Binnenland.
Jtads- ©n Gewestelijk Nieuws.
ttTclag bij Kreta een volgeladen ïlngelscb trans
portschip van 15,000 ton getorpedeerd. Her schip,
dat van Egypte naar de Dardanellen onderweg
s as. is binnen torten tijd gezonken.
ENGELAND.
Minister Lloyd George verklaarde, dat de re
geering ten volle de noodzakelijkheid beseft om
het volk een besliste leidiDg te geven in de kwestie
van den dienstplicht. Indien de cijfers bewjjzen
dat dienstplicht noodzakelijk is om Europa te
redden van de zegeviering van militaire gewelde
narij, dan zal stellig geen enkel man zich tegen
dienstplicht verzetten. Indien er al zoo iemand
ware, dan, voorspelde Lloyd George, zou deze
geen steun bij de arbeidersklasse vinden. «Niets
dan de aanwending van onze kracht zal ons in
staat stellen de overwinning te behalen. Daarom
ben ik verplicht mijn best te doen om te zorgen
dat deze poging wordt aangewend. Indien de
alarmkreet, dien ik heb doen weerklinken, ons
kan opwekken om er al onze kracht op te zetten,
zullen wij winnen.®
ca*
Uit Keulen wordt aan de «N.R.Ct® geseind
Het uitvoerend comité van den Engelschen
bond van spoorwegpersoneel heeft zich naar
de »Köln. Volksztg.it aan een Londensch bericht
der «Corriere delia Sera« ontleent solidair ver
klaard met het dreigement van bet Lagerhuislid
Thomas, dat het spoorwegpersoneel terstond het
werk zal neerleggen wanneer dienstplicht wordt
ingevoerd.
BULGARIJE.
De correspondent van de «Vossische Ztg.t te
Constantinopel verneemt van Bulgaarsche zjjde,
dat de gezanten der viervoudige Entente den
minister president Radonlawof hebben gewezen op
de gevaren die Bulgarije zou loopeD, ingeval het
in den oorlog zou ingrijpen ten voordeele van de
Midden-Europeesche mogendhedan. Zooals de
zaken thans staan, hebben de pogingen der ge
noemde gezanten in het geheel geen kans op
succes meent de correspondent daar zelfs
de Russisch-gezinde Bulgaren overtuigd zijn dat
Rusland op militair gebied gebroken is, en dat
de operatiën tegen de Dardanellen geen resultaat
kunnen opleveren. Bovendien is de bewegmg in
Ëulgarye voor inlijving van Macedonië thans zoo
sierk, dat geen regeering daar meer weerstand aan
kan bieden.
ALLERLEI NIEUWS.
Uit Kleef wordt aan de „Tel." g.-eind
Door (ten landraad te Kleef waait hetend ge
ii-a&kt, dat, hoewel het legerbestuur zooveel mo
gelijk in de beboette van paarden tracht te voor-
zien door aankoop, het te verwachten is, dat op
deze wijze op den duur niet voldoende zaï te
aiife orw te gaan. Zooveel mogelijk wordt in
de behoefte van den landbouw voornm doo.
beschikbaarstelling van voor hel leger onbruik
bare en van buitgemaakte paarden, doch het
verdient aanbeveling thans reeds te beginnen
mei bet bezigen van ossen en koeien als trek
dieren l
Volgens gerucht zou burgemeester Max, die
hog steeds in Duitsehland gevangen zit, tot Bel
gisch minister van Staat, in de plaats van rlen
pas overleden minister Louis Huysmans be
noemd worden.
Aan de „Neue Zürcher Zeitung" wordt uit
Ar.dermatt gemeld, dat sedert Vrijdagmorgen
dc geïnterneerde Fransche vliegers Madors en
Cbatelain, ontvlucht zijn. De heide vluchtelin
gen werden den vorigein winter in de Jiua,
waar zij een noodlading moesten dom, gevangen
genomen.
Riga is grootendeels ontruimd, meldt de
„Roess'koje Slowo". Van de 74,000 werklieden
hebben er 50,000 de stad verlaten. Van de 184
fabrieken is het bedrijf van 57 z^heei1 of ge
deeltelijk naar elders overgebracht.
De niet gediend hebbende Oostia ijksche
iandstormplichtigen, geboren in de jaren 1873
tf t 1877, benevens die geboren zjjn in de ja
ren 1891, 1895 en 1896 zullen aan een nieuwe
keuring worden onderworpen. Tot uiterlijk
24 September moeten zjj' zich aanmelden. Het
keuren heeft plaate van 11 October tot 6 No
Veir.bcr, terwijl de goedgekeurden waarschijn
lijk half November in dienst gesteld zullen
werden
De „Temps" meldt: In de wapenfabriex ïr
Le Pecq had Donderdagmorgen, een hevige ont
ploffing plaats. Een deel'der fabriek vloog in
de lucht. De vensterruiten van alle huizon in
een straal van 500 M. werden verwoest.
