C,*4,
«45waa,<toOT ,e «*4
Zaterdag
6 Febr. 1915.
TWEEDE BLAD.
No. 11148.
Wie kunnen kiezer worden?
kW%tXvtre.nkiezer ka!1 lwn "«de heit
^erhalen van den oorlog
^zakJTr ;ntrkkeling'vanvoik -
r»» wmuniTSÏ
Gemengd Nieuws.
den A mann)e;1Üko Nederlanders, dis vóór af op
hebben0" A'C'' lcePi-|d van 25 iaar bereikt
k-nJlj3i± di6 eerSte vcoiiwaarde voldaan, dan
lik'tnrncn verscbillende wijzen op de kkzos-
tin plaatsje krijgen, allereerst als Belas-
lingkiezer.
De belastingkiezers weiden ambtshalve on do
dcenS<?P elft- Zl* behceven dus geen aangifte te
voorirtn Cen behooreQ zij ais de Kiezerslijsten
tuiser P!8 Z1J,n vastgesteld> zich er van te over-
men b^Wlijk op aio lijsten, vuorko-
kiezlrt6 andöre gevallen behoort tn-.n echter om
lier a eiWOïden' aangifte te doen op een formu-
gomeen! Stel°i0S aan de betrokken afdeed ng der
meente-secretaric (Bevolkingsfcureau, School-
8'esew, VeArijgfen is' De aangifte zelf moet
schm en ter gemeente-secretarie, en we! tus-
y en 15 Februaii a.s.
am het kiesrecht moeten zich dos aangeven.
zcJI/Per0nd Van verschillenden titel (uitge-
Mfcn t belasting) het kiesrecht kunnen verkrijgen,
kan zich aangeven:
sthen I?UUTkiezer. Daartoe moet men tus-
Januari a gUStua van het v'--'ë jaar en 31
binnen h fZ\ "iet meat daa twee w «ingen
elke w C gdmeente hebben gewoond en in
hebben rS T WekeliJkschin huurprijs verwoond
prés ail nunstens ««n zeker bedrag. Die huur-
VlaanH- bedragoni vpor Schiedam f175
Anhi8n '1M' hie Vlaardinger-
Kethel en ^hiehroek f 1.- Ook
M. inhni,a een vaartuig' van minstens 24 kub.
Wosrden „n" 24000 kg laadvermogen bewonen,
als huur- of wnnin.u-i...i.
aanzienlijk toegenomen, dat groote epidemieën zich
ook onder de burgerlijke bevolking uitbreide*, m
en talrijke slachtoffers eisdhten. In verscheiden
oorlogen van vroeger eeuwen zij,n deze verhezen
do:oir do besmettelijke ziekten ongetwijfeld voel
aanzienlijk er geweest, dan de eigenlijks oorlogs
ver liezen, en hebben zij tot de. ontvolking van
vele steden en streken geleid.
Een eigenaardig verschijnsel is het toenemen
van de landverhuizing', dat bijna altijd na groote
oorlogen kan worden waargenomen en welks vc,r
klaring' in de politieke, economische en partit a
liere veranderingen, die elke oorlog met zich
brengt, moet worden gezocht.
Als I a 8 °f w°ningkiezers beschouw 1.
1 -kanuar °iQia^eZC r' 'baartoe moct m?n tusschen
dan twp« en 31 Janua,i bij niet meer
elke betmt?teQanS in dienSt °eVTCest eh
E'diiedajn, f ï-'f °en *aorl hebben genoten; voor
VlaardWrA n V1laardingen i400> Overscbfe en
f325. rnT u^ht f35°' Ktthel an Schiebrcek
bedrag vo öb'*p van bel in. de we', aangegeven
kost of °r V.Ï^B woninê inwoning en v rife
Eensio","0",1'1"' °°k ZÜ die 0P' grond van
Steteld hoy 0f Pension'iron hij elkaar
zich ai, ,eu Scnoemd bedrag genieten, kunnen
Als s zer aangeven.
