Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
2; «irrlMs'mM zkh d«
m^rro< maai-
De Oorlog.
Gratis Ongevallenverzekering f 1 fl fi fl
Jf"40» "ie!i dab,je,M
38$t© Jaargang.
Maandag 15 Februari 1915.
No. 11155
'Oram) luocpiw uailier,
"rLAAT van z-ü- den pA"s,
ereentomstie op ie polis Termelde yoorwaarden. [J jj O
•to***** t d&t Wij Li' ee" z°>
Cnf SeW6te° "O" b-vreoigend
'«ooveoi beWaT °P de vraaS' wij dan
etl instellm„ 1,U1 3 e VOlkeretl de voorcchrifuen
findei;hou j g 1 Van chn3telii!ke wijsheid henben
Vader de p' verwaarloozi'ng onze H
°°rZaak dei' al
a «"bd
5?" ™rdt a" a|i»i«
Buitenlandsch Nieuws.
Abo
Bureau: Boterstraaï 50. Telef. 85. Postbus 39.
50 per 3 maanden P« week 12 cent, per maand
P- po»t 2. p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
Advertentien: .familieberichten 20 ct. per regel; HandelsaUvertentien
1 6 regels 92 ct.elke regel daarboven 15 ct. 3 maal plaatsen wordt 2 maal
berekend. Ingezonden mededeelingen 35 ct. p. regel. Speciale conditiën voor
herhaaldelijk adverteeren.
b«
dood
ou verlies
van
levenslange F O jl (1 verlies van
geheele I #1111 een hand,
n vnr invaliditeitI L U U voet of oog; I UU I I U U een duim; U
^_ye^Aenng_wordi gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank, gevestigd te Schiedam
Ou verlies
van een
wijsvinger;
verlies van
eiken ande»
ren vinger.
de genade Gods en de gunst van den
Apostoiischen Stoel
BISSCHOP van HAARLEM,
a» a ISSCHuP Bu DEN Paüselmken troon
ae Geestelijkheid en de Geloovigen
van ons Bisdom.
Zaligheid m den heer.
de Kathor ,Zl>nda® hebben wij, B. G. met al
te'n vitede' t en Van.geheel Eur'JPa gebeden,, om
geteisterd G W ons *oo vreescliik
teWhsve. We ddeel- Wel zijn wij in 'ene land
VerWioestin 8<"'SpaiUd ^'bleven voor de gruwelijke
Vooral en slacttingen,. welke de oorlog,
leSteis etl "T0®..^ deZe met ;'Ün ohl'.ioenen
beodzakelijik^f'f volmaakte krijgsuitrusting,
ons iand J 'lIGdebrengt, maar toch heeft ook
deri ooil0„eC Z|Vaar S^oeg onder den aruk van
van den J ëpoden' °'m vurig naar het herstel
bet „e e,te ^langen. Doch al ware dit
r«s vorderen i chnsteii^e liefde zwu tseli van
PUzen naast 1 W^' met innig medei'jden voor
d°or 0IXS V^n u,d' z°i°veei wij kunnen, althans
ïhaken aan d medewei<ken een einde te
hinde lande rainben' waardoor de oodogvoe-
andLen rf® TOrdea S^roffer,
wïeede okjti pllcllteri echter legt ons deze
Van dankt,!., ,t °f'Ten wei v°oreerst en plicht
f|fJd niet cenol "lmers WÜ kunnen oen goeden
1611 aiinste dusverre gespaara bleven
den Qorio®, J"?* g'rUWel,j;kste gevo] gen 'van
d<*> vrPde! m 20° mime mate dc zegö!dngen
dankbaarheid "J611 fnieten. aie plicht van
aanêewezen «bV* encyrüeiV heeft
"'viuberinMe voornaamste oorzaak van. deze
t!-ds door ol"8" ?6Ze encycliek- 13 mLschien aes-
leder a te vluchtig gelezen, maar in
K^igte wooTd!i ?n i°'rte hetianering aan dt
eng|eneemde n Zeer au!tig z,j,n mn
daardoor* aag te kunnen beantwoorden
dringen plicht van dankbaarheid a,a
vader J'jC ne" 200 beklaagde zich onzt
^«nsehen J °Yei' bro«derschap onder dc
S'rnoemd VCe tegenwoordig{/esproken en
de werkelijkheid is er. ,n strijd
"•teder brS. V:i" ht'1 Evangelie» nood,
r"'la''ïddd, 'J da" thana onder de meuschen
:,r' ander». 6en t0Ch WOrdt het eene volk
|;tenzen s^ch nieer d001" najjver dan door zijne
"nen deze-lM maar zel£s in ^zelfde rijk,
"■"der de j £de 3tad woedt een bidere strijd
''•2ü«dere en ia hot verkeer tusschen
aan
j ",J-ere to[.„ wisaoren
°p£'?°gSte wet rscht de eig'-ialiefoe als
f'a« VadOT i? deze, dat het
hD^egelde zuehi mctmeer is:
''■"doekkig. v.,c+» n^U' VTbheid, gepaard met
-êteï! wil, i3 ian aan e'Sen memir;g ©n
en 'tefs in wgZan'erhand °Veral doorgedrongen
eu in hct hei%tbm.
