States-Generaal.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
DE DUIKBOOTEN-OORLOG.
Een Engelsche kruiser, twee
torpo do booten, een stoomschip
en vjjftrawlers in den grond
geboord.
Een Oostenrijksche duikboot heeft in den mor
gen van den 9en Juni bij San Grovanni di Medua.
aan de kust van Albanië een Engelsche kruiser
van het type Liverpool, die onder bescherming
van zes torpedojagers voer, in den grond ge
boord.
Volgens een mededeeling van de Engelsche
admiraliteit zijn de torpedojagers »10« en »12«,
terwijl ze voor de kust opereerden door een
Duitschen onderzeeër tot zinken gebrach.
De overlevenden zijn te Londen aan wal gezet.
De Engelsche trawlers »Nottingham», sTunizi-
an«, uit Grimsby, »Castor« Velocity# en »Sativin«
zijn door Duitsche onderzeeërs tot zinken ge
bracht.
De bemanningen zijn gered.
liet stoomschip »Erna Boldt# is gisterenochtend
jn volle zee getorpedeerd bij het vuurschip Sunk.
De 'bemanning is te Harwich geland. Dit stoom
schip was eigendom van een Duitsche reederij en
in Engeland prijsverklaard.
DE VEREENIGDE STATEN EN DUITSCH-
LAND.
De »Daily Chronicle» verneemt uit New-York}
dat Duitschland van plan is, met de Vereenigde
Staten een regeling te treffen, teneinde de be
staande geschillen uit den weg te ruimen.
Deze regeling zou o.a. de volgende bepalingen
bevatten
1. Duitschland zal geen Amerikaansch koop
vaardijschip aanvallen, hetzij het contrabande aan
boord heeft of niet.
2. Duitschland zal geen enkel passagierschip
aanvallen, mits Amerika verbiedt, op deze schepen
ammunitie te vervoeren.
3. Duitschland zal geen passagierschip aanval
len, zelfs indien het geweren en kanonnen ver
voert, doch zonder ontplofbare stoffen te vervoeren.
4. Duitschland zal schadeloosstelling betalen
voor gezonken Amerikaansche schepen, en voor
de levens der omgekomen Amerikanen; indien be
wezen kan worden, dat het schip door een Dui-
sche duikboot in den grond is geboord.
5. Duitschland zal alle mogelijke schadever
goeding geven voor ieder Amerikaansch burger)
die in de toekomst onverhoopt zijn leven zou kun
nen verliezen door Duitschlands schuld.
ROEMENIË.
De Romeinsche correspondent van »Corriere
della Sera® meldt, dat diplomaten, die de vier
voudige entente gunstig gezind zijn hebben ver
klaart, dat sedert 2 Juni de onderhandelingen-
tusschen Rusland en Roemenië afgebroken zijn.
Beide regeeringen maken aanspraak op het deel
van de Boekowina tusschen Sereth en Pruth met
inbegrip van Czernowitsj. Te Boekarest heerscht
ernstige ontstemming, vooral daarom, wijl men
het rijke kerkelijke fonds van het bisdom Czerno
witsj niet onder de macht van Rasland gesteld
wil zien. Tevens wordt uit Sf Petersburg ge
meld dat Rusland de aanspraken van Roemenië
op een gebied met bijna 3 millioen inwoner.-, die
géén Roemenen zijn, beslist van de hand wijst.
De mogendheden van de viervoudige entente
zullen beslist elke onderhandeling over Bessarabië,
over het door de Roethenen bewoonde gedeelte
van de Boekowina en over het grootste gedeelte
van het Branaat weigeren, doch zij zullen Roe
menië in elk geval veel meer aanbieden den
Oostenrijk-Hongarije, zoo verluidt uit dezelfde
bron.
ALLERLEI NIEUWS.
In strijd met het Havas-bericht uit Le Havre,
betreffende het fusilleeren van den heer Fulgencei
jYlaseon, volksvertegenwoordiger en schepen te
Bergen, wordt thans aan de „Tel." gemeld, dat
de heer Masson zich op dit oogenblik nog steeds
in vollen welstand te Bergen bevindt.