1 Februari* ichk 1 e z e r- Daartoe moet men vanaf
dan f50 n i" 1 Februari 1914 nooit mindetr
'tlr'et dat bodraj*SPaarbank hebben staan. Men
die 6 ebben staan op een spaarbank
hed,li:;' 'Ic w®Uelii,ke vereischten voldoet. Aan
ien na
ie op
mnn r- -- -Paarhat
nl, hier voldoet niet aan oio vemschtcn.
"•ede overhc'' aanglfte °P dö secirisitaiie
nan een bewijs
*"eae ,nVM.,„„ '-"P de secinstaiie
Vc!ksbond h D° Spaarbank van den
Ook v ,aet' niet aan oio vereischt.
het r 0611 inschrijviBg: van minstens fl
•en. Llr00tbaekd^ Nationale Schuld hc
0')
heb-
c van kiezers
VaHen Utl"< n onder deze categori
Ah p
ambtenaren AA"' GeesteIijken, onderwijzers,
PeerweZen belastingen, beambten bij het
hnnnen (1fm die CXamcn hsbeen afgelegd,
jt exa'm©nk'a. !men i men een'r*aa' spaarbank-
5n dezeif(i„ f"' behoeft men zoolang' men
he1 kiesreti te W°'nen- zich niet voor
Men1 aan te geven.
ho,VA„.. verëete met, dat zij, oie aan een
Hoeveel soldaten in 't voorjaar.
Een Italiaansch generaal geeft eenjge beschpu
wiögten in de „ïribuna" over de krachtsverdeding
der Ciorlogyoerenden voor het aanstaande seizoen.
De generaal heeft al mebrmalen getoond niet
bepaald een vriend der Duitschers te /'.'in. Toch
z;;n zijn beischouwingen, die nu niet z. o heel
erg in 't voordeel der geallieerden uitvallen wél
opmerkenswaardig'.
Hij vraagt p.a. hoeveel manschappen Isrank-
rijk' thans in het veld heeft. Dan komt hij op
een totaal van 2000.000 man, waarachter zich
een reserve van 1 200.000 man bevinden meet
tot een leeftijd v:an 40 jaar. Den géne-aal is het
gedurende den oorlog1 glashelder geworden, dat
het Frankrijk in de practij'k niet gelukt is uit
zijn bevolking een even groote weermacht te
trekken als Diuitschland. Hoewel Duitsehland onge
veer een milliocn soldaten tiaar Rusland moest
zenden, 'kon het in het westen 52 Icgeic Hpsen
Van meer dan 2 millioen man op ae lieen hou
den. waartegenover Frankrijk maar anderhalf
millioen kan stellen. Misschien wil Frankrijk geen
onvoldoende geoefenden uitzenden.
Wat betreft de Fransche verliezen, z:o ont
breken daarvan alle gegevens maar (voifglefas den
géneraal) kan men die wel op een millicon stel
len Duitsehland kan echter thans nog steed's
een even gnoot getal als de Fiansche reserVe
daartegen aanvoeren, zonder aan de Oostgrens
zijn troepen te verzwakken. De reserve van En
geland is moeilijk te berekenen. De 45 millioen
bewoners van het Britsehe rijk werden aange
vuld met die van Canada, Zuid-Afrika, Aushaiië
er; Nieuw-Zeeland. Dan 'komt het totaal ongeveer
jk met het inwioinersgetal van Duitsehland.
Maar toch is er vereer gieen vergelijking daarmee
mcgelijk
Engeland heeft 300 000 man in het veld en
is genoodzaakt de leemten aan te vullen en rok
;n Egypte en Arabië troepen tc stellen. Het
zal moeilijk zijn veel meer manschappen en de
been te brengén. Lord Kitchener's leger van
1 200.000 man moet nog' een feit worden. Als
dat leger tot stand komt, zal het. de krijgscanscn
voer de geallieerden zeer verbeteren. Maat van
waar moeten de officieren voor dit. leger komen?