"tenrede ont«i T e ee'rbierl voor de wetten
,ak Mm. wordt
"an «ndoBrnj, l*Id«
dft ge2ag" is hst ««I te
rt. „Ik6" Mite" Uaa.en.trijd
U"j lreadiaaideliil. teSoowoar^g. .maat.
'"li 3|« 'Jk "'"11 8B0.hatt.
CS WJSl Z' d. dc Pans t
te'tetd van di° AS best™fc wanorde m
^\al" ,C„ArW Pa,Uus- wartel
Sct,I'"*w<1 '"men want mi
Jül. hit de begeerlijkheid
voort; en juist in de latere tijden wordt op
verderfelijke en gpdbdienstlooz© schoien reeds aan
dl: kinderen, en dan verder door ongt loovige en
zedenbedervende schriften en op alfci'lei andere
wijzen aan de menschen geieerd, hun geluk le
zoenen in rijkdom, eer en zingenot, en te ver
ritten dat zij voor een hooger, een eeuwig geluk
zijn geschapen, wat volgens de lee- Van Cnristus
niet te duur gcK.ocht kan worden, zelfs niet door
rmoede, door smart en door verguizing.
Ziedaar B. G. in het kort saamgevat wat
dooi den Paus in zijn encycliek werd aangewezen
als de oorzaken van twist en tweedracht in de
maatschappij, en van de oorlogen ouder de vol
keren'En ais wij nu ons zei ven af. lagen of ook
ender ons diezelfde overtredingen van de chris
telijke leeringen en voorschriften niet in veront
rustende mate voorkomen, wie zal aan met dc
hand op het hart durven zeggen, dat wij zooveel
minder schuldig staan, en dat wij door onze
gerechtigheid hebben verdiend van die ireoseiijke
straffen verschoond te blijven? Gy herinnert u
toch wel B. G. hoe wij zeiven jaar op jaar in
onze vastenbrieven en telkens weer* lij allerlei
gelegenheden er op moesten wijzen, dat ook onder
ons het christelijk leven verflauwde en Lij velen
reeds geheel verloren is gegaan. Wij gevoelden
ens gedwongen te waarschuwen tegen dien on-
christelijken, wereldschen geest, die onze oogen
en harten te veel ijchtend op aardse he goederen
en vermaken, ons al te gemakkeljk deea heen
stappen over de goddelijke en ket'keKjk© wetten
aangaande het vieren en heiligen dei zon- eir
feestdagen. Wij moesten wijzen op die onchris
telijke zucht naar genietingen, waardoor ae evan
gelische geest van versterving op 2co onrust
wekkende wijze onder ons vermindert en dnaig'l
geheel te verdwijnen. Wij moesten herhaaldelijk
[rieden tegen die wereldsgezindheid of dat
slaafsche nadoen van hetgeen de wereld ons
vóó'doet, waardoor ook ouder ons, door een onbe-
tameljke kloedrj, af te veel vrouwen eene erg©ius
worden der oogen en helaas 1 in ai le veel'km-
ieren van jongis af aan het gevoel van schaamte
en zedigheid wordt gedood. Hoe dikwijls reed
moesten wrj de lichtzinnigheid veroo\ Je?jen van
zooveel ouders, die al te weinig bedacht op een
katholieke, opvoeding1 hunner kinderen, somtijds
onder de nietigste voorwendsels, gevaarlijkeof
voor een katholiek kind altijd gebrekkige scholen
verkiezen boven de Katholieke, welke door zoo
zware offers van ware geloovigen worden gesticht
•n onderhouden om het. opgroeiend gesiachr voor
te kerk en voor den hemel te bewaren. Ontdraai
rjn onze waarschuwingen tegen de verderfelijke
.er tuur van hoeken en dagbladen, waardoor het
geloof ondermijnd en de goede aedm bedorven
worden, of waardoor voor 't minst onder onze
noogere standen de katholieke beginselen van
nandel en werkverschaffing worden verauisterd,
tn onder onze mindere standen de geest der
verderfelijkste dwalingen ongemerkt limensluipt.
