Dagblad voor Schiedam Omstreken,
flfin
I bü10
De Oorlog.
Onschuldig veroordeeld.
Gratis Ongevallenverzekering
37ste Jaargang.
Donderdag I October 1914
No. 11042
oyereeiiïoistlf or de polis Terielde roorwaarden,
a»»a; T |j|||
Buitenlandsch Nieuws.
FEUILLETON.
Bureau: Boterstraat 50, Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., tranco p. post ƒ2.— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regel; Handelsadvertentiën
1—6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën
herhaaldelijk adverteeren.
voor
bij
levenslange
geheele
invaliditeit
De verzekering wordt gewaarborgd door
de
b<J
verlies van
een hand,
voet of oog
Hollandsche Algemeene
i I UU een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
verlies van
eiken ande-
ren vinger.
FRANKRIJK.
Officieel Fransch communiqné
Op onzen linkervleugel blijft onze actie naar
het noorden zich ontwikkelen. Wij hebben een
hevigen aanval der Duitschers op Tracy Ie Mont
(ten zuiden van Noyon) afgeslagen en hun zware
verliezen toegebracht.
Tusschen Argonne en de Maas hebben wij en
kele vorderingen gemaakt.
Na hevige gevechten zijn wij in Woevre op
verscheidene punten en met name ten oosten van
Saint Mihiel vooruitgedrongen.
Officieel Duitsch communiqué
De ten Noorden en ten Zuiden van Albert (40
K. M. ten N. W. van St. Quentin) optredende
overmachtige vijandelijke troepen zijn met zware
verliezen voor hen teruggeslagen.
In ae Argonne maken onze aavallende troepen
voortdurend, zij het ook langzaam, vorderingen.
Voor de sperforten aan de Muaslinie is de toe
stand onveranderd.
In Elzas-Lotharingen hebben de Franschen
gisteren een aanval gedaan in de Midden-Vogezen.
Die aanval is krachtig afgeslagen.
Orchies vernield.
Het groote hoofdkwartier meldtVon Schier-
ning, de geneeskundige van den generalen staf,
chef van den saniteitsdienst te velde, heeft aan
den Keizer de volgende raededeeling gedaan
Voor eenige dagen is het hospitaal te Orchies
door gewapende burgers overvallen. Toen er 24
dezer door het 35e landweer-bataljon een straf
expeditie naar Orchies gedaan werd, stiet het op
overmachtige vijandelijke troepen van alle wapens.
Het bataljon moest terugtrekken. Acht man sneu
velden, vijf-en-dertig werden er gewond. Het den
volgenden dag uitgezonden Beiersche pioniers
bataljon ontdekte geen vijand meer en Orchies
was door den vijand verlaten. Het werd met den
bodem gelijk gemaakt.
(Orchies is een stadje van 4300 inwoners in
het arrondissement Douai. Het is een belangrijk
spoorwegcentrum).
gericht op de forten Liezele en Breendonck. Onze
troepen, die de open ruimten tusschen deze de
fensiewerken bezet hielden, lieten den vijand
naderen tot zij op hem onder goed schot konden
krijgen. Artillerie en infanterie Jbegonnen toen
op bewonderenswaardige wijze samen te werken
en bedolven de aanvalscollonne onder een hagel
van projectielen, welke wanorde brachten in de
gelederen van de Duitschers en hen noodzaakten tot
een overhaasten terugtocht. Deze poging is den
Duitschers op groote verliezen te staan gekomen.
Zij is dan ook niet hernieuwd. Kortom, de ge
beurtenissen van heden sterken het vertrouwen
in den weerstand van het nationale bolwerk van
België.
Wolf! seint nit Berlijn
Voor Antwerpen zijn twee der onder vuur ge
nomen forten vernield.
Het commando van de Duitsche troepen, welke
Antwerpen belegeren, deelde door bemiddeling
van de Amerikaansche en Spaansche gezanten te
Brussel aan de Belgische regeering het volgende
mede
Als de Belgische militaire autoriteiten zich ver
plichten kunstwerken en in het bijzonder kerk
torens niet voor militaire doeleinden te benutten,
zijn de Duitsche belegeringstroepen bereid deze
gebouwen bij een beschieting zooveel mogelijk,
d.w.z. voor zoover het bij de buitengewone explo
sieve werking van de moderne kanonnen mogelijk
is, te sparen.
BELGIë.
Antwerpen.
Heden hebben de Duitschers het bombardement
voortgezet van de forten Waelhem en St. Ka'the-
lijne-Wavre. Om 4 uur nam de beschieting in
hevigheid af en te half vjjf hield ze op. De aan
valler is er niet in geslaagd de actie der forten
te doen verslappen. Af en toe was hij in rook
wolken .verdwenen.