Een Biritsche kruiser heeft in de Straat van
Gibraltar aan boord van een Italiaansch stoom
schip den kapitein van den Duitschen hulplkruiser
„Eitel Friedrich" gevat, die, als kolk verkleed!,'
uit Amerika was ontsnapt.
Te [Kaapstad zal een bronzen standbeeld
worden opgericht yoor Jan Hendrik Hofmeyr.
Het werk is opgedragen'aan onzen gewezen land
genoot A. van Wouw, den beeldhouwer van Kru-
geKIs standbejeld te Pretoria en het Vrouwen
monument bij Bloemfontein.
Uit Weenen wordt gemeld, dat een vlieger
gisteren bommen op het arsenaal en de pyrotech-
nische fabriek van Kragujevac wierp Twee bran
den ontstonden gelijk onze vlieger constateerde.
De vlieger kwam behouden terug,
Men schrijft aan de »N. R. Ct.«
Overal in België wordt thans door dames en
schilders hard gewerkt om honderden en nog eens
honderden leege bloemzakjes van het Amerikan
Relief Fund door handwerk of schilderwerk te
versieren. Wij zagen te Alderghem bij Brussel
een werkelijk fraaie collectie van bekende schil
ders, die daar in die buurt geregeld werken.
Fraaie landschappen op de achterzijde van zoo'n
bloemzakje of de voorzijde, geheel of gedeeltelijk
met al of niet gebruikmaking der Amerikaansche
ersiering der zakjes, een werkelijk artistieke
verzameling.
Ook te Brussel ziet men ze in de handwerk
winkels, geheel en gedeeltelijk bewerkt. In de
huiselijken kring is men er druk mee bezig. Te
Turnhout werd er zelfs reeds een tentoonstelling
van gehouden.
Dit alles wordt gereed gemaakt om naar Ame
rika te worden gezonden als een hulde van de
Belgen voor den door Amerika verleenden steun,
en het beloofd een waardige hulde te worden,
want er zal werk van eerste meesters bij zijn.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag '10 Juni.
T ij del ij k gezantschap bij den Paus.
Minister Loudon zegt, dat hij niet in een
internationaal debat kan treden, en dus vele leden,
die inlichtingen hebben gevraagd moet teleur
stellen. Spr. zegt, dat de zaak heel eenvoudig is.
De Regeering vernam dat bij het Vaticann een
embryonaire vredesactie gaande was en wenscht
getrouw aan haar traditie, daaraan deel te nemen.
Zij gaat daarbij niet in op de positie van het
Vaticaan. Zij let er alleen op dat van het Vaticaan
een wijdvertakte invloed uitgaat. Zij zendt een
persoon, wien zij haar volle vertrouwen schenkt,
naar Rome om zich op de hoogte te stellen en
als de berichten waarheid blijken te bevatten, te
kennen te geven, dat onze Regeering prijs stelt
op samenwerking, waarop het Vaticaan te'kennen
geeft, dat de beste wijze van samenwerking zou
kunnen worden verkregen door het zenden van
een gezant.
De Regeering wenscht daartoe over te gaan,
zonder zich te binden en met behoud van haar
eigen zelfstandigheid.
Spr. betreurt ten zeerste, dat een Nederlandsch
blad heeft geschreven, dat de Regeering zou han
delen onder invloed van een der oorlogvoerende
partijen.
Al zal de vrede voorloopig nog wel niet geslo
ten worden, te eeniger tijd zal dit geschieden en
daartoe moeten wij medewerken.
Van verstoring van den Godsvrede kan nu ook
geen sprake zijn. De ontroering die in den lande
gewekt is, betreft slechts een klein kringetje.
Aan spreker zijn vele verwijten gedaan, zelfs
heeft hij anonyme brieven ontvangen met de be
dreiging, dat zijn laatste uur van zijn politiek
leven geslagen zou hebben. Hij heeft zich dien
aangaande afgevraagd of het anti-papisme dan
zoo sterk is, dat sommige beeren geen vrede wil
len, als die met medewerking van het Vaticaan
wordt verkregen. Hiertegenover stelt spreker het
hooge doel dat we beoogen met het herstel van
den vrede, waartegenover alle kleinzieligheid moet
verdwijnen.