Men moot er circa 29.000 hebben en nooit kannen
are, Wat krifgfefcundïgle eigenschappen aangaat, ge
lijk gesteld worden met de Duifsche en Fransche
officieren. Aan hol; door Kitchener geïmproviseerde
leger moeten dus groote fouten blijven kleren.
Wt zij -f,—- voUoen, voor zoo-
<3en geplaatm a A 0P' de kiezersliist nwten wor-
(>P die liist Zl^ '0,vertuige'h dat zij weAelijk
«teeten C" dat zib diö aabgifte
w°Tden rij, v°'n °'P. de k,ezerslijst geplaatst te
dlt Voór °b_0P 15 Februari Jxn.
virdert^! ,iilJichtingen betreffende het
R' K Kn-Jr™ eren enZ- houdt Ihstuur der
'•'Oige jjav 'êfdg zitting in het Hondsgenouw
Arijda„ ig"'y\ ''Hd^staande dagen..
Jag 15 Febhuari a§' 13' Zondaig 14 Maan-
De m Bevolkin& e« Oorlog.
W- z. -de IT1'* dieil d° directe verliezen d.
dinS' Of ziekt aUen ten Sev'°lg'e' van verwon-
2«kte m de moderne oorlogen
pAMsterkte der i moderne oori»gea op de
k,;1Ük gerin„, Lf6? uitoefenden, is betrek-
iebben bv 'ri S 0KM" den 0l0rl0ë' van 1870- -71
C*n tiende' mhezen Duitsehland sjoehts
gen. percent der totale bevolkingi bedra-
de Q°rtoS'tCorr!;eZer Zijn fe'iteH'ik SWioter, daar
invloed oefenen actoren c(in bijzonderen
,Vtl0r de verdere Ar de gronds,agea vormen
Ae*endP t hUWelijken ea d* geboorten
6lkea gliooten ocn-l Gene aaderzii^- Etw
de enuJk verminderd On 7 nJwel,Jke
0i°rl°g|sjairéTi li j' °P' deze vermindering i
g«nde pleegt echter in de da,rob vob
er huwelijken te v 1 01 Sterker vermeerdenng'
SterB<> 's m rel« wrtoggn hieMoo,
De oorlog tegen handelsschepen
Admiraal W. H. Henderson opperde in een
brief aan de „Times" verschillende denkbeelden
omtient de wyze, waarop koopvaardijschepen
moeten optreden, indien zij een onderzeeër in
zicht krijgen. Als zij kunnen, moeten zij weg-
stoomen. gaat dit niet, dan moeten zij den
onderzeeër trachten te ontwijken door eerst naai
de eene. dan naar de andere zijde te wenden.
De maritieme medewerker van de „Times"
die dezen brief bespreekt, zegt, dat het niet
waarschijnlijk is, dat de admiraal veel belem-
meiing van den zeehandel door onderzeeërs
verwacht, daar het aantal schepen, dat Duitseh
land, vooral in de wateren, zoo ver van hun
basis af als de Iersche Zee, kan gebruiken, klein
moet zijn. De „U 21" was de eerste van het
grootere type Duitsche onderzeeërs en het is
niet waarschijnlijk, dat Duitsehland meer dan
een dozijn van deze schepen ter beschikking
heeft. Ook kunnen deze niet alle tegelijkertijd
gebruikt worden voor iets dat op een blokkade
gelijkt. Len deel moet óf naar de basis terug-
keeren voor nieuwe voorraden en minutie,ofop
weg zijn naai de streek, waar men van plan is
te opereeren. Maar afgescheiden van dit feit,
zijn er een of twee punten, in verband met de
voorstellen van den admiraal, die nadere be
schouwing verdienen.