Atn de omstandigheid, dat de nachtploeg de
fabriek reeos verlaten had, en de dagploeg' nog
niet aan den arbeid was, is het t.<- danken, dat
ste'hts drie personen gewond werden. De schade
k- zeer belangrijk.
De oorzaak van het ongeluk Is nog niet bf>
- au
Uitvoerverbod.
„St.ct." no. 219 bevat een Kon. Besl. waarbij
i- goedgevonden en verstaan te bepalen:
Ik: uitvoer van levende geiten en van geiton-
vloeseh is verboden van den dag dei afkondiging
van dit besluit.
Tte regeering! behoudt zich voor ait verbod
tijdelijk op te heffen of in bijzonae-e gevallen
daarvan ontheffing te doen verkenen
Personeel in Rijksdienst.
Door het Kamerlid Helsdingen is, naar „Het
Volk" vermeldt, de volgende- vraag' tot de re
geering gericht: -
Is de regeering bereid mede te deelën welke
maatregelen zij voornemens i3 te nemen tot
ieg-'.'ing der positie van het vaste en tijdelijke
personeel in Rijksdienst, vpor zoover .dit
krachtens de wet van 15 Juli 1915 (,tot wijzi-
iug Van de Landstormwet) in werkerijken dienst
is of zal worden opgeroepen?
H. van Kol.
Naar wij vernemen zal de heer H. van Kol in
den loop der (volgende week van zijn JapaDSche
reis in ons land terugkeeren.
Maïs.
l'e Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel maakt, ingevolge zijne '.Lv.ujaire van 9
Acupstus 1915 bekend, dat, van heden af tot 25
epiember. de prijs van mais, uitsluitend be
stemd om aan de gemeentebesturen v? worden
verstrekt voor ruiling' tegen rogge, bedraagt voor
Amerikaansehe mixed mais f215 per last van
2000 kilogram of f 7.521/2 Per 70 kilogram, te
Rotterdam te ontvangen;
La Plata mais £185 per last van 2000 kilo
gram of f 6.471/2 per 70 kilogram, ie Amsicidarn
te ontvangen
Bloembollenuitvoer.
Voor korten tijd werd eene geheele lading bloem
bollen uit Lisse met den schoener „Ber.ndi.na"
kapt. Wijnstok, naar Malmö verscheept.
Thans is weer een tweede lading bloembollen
uit Hi lieg,om naar Gothenburg verladen miet den
Nederlandschen motoasahoeaer „Vitesse", kapt.
Pot i
Naar men verneemt zullen binnenket nog1 meer
dere zeilschepen met bloembollen vertrekken.
Sluiting der Staten-Generaai
Zalerdagrniddag' weid, met het gebruikelijke ce
remonieel de zitting der Staten-Generaai geflo
ten Slechts een dertigtal leden van de beide
kamers woonden de zitting bij
De minister, voorafgegaan door e commissie,
trcc-dt de vergaderzaal binnen en neemt plaats
a.hter de ministerstafel en houai ue volgende
rede: j 1 1
Mijne heerenHet heeft H M. <jo Koningin
behaagd mij op te dragen de zitting der Staten-
Generaai in haren naam te Muiten
Het oveigroote deel van de maatregelen welke,
rr.ei uwe medewerking in dit zittingjaar t.t stand
kwam, werd gevormd door voorzieningen in bui
tengewone behoeften ontstaan tea gevolge van
den nog steeds woedenden oorlog
De Koningin heeft mij opgedragen aan a, mijne
Heren, haren dank te betuigen voor uwen ijver
en voor uwe toewijding aan 's mnds belang
In naam der Koningin en daartoe door haar
gemachtigd, verklaar ik deze kitting dor Sinten-
Genei aal te zijin gesloten
De minister wordt door de commissie uitge
leid en, nadat deze in dei vergaderzaal is terug
gekeerd, sluit de voorzitter de vereenigde ver
gadering
WEERBERICHT.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 20 Sept., medegedeeld docr het
Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 737 8 te Christiansund.
Laagste barometerstand 759.3 te Memel.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke
tot matige noordoostelijke tot zuidoostelykea wind
licht tot half bewolkt droog weer, waarschijnlijk
nachtvorst, zelfde temperatuur.
Uitvoerverbod van vlas.
Naar wij vernemen kan iederen oag
voer verbod op vlas worden verwacht.
uitvoer van genoemd artikel een
ken. doch om een regeling1 tussclnen de
centen en de nijverheid mogeiijk te maken
waardoor de laatste in hare behoeften zal kun
nen voorzien. 1
een uit-
Diei he-
m sta n all^O.
eind te ma-
Verkeer op Londen.