1 elkens en telkens weer, en helaas 1 nog' altijd te
ergc-efs, vermaanden wij legen die nooit te ver
ontschuldigen geringschatting van ons heilig,
Katholiek geloof, waardoor de band des huwelijks
aan de zegening der Kerk wordt onttrokken, met
het rampzalig gevolg, dat die gemengde huwelijken
in zooveel echtgenóoten en in tallmze kinderen
het echte geloofsleven doen kwijnen, ja zelfs
het is allertreurigst het te moeten zeggen, maar
het is niets dan de onverbloemde waarheid
t-ot geheelen geloofsafval voeren.
We behoeven dit onderzoek van ons zeiven
niet verder voort te zetten, want waarlijk wanneer
wij ons dit alles herinneren, dan verliezen wij alle
recht om te roemen, dan moeten wij den profeet
Jeremias nazeggen, wat hij zich gedwongen zag
te erkennen in den naam zijns volks „misericur-
diae Domini, quia non sumus consumpti" het is
alleen aan 'sHeeren barmhartigheid te danken,
dat in zoo algemeen verderf, als ria wereld ons
thans te aanschouwen geeft, ook wij iet dusverre
nog niet zijn medegesleept; en dan kunnen
wij daan oor Gods barmhartigheid niet genoeg
danken. 1
Maar dan volgt ook aanstonds vont ons de
dure verplichting o,m met dien oacb ras tel ijken,
onkatholieken geest voor goed te breken, of wij
zonden wel eens gedwongen kunnen worden tot
den smartelijken kreet van dienzelfden godigezanl:
„cum clamaveaio et rogavero, eXClusU orationem
meam"; als ik God aanroep en Hem bilt, verwerpt
Hij mijn gebed.
En nu weten wij wel B. G. dat van den
anderen kant bij velen onder ons vooral in
den laatsten tijd een heerlijke ooleving van
uen goeden Katholieken geest valt waar te nemen,
dat om slechts op een paar teekenen van die
opleving te wijzen de HH. Communiën jaar
lijks met honderdduizenden toenemen, en aai de
Katholieke vereenigingen zij hel ook al te lang
zaam voortdurend vooruitgaan in g-dal en in
bloei; dit troost en verheugt ons, ju/.elfs het ia
onze vaste overtuiging, dat de goede God, ook
om wille van zooveel rechtvaardigen onder ons,
bij zooveel ongerechtigheid, ons barmhartigheid
heeft bewezen; maar het staat evenzeer vast, dat
ook onder de zoo zwaar door den ooi'cg getrc.ffën
volken talloos vele rechtvaardigen 'even, un toch:
in Gods gerechte weegschaal schijnt hunne recht
vaardigheid niet te hebben opgewogen tegen het
al te gebote en openbare beaerf, of en dit
willen wij nog liever aannemen ook de straf
van dien wreeden oorlog' is barmhartigheid van
God, Die door het reinigende lijden ae zondaren
bekeeren wilde, terwijl Hij de rechtvaaraigeu wel
op andere wijze voor hun lijden beloonen zal.
