedeeling ontvangen, dat de vriendschappelijke
betrekkingen met alle Mogendheden ongestoord
bleven.
3. Het voornemen om de tot dusver op geen
enkele wijze geschonden volstrekte neutraliteit van
Nederland met alle kracht te blijven handhaven,
zoomede Uwer Majesteits beroep op allen om ook
in handel en verkeer met zorgvuldigheid als te
vermijden wat de erkenning van die neutraliteit
in gevaar zou kunnen brengen, juichen wij van
harte toe.
4. Dat de zee- en landmacht, in weerwil van
thans menigwerf drukkende last, overeenkomstig
onze verwachtingen, met den besten geest bezield
zijn, werd met voldoening vernomen.
5. Wij waardeeren zeer dat de oud-vader-
landsche deugd van gast-vrijheid jegeDS alle on
gelukkigen, onverschillig van welke nationalitiet,
die binnen onze grenzen toevlucht zoeken, zich'
niet verloochent.
6. Terwijl het handelsverkeer, de scheepvaart,
de zeevisschery, de landbouw, de nijverheid en
de geld- en fondsenhandel de drukkende gevolgen
van de oorlogen ondervinden, was het het ons
een verblijdend woord dat eenige verlichting in
dien druk kan worden worden waargenomen.
7. Het verheugt ons, dat de houding van de
inlandsche bevolking van Nederlandsch-Indie niets
Het begint weer.
In den Haag zijn de mondaine tangoteas her
nomen, de danseres Maud Corys kondigt aan, dat
zij met haar sdanseur du restaurant Paillard de
Paris" de excentrieke vertooningen hervat heeft
het dolle decadente leventje, waarin sommige
kringen hier te lande het wufte Parijs naapen,
begint weer. Hebben dan de verschrikkelijke lessen
van dezen oorlog niets geleerd En al bleef ons
land, God zij dank, tot dusver bevrijd van den
krijg, is de hervatting der tango-tingel-tangerij
wel in overeenstemming met den ernst dezer
tijden, waarin de volkeren en toch heusch niet
om hun deugden - zoo schrikkelijk worden be
zocht
Waarlijk, dan geeft Frankrijk, dat eerst in dit
mondaine verderf is voorgegaan, nu een beter
voorbeeld, terwijl het alle amusementinrichtingen
van den Montmartre sluit en zich tot de ernstige
gedachten eener hoogere wereld verheft! »Tyd".
De rijksmiddelen.
Werd het vorige jaar in de maand Augustus
onlvangen f 14.363.147.14i/2, dit jaar leverde de
maand slechts op een som van f 11.089.071.24i'3
alzo,o minder f3.274.075.90. Naar verhouding, de
g|rooL te vermindering ondergingen begrijpeiijker-
wij'ze de invoerrechten en de loodsgelden.
Minder leverden op o-.m. de grondbelasting -
f 60.000, het personeel f169.000, de vermogens
belasting' f22.000, de invoerrechten f 851.000, de
suifiei accijns f182000 het gedistilleerd £708.000,
hier en azijn f 110.000, het geslacht 1' 67,000, de
bei lis ting op gouden en zilveren werxen £32.000,
(lo zegelrechten f 150,000, de registratierechten
£224,000, de hypotheekrechten 110.000, de sue-
cesfcierechten f 664.000, de domeinen i 120.000,
de pesterijen f 283.000, de jacht- en vischacteu
£15000 en de loodsgelden f197.000.
Slechts' drie posten leverden meer ,od, na,me-
de bedrijfsbelasting f203.000, ae zoutaccijus
f 27000 en de rijkstelegraaf en telefoon f295000.
Dank zij de gunstige resultaten van de eer
ste zeven maanden is er dit jaar ever ne acht
maanden tc-ch nog een accres van f 1.120.516.781/.»