voor Schiedam en Omstreken.
f
f on rr f ik
De Oorlog.
Het beleg van Parijs.
37ste Jaarlaag.
Maandag 19 October 1914
No. 11057.
w <i n n
oyereentoistlg od de polis vermelde voorwaarden.
Qffideele berichten.
m 11 i T11
Buitenlandsch Nieuws.
FEUILLETO U._
Bureau: Boterstraat 50, Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct. per regelHandelsadvertentiën
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
levenslange 1 i K 1 verlies van
geheele 1 g 1 fl I een hand,
invaliditeitI LUU voet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank,
bij verlies
van
Door Z. D. H. den Bisschop van Haailem is
benoemd tot censor van onze courant, de weleerw.
Heer J. M. J. Kammers.
een duim
gevestigd te Schiedam
I (JU wijsvinger; I (J
bij
verlies van
eiken ande-
ren vinger.
Rijkspostduivendienst.
De Burgemeester van Schiedam
bericht bij deze aan belanghebbende dienstplichti
gen dat, zoo zij in aanmerking willen komen om
te worden opgeleid tot verzorger bij den Rijks
postduivendienst, zij zich daarvoor voor 10 No
vember a.s. met een verzoekschrift op onge
zegeld papier rechtstreeks behooren te wenden
tot den Chef van den Generalen Staf te 's Gra-
venhage.
Van de bepalingen betreffende den dienst kan
aan de afdeeling Militie alhier worden kennis ge
nomen.
S c h i e d am, den 19den October 1914.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op artikel 12 der Drankwet
Brengen ter openbare kennis dat bij hen is in
gekomen een verzoek van Maria van der Meer,
echtgenoote van Cornelis lloudewijn Louwe,
om vergunning voor den verkoop van sterkeD
drank in het klein voor gebruik ter plaatse van
verkoop in het benedenlokaal van het pand Lange
Haven no. 118
En herinneren dat binnen 2 weken na deze
bekendmaking tegen het verleenen van devergunning
schriftelijk bij hun College bezwaren kunnenwor-
den ingebracht.
Schiedam, 19 October 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
i M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
In de Noordzee.
Vier Diuifsche torpedo-jagers in d-é a
grond geboot'tl.
Officieel wordt van Engelsche zijde medege
deeld i
Een lichte Engfelsche kruiser met 4 torpedo
jagers, heeft in den namiddag in het gezicht der
Hollandsche kust, 4 Duitse he torpedo-jagers1 ont
moet, die tot zinken werden gebracht.
De admiraliteit maakt bekend, dat de Engfelsche
verliezen in het gevecht met de Luitsc-he torpedo
jagers bedragen 1 -officier en 4 manschappen aan
gewondenDe aan de Engelsehe torpedojagers be-
loopen averij is van gteen beteekenis. 31 -over
levende D.uilscherS zijn krijgsgevangen gemaakt.
Een verhaal uit den oorlog van 1870.
1)
Het eerste vertrek uit Parijs, dat ingesloten
was, had plaats op den 23en September. Jules
Duroef steeg toen met zijn ballon op vanStPier-
replaats. Twee luchtschepen volgden hem den
25en en 26en van dezelfde maand. Mijn broeder
Albert en ik, die het vorige jaar een reeks van
opstijgingen hadden gedaan om wetenschappelijke
waarnemingen te doen, boden onze diensten aan
aan Dh. Rampons, directeur generaal der poste
ryen. Parijs, aldus meenden wij, kan wel twee
soldaten prijsgeven om twee luchtreizigers er voor
in de plaatst te krijgen, want deze laatsten waren
zeldzaam iu de belegerde stad.
Denzelfden dag, waarop Louis Godard, een
balloncommandant, opsteeg, werd ik ontboden bij
bij een der administrateurs van de post.
Zijt gij bereid per ballon uit Parijs te ver
trekken zei bij mij.
Wanneer gij wilt.
Welnu, dan rekenen wij op u morgenochtend
om zes uur, op het veld bij de fabriek van Vau-
girard uw ballon zal gevuld worden wij zullen
u onze brieven en telegrammen toevertrouwen.
Wjoffi' seint uit Berlijn:
Ambtelijk wo-rdt medegedeeldIn ilea middag
van 17 dezer geraak ten o nze torpedo boaten S 115,
S 117, S 118 en S 119 niet vei" van de Nedcr-
iandsche kust slaags met den Engelsehen krui
ser Undaunted" en vier Engfelsche torpedo-ja-
gfevs, 'v olgens ambtelijke Engelsehe berichten wer
den de Diuitsche torpedo-booten tot zinken ge
bracht Van bun bemanningen zijn 31 man in
Engéiand aan wal gebracht. De waarnemende chef
van den marinestaf Behncke.
