Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nienws.
en de overwinning gewende Duitsche en Oos-
tenrijksch Hongaarsche troepen den minstwaar
dige onder de vijanden het hoofd weten te
bieden.
De actie tegen Italië.
Een uitvoerig telegram van het Oostenrijksche
hoofdkwartier maakt melding van de vlootactie
in de Adriatische zee.
Wij ontleenen er het volgende aan
Den 24en Mei voor zonsopgang ondernam de
vloot gelijktijdig een reeks succesvolle acties op
de Oostkust van Italië, van VeDetië tot Barletta»
In Venetië wierp een marine-vlieger 14 bom
men, waardoor brand in het arsenaal veroorzaakt
en een Italiaansche torpedojager zwaar bescha
digd ..werd. Voorts wierp hij bommen op het
station, het benzinereservoir en de ballonloodsen
aan de Lido.
In het zeer nauwe kanaal van Porto Corsini
was een onzer torpedojagers, bemand met scherp
schutters, binnengedrongen, toen het plotseling
vlak naast zich op der oever een met talrijke
soldaten bezette loopgraaf gewaar werd.
Een groot deel van de totaal verraste loopgraaf
bezetting werd neergeschoten, waarop drie goed-"7
verborgen strand batterijen een heftig vuur uit
kanonnen van ongeveer 12 c.M. op onzen voorde
monding van het kanaal liggenden kruiser »No-
vara« en op onze torpedoboot No. 80 openden.
De torpedoboot kreeg een treffer in de officiers-
longroom, waardoor een man zwaar gewond en
de torpedo boot lek geschoten werd.
De »Novara« beschoot daarop de batterijen.
Een kazerne werd in puin geschoten.
De »Novara« kreeg verscheiden treffers. Een
luitenant en vier man werden gedood, en vier
man zwaar en verscheiden licht gewond.
Te Rimini werden door den pantserkruiser »St.
Georg« het station en de bruggen beschoten.
Te Sinegaglia werden door de 3>Zrinyi« een
spoorwegbrug, een watertoren, de havenwerken,
het stationsgebouw en een trein vernield. Sta
tion en treiD, benevens de in de omgeving lig
gende gebouwen verbrandden.
Te Ancona werden door het gros onzer vloot
de oude vestingwerken, de artillerie- en cavalerie-
karnpen, de werven, de electriscte centrale, het
station, de gashouders, het petroleumdepöt, het
seipstation, en het station voor draadlooze tele
grafie beschoten. Door verdwaalde granaten en
branden werd ontzaglijke schade aangericht.
Twee stoomschepen in de haven werden tot
ziDken gebracht. De spoorwegbrug over de Po-
tenza werd door de »Radetzky« beschoten en
beschadigd.
Der »Admiral Spaun« met 4 torpedojagers, be
schoot de spoorwegbrug over deSinarca, en voorts
het spoorwegstation, de locomotievenloods, de
pompinstallatie enz. te Campo Marino, vermelde
het semstation van Tremitie, en beschadigde dat
van Torre Ui Mileto.
De »üelgoland« met drie torpedojagers beschoot
Viesti en Mantredonica, en ontmoette bij Bar-
letta twee Italiaansche torpedojagers, die dadelijk
onder vuur werden genomen en achtervolgd.
Een ontkwam er, maar de tweede, de »Tur;
bine«, werd door onze torpedojagers »Csepel« en
»Patra« bij Pelagosa naar de kust gedrongen, en
door een granaattreffer in de machine en een in
den ketel, lamgescnoten. Hij bleef brandend en
in zinkenden toestand stilliggen en gat zich over.
De »Csepel«, de »Patra« en de »Lika« redden 35
man der equipage, waaronder de commandant,
alle officieren en het machinepersoneel en namen
hen gevangen.
Het redding werk werd gestoord door twee van
het noordoosten tot op 900(1 meter naderende
slagschepen van het type »Vittorio Emanuelle«
en een huipkruiser.
In het daaropvolgende gevecht kreeg alleen de
»Csepel« een onbeteekenenden treffer, waardoor
één man zwaar en twee man licht g'ewond wer
den. Het vijandelijk vuur werd door de »Helgo-
landt en de torpedojagers naar allen schijn mej
succes beantwoord, op den minimum-afstand van
8Q00 meter.
Aan de Oostenryksch-Italiaansche
g r e,/i s.
.Uit Weenen wordt gemeld
Aan de grens van Tirol en Karintie zijn bier
en daar kleine afdeelingen Alpentroepen over de
grens getaokken. Waar zij op onze stellingen
stietten en onder vuur genomen werden, keerden
zij terug.