Men zal opgemerkt hebben, dat steeds, wan
neer een onderzeeër aan de oppervlakte verscheen
om een koopvaardijschip in te halen, hij het
eerst dwarsscheeps gezien werd, zoodat de be
doeling duidelijk was om. indien het schip zich
tegen de duikboot wilde wenden, een torpedo
te gebiuiken. Met andere woorden, de onderzeeërs
schijnen er op voorbereid te zijn, om op het
schip in te loopen. Het is daarom onwaarschijn
lijk, dat kleine schepen met minder snelheid
dan de ondeizeeërs hen kunnen ontsnappen
door te wenden. Aan den anderen kant zou de
cdmmandant van den onderzeeër nauwelijks een
torpedo willen wagen aan zulke kleine schepen
als in de Iersche zee tot zinken werden gebracht.
Ook kan er een groot aantal koopvaardijschepen
zijn, dat het latere type Duitsche onderzeeërs in
snelheid overtreft.
Er zijn verschillende andere methodes voor
gesteld, waarop koopvaardijschepen zich tegen
een aanval van onderzeeërs kunnen verdedigen.
De Times" medewerker acht het niet gewenscht
deze methodes te bespreken en vindt het
twijfelachtig of één er van thans officieel de
voorkeur heeft.
Den 26sten Maart 1913 legde Winston Chur
chill in het Lagerhuis een belangrijke verklaring
af in verband met de bescherming van den
handel. Hij besprak vooral het gevaar waaraan
schepen, in zekere omstandigheden, van den
kant van vijandelijke gewapende koopvaardij
schepen, zouden kunnen blootstaan. Het juiste
antwoord hierop, zeide hij, is het wapenen van
Britsehe koopvaardijschepen voor hun eigen ver
dediging. Hi.j maakte er echter geen melding
van, dat de koopvaardij-vloot zich moest wape
nen tegen gewone oorlogsschepen. De marine
autoriteiten kunnen thans misschien geneigd
zijn, het aldus aangeduide systeem van verde
diging uit te breiden tot schepen die bloot
kunnen staan aan aanvallen van onderzeeëers,
maar tot dusver is er geen dergelijke aankondi
ging geschied.
Toen de oorlog begon, waren er ongeveer 50
koopvaardijschepen, die kanonnen ter zelfverde
diging droegen en stellig zijn er andere op
dezellde wijze uitgerust. Maai', voor zoover be
kend, hadden deze schepen nooit gelegenheid
de wapens, waarvan zij voorzien waren te ge
bruiken en daar het gevaar op de handelsroutes
vermindert, is het zeer goed mogelijk, dat zulk
een gelegenheid zich nooit zal voordoen.
Er is nog een ander punt, dat ter sprake ge
bracht moet worden, indien koopvaardijschepen
ooit kanonnen zouden krijgen om zich te be
schermen tegen aanvallen van onderzeeërs. Het
koopvaardijschip wordt uitsluitend bewapend
ter verdediging, niet voor een aanval. En op
welk ocgenblik moet men aannemen, dat de
onderzeeër den aanval is begonnen In de
gevallen der door luitenant commandant Her-
sting aangehouden schepen schijnt hij steeds de
papieren onderzocht en zich omtrent de lading,
de eigenaars en de bestemming van het schip
vergewist te hebben. Om dit te doen, was het
noodig, óf het schip aan te klampen, óf de
bemanning te bevelen de papieren aan boord
van den onderzeeër te brengen. Dit is de gewone
manier van onderzoek, door de internationale
wetten voorgeschreven en kan nauwelijks een
aanval genoemd worden. Ook schijnt het niet
juist te besluiten, dat, omdat een koopvaardij
schip door een oorlogsbodem achtervolgd wordt,
het eerste daarom wordt aangevallen.
