Dagblad voor Schiedam en Omstreken
f
De Oorlog.
Oog om Oog.
38ste Jaargang
Donderdag 7 Januari 1915.
Gratis Ongevallen verzekering
feuilleton.
No. J1122
OTereeatoislig op ie polis Yeraelde voorwaarden,
Buitenlandsch Nieuws.
Bureau: Boterstraat 50, Telef. 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
50 ct., franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentiën: Familieberichten 20 ct.
16 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct.
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p.
herhaaldelijk adverteeren.
per regelHandelsadvertentiën
3 maal plaatsen wordt 2 maal
regel. Speciale conditiën voor
De verzekering wordt
by
levenslange
geheele
invaliditeit
gewaarborgd door
de
verlies van
een hand,
voet of oog;
Hollandsche Aigemeene
bfj verlies
by
dood
een duim
Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam.
1 I tl U «en duim1 fj U wysvmger I j U
b|]
verlies van
eiken ande
ren vinger,
Een overwinning der Russen.
Het belangrijkste wapenfeit wordt gemeld uit
den Ivaukasus. De Russen hebben bij Sarykamysj
de Turken een nederlaag toegebracht.
De generale staf deelt de overwinning als
volgt mee
j De nederlaag van hetTurksche
e g e r bij Sarykamysj is? volledig.
'et negende Turksche legerkorps
werd geheel vernietigd; wij maakten
den legercommandant Isklan pasje krijgsgevangen,
henevens de commandanten van de 17e, 23e en
e divisie, met hun staven, verder ruim honderd
officieren en een groot aantal soldaten. De Turk
sche verliezen aan dooden en gewonden zijn zeer
groot. Wij veroverden vele kanonen en mitrail-
eurs, groote hoeveelheden munitie en voorraden
levensmiddelen.
Hen onzer compagnien nam den
geheelen staf van het negende le
gerkorps gevan gen.
Onze zegevierende t roepen vervolgen de rest
Van het tiende legercops, dat zich door de vlucht
2ocht te redden.
Dij den aanval op Ardagan chargeerde een re-
gernent Siberische cavalerie twee Turksche com-
Pagniën, terwijl een eskadron van dat regiment
61 Vaandel van het 18e regiment uit Konstanti-
noPel veroverde.
De Turken trekken over degeheele
11 n i e terug.
Elders geen wijziging in den toestand.
De »Times" verneemt uit Petrograd, dat de
orken bij dit gevecht alle noodige transport
middelen en alle voorraden misten en dat zelfs
e kanonnen door de soldaten naar het gebergte
hoesten worden gedragen. Te Tiffes kwamen
1200 Turksche gevangenen aan.
De Turken deden dappere doch vergeefsche po-
gmgen, om door achterhoedegevechten hun terug
tocht te dekken. Heldhaftig en hardnekkig werd
door hen gepoogd Sarykamysj vast te houden
toen hun stellingen ernstig bedreigd werden,
deden de Turken herhaald verwarde uitvalleD,
waarop zy den vijand met de bajonet te lijf gin-
fiea. Zelfs de gewonden schoten nog, als zij reeds
waren neergevallen.
Vele krijgsgevangenen werden doodgeschoten
°mdat zij poogden te ontvluchten.
Volgens een telegram uit Tiffis zou de bedoe-
lng van den snellen opmarsch der Turken in het
^erykamysj-district zijn geweest, om hun troepen
ln de omgeving van Ardakkon en Olty gele
genheid te geven terug te trekken zonder al te
groote verliezen.
Het wapentuig, te Sarykamysj buitgemaakt is
grootendeels van Duitsch maaksel.
De spoorlijn tusschen Sarykamysj en Kars, door
7)
^Uitgeput?..." spotte de luitenant, wat scheelt
het my?"
^Bedenk Sahib, dat de Sabadar-Sahib Bo-
®a'd uitdrukkelijk bevolen heeft, dat wij slechts
ee uren zouden exerceeren, nu zijn wy reeds
yier uur in het veld en bij zulk een hevige hijte
13 het te vreezen I..."
^Hel en vervloeking, zwarte schavuit, waagt
ge het mij wetten voor te schrijven Ik zal je
zes uren laten exerceeren, als mij dat bevalt."
Maar, Sahib..."
'Vaar ter helle, zoon van een ezel en aan
ïdder van een koe I" siste de luitenant en gaf
en ongelukkigen Havildar een slag op het voor-
Doord, dat deze achteruittuimelde en zijn Chako
n een breede bocht over den grond rolde. De
rme sergeant betastte zijn voorhoofd en wierp
lc" toen met jammerend geschrei van schrik en
mart ter aarde. Door de gelederen der Sepoi's
g'ng een onheilspellend gemor De oogen der sol
eten schoten bliksems op den gehaten officier.