Die „Hawke".
-De „N. R. Gt." verneemt nog, omtrent bet tor-
prdteren van -de „ILawke'.'.
De te Aberdeen a,an wal gekomen overlevend-en
van de „Iiawke" vertellen, dat de kruiser' mid
scheeps, vlak bij-een. van de magazijnen, getrof
fen werd. Een hevigfe ontploffing bad plaats en
ia den zijwand was- een groot gat geslagen. Da
delijk helde het schip zwaar over.
De meest a-anscbouwelijke besc-hr'ijving1 van het
geleurde is gegeven door een stoker, die een
CiOgenblik verdoofd was. Toen hij weer lot zich
zelf kwam, was bet een helsc-lie toestand om
lom heen, maar op het dek gekomen, zag hij,
dat alles met de grootste orde geschiedde. Le
commandant en de officieren waren op Je brug.
De bevelen werden op kalme wijze gegeven en
even, kalm opgevolgd, doch "net zwaie overhellen
van liet schip maakte het onmogelijk de sloepen
te strijken.
Het schip zonk in vijf minuten. Slechts1 eer
kleine pinas, een vlot en een kotter had men ie
water kunnen la-ten. De steker werd door den
kotter -op-genomen, -die over het tooneel van de
ramp werd rjond geroeid en zoovele drenkelingen
binnenhaalde als met het oog op de zee-waardig
heid. van het vaartuigje mogelijk was. Die opva
renden wierpen daarop hun reddingsgordeis, He
ir en en al het loisse houtwerk aan de in hel
water om hun leven worstelenden toe. Enkele
daarvan bereikten den kotter en konden aan tou
wen in het wat-er blijven hangen.
7 oen het vlo-t het laatst gezien werd, was het
vo'giepakt met zeventig; man. De kotter had vijf
uren rondgedreven, toen hij opgepikt werd door
eer Noorseh stoomschip, dat nog een uur naar
andere -overlevenden gezo-cht. heeft, doch er geen
v ih!. Later gaf de- Noor de schipbreukelingen
over aan een te Aberdeen thuis- behoorenden t,rei
kt.
Het „Nieuws van den Dag" verneemt uit 1.1 mui-
den
Re bemanning! van de „Eemstr-jcm" deelt mede
dat zij- in den slag 1 Duitsche torpedolxiotfja-
gfer?) zag zinken, twee stonden in bra nu, 1
vluchtte.
Zoo juist, te' middernacht, zijn hier "twee stoorn-
tf-eilers binnengekomen, de Nelly Gesina n de
Calharina. De -opvarenden, nog val van hot ge
beurde, doen mij een levendig Verhaal.
Hedenmiddag; half 4 lagfen zij stil te- visschen,
Ik moet eerlijk bekennen, dat ik in het geheel
niet was voorbereid op een zoo haastig vertrek
maar desniettemin aarzelde ik niet.
Den 30en Septembor 's morgens om vijf uur,
vertrok ik met mijn twee broeders van huis. Wij
arriveerden bij de fabriek van Vaugirard mijn
ballon lag nog ongevuld op den grond. Het was
de sCéleste", een kleine ballon van 700 M3., welke
de eigenaren aan het militair gouvernement had
aangeboden.
Wat mij betreft, deze ballon was mij niet on
bekend, ik had er reeds menig reisje mee gedaan.
Dadelijk was mijn eerste werk het gevaarte na
te zien en tot mijn schrik bemerkte ik, dat het
zich in een betreurenswaardigen toestand bevond.
Des nachts had het geijseld, de koude had het
aangegrepen en daardoor was de taf breekbaar.
Lieve hemel, maar wat zagik daar! Drie gaten bij
de uitlaatklep, zoo groot wel als een vinger I
Ondertusschen waren een tiental soldaten aan
gekomen, die mijn ballon begonnen te vullen. En
terwijl het gevaarte zich langzaam van den grond
ophief, maakte mijn broeder Albert van de gele
genheid gebruik om die drie gaten met stukjes
lijmpapier dicht te plakken. Maar hoemeer hij
plakte, hoe meer gaten zich aan zijn nauwlettend
oog vertoonden. Niettegenstaande deze voorzorgen
van mijn goeden broeder, was ik toch maar ter
halve gerust gesteld. Ik, ik zou moeten vertrekken
in een ballon, versleten door gebruik en ouder
dom I Ik hoorde het gedreun van de Duitsche
kanonnenmijn verbeelding toonde mij hunne
geweren, die op mij werden gericht, Verschrik-
de wacht aan dek, de overigen beneden. Plot
seling waren zij midden in een zwaar gevecht.