Er is voorgesteld, dat koopvaardijschepen
terug zouden keeren tot de gebruiken uit oude
tijden, toen een aantal schepen tot weaerzijd
sche verdediging gezamenlijk uitzeilde. Mocht
een schip door een onderzeeër bedreigd worden,
dan zouden de andere maatregelen voor de ver
dediging er van nemen. Het is een interessante
kwestie van internationale wetgeving of het,
zonder eenige machtiging van de regeering,
wettig zou zijn, dat koopvaardijschepen opera
ties van dezen aard uitvoeren. In een konink
lijke proclamatie van 1672 kregen koopvaardij
schepen instructie om elkaar op hun reis
wederzijds bijstand te verleenen, maar dit was,
toen de schepen nog in een convooi voeren. De
Italiaansche en Russische prijsreglementen
schijnen ook in te houden, dat een gewapend
schip het recht heeft andere schepen van het
zelfde land of van een bondgenoot te hulp te
komen. Maar het is duidelijk, dat, alvorens zoo
iets beproefd kan worden, er bindende bepalin
gen voor noodig zouden zijn.
'■"c algemeene pwijévwhaoging gekomen zijn.
i (De Camera
Pa'pior naar Enge 1 and_ De Kon. Papier-
afcnarken te eisen hebben een stoóonschioi uït-
gen:;t#vmr liet vervoer van papier naar Enge
land Hel heell thans met succes zijn eerste reis
volbracht en heeft oud papier ter bewerking mee
teruggebracht.
De Fransche vliegers. De beide -van
Duinkerken gekomen Fransche officieren, die met
hun vliegtuig öp> NoonLBeveland zijn geland, zijn
tnans geïnterneerd cp Wiericker.sebans.
Zij zijn de luitenant-vliegers D. Humieres en
Cc u ties on.
Een waardevol schjp De reede.ij Geer.
Hanneng te Kristiania, wier ijsbrekor „MjMtiir"
door Rusland was gehuurd, maar op weg naar
■rchangél in de Witte Zee is gestrand, nceft be
richt ontvangen dat het Engelsche ss. „Thracia",
van de Ounardlijb, zijn schroef heeft verleren en
bij de „Mjülnir" ronddrijft. De lading: der „Thra-
c»a moet 18 millioen kronen waard zijn.
Hollander gevangen genomen. Uit
Sluis meldt men: Arie de Rieke, een Hollandscho
boer uit Wosteapelle, is gisteren gevangen geno-
•men en weggevoerd naar Brugge, omdat hij niet
aan de requis'ities wilde voldoen. De heer
D Hooire, de zoon van den oud-burgemeester van
fvnoeke, is wegéns een 'poging om paarden naar
Holland over te brengen, veroordeeld lot 2000
M boete en 3 maanden gevangenisstraf. Ook hij
is naar Brugge weggevoerd.
E e n Z epipel i n? Viijdagjmargen pl.rn. 41/2 uur
is wederom een vliegituig (naar ooggetuig.-n ver
klaren een Zeppelin) over Kampen gevfogen. Zij"
kvvaim uit Oostelijke richting en zette koers naar
l el Westen. Niet alleen was hiel snorren van den
motor duidelijk te bomen, doch ze was ook dui-
dtlijk te zien; het weer was 'beloer. Van bijzon-
dc' gijooite afmeting was ze niet.
Spion na g!e. Te Breda is noor den rechter
commissaris een Belg verhoord, veridaohf van spi-
onpage. De man heeft bekend. Hij is naav bet
buis van bewaring' overgebracht.
t ngolscho f ol cripl a ten. Naar ons uit han
delskringen gemeld wordt, staat een prijkv nboo-
ging van Engelsciho foto-'platen voor re deur.
En wel met 35 0/0. Oogenschijnlij'k een gevolg
van den oorlog, ligt toch de oorzaak ergens anders.