1) Kapitein.
de Turken onbruikbaar gemaakt, is reeds hersteld.
Het verkeer heeft geregeld plaats.
Latere berichten uit Petrograd melden nog, dat
het Turksche leger geheel is omsingeld en al
vechtende wanhopige pogingen doet om zich te
herstellen.
Toch zijn de Turken nog niet ontmoedigd. Hun
ofïicieele berichten spreken van overwinningen in
Azerbeidsjan. De Turksche generale staf deelt
officieel mede
Volgens heden ontvangen berichten hebben onze
troepen in samenwerking met de Perzische stam
men, die zich aan onze zijde hebben geschaard,
in Azerbeidzjan nieuwe voordeelen behaald. De
Russen hebben bij hun terugtocht twee stukken
geschut en tal van gevangenen verloren.
Ten zuiden van Miandoab (150 K.M. ten zuiden
van Tabris) heeft een andere Turksche kolonne
den vijand verslagen en een aanzienlijke hoeveel
heid wapenen en munitie buitgemaakt.
In andere gevechten in de buurt van Oermia
zijn twee volgelingen van Said Jeuddauleh, waar
onder de beruchte Baljhr chan, gevangen geno
men, en 100 Russische ruiters gedood.
Door deze nederlaag moeten de Russische troe
pen zeer terneergeslagen zijn.
Nog wordt uit Konstantiuopel officieel mede
gedeeld, dat in de Zwarte Zee bij Sinope, den
5en Januari een ontmoeting heeft plaats gehad
tusschen twee Turksche kruisers en een uit zeven
oorlogsschepen bestaand Russisch smaldeel. Bij
zonderheden over het gevecht ontbreken, doch
geconstateerd kan worden dat de vijand, ondanks
zyn overmacht in getalsterkte, onze schepen niet
neeft kunnen beschadigen.
Van het 0 o stel ij k o o r 1 o g' s t e r r e i u worüt
van DiUitsche zoowel als van Russische zijne een
voortzetting' van de actie gemeld.
De Russen melden geen veranderingen aan den
Weidhseloever en in Galiicië.
In den UjokJpa» werden de terugtrekkende Qos-
tenfijkePs dopr Russische cavalerie aangevallen
waarbij een 10-tal officieren en 450 soldaten ge
vangten genomen werden.
Verder wordt gemeld, dat de Russen het dorp
Jlozzova, bij Mlawa, aanvielen en ae bezetting
van het dpup met de bajonet afmaakten.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de Duitsehe troe
pten in Polen ten Westen van den Weiehsel, na
den vijand vele verliezen te hebben toegebracht
et in slaagden tot Sucha door te dringen. 1400
gevangenen en 9 machinegeweien vielen daarbij
in Duitsehe handen.
Het Oostenrijk>ch communiqué meldt niets be
langrijks.
Op liet Westelijk oorlogsterrein duren niette
genstaande de ongunstige weersgestel dheid de ar-
tijleriegevecthten voort.. Men verwacht een nieu
we actie olp den Duitschee rechtervleugel.
Groote troepenverplaatsingen va,n Oost naar
West hebben plaats.
Kotttrijk ligt vol met versche troepen. De
stehpk, welken de Duitscheis uoor torscho aan-
«Wat nu riep deze, zich lang niet gerust
gevoelend bij het zien der zonderlinge gebaren
des sergeants.
«Timor Ali is een Bramanen-zoon Sahib,"
zeide een grijsgebaard soldaat, wien men het kon
aanzien, hoe moeilijk hij zijn woede bedwingen
kon. »Uw hand heelt het Tilluk 2) wegge
slagen."
«Wat kan dat mij schelen?"
»Uw slag heeft hem uit zijn kaste gebannen
en hem tot paria 3) gemaakt, voor wien Brahma's
hemel gesloten is. Zijne ziel is nu tot eeuwige
omdoling veroordeeld en zal nimmer rust vinden."
«Wat raakt mij dien onzin
«lnschallahBedenk, Sahib, dat gij door die
grievende vernedering, Timor aangedaan, de ge
bruiken van Brahma's kinderen op het ergst ge
hoond hebt. Timor had niets misdaan. De smaad
dien hij heeft ontvangen, kan niet uitgewischt
worden, tenzij...
Nu
«...Door bloed," klonk het grimmig, «alleen
door bloed 1"
De luitenant beet zich op de lippen.
«Is dat taal, die een ondergeschikte past,
1) Zoon van een priester, dus uit de hoogste
kaste.
- 2) Tilluk teeken der kaste, een op het voor
hoofd bevestigd gouden plaatje.