Van Italiaansche zijde wordt gemeldt
Aan de grens bij Carnia opende de Oostenrijk
sche aitillerie om 7 uur in den avond van 23
Mei het vuur op onze stellingen, zonder resultaat
Op 24 Mei begon onze artillerie overal de stel
lingen der vijandelijke artillerie te beschieten.
Langs de grens bij Friuli rukken onze troepen
overal het vijandelijk grondgebied binneD, waarbij
zij slechts op zwakken tegenstand stuitten. Wij
hebben Caporetto, de hoogten tusschen de Indrió
en Isonzo, en de plaatsen Versa, Cervignano en
Terzo bezet.
De vijand trok zich terug, de bruggen vernie
lend en de huizen in brand stekend.
Onze torpedjjagers opende het vuur op een
vijandelijk detachement te Portobu30 en ont
scheepten troepen, die 70 Oostenrijkers gevangen
namen, die naar Venetië werden vervoerd. Onze
verliezen zijn 1 doode en eenige gewonden.
Het Vaticaan.
De corresp. van de ïTijdu schrijft uit Rome
De Waarborgwet blijft gehandhaafd. Uit eigen
beweging verlaten de Pruisische en Beiersche ge
zanten bij den H. Stoel Rome. In het vrije ver-
keèr van den II. Stoel met de hiërarchie van
Oostenrijk-Hongarije en Duitschland zal worden
voorzien en het »Giornale d'Italias dan ook ver-
klaartdegeruchten,|volgens welke de regeering plan
nen zou koesteren in tegenovergestelden geest,
voor geheel onjuist.
De wachtposten in het Vaticaan zijn verdubbeld
bij wijze van voorzichtigheidsmaatregel, doch voor
opstootjes bestaat geen vrees. Politie en bersaglieri
houden een waakzaam oog op het Sint Pieters
plein, gelijk dit ook wel bij groote feestelijkheden
in den St. Pieter zeiven geschiedt.
In de Italiaansche kolonies.
De »Messagero« meldt, dat er reeds Duitsche
en Turksche officieren met geld en geschenken
voor hoofden der stammen in het binnenland naar
Tripoli en Barka zijn gegaan, teneinde een grooten
opstand tegen Italië uit te lokken. Zy stelles
zich, zegt het blad* voor, dat de Italiaansche troe
pen en de trouw blijvende bevolking zich onder
bescherming van de Italiaansche oorlogsschepen
naar de kust zullen {terugtrekken. De
Oostenrijksche marine heeft maatregelen getroffen
om duikbooten en torpedobooten uit te zenden
ten einde de Italiaansche kustverdediging aaD te
vallen.
DE DUIKBOOTEN-OORLOG.
Een vertegenwoordiger van het »Morgenbladc<
te Christiania had een onderhoud met den eige
naar van het stoomschip Maricopa®, die ver
klaarde, dat de kapitein hem draadloos gemeld had,
dat het schip beschadigd was op twee plaatsen,
die ongeveer 50 meter van elkaar verwijderd zijn,
zoodat het getorpedeerd moet zyn. De ramp had
plaats bij de Doggersbank. Het stoomschip had
een bemanning! van 38 koppen en was met
9000 ton olie van Newport News op weg naar
Rotterdam.
Op-de »Iris«, de postboot van de Tyne op Ber
gen, die gisteren voor de Shields aankwam, ver
telde men, dat een Duitsche duikboot getracht
had het stoomschip Zaterdag in de Noordzee in
den grond te boren. De »Iris« had ook 28 man
aan boord van het Noorsche stoomschip »Miner-
va« van Haugesund, dat door dezelfde duikboot
was getorpedeerd. De op de alris afgeschoten
torpedo was onder den kiel doorgegaan en op
eenigen afstand ontploft. Men had zich uit vrees,
dat het schip beschadigd was en zinken zou, reeds
in de reddingsbooten begeven, toen men zijn dwa
ling inzag en naar boord terugkeerde. Het laatste
wat men van de duikboot gezien had, was, dat
de Duitscbers bezig waren hun voorraden uit de
»Minerva« aan te vullen.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat het
Russische linieschip »Panteleiman« behoorend tot
de Zwarte Zeevloot door een Turksche onderzee
boot in den grond is geboord.
Men heeft van Turksche zijde het bestaan van
de duikboot, zoolang van haar optreden niets be
kend was geworden, geheim gehouden.