Deeds voor den oorlog; waren in Engeland de
platen duurder dan hier. Slechts de concurrentie
iu Holland nret de Duitsche merken (waarvan
velen in Duitsehland ook duurder verk .ehl wer-
ben\ deed de prijs laag blijven. Verhoogmgi der
D'.iilacthe prijken zal mettertijd wel volgen: Ook
Zonder den oorlog zou men langzamernand tot
Uitvoer van varkensvleescb Men
meldt van bevoegde zijde:
De uitvoer van varkensvleesch voor can
klein deel ook in den vorm van leven.!: var
kens is in 1914 aanzienlijk geweest. Her
leidt men de uitgevoerde levende varkens,
zoo goed als zulks gaat, ook tot vieeseb, zoo
komt men tot het resultaat, dat de totale uit
vier van varkensvleesch en spek heeft bedragen:
in 1912 50.599.001) KG.; in 1911 49.724.000 K.G
in 1914 50.920.000 K.G.
Er valt dus, vergeleken met 1913, in 1914 een
ij'ging te constateeren van ruim 31 millioen
E.G. Men doet echter verkeerd, deze stijging
geheel op rekening van den oorlogstoestand
te stellen In 't laatst van 1913 en in 't begm
v-ui 1914 toch is buitengewi&on sterk cefj.rt,
zoodat ook reeds in de eerste maauricii van
1914, et geleken met 1913, een sterke vermeer
dering van den uitvoer viel waar te nemen,
zooals blijkt uit de onderstaande ,-ijfeis, aan
gevende het aantal varkens, bij' de g.zarnen-
lyke keuringsdiensten van voor uitvoer be
stemd vleesch ter keuring aangebcd-nle
halfjaar 1913 264.058 stuks; le halfjaar 1914
589.865 stuks; 2e halfjaar 1913 412.217 stuks;
2e halfjaar 1914 684 080 stuks.
Intusschen is wel aan te nemen aat duor
den enormen uitvoer de varkensstapel hier te
lande sterk is afgenomen.
Wie hieruit de conclusie mocht trekken dat
ren uitvoerverbod wenschelijk is, stelt zich
le zaak echter te eenvoudig voor. Wat toch
is het geval? Van de ruim 31 null',oen K.G.
varkensvleesch die iu 1914 meer werd uit
gevoerd dan in 1913, ging 23i/2 millioen K.G.
naar Engeland en 7 millioen KG. naar
Duitsehland. De groote uitvoer naar Engeland
verdient daarom zoozeer de aandacht, wijl ue
voor genoemd land bestemde varkens niet ge
meste dieren zijn van 50 a 60 K.G. Terwijl nu
Je vette varkens, zooals men die hier re lande
eischt, 40 a 50 pCt. duurder zijn dan een jaar
geleden, kosten de varkens voor ae Engelsche
markt nog den gewonen prijs, zooals onder
staande cijfers, aangevende den prijs per K.G.
levend gewicht,doen zien
26 Jan. 1913: vette varkens te Rotterdam
19 55 10.57. Expoi'tvarkens te Leeuwarden
10.52—10.53.
2J Jan. 1914: vette varkens te Rotter lam
10 48—10.50. Exportvarkens te Leeuwarden
f 0.47—10.48.
26 Jan. 1915vette varkens te Rotterdam
0 <0—'10.74. Exportvarkens te Leeuwarden
f 0.48—'f 0.50.
Waf blijkt nu uit bovenstaande cijfers? In de
eeaéte plaats, dat niettegenstaande de hooge
prijzen der zware varkens het mesten, met
hel oog op1 de séhaarechte en duurte van het
mestvoer, nog: niet voordeelig geacht wordt,
zoiodat de varkenshouders hunne varkens liever
ongemest tegen lage prijzen verkoopen, dan
gemest tegen hooge.
Fn in de tweede plaats, dat de Nedcrland-
sche consument tot nog toe goedkoop varkens
vleesch had kunnen eten, zoo hij afstand l ad
vóllen cïoen van zijn gewoonte om vleesch
ran zware varkens te eischen en gencegei had
willen nemen met hetgeen gebruikt wordt a,01
den Engelsehman, die toch waarlijk kieskeurig
genoeg is op het vleesch, dat hij eet.
ver
1- 'iveiioapen n.„ o
'()Veng'ennA,vva Z1J' °'e 3311 cen der
J jaren een c ua^rop, Vüf-