Spr. verklaart, dat dit ontwerp niet mag be
schouwt worden als een voorbereiding voor een
blijvend gezantschap.
Uit de beste bron weet spreker dat het Vaticaan
zich niet beschouwt als buiten contact met Oos
tenrijk, Beieren en Pruisen.
De aanwijzing van een pensoon van den gezant
raakt alleen de Kroon en niet de Kamer.
Naar spreker's overtuiging kan niemand meer
neutraal zijn dan de Paus, omdat hij onder alle
oorlogvoerende partijen een aantal leden der door
hem bestuurde kerk heeft.
Spr. voelt niet veel voor het door den heer
Tydeman voorgestelde driehoofdig gezantschap.
Nog verklaart spr. dat de neutrale stelling van
Nederland ongerept ,zal blijven. Deze meening
berust met op feiten, doch indrukken en op het
karakter der zending.
Van zeer bevoegde zijde is spr. voorts ver
zekerd, dat de Garantiewet volkomen gehandhaafd
bleef.
Ten slotte verklaart spr., dat de regeering in
het afstemmen van het ontwerp een bewijs van
wantrouwen in de regeering zou zien.
Minister Cort v. d. Linden wenscht eenige
opmerkingen te maken, omdat het ontwerp ook
het algemeen beleid der regeering raakt.
Het verzet tegen het ontwerp is vooral ont
staan omdat men er bedoelingen aan hechtte, die
er niet aan hooren.
Het protestantsch karakter van onze natie wordt
toch niet geschaad door een diplomatieke daad
van de regeering?
Het zenden van een gezantschap houdt dan ook
niet in de erkenning van den Paus als hoofd der
Christenheid. En zoo bezien, doet het er niets toe
of het gezantschap tijdelijk of permanent is. De
aard van dit gezantschap is alleen, dat men in
den Paus heeft te zien een belangrijke interna
tionale macht. En dit is eenvoudig een realiteit
die sommigen mogen betreuren, doch die niette
min bestaat. Er zijn thans weinig politieke centra
zoo belangrijk als het Vaticaan. Daarom behoeft
het geen verwondering te baren, dat de Regeering
aanraking zoekt met den Paus.
Spr. heeft met misnoegen de vragen in het
voorloopig verslag gezien.
Als men samenwerking zoekt, moet men niet
tegelijk te kennen geven dat men verder zooveel
mogelijk elke aanraking vermijdt. Be Regeering
weet te waardeeren, de tegemoetkomende houding
door den Paus getoond.
Men vreest toeneming van de macht van den
Paus. Spreker betreurt het verzet op dien grond
en dat het hier en daar bezoedeld is door een
toomeloozen geloofshaat (de beer Duys; Ik was
van plan vóór te stemmen, doch nu stem ik
tegen). De Minister herhaalt, dat hier en daar
uitingen waren van toomeloozen geloofshaat.
De Minister eerbiedigt [ieders gevoelen. Maar
zooals het meer gaat, als men zich door zijn
gevoel laat leiden, verliest men de proporties der
zaak uit het oog.
Men heeft gezegd, dat de binnenlandsche politiek
van invloed is geweest op dit besluit.
Dit beteekent dat de regeering zou spelen met
de belangen des lands om politieke winst te be
halen, dat de regeering 'de Kamer zou misleiden,
dat de Kamer zulk een regeering niet langer de
leiding kaa laten. Spreker weigert evenwel hier
over met den heer Eerdmans in debat te treden.
Spr. zet uiteen het groote belang voor ons land
om onze internationale positie te versterken en
daartoe is het noodig dat wij in verbinding staan
met het Vaticaan. Zelfs ai was er geen enkele
katholiek in Nederland, dan was het nog even
noodzakelijk voor ods. Het landsbelang eischt
aanneming van het ontwerp.