3) Paria's de laagste en door allen verachte
kaste.
vallen den geallieerden willen toebrengen ten
einde de huidige sterk aanvallende bewegingen
dei geallieerden rondom Nieuwpoort te tem-
teren of tot Staan te brengen, wordt fen Noord-
Vesten van Yperen verwacht.
Om de heuvels van Cernay is verbitterd ge
vochten. De Duitsclhers konden naar hun stellingen
1 ebouden.
Van Fransche zijde wordt gemeld, dat hij St.
Joris 300 tot 500 M. loopgraven op 'de Uuitschers
veroverd zijn.
Ten noord-westen van Reims zijn de Franschen
100 M. vooruitgekomen, alsook in Argon tie en
tot boiscli van Gnirie.
Bij het ravijn van Cour te Ghausse.hebben wij
Duitsehe loopgraven over een afstand van 800
M. in de lucht laten vliegen eii c-r de helft van
bezet.
Bij dezen aanval werden 120 Duitschers gevan
gen genomen.
Hot Duitsehe communiqué luiot:
De Franschen hebben gisteren hun stelselmatigs
beschieting van de achter ons front gelegen plaat
sen voortgezet.
Bij Souain en in het ArgonnerlioSch hebbe'n
wij verscheidene vijandelijke loopgraven bemach
tigd en tal van vijandelijke aanvallen afgeslagen.
Wij hebben twee Fransche officieren en meer
dan 200 man gevangen genomen.
De heuvel ten westen van Senrrhejm, waarom
ar'O tel gevochten is, hadden de Franschen gister
ochtend vroeg opnieuw bezet; 'later zijn zij ech
te i niet een krachtigen baj.cuetamvaT weer ver
dreven en, hebben geen nieuwe poging; gewaagd.
Vijftig Alpenjagers zijn door ons gevangen ge
nomen.
Uit Bonfol in de Bemsche -Jura wordt gemeld';
Uit bet Jldal en van de heuvels daaromheen zijn
do Fransche nu geheel verdrongen. Zij hebben
hun hoofdkwartier in de richting van Belfort ver
legd. Ten Westen van Muelhansen zijn alle Fran
sche pogingen om van uit Thann op te rukken,
verijdeld. Hunne aanvallen die vanaf de Zwit-
sersche glrens goed konden worden waargenomen,
haaien allen een negatief gevolg'. Men gelooft
Jat de Franschen spoedig bet Largdal zullen ont
ruimen.
BELGIS.
De gevangenhouding van Kardi
naal M e r c i e r.
Kardinaal Mercier is in zijn eigen paleis onder
militaire bewaking gesteld. De drukker van den
brief, de heer H. Dessain is eveneens gevangen
genomen maar later weder vrijgelaten.
Te Antwerpen moesten in enkele kerken de
priesters den kansel verlateu, die het herderlijk
schrijven wilden voorlezen. Zij moesten verkla
ringen onderteekenen, om dit ook in volgende da
gen niet te doen. Alleen in de St. Amandus kerk
geschiedde de lezing regelmatig onder alle.H.H.
Missen.
De »Tijd" geeft de volgende beschouwingen van
schurkVoort, naar de kazerneDie insubor
dinatie zal je duur te staan komen."
Maar er kwam geen beweging in de gelederen
en allen bleven bewegenloos staan. Hunne blikken
richtten zich naar een ruiter, die, met den kijker
voor de oogen, snel op het tooneel dier droevige
gebeurtenissen kwam aanrijden. Het was een offi
cier, in de kracht zijns levens, van indrukwekkende
gestalte met edel en innemend gelaat. Als beelden
stonden de sepoi's zwijgend en roerloos. De on
gelukkige Havildar lag nog in onveranderde honding
ter aarde.
«Wat gebeurt hier, luitenant Wilmot?" vroeg
de officier, met kwalijk verborgen wrevel.
«Niets van belang, kapitein," zeide de luitenant
op lichten toon, «dat volk was van morgen bij
zonder lui en weigerde buitendien mij te ge
hoorzamen. De Havildar waagde het uit de ge
lederen te treden en mij tegen te spreken. Ik heb
hem toen de chako van den kop geslagen.'.
«Zijn hand heeft Timor van de Tilluk beroofd
Subadar-Sahib," zeide een sepoi. De slag heeft
Timor tot paria gemaakt."
Het gelaat van den kapitein verdonkerde.
«Ik begrijp uwe onvoorzichtigheid niet, luite
nant. Onze positie hier is al gespannen genoeg.
Men moet vooral de godsdienstige overtuiging
dezer lieden eerbiedigen."
«Wat raakt mij dat zottespel antwoordde
de jongeling lachend. «De schavuit was weder-
spannig, ik stootte hem dus met recht op zijn
plaats terug."
een Belgisch priester over de daad van den
kardinaal.