Er werd hevig geschoten. Allo kwamen aan dek
en zagen zich omringd door een aantal oorlogs-
Sr hepen, blijkbaar Engelsehe en lui tsche. Zij
telden er stellig1 15.
E-e granaten vlogen in iedere lichting, zoodat
zij in gio-ote angst verkeerden, niet wetende waar
heen te kqersen. Het gevaar was niet denkbeel
dig, want op de Nelly Gesina werd de lijn van
een dei vischballfen stuk gesch-o-ten.
De afstand was zoo gering, dat men op som
mige schepen torpedojagers blijkbaar, want
het waren vierp-ijper's de matrozen aan de
stukken kon zien staan.
Een kleinere hojo-t stoof met giro ite snelheid
vlak langs -de Nelly Gesina heen en aan alle
tenten werden de beide treiters pmzwermd door
vreemdeschepen. Daar men begrijpelijk: op lijfs
behoud was bedacht, werd het verloop van het
gevecht niet geheel gevolgd, maar toen de trei
ters op de vlucht gingen, zag de bemanning toch
duidelijk twee oorloglsvaartuigen in brand slaan
on een ander zinken. Ook zag men duidelijk ver
schillende onderzeeërs -opduiken.
Op verschillende plaatsen werden gr o.ote water
zuilen opgespoten. Ee;n granaat viel zoo dicht
hij de Catharina dat het water haar boord over-
spa! te
De opvarenden hadden in grooten angst gezeten
en zij waren gelukkig' toen zij1 eindelijk uit het
gedrang en buiten het hereik van de kogels wa
ren.
De »N oo r d a m."
DesN. R. Ct." verneemt nog omtrent de »Noor-
dam, die Zaterdag in het Kanaal op en een mijn
is gestooten
Van Falmouth naar Rotterdam koers zettend,
werd het stoomschip in de Duins aangehouden
door een Engelsch manrine-vaartuig. Twee offi
cieren kwamen boord van de »Noordam". Zij
stelden vast, dat de uitklaring in orde was, en
gaven toen vergunning om door te varen.
Op de vraag van kapitein Krol, welke de vei
ligste route naar Hoek van Holland was, teekende
een der Engelsehe officieren op verzoek van den
heer Krol, op de zeekaart de Noordelijke grens
van het mijnenveld aan. Hij maakte daarbij de
opmerking, datj als de «Noordam" ten Noorden
van deze grens bleef, het schip veilig naar den
Hoek kon varen.
De gezagvoerder volgde die aanwijzing stiptelijk
op, doch ongeveer 6 mijlen Noordelijk van de li
miet stoomende, stiet de sNoordam" plotseling op
een mijn. Het was toen kwartier voor twaalf
voormiddags. Het schip kreeg een zeer hevigen
schokde passagiers schrikten geweldig op en
dachten in de eerste oogenblikken, dat de »Noor-
dam" er geweest was.
Na de ontploffing en den schok bleek evenwel
weldra, dat ofschoon de schade, aan het schip
toegebracht, zeer belangrijk is, het met het onge
val bjjzonder goed was afgeloopen. Noch een van
kelijk
Onder al deze bedrijven was de zon opgegaan
en wierp hare goudgele stralen op het monster.
Ik aarzelde... maar ik had toch mijn woord ge
geven Honderdduizend gedachten vervulden mijn
brein. Zou ik ooit mijn familieleden wederzien,
zou ik ooit weer levend in mijn vaderstad terug-
keeren, wat zou er van mij geworden 1
Tegen negen uur was de ballon geheel gevuld
en maakte men het schuitje eraan vast. Nog een
laatste aarzeling, toen met 'n wip bevond ik me
in de mand. Allerlei opdrachten werden mij ge
geven, verschillende postzakken moest ik weg
voeren. Toen omhelsde ik mijn broeders, vrienden.
Ik dacht aan onze soldaten, die streden en vochten
en stierven op enkele honderden passen afstands.
De gedachte dat het vaderland in gevaar was ver
vulde mijn ziel. Ginder wachtte men verlangend
op de brieven en telegrammen, die mij waren
toevertrouwd. Het oogenblik was plechtig, ernstig....
Laat los
En ik zweefde tusschen hemel en aarde.
Mijn ballon verhief zich met gematigde snel
heid van het aardsche. Ik verloor de fabriek van
Vaugirard en de groep vrienden, die mij toewuifden
niet uit het oogik antwoordde hen door met
den hoed te zwaaien, maar het duurde niet lang.
Weldra werd de horizon nevelig. Links en rechts
onder me zag ik Parijs, dat vreemde Parijs, waar
toe ik thans niet meer behoorde. Vreemd schouw
spel. Het deed me even duizelen. Toch dwong ik
mij zelf alles scherp waar te nemen, tot kijken.