We moeten onze toekomst niet bouwen op den
oorlog. Er zijn er in ons land, die er dag in dag
uit op uit zjjn een kunstmatige oorlogsstemming I
in het leven te roepen. Dit spelen met vuur zou
gevaarlijk zijn als het karakter van ons volk
meer ontvlambaar was. Thans evenwel zal de
groote meerderheid van het volk dat bedrijf zien
en zijns weegs gaan. Ons volk zal zich Diet tot
een oorlog laten drijven. De politiek van Neder
land is zich tot den oorlog te bereiden maar den
vrede te willen.
Als de Kamer, waarschuwde spr. tenslotte, dit
voorstel zou .afwijzen, zou dit insluiten een wan
trouwen in dit gedeelte van het regeeringsbeleid,
wat de kracht der regeering in dezen tijd zou
verzwakken en niet zou zijn in het belang van
het land en van den vrede.
De beer Nolens sprak na de pauze en zette
uiteen, dat de Roomsch-Katholieken in dit ontwerp
niet kunnen zien een voorbereiding voor een her
stel van een permanent gezantschap bij den Paus,
maar dit ontwerp steunen omdat het i3 in het
belang van het land en van den vrede.
De heer Eerdmans repliceerde.
De heer Tydeman verklaarde, mede namens
zijn politieke vrienden vóór te zullen stemmen
omdat zij het vertrouwen in de regeering Diet
wilden opzeggen.
De heer Duys verklaarde heelemaal de kluts
kwijt te zijn en zich bij de stemming te zullen
verwijderen.
Het voorstel wordt aangenomen met 8210
stemmen.
Tegen stemden de heerenEerdmans (U.L.),
Bichon (C.H.), Helsdingen (S.D.A.P.), Heeres (U.L),
de Muralt (U.L.), Van Raalte (U.L.) Gerhard
(S.D.A.P.), Mendels (S.D.A.P.), Spiekman (S.D.A.P.)
ea Liehinck (U.L.)
Indische leening.
Minister Pleyte beantwoordend de interpel
latie—van Vuuren, ging de geschiedenis der lee
ning nog eens na, om aan te toonen, dat hij met
vele moeilijkheden had te kampen en dat ver
schillende pogingen tot uitgifte der leening mis
lukten, vooral daar spr. van geen zekerheidstel
ling door Nederland wilde weten. Daarom moest,
wijl de leening, die diende om een Indisch crediet
te vestigen, niet mocht mislukken, ten slotte de
Minister zijn toevlucht nemen tot een consortium.
Dit consortium heeft, rekende de Min. verder
voor, niet 1£ millioen verdiend doch slechts 142
duizend gutden de rest is door allerlei tusschen-
personen verdiend.
En wat de resolutoire condities betreft, de Mi
nister deelde mede die juist te hebben gesteld, om
zich het recht voor te behouden te kunnen in
grijpen als er wat bijzonders mocht gebeuren.
De minister zal morgen zijn rede voorzetten.
Besloten werd na afhandeling der agenda, doch
in geen geval voor Woensdag een aantal ontwerpen
w.o. dat tot uitbreiding van den Landstorm in de
afdeeliDgen te onderzoeken.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag 10 Juni.
De heer van Nierop zal later tot den minister
van Financiën eenige vragen richten betreffende
art. 10 der wet tot heffing eener inkomstenbe
lastingen van dividenten en winstuitkeeriDgen uit
naamlooze vennootschappen.
Aan de orde is het wetsontwerp tot aanvulling
en verhoogmg van het Vlllste hoofdstuk der staats
begrooting voor 1915 (Buitengewoon krediet)
De heer van La n schot viaugt of niet wat
meer voorzichtigheid kan betracht worden met
het omgaan met vuurwapenen.
De heer B a v i n c k klaagde over gebrek aan
geestelijke verzorging. Spr. drong aan op subsi-
dieenng van christelijke Tehuizen voor militairen.
De heeren Cremer enBergsma bespraken
de lichamelijke opvoeding van de militairen.