De beschieting heeft in geenen deele invloed
gehad op het moreel van het garnizoen der
forten.
De Duitsche infanterie heeft op geenJeDkei punt
een beweging tegen de eerste Belgische verdedi
gingslinie ondernomen. De eenige poging was
GROOTE BOEIENDE ROMAN.
Naar het Fransch,
119)
Beiden waren opgestaan en zaten gebogen over
het beddeken waarin het kleine meisje zich be
woog.
Zij waren alleen in hunne kamereene lamp
bescheen zwak het gelaat van het kind en wierp
er eene blauwe tint op.
De ademhaling van Bertha was plotseling piepend
fluitend geworden en zeer holde benauwdheid
was hevig. Een doodelijke angst sprak uit haar
oogen de pols was gejaagdde stem heescher
dan de vorige dagende hoest zenuwachtig en
luidruchtig.
Maria murmelde, bevreesd
Mijn God, indien het de kroep ware
Jeroom, diep ontsteld, antwoordde niet.
Sedert het vertrek van Madelor was er geen
dokter meer in de streek. Men moest naar Mon-
zon gaan of naar Mézières Jeroom liet een rij
tuig gereed maken, en nam den trein te Mon-
herm In den morgen slaagde hij er in dokter
le Bailly te vinden. Het kostte hem groote moeite
Uit Dendermonde wordt aan de »Times" ge
meld, dat de schermutselingen, die daar in den
omtrek de vorige dagen plaats hadden, later een
ernstiger karakter aannamen. Het centrum der
gevechten was het dorpje Audegem, drie mijlen
van Dendermonde verwijderd.
Het dorpje was bezet door een afdeeling Bel
gische infanterie. Ongeveer 5 uur in den morgen
werd zij verrast door een Duitsche strijdmacht,
3000 a 4000 man sterk, gesteund door artillerie
en cavalerie. De Belgen moesten, na drie uren
dapper tegenstand te hebben geboden, terugtrek
ken op Dendermonde.
Vroeg id den namiddag werden de Belgen ver
sterkt door verscheidene bataljons met machine
geweren, cavalerie en artillerie, en toen begon een
hevig artilleriegevecht. Het voordeel was nu aan
den kant der Belgen en zij dreven den vijand
bijna vier mijlen terug in de richting van Aalst
Om 5 uur begon het Duitsche vuur te vermin
deren door het schieten der Belgische artillerie.
Toen drong de Belgische infanterie vooruit. De
vijand trachtte op den hoofdweg tusschen Aalst
en Dendermonde stand te houden, doch tegen 6
moest hij terugtrekken, door de Belgen achter
volgd. De Belgische machinegeweren richtten
hun vuur op de vijandelijke gelederen, die door
Aalst trokken, dat een uur later door de achter
volgers werd genomen.
Het is moeilijk, de verliezen aan beide zijden
na te gaan, doch zij moesten aanzienlijk zijn.
Het dorpje Andegem heeft erg van het vuur
hem over te halen naar de Cendriere te komen.
Op dit oogenblik heerschte er te Mèziéres en te
Charleville, eene besmetting van pokken die zijne
aanwezigheid vereischte.
Eindelijk stemde hij toe.
Zij kwamen 's avonds in het dorp van Haut-
Butté aan.
Zoohaast hij het kind had gezien, mompelde
Le Bailly:
Het is de kroep. Tweede tijdperk.
De aanvallen waren voortdurend in kracht en
in snelheid aangegroeid. De benauwdheid was tot
den hoogsten graad geklommen.
Op het oogenblik dat,dokter le Bailly haar zag
was Bertha eenen aanval ten prooi. Zij bewoog
zich op eene schrikkelijke manier. Haar gelaat
was doorschijnend geworden, hare lippen purper
kleurig. Gansch het aangezicht was met zweet
bedekt en de pols bogon zeer zwak te wor
den.
Le Bailly schudde het hoofd.
Dokter, zeide Maria, mijn dochterken be
vindt zich in geen gevaar, is 't niet
Neen, neen, zij zal er doorkomen
Verberg mij niets. Is het de kroep
Ja. Zij is zelfs hevig er van aangetast.
Men zou zeggen dat mijne vragen u in ver
legenheid brengen, dokter! merkte zij bevreesd
aan.
Neen, beste dame. Met aanhoudendd zorgen
zult gij uw kind redden.
Le Bailly had zich aan den lessenaar van Je-
de .Duitsche artillerie geleden. De kerk vooral
is zwaar beschadigd.