AAN DE DARDANELLES
De »Hestia« beweert uit goede bron te kunnen
melden, dat Italië 40 000 man naar de Dardanellen
zal zenden.
Italianen zullen in Montenegro landen om Cat-
taro te veroveren en het front tegen Dalmatië te
versterken.
Uit Constantinopel wordt gemeld, dat het En-
gelsche slagschip »Triumph" in de Golf van Saras
voor Ari Boernoc getorpedeerd is.
Reuter seint uit Londen
De eerste Fransche divisie maakte den 2isten
ei aanmerkelijk vorderingen en is thans dicht
bij de Turksche loopgraven. De vijand deed een
krachtigen aanval op de Indische brigade en ver
kreeg tijdelijk vasten voet. Bij een tegenaanval
werden de Turken onmiddellijk teruggedreven
met een verlies van vijfhonderd man.
Er is een wapenstilstand toegestaan om de
dooden te begraven, van welke er meer dan 3000
dicht by onze loopgraven liggen. De Fransche en
de Engelsche vloot-divisie maakten in den nacbt
van den 24en Mei onder kleine verliezen aanmer
kelijke vorderingen. De territoriale divisie kwam
ook vooruit en heeft een nieuwe linie bezet.
ALLERLEI NIEUWS.
lil tegenwoordigheid van den keizer en de
keizerin van Duitschland werd gister het doch
tertje van het kroonprinsenpaar gedoopt. Het
prinsesje ontving den naam van Alexandrine
Irene. De kroonprins woonde de plechtigheid
niet bij, daar hi] als legeraanvoerder zijn post
niet verlaten wilde. Als peet voor de prinses
waren o.a. het 5e leger gekozen, aan het hoofd
waarvan de kroonprins staat, en de bemanning
van het oorlogsschip „Kronprinz", die zich door
deputaties deden vertegenwoordigen.
- De staking van de Londensche trambe
ambten begint in omvang af te nemen. Maan
dag hebben zich eenige honderden bij de directie
aangemeld, meest mannen boven de 40 jaar. De
tram heeft met hun hulp en die van „vrijwil
ligers" den tweeden Pinksterdag al heel wat
menschen vervoerd.
Het Zweedsche stoomschip „Hernodia", van
Hernoesand, is op 23 Mei ten Oostén van het
loodsstation te Soederarm op een verankerde
mijn geloopen en binnen zes minuten gezonken.
De bemanning van 22 koppen is gered.
De deelneming van Italië aan den wereld
oorlog zal in de Vereenigde Staten van Amerika
aanmerkelijke economische gevolgen veroorza
ken. In de Vereenigde Staten van Amerika
wonen circa 1,300,000 Italianen, waarvan 35 pCt.
tot de reservisten behooren. In New-York al
leen wonen meer dan 400,000 Italianen Door
de oproeping der Italianen zal in bepaalde in
dustrie-centra, in het bijzonder voor spoorwe-
genaanleg en wegwerken, groot gebrek aan ar
beidskrachten ontstaan.
De toestand van koning Constantijn van
Griekenland geeft naar aan de »Times« gemeld
wordt, ernstige rede tot bezorgdheid. De kleine
operatie, die de koning ondergaan heeft, heeft geen
verbetering gebracht, waardoor thans dr. Kraus,
uit Berlijn ontboden is.
Met het oog op aen ernst van den toestand
zijns vaders is prins George van Griekenland uit
Parijs naar Athene vertrokken, vergezeld door
twee Fransche professoren.
Toen gisteren-avond in een te Burgaus stil
houdenden militairen trein door menschen uit de
streek geschenken en bloemen geworpen werden»
reed een passagierstrein tusschen de menigte
Vier personen werden gedood, 7 zwaar en ver
scheidene licht gewond.
De oorlogscorrespondent van „De Tijd"
seint van de grenzen
Zaterdagmiddag is de Sint Pieterstatie te
Gent door, talrijke bommen, uit vijandelijke
vliegtuigen geworpen, grootendeels vernield.
Mr. Zegers Yeeckens. f
"Op 67-jarigen leeftijd is te Heemstede over
leden de heer Mr. Lambertus Zegers Veeckens,
oud-privaat-docent in de rechten aan de Uni
versiteit te Amsterdam, oud notaris en oud-lid
van den gemeenteraad te Amsterdam. O.a. was
de overledene jarenlang voorzitter der Vereeni-
ging tot bestrijding der kwakzalverij.
Geen vreemdelingen op Texel.