Men meldt ons uit Vlissingen:
Op last van de Engel sche admiraliteit is do
vaart op de Theems voor een Of meer dagen
geslaakt en de maildienst vnn de Mpij1. Zeeland
stopgezet. De „Mecklenburg", die 112 passagiers
had. is gistermorgen niet vertrokken en de „Prin
ses Juliana", die gistófen hier moest komen, is
niet v<an Tilbury Docks vertrokken.
Ook de dienst van Londen op Rotteidam is,
naar men ons meldt, gestaakt.
Vergoeding nan militairen.
De minister van oorlog heeft aan de burgemees
ters mededeeling gedaan van het v Oagende schrij
ven. gericht tot de militaire autoriteiten der land
macht
Nog steeds komt het voor, dat do betrokken
militaire autoriteiten nalaten, aan de kvurgemees-
ters de bij de vergordings voorschepten aangewe
zen opgaven toe te zenden of tijuig loe te zen
den f
Mitsdien worden bedoelde autoriteiten er i.uei'bij
nogmaals uitdnikkdlijk op gewezen, aal onUtrcTit
alle bijzonderheden, welke ten aanzien v.an de
dienstvervulling door de dienstplichtigen van mi
litie, landweer of landstorm hebben plaats' ge
had en welke van invloed kunnen zijn op het
getal dagen, waarvoor de betrekkingen dier
dienstplichtigen aanspraak op vergoeding Wegens
vtwinnerschap zouden kunnen maken, tijdig op
gas' moet worden gedaan aan de betrokken bur
gemeesters, om heit even, of de betrekkingen der
dienstplichtigen al dan niet in het genot i ijn
van zoodanige vergoeding.
Indien tengevolge van nalatigheid van ten mili
taire autoriteit in het doen of tij lig doen van
bedoelde opgaven een burgemeester ten (onretehte
vergoeding uitkeert, kan de burgemeester van
die autoriteit het ten onrechte uitgeteerde bedrag
teiugvorderen. f
Minister Lely in Delfzijl.
Men meldt uit Delfzijl
Z. E. minister Lely bezocht Zaterdag in gez el
schap van den commissaris der KoniDgin, .de
heer Geertsema, en van een drietal hh. lede. n
gedeputeerden, onze plaats, ten einde de haven
en de havenwerken te bezichtigen. Met den trein
van 5 3 uur nam. vertrok het hooge gezelschap
naar Groningen,
Een te Tokio verschijnend maandblad eQ
Chineesch tijdschrift ontbreken niet in 8
lectie. Een enkele blik in een Japansch 0
neesch tijdschrift, waar naast de Esperanto
ling in de Japansche en Chineescbe
voorkomt, stemt iemand reeds dankbaar ton
zichte van dr. Zamenhofï, dat hij ons
eenvoudige wijze in staat stelt met de bew
die landen te correspondeeren en te c°
van
con ve1"
is de collectie van ruim
400
brief*
Gemeenteraad.
Aan de leden van den Gemeenteraad is bekend
gemaakt, dat voor de benoeming van een adjunct-
Directeur van de Gasfabriek, de Drinkvaterleiding
en het Electriciteitsbedrijf, wordt aanbevolen:
in de eerste plaats de heer J. Doets, Electro-
technisch opzichter der Gemeente-Gasfabriek
«Zuid" te Amsterdam
in de tweede plaats de heer L. A. Rosman,
Electrotechnisch Ingenieur te Amsterdam.
Voorgesteld wordt de benoeming te doen voor-
loopig voor een proefjaar tegen een aanvangsjaar-
wedde van f2000.-- met uitzicht op verhooging
tot f2500. onder voorwaarde dat de benoemde
op grond van een geneeskundig onderzoek, veor
de waarneming der betrekking, lichamelijk ge
schikt wordt bevonden en met bepaling dat hy
zoo spoedig mogelijk in functie zal treden.
Zilveren Professiefeest.
Donderdag 23 September a.s. viert de weleerw.
Pater Stephanus Uyterwaal, kapelaan in de paro
chie van O. L. Vrouw van den H. Rozenkrans
alhier, zijn zilveren professiefeest.
Om acht uur zal de jubilaris in de Singelkerk
een plechtige H. Mis opdragen.
Des middags van 12£-2 uur receptie aan de
pastorie,
Steun-comitè 1914 Schiedam.
.lu ilea mop uor vorige weex zijn gineu ont
vangen van eenige sluis en brugwachters f 1.08
en van de werklieden der flrma Ingelse en Co
1 °L van hun weekloon.
Esperanto-Propaganda-dag.
Gisteren wapperde boven den ingang van het
Bondsgebouw aan de Lange Haven een groene
vlag met groene ster in een wit veld. En mocht
de wandelaar, die genietend van hel mooie na
jaarsweer, de vlag opmerkend