De Duitsche strijdmacht, die dezen aanval op
Dendermonde heeft gewaagd, maakt deel uit van
de vijandelijke linie die zich uitstrekt van het
zuiden van YVetteren tot nabij Leuven.
Een kranig stukje.
De »Nieuwe Gazet'' maakt melding van een
avontuurlijke reis, Zondagmiddag door een Belgi
schen trein van Hamonl naar Antwerpen onder
nomen, en schrijft daaromtrent
De enkele vreedzame reizigers, welke te Hamont
waren ingestapt, in de vaste overtuiging onge
stoord Antwerpen te bereiken, waren niet weinig
verwonderd te Baelen Wezel 'den trein te zien
stoppen. Dit is de laatste halte voor Moll en de
chef had bericht ontvangen, dat de laatste plaats
door de Duitsche troepen was bezet.
Het oponthoud duurde niet lang, want na een
half uur kwam er telegrafisch bericht uit Moll,
dat alle gevaar was geweken en de trein kon
doorkomen. Dit was een list, door den bevelvoe-
renden officier van de troepen te Moll gebruikt,
om den trein in handen te krijgen.
Deze vervolgde dus zijn weg. Te Moll, naar
gewoonte willende stoppen, werd men echter op
een knetterend geweervuur ontvangen, gericht op
de machine en op den onmiddellijk volgenden
wagon.
De machinist en de stoker toonden echter een
heldhaftige koelbloedigheid en stoomden uit alle
macht vooruit. Ondertusschen hadden vier mili
tairen, in den wagon gezeten, zich dapper te
weer gesteld. En hunner was boven op den wagen
gekropen, drie anderen stelden zich op voor de
vensters en zoo beantwoordden zij het vijandelijke
salvo naar bestvermogen. Van Moll tot even voor
Gheel doorstond de trein het vuur.
De loopgang nevens de kompartimenten was
gevuld met hulzen. De onzen hadden dus met
voorbeeldigen ijver de beleefdheden der Duitschers
beantwoord. Ofschoon op hen niet werd gescho
ten, waren de weinige reizigers in de andere
wagons natuurlijk ontdaan van schrik, toen zij te'
Gheel aankwamen.
Men kan zich voorstellen met welke geestdrift
het treinpersoneel en de soldaten hier werden
ontvangen. Van hun heldhaftig gedrag zal aan de
overheid verslag worden gedaan.
De locomotief en de tender waren met een
groot aantal sporen van de Duitsche kogels ge
sierd. Eveneens, de daarachter volgende wagon.
De soldaten schatten het aantal Duitschers van
Moll tot Milleghem en verder tot Gheel op wel
tweehonderd. Het was een afdeeling der troepen,
welke de streek van Olmen, Baelen en Leopolds-
burg bezetten.
legde, hij toonde aan dat de rijksbank met een
disconto van 6% uitkwam. Geen enkele Duitsche
bank behoefde hare werkzaamheden te staken of
de uitbetaling van bankdepositos te beperken. De
ftnancieele mobiliseering is prachtig van stapel
geloopen; de Rijksbank bewees de bron te zijn
van het crediet des Rijks, der circulatiebanken
van geheel het economische leven. Zij heeft haar
wisselkonto op enorme wijze verhoogd en wel van
750 millioen mark op 23 Juli op 2930 millioen
op den 15 Augustus. Wissels op den rijksschatkist
stegen van 23 Juli tot 26 September van 313
millioen op 2348 millioen mark, sedert medio
Augustus echter vertoont zich een belangrijke op
name in het wissels vastgelegde geld welks be
drag heden slechts 499 millioen hooger is dan op
31 December 1912: De goudvoorraad der rijks
bank vertoont het verblijdend verschijnsel dat hij
steeds stijgt (sedert 7 September met rond 200
millioen), zoodat de dekking in baar goud op dit
oogenblik niet minder is dan 46.4%. De president
der Rijksbank wees er op dat Duitschland onder
de oorlogvoerende landen het eenige land is dat
zonder moratorium kan.
TURKIJë.
De Dardanellen.
De sluiting der Dardaneilen wordt door een
officieuse kennisgeving noodzakelijk genoemd
omdat de Engelsche en de Fransche vloot sedert
eenigen tijd voor den ingang van de Dardanellen
kruisten, waarbij zij de ia- en uitvarende schepen
aanhielden, doorzochten en de bemanning uit
hoorden, wat afbreuk deed aan de vrijheid van
de scheepvaart door de zeeëngte.