Kanalen en vaarten, de Seine waarop de booten
de bemanning, noch een van de passagiers had
eenig letsel bekomen.
Al dadelijk werd vastgesteld, dat de stoom-
stuurmachine, het stuurgerei en het roer totaal
vernield waren. Het roer hangt nu dwars achter
het schip.
Het duikersonderzoek rapporteerde ernstige
schade onder water. De gezagvoerder liet onmid
dellijk na het ongeval alle ruimen peilen. Daar
uit bleek, dat alleen de achterpiek van het schip
was volgeloopende oveiige ruimen hadden geen
water gemaakt.
Het achterpromenade-dek is opgezetde lieren
en stutten zijn gebroken. Verder is aan het schip
op verschillende plaaten lichte schade toegebracht
Zoo zijn de marmeren schoorsteenmatei van de
eerste klasse rookkamer en de spiegels van de
waschtafels van de lavabo's gebroken. De draag-
blokken van de assen van de tunnel zijn erg be
schadigd. De volledige schade zal eerst kunnen
worden vastgesteld in het droogdok, waarheen de
nNoordam" na lossing gaat.
Het voorloopige onderzoek bracht voorts aan het
[icht, dat met de heide hoofdmachinos kon wor
den gemanoeuvreerd. Kapitein Krol besloot toen,
de reis met afwisselend werken van de beide
schroeven voort te zetten naar Hoek van Holland
waarvan de «Noordam" bij de ontploffing onge
veer 80 mijl verwijderd was. De «YVesterdijk"
werd na het ongeval opgeroepen, die onmiddelijk
naar de «Noordam" stoomde en het schip veilig
heidshalve escorteerde naar de Hoek. Daar kwam
het te half-een Zaterdagnacht aan. waar het bij
het binnenloopen geholpen werd door de sleep-
booten «Charlois", «Poolzee" en «Rozenburg", van
de firma L, Smit Co.
De lading van de «Noordam" heeft hoogstwaar
schijnlijk niet geleden. Het regeeringsgraan, dat
het schip heeft meegebracht is in elk geval niet
beschadigd.
Aan boord t waren 20 passagiers eerste klasse,
29 passagiers tweede en 64 passagiers derde klasse-
Van een paniek onder hen was absoluut geen
sprake, al waren allen in de eerste oogenblikken
na de ontploffing zeer onder den indruk van het
gebeurde. Doch de bemanning hield zich flink
stelde alle reizigers zeer spoedig gerust'
De «Noordarn, die zoo gauw mogelijk gedokt
zal worden, zal ten minste twee rondreizen aan
den dienst onttrokken moeten worden.
BELGIë.
M ij n e n in de Scheld e.
Naar gemold wordt, hebben de Duitschers in
de Belgische Schelde nabij Antwerpen mijnen ge
legd. van Bath af.
Het zal dus zaak zijn, dat de schippers, die
naar Antwerpen varen, bij Hansweert nadere in-
Men meldt uit Maaseik aan de »Tel.":
Een legermacht van pl.m. 1200 man, infanterie
en ruiterij, komende via Luik—LanakenMaaseik,
als kleine kanotjes het water doorkliefden, vlakten
van water, met dijken als horizonten, die op het
water schenen te drijven. Vooruit maar ver om
laag, daar lag het stadsprofiel Parijsik trachtte
te letten op de détails. Vlak onder me lagen de
sluiskommen, in de lengte naast elkaarop de
kaden kwamen de blokkige loodsen en kantoren
scherp te enderscheiden. ook de hijschkranen, de
streep-rechte rails langs de kaden, de signaalpalen
de vrachtwagentjes.
Al de huizen en daken en torens en schoor
stenen. schenen tot een massa te behooren, be
grensd door twee imposante stroken, het water
grauw gekleurd er voor, de lucht in grijze kleur
er achteren de stad zelf ook in één kleur, mat,
vaal geelachtig blauw. Alleen het bollen koperen
dak van een gebouw brak even met zijn helgroenen
toets die grauwheid. En kort schoof even de zon
over de stad; daar lagen daD, in rooden gloed,
de benepen puntdakjes en de smalle straatjes van
de achterbuurten.
Maar dadelijk daarna sluierde zich de zon in
een wolk het was slechts een fletsche zwakke
zon, een zuiver ronde, gele schijf, die laag hing
tegen de lucht. Zij was nog jong, nog niet eens
boven de stad geklommenzij steeg pas traag
naar haar hoogtepunt. Voor zich uit, laag over
die huizenverwarring, wierp zij haar lichtreilex,
een band wit licht, smal aan den oosteljjken
horizon, breeder bundelend over de weilanden,
die als een groen meer om de stad rustten.
(Slot volgt).