De minister van Oorlog, de heer Bosboom
zal nota nemen van hetgeen door den heer v.
Lanschot is besproken. Klachten over onvoldoende
geestelijke verzorging heeft spr. voor het eerst ge
hoord van den heer Dumaer van Twist in de
Tweede Kamer Spr. zal voor de lichamelijke
oefening van militairen zooveel doen als hij kan.
Na repliek van de heeren Lanschot, Polak en
Cremer wordt het ontwerp z h.st. aangenomen.
Z.b.st. wordt aangenomen het ontwerp, hou
dende bijzondere maatregelen met betrekking tot
de lichting 1916, evenals het ontwerp tot uitbrei
ding van den landstorm, verhooging van Hoofd
stuk VI der Staatsbegrooting voor 1915 (buiten
gewoon crediet).
Aan de orde was het ontwerp tot voorwaarde
lijke strafopschorting.
De heer v. d. Berg zegt, dat zyn antirevolu
tionair beginsel zich verzet tegen het voorstel
hij zal tegenstemmen.
De heer Lucassen acht de bevoegdheid aan
den rechter verleend veel te groot. Spr. vreest
toename in plaats van afname van het kwaad.
De heer v. Basten Batenburg kon zich,
hoewel hij geen principieele bezwaren heeft, toch
ook niet geheel en al met het ontwerp vereeni
gen. Hij zal voorloopig nog een afwachtende
houding aannemen.
De heer B a v i n c k maakte enkele principieele
opmerkingen betreffende de theorie dér vergelding
en verklaarde in weerwil van al het goede dat
dit ontwerp bevat er toch waarschijnlijk niet
voor te kunnen stemmen.
De heer Verheijen verklaarde zich voor
stander van het ontwerp op grond van zijn prac-
tische levenservaring.
Morgen 11 uur komt minister O r t aan het
woord.
Uitvoerverbod.
Het Stbl. no. 238 bevat een Kon. besluit van
den lOden dezer, waarbij de uitvoer van alle
wapenen, behalve jachtwapenen, is verboden van
den dag der afkondiging van dit besluit.
De Kroon behoudt zich voor, dit verbod tijdelijk
op te heffen of ita bijzondere gevallen daarvan
ontheffing te doen verleenen.
Auto - am bulance Zeeuwsch-V laandere n
Het Belgisch comité voor het aanwerven van
auto-ambulancen is m staat nu reeds uit ons land
de zevende ambulance naar het Belgische front
te zenden.
Deze auto-ambulance draagt den naam van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Uitvoer van boter.
Vianwege het Rijks Cenlraal-Bureau voor den
u,itViOe|r van boter wordt het. volgende medege
deeld:
De maatregelen door het bureau in de laatste
weken ten opzichte van den beperkten boter,
uitvoer getroffen, zijn zoodanige, dat er een,
behoorlijk evenwicht in den handel is ingetre
den.
Dppir 25 pCt. der wekelijksdhe beter-productie
in het land te houden, 70 pUt. te exporteeren
en 5 ipCt. met bijigekochte consenten te mogen
uitvoeren, {blijkt dat er voldoende boter in
Nederland aanwezig, blijft en dat de waarde der
consenten per K.G. boter juist gelijk is aan het
verschil tusschen den door Z. Ex. den Minister
vjan Landbouw, Nijverheid elt Handel vastge-
stelden maximum engrjos-prijs voor ae maand
Juni, en den prys, dia in het buitenland thans
wordt, bedongen.
;Dj0)0(r dezen maatregel kan de binnenlandsche
koopman zich thans zelf behoorlijk' van boter
voorzien tegen een prijs tot hoogsten den maxi
mum engiosprijs en wordt de hulp van het Rijks-
Centiaal-Bureau hij het koopen van boter veel
minder ingeroepen.
Het is echter wel te betreuren, dat verschil
lende personen, herhaaldelijk aoor het Rijks
Centraal-'Bureau aan poter geholpen, zonder
eenige kennisgeving bij. het bureau de aoor heil
bestelde en ook reeds afgeleverde boter pi >t
seling weigeren in ontvangst te nemen en de
schade voor den producent laten.