De commandant der troepen op Texel ver
biedt met ingang van den lsten Juni den toe
gang tot de gemèente Texel aan alle niet Ne
derlanders onverschillig van welke nationaliteit,
geslacht ot leeftijd.
Van dit verbod zijn uitgezonderd
lo. alle niet Nederlanders als bovenbedoeld,
welke op heden reeds in genoemd gebied zijn
gedomicilieerd
2o. niet (Nederlanders, aan wie, op schrifte
lijke duidelijk gemotiveerde aanvrage, een bij
zondere vergunning tot verblijf in bovengenoemde
gemeente is verleend, aan welke vergunning
bijzondere voorwaarden zullen verbonden wor
den.
Overtreding van bovengenoemd verbod wordt
gestratt met hechtenis van ten hoogste 3
maanden.
Valsche zilverbons.
De minister van Financiën brengt ter kennis,
dat een valsche zilverbon van f2.50 (nieuwen
vorm) is aangetroffen, dragende als serieletters
B. F. en als nummer 09237.
Bij vergelijking met de echte bons springt het
verschil terstond in het oog. Reeds aanstonds
blijkt, dat de blauwe rand en de cijfers 2.50 in
het midden van de bons aanmerkelijk flauwer
van kleur zija. Zeer duidelijk is dit
zelfde verschil te bemerken bij vergelijking van
de strafbepaling in den rand aan de onderzijde
van de bons voorkomende. Op de echte bons is
deze strafbepaling scherp en duidelijk gedrukt,
op den valscben bon daarentegen zeer flauw, ge-
vlekt„en in lichter blauw. r
Voorts is de zwarte tekst van den valscben
bon onduidelijk en gevlekt, zoodat nagenoeg alle
letters afwijkingen vertoonen. De streep onder
den naam van den minister van Financiën ein
digt op den valschen bon in een vlek, terwijl
ook onder die streep een zwarte vlek zichtbaar
is. Noch bet een noch het ander komt op de
echte bons voor. Zeer duidelijk is ook de valsche
bon te onderkennen indien men dezen tegen het
licht houdt. Men ziet dan dat de vervaardiger
van den valschen bon getracht heeft een water
merk aan te brengen. Boven elkander bespeurt
men twee malen onduidelijk de cijfers »f2.50«.
Houdt men de echt* bons tegen het licht, dan
ziet men het watermerk slechts eenmaal en wel
in duidelijke cijfers »f2.50«.
Eindelijk worde nog opgemerkt, dat de onder
grond van den valschen bon een andere kleur
vertoont dan die van de echte bons. De onder
grond van de echte bons is lichtblauw met fi
guren van zeer licht gele kleur. Van den valschen
bon is de ondergrond lichter van kleur en zijn
de daarin voorkomende figuren wit.
Aangezien valsche bons niet door bet rijk zullen
vergoed worden, zal het publiek ter voorkoming
van geldelijke schade, goed doen nauwkeurig op
de hem aangeboden bons toe te zien en dezen,
indien zij de bovenomschreven* kenmerken, ver
toonen, te weigeren of wel zooveel mogelyk mat
inlichtingen omtrent de herkomst bij den agent
van bet ministerie van Financiën te Amsterdam
(Korte Spinhuissteeg no. 3) of bij een der betaal
meesters aan te bieden.
Tjjdel(jk gezantschap b\j het Vaticaan.
Te Leiden zal hedenavond van orthodox-protes-
tantsche zijde een meeting worden gehouden,
waarin ds. Krop, predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente te Rotterdam, verschillende bezwaren
zal aanvoeren tegen het wetsontwerp inzake het.
gezantschap bij den Paus.
i
Mr. v. d. Berg, lid der anti-revolutionaire partij,
die zich iu de Eerste Kamer in beginsel had ver
klaard voor het herstel van het gezantschap bij
den Paus, verdedigt tnans in de »Rotterdammer«
op de volgende gronden de souvereiniteit des
Pausen
Bij de wet van het koninkrijk Italië van 13
Mei 1871, gewoonlijk »de wet op de waarborgen^
genoemd, werd o.a. bepaald
1. dat de persoon van den Paus heilig en on
schendbaar is, dat hij persoonlijk onttrokken is
aan elke Italiaansche jurisdictie en dat hij noch
gevangen kan worden genomen, noch gedagvaard
(art. 1);
2. dat elke aanslag tegen zijn persoon en elke
uitlokking daarvan strafbaar zijn, alsof deze feiten
waren gepleegd tegen den persoon des konings
(art. 2);
3. dat de Italiaansche autoriteiten in alle dee-
len van het koninkrijk aan den Paus de eerbe-
wijzingen zullen geven, aan »souvereinen« ver
schuldigd, en dat hij bevoegd is voor de bescher
ming van zijn persoon en de bewaking van zijn
paleis het gebruikelijk aantal krijgslieden in dienst
te houden (art. 3);
4. dat de residentie van den Paus exterritoriaal
grondgebied is, zoodat geen Italiaansch ambtenaar
dit gebied mag betreden, zelfs ter rechtmatige
uitoefening zijner functies, zonder uitdrukkelijke
vergunning, door of vanwege den Paus gegeven
(art. 7);
5. dat de Paus het recht heeft van actieve en
passieve diplomatieke vertegenwoordiging bij en
van vreemde staten (art. 11).