Daarom heeft de Turksche regeering besloten de
Dardanellen te sluiten en de zeeëngte niet te
heropenen, voordat de genoemde vloten zich ver
wijderd hebben en de abnormale toestand heeft
opgehouden te bestaan.
DUITSCHLAND.
De Rijksbankpresident Havenstein, om zijn
schitterende organisatie van oorlogscredieten
schertsende wijze wel eens de generaal geldmaar-
sehalk genoemd, hield gisteren een lange rede,
waarin hij de toestand van de geldmarkt bloot-
room neergezet, had een recept geschreven en
zocht naar zijnen hoed om te vertrekken.
Maria nam hem bij de handen.
Gij moogt ons zoo niet verlaten.
Waarom.
Omdat gij moet hier blijven om mijn kind
te verzorgen.
Dit is onmogelijk overweeg goed, madame;
Maar wat wilt gij dat ik doe, wat wilt gij
dat mijn echtgenoot doe om ons kind te redden,
als gij ons verlaat
Ik ben hier thans hoegenaamd niet noodig.
Ik kan u niets anders opleggen dan hetgeen ik
heb voorgeschreven. De ziekte zal haren loop
volgen. Uwe dochter is kloek. Ik hoop dat zij
genezen zal.
Ik smeek er u om, dokter, blijf twee dagen
drie dagen bij ons...
Ik betreur grootelijks dit niet te kunnen
doen, madamete Mézières heb ik zieken die
insgelijks mijne zorgen eischen.
Maar indien de toestand van mijn dochterken
verslecht...
Kom mij dan opnieuw halen.
En indien zij sterft...
Le Bailly antwoordde niet.
Maria weende.
De dokter groette met eene onverschilligheid
welke zijne ontroering slecht verborg. Voorzeker
hadde hij willen blijven om dit kind te redden,
maar hij geloofde het verloren. Bovendien, zijn
plicht riep hem bij andere moeders voor hem
De Capitulation
Zooals bericht werd, zullen de zoogenaamde
«Capitulatiën" in Turkije eindigen met 1 October
e.k. Zij hebben dan ongeveer vier eeuwen bestaan.
In 1533 toch ontstond de eerste capitulatie. Ze
werd gesloten tusschen den Franschen koning Frans
I en Sultan Sulejman II; een tweede belangrijke
capitulatie dateert van 1740 gesloten tusschen
Lodewijk XV en Sultan Makmud.
Die capitulatiën regelen op bijzondere manier
de bevoorrechte positie, waarin vreemdelingen
zich bevinden in het Turksche rijk. Zij werden
tusschen de Porte eenerzijds, en verschillende Chris
telijke staten van Europa (en ook Amerika nam
er aan deel) anderzijds.
Zij regelen voor de vreemdelingen de individu-
eele vrijheid, de godsdienstvrijheid, de onschend
baarheid enz.
Tusschen regelen en handhaven van reglemen
ten of tractaten ligt echter een breed onder
scheid
Echter, zoolang de capitulatiën ,van kracht zijn
geweest, lieten de Europeesche staten daar niet
aan tornen. Elke aantasting der capitulatiën zou
zoo belangwekkend als Maria. Hij kon niet
aarzelen.
Hij vertrok. Jeroom vergezelde hem.
Wanneer zij alleen waren
Zeg mij de waarheid, mijnheer le Bailly
vraagde de jonge man.
De dokter maakte een smartelijk gebaar en
toonde met den vinger den hemel aan.
Dan verbleekte Jeroftm en boog het hoofd.
Te rekenen van dien dag waren de aanvallen
schier aanhoudend.
De stem ging bijna volkomen weg en de spraak
werd voor het zieke meisje onmogelijk.
De ademhaling gebeurde nog slechts op stuip
trekkende wijze en met eene ongeloofelijke
moeite.
Een- volledige verstikking bedreigde elk oogen
blik het leven van het arm kind.
Haar aangezicht was bleek, hare oogen ge
broken een koud zweet bedekte haar "hoofd.
Reeds had zij de kracht niet meer zich in
haar beddeken te bewegende hoest was bijna
onhoorbaar; de pols, nauwelijks voelbaar onder
den vinger, was onregelmatig.
Bertha behield nochtans haar verstand, hare
vlugheid van geest.
Op het oogenblik dat de verschrikkelijke ziekte
haar scheen te willen verlaten, en haar eenige
kalmte overliet, zocht haar teedere glimlach het
betraand gelaat van Maria, het onrustig en na
denkend aangezicht van Jeroom, en zijn glimlach
zeide hun wat zijne stem weigerde uit te spreken.
f1DBO:sk:f2ÖO