De appreciatie tegenover dezen regeeringsmaat-
regel gaat hij dergelijke personen ook al niet
ver en het Rijks Centraal Bureau dient ten op
zichte van hen voor het vervolg zijn maatrege
len wel te nemen.
Het onderhoud met den Aartsbisschop
Het „Centrum" heeft naar aanleiding van het
door de „Vossische Ztg." gepubliceerde interview
van een Diuitseh journalist met den Aartsbisschop)
tor bevoegder plaatse geïnformeerd. Het gesprek
is in hoofdzaak goed weergegeven, doch Z. D.
H. kan niet voor de juistheid van elk woord,
dat in het verslag voorkomt, instaan.
Het interview Was niet van te voren aange
vraagd, de journalist kwam onverwacht en aan
teekeningen werden door hem tijdens het onder
houd niet gemaakt. Vooraf had de correspon
dent een giesp-rek gehad met een hoogleeraar,
die zich scherp in antiJDuitschen zin had uitge
laten en o.m. 'had verzekerd, dat een Duitsche
overwinning dein ondergang voor Nederland zou
beteekenen. D:it kon de Aartsbisschop niet in
zien. Hij achtte het evenmin wenschelijk, dat
men den indruk zou krijgen, als zou men hier
te lande zoo hevig anti-Duitseh wezen, en dit
'heeft Z. D. H. in het onderhoud ook willen te
kennen geven. Iets anders in de woorden van
den Aartsbisschop te lezen, zou geen zin heb
ben. Zooals {Monseigneur terstond verklaarde, bleef
hij -onzijdig.
Nog kunnen wij aan het bovenstaand toevoe
gen, dat de correspondent bij den Kerkvoogd
informeerde, of de oorlog biz onder e gevolgen
v-Oior de Katholieke Kerk in Nederland zou heb
ben. Z. D. H. antwoordde, zulke gevolgen niet
te verwachten.
Vermelden wij ten slotte, dat Mgr. geen druk-
proef van het interview ontving, voor het werd
afgedrukt.
Bij de te 's-G r a v e n h a g e gehouden
examens voor de acte L. O. slaagde de heer
A. Rondeltap van hier.
De heer A. J. De Jong, leeraaraan
de H.B.S. met 5 jarigen cursus alhier, komt voor
op het tweetal ter benoeming van een leeraar
in de Nederlandsche taal en letterkunde en de
geschiedenis aan de le H.B.S. met 5-jarigen cur
sus en de Openbare Handelsschool en daarmede
vereenigde H.B.S. met 3-jarigen cursus te Am
sterdam.
Gisteravond omstreeks 11 uur
werd door de politie in de Lange Kerkstraat aan
gehouden een man, die een zak droeg welke
hij bij de nadering van de politie wegwierp. Een
persoon, die bij hem liep wist te ontkomen, doch
werd hedenmorgen eveneens gearresteerd. De
zak bevatte 15 a 20 liter moutwijn. De politie
stelt een onderzoek in.
Gisteravond omstreeks 7 uur is de
40-jarige v. d. H. wonende Singel 202 op den
Singel nabij het Emmaplein aan en omvergereden
door een motorrijder, vermoedelijk doordat zij
plotseling uitweek. De vrouw, die hevig geschrokken
was, werd binnengedragen in een winkel aan de
Broersvest waar geneeskundige hulp werd inge
roepen. Op advies van den dokter, die geen kwet
suren constateerde, werd zij per rijtuig naar haar
woning vervoerd.
Dijde politie is te bevragen een
roodbonte trekhond. Niet binnen 24 uur door
den eigenaar afgehaald zijnde wordt het dier afge
maakt.
Hoogwater te Schiedam: Zaterdag
12 Juni 3.48 v.m., 4.10 n.m.
UIT ROTTERDAM,
Gistermiddag tydens het onweer, dat bovefl
de stad woedde is het pakhuis aaa de Coolvest