Mijns inziens, zegt mr. van den Berg, volgt uit
deze bepalingen, welke, voor zooverre mij bekend,
door geen enkele mogeudheid zijn bestreden, dat
de Paus, behalve hoofd der Roomsche Kerk, ook
een souverein is, zij het dan een souverein zon
der ander wereldlijk gebied dan het Vaticaan en
omgeving. Eene vergelijking van den Paus met
andere bestaande of eventueel mogelijke hoofden
van Christelijke kerkgenootschappen in het bui
tenland, welke ik dezer dagen las, gaat dus niet
op. Laatstgenoemden zijn immers onderdanen van
hunne Regeeringen; doch de Paus is niemands
onderdaan, zelfs niet van den koning van Italië
blijkens diens eigen wet op de waarborgen. Van
daar dat de vertegenwoordiging van Nederland
bij het Vaticaan, bijaldien daartoe wordt besloten,
wel degelijk moet ressorteeren onder het Depar
tement van Buitenlandsche Zaken, en niet, gelijk
wel eens werd betoogd, onder het Departement,
waartoe de kerkgenootschappen behooren.
Men vergete ooi niet, dat wanneer onze Re
geering in de tegenwoordige rechtspositie van den
Paus een bezwaar mocht zien tegen een gezant
schap, zy op denzelfden grond zal moeten wei
geren, den internuntius ais lid van het bij haar
geaccrediteerde corps diplomatique te ontvangen-
Ook hare practijk van oificieele vergunning te
geven aan Nederlanders, om Pauselijke ridderor
den aan te nemen, is alsdan niet anders dan een
sedert jaren bestaand misbruik, dat onverwijld
^moet ophouden.
Wat méér zegtaan beide verkeerde handelin
gen zouden ook de leden van de Volksvertegen
woordiging indirect schuld hebben, in zoo verre,
naar mijn weten, daartegen nimmer door hem,
oppositie is gevoerd. Ik betwijfel of de bestrijdere
van het eventueele gezantschap bij het Vaticaan
op juridische gronden deze consequentie van hun
stelsel zullen aanvaarden.
De Harwichboot „Cromer'' aangevallen.
De gisteren te Rotterdam binnengekomen
Harwichboot „Cromer", is op ongeveer 4 mijl
ten noorden van het lichtschip Noord Hinder
door een Duitsche duikboot aangevallen. Kapi
tein Barren, die op de brug was, vertelde:
Gisterochtend om half acht gaf plotseling de
uitkijk op „een voorwerp aan stuurboordsboeg."
Ik zag in die richting en ontdekte de periscoop
van ieen duikboot. Dadelijk daarop zagen wij het
spoor van een torpedo die, naar ik schat met
een snelheid van 40 mijl in het uur op ons
aankwam en 14 M. voor den boeg van het schip
ons voorbij ging.
Ik liet onmiddellijk sturen in de richting,
waar ik de duikboot had gezien, want dat is de^
beste manier van handelen, maar zij moet
dadelijk na het schot zijn ondergedoken, want
niemand van ons heeft ze weer gezien. Wij
hebben daarop de reis naar Rotterdam onge-
hinderd voortgezet.
De Duitschers hebben slecht gemikt, want op
den betrekkelijk kleinen afstand, die ons van
hen scheidde, hadden zij ons kunnen treffen.
Kapitein Barren heeft al tweemaal eerder
duikbooten gezien, maar dit was de eerste maal,
dat zijn schip is aangevallen. (N. R. Ct.)
Weerbericht
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verrich»
in den morgen van 26 Mei medegedeeld door hei
Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 767.5 te Christiansund.
Laagste barometerstand 755.0 te Haparanda.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke
tot matigen, later wellicht toenemenden zuid-
t
IL J