Men moet zich over de gevangenneming van
den IBelgischen Kardinaal-Primaat niet al te zeer
verwonderen. Hij was zijn vaderland te zeer
toegewend en bezat een te paulinische ziel, om
het volk zonder een moreelen steun hopeloos over
geleverd te laten aan den Duitschen overweldiger
Reeds al te veel en al te lang bad hij vele vexa
ties verdragen, terwijl de protesten, welke hij
richtte tegen het misbruik ven het Duitsehe ge
zag en de schending van ook hem persoonlijk
gedane Duitsehe beloften, Diets uitwerkten. Het
bleek ten slotte onmogelijk tegenover het onbarm
hartige uitputtings- en overweldigings-systeem van
den veroveraar een goeden wil van samenwerking
te bewaren.
Ook een verstandige censuur bleek onmogelijk
betrekkelijk het jongste herderlijk schrijven, het
welk Z. Em. in het geheim moest doen drukkeD
en hetwelk hij niet ten papier bracht dan na
vele angsten, zorgen en overwegingen, vooral
na vele uren van gebed voor het Kruisbeeld. Ten
laatste besloo*> de Kerkvoogd, om het schrijven
te doen drukken en bekend maken, er mocht dan
van komen wat wilde.
Tot het laatste oogenblik heek het Duitsehe
bestuur den Kardinaal niet in staat geacht, om
de daad te stellen, die thans zoo groot opzien
baart. Men vergat echter, dat de Kardinaal be
halve kerkelijk overheidspersoon ook vaderlander
is en dat zijn vurige ascetische ziel, ook in het
vervullen van haar patriottische plichten tot het
uiterste, niet zou achterblijven.
Hij heeft durven zeggen, dat onrecht onrecht is,dat
Duitschland een eed brak, dien Engeland hieldi
en dat de wettige regeering is en blijft die van
Koning Albert. Daarom moet hij thans boeten
door de hand der predikers van de louter Duitsehe
waarheid en het uitsluitend Duitsehe recht. Deze
wraak zal blijken een nieuwe domme daad te zijn,
want het Belgische volk, aan hetwelk de werke
lijke waarheid löch bekend is geworden, zal nóg
meer verbitterd worden, nu het ook zijn hoog-
sten geestelijken vertegenwoordiger in het brutale
geweld ziet. Dat de Kardinaal tot opstand zou
hebben aangespoord, kan men hem immers niet
verwijten, daar hij juist zijn onderhoorige ver
maande, onderdanig te zijn aan het tweede
hands-recht van den overweldiger, en de verdedi
ging des lands over te laten uitsluitend aan het
leger. Juridisch bestaat ook geen vat op den
herdelijken brief.
DUITSCHLAND.
Krijgsgevangenen.
Het Korr. Norden schrijft
In buitenlandsche bladen, aldus de «Tagl. Rund
schau." vindt men vaak berekeningen van het
aantal gevangenen, die door beide partijen sedert
den aanvang der krijgsverrichtingen zijn gemaakt
en die doorgaans onderling vrijwel overeenstem
men. Volgens die opgaven zouden de Entente-
mogendheden tot dusver G04.200 en de mo
gendheden van centraal Europa 575.000 krijgs.
«Timor Ali heeft niets misdaan, Subadar-Sahib",
klonk het uit den mond van denzelfden sepoi," gij
zijt rechtvaardig en weet, hoe door den smaad
Timor aangedaan, alle zonen van Brahma be-
leedigd zijn.
»U zal recht geschieden, mannen," riep de ka
pitein.
«Wilmot, begeef u naar nw kwartier. Ik zal
aan den generaal rapport opmaken van het ge
beurde."
Om de lippen des luitenants zweefde een
spottend lachje, maar het bevel werd onmiddelijk
en met de meeste stiptheid uitgevoerd. De kapi
tein liet nogmaals het voorgevallene door een
ouden sepoi verhalen en gebood toen den ver
nederden Havildar op te staan.
«Ach, ach, Sahib' ik ben eeD verloren man.
Nooit zal mijne ziel Brahma's zaligheid aan
schouwen."
«Ik betreur het Timor Ali, dat uw luitenant
zich zoo vergeten heeft door uw godsdienstig ge
voel te beleedigen. Maar het gebeurde zal onder
zocht en u recht gedaan wordee. Sta op. Timor
Ali."
De soldaat rees op.
«Rechtvaardig zijt gij Subadar-Sahib, en gij
meent het goed met de Hindostan soldaten," klonk
het dankbaar door de rijen. «Maar zullen de Fa-
ringi, uwe broeders, ons rechtvaardigheid be-
toonen
(Wordt veryolgdl-
finn :r fcn rr m