Doch boe dit zij; wij1 weten niet, of an hoe lang nog
onder ons het goed zal opwegen tegen het kwaad,
noch of de barmhartigheid Gods voor ons
lot bittere lijden niet noodig zal ach ten om tot
Hem terug te voeren de velen, die Hoen en Zijne
geboden al te zeer vergaten; wij weten niet, of
ook onder ons niet dergelijke rampen te wachten
staan, zoo wij1 niet spoedig tot een algemeene
opleving van den goeden christeüjken geeist wor
den gebracht door de aanschouwing van. het lijden,
dat anderen getroffen, heeft.
Het zou ons echter leed doen, ais dit de
vrucht was alleen van vrees voor Gous straffen;
die vrees moge de aanleiding zijn ui eens een
ernstig1 onderzoek in te stellen over om eigen
leven, zij mag niet zijn de voorname reden voor
den terugkeer tot God. Moge ook al de mees
c as gestemd hebben tot nadenken, oe liefae moet
en? bewogen tot handelen, de hem© tot God,
1 ie alleen ons opperste goed en in Zich zeiven
"!'e liefde waardig; is. Eerst dan woelen wij ware
christenen wanneer wij God als onzen Vader be
minnen en onze liefde bewijzen doo naar Zijn
woord te luisteren en het te onderhouden. Deze
werkdadig© liefde nu brenge ons allen tot boete
ever de zonden en tekoitko-mingen van het vcrle-
dene en tot girooteren ijver in üen diens' van God
voor de toekomst; ons allen, want eenieaer, ook
de vurigste christen, kan nog meer aoen aan hij
tot nu toe deed, naar de vermaning 3e" H. Schrift:
..die rechtvaardig is, worde nog mee- gerecht
vaardigd, en die heilig is, worde nog meer ge
heiligd;" en ook de heiligste metis^h kan naar
rot voorbeeld van alle heiligen de boetvaardigheid
foren aan de onschuld des levens en door werk01
van boete aan God eerherstel geven ook voor de
zonden van anderen. Geen betere1 'ijl 0111 daar
mede eens goed te beginnen dan de vasten,
waarin wij, reeds door de H. Ker.v verplicht
worden tot groofere zelfversterving. r aarom
brengt in den aanstaanden vastentijd waardige
11 echten van boete voort. Wie zondig'Ie door
ziel te veel te veroorloven, onthoude zich nu
eens ook van hetgeen geoorloofd is; onthoucen
wij 'ons niet slechts van die vermaken, aie df in
zich zondig: zijn óf zoo, gemakkelijk gevaar van
zonde meebrengen, en die wij dus ten allen tijde
vermijden moeten, maar ook van uie vermake
lijkheden, die ofschoon in-zich onschulaig toch
bezwaarlijk te vereenigen zijn met den geest van
boetvaardigheid en versterving; bannen wij uit
ens huis niet alleen alle verderfelijke en licht
zinnige lectuur, maar nemen wij nu ook eens
stichtelijke boeken ter hand als de H. Evangeliën,
(verwegingen over het lijden des Heeren en
verhandelingen over de geloofsleer, waarvan de
kennis ons misschi.en al te zeer ontbreekt; Iaat
óns de zonden en tekortkomingen, begaan uit
ngeregelde begeerten naar stoffelijke goederen,
uitboeten door buitengewone aalmoezen waarvoor
everigpns deze tijd van druk voor z jovelen onder
nze eigen landgenooten en onder de hierheen
gevluchte vreemdelingen zoo ïuimt gelegenheid
geeft; schoten wij, wel eens te kort in het-heiligen
van zon- en feestdagen, laten wij dan rneei bidden
in deze dagen en zooveel in ons vermogen is de
kerk bezoeken ook op dagen en voor godsdienst
oefeningen, die niet tot de verplichte behooren
bidden wij veel voor1 ons zeiven en vooc anocren.
vooral ook voor degenen, wier geloof in gevaar
is door de onkatholieke opvoeding; die zij van
hunne ouders ontvangen of die zij aan hunne
kinderen geven, en gaat dan voort rret voel te
bidden voor het herstel van den vrede.
Een bijzonder hartelijk gebed vragen wij u
voor onzen H. Vader don Paus, opdat God zijn
pogingen tot herstel van den vrede, icn tot, ver
betering der ondeugden, die a& oorzaak zijn van
alle tweedracht, moge zegenen en vrucht'.aar ma
ken voor H. M. onze geliefde Koningin, die thans
zoo gedrukt gaat onder de zorg, om ina; volk
voor den oorlog en allen nood te behoeden, voor
heel haar Koninklijk Huis en voor al uwe gees
telijke en wereldlijke overheden; en moge God
dan al uwe gebeden goedgunstig verhooren.
l'-n zal dit ons herderlijk schrijven op den
Zondag Quinquagesima in alle tot ons Bisdom
beboerende kerken, alsmede in de kapellen waar
over een Rector is aangesteld, op de gebruikelijke
wijze worden voorgelezen.
Gegeven te Haarlem, don GJen Pdo»aan,
1915.
t AUGUSTINUS JOSEPHÜS.
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. D'. Hoogwaardigheia,
H. A. TH. VAN DAM, Secretaris.
De neutrale scheepvaart. - Van het Oorlogs
terrein. In Boekowina Een koning van
Polen De houding van Roemenië.
Amerika's nota aan Dunschland.
Te Berlijn is thans officieel een gedeelte van
den tekst der door Amerika aan Duitschland ge-
zouden nota openbaar gemaakt.
Amerika laat zich o.m. als volgt uit
De Amerikaansche regeering rekent het zich
tot plicht, de Duitsche regeering met oprechte
hoogachting en met de meest vriendschappelijke
gevoelens, maar niettemin onomwonden en ern-
sng opmerkzaam te maken op de zeer ernstige
gevolgen, welke mogelijkerwijs veroorzaakt kun-
uen worden door het publiceeren der plannen der
Duitsche regeermg.
De Amei ïkaansche legeering acht het haar
plicht, de Duitsche regeermg te verzoeken, alvo-
reus tot daadwerkelijk handelen over te gaan,
den kritieken toestand te overwegen, welke in de
betrekkingen tusschen de Vereenigde Staten en
Duitschland ontstaan kunnen, wanneer Duitsche
oorlogsschepen ergens koopvaardijschepen der
Vereenigde Staten vernielden, of den dood van
Amerikaansche staatsburgers veroorzaakten.
De regeering der Vereenigde Staten neemt aan,
dat de blokkade in het onderhavige geval niet
het doel heeft, een interpretatie of uitoefening van
het recht, om elk schip aan te vallen, of te ver
nielen, dat een nader omschreven gebied in volle
zee bevaart, zonder eerst vastgesteld te hebben,
of het aan een oorlogvoerende natie behoort, of
de lading uit contrabande bestaat. Dit zou een
handelwijze zijn, zoo zeer in strijd met alle pre
cedenten van den zeeoorlog, dat de Amerikaan
sche regeering nauwelijks aannemen kan, dat de
Duitsche regeering haar in het onderhavige geval
als mogelijk zou beschouwen. De verdenking, dat
vijandelijke schepen onrechtmatig neutrale vlag
gen voeren, kan geen gewettigd vermoeden SGhep-
pen, dat alle schepen, welke een nader omschreven
gebied bevaren, aan dezelfde verdenking onder
hevig zijD. Juist om zulke vragen op te helderen»
werd, naar de meening der Amerikaansche regee-
ring, het recht van doorzoeking erkend.
De Amerikaansche regeering nam van de nota
der Duitsche regeering met aandacht kennis. Zij
neemt deze gelegenheid te baat, om de Duitsche
regeering er met de meeste hoogachting opmerk
zaam op te maken, dat de regeering der Veree
nigde Staten geen aanleiding gaf tot kritiek we-
Olj
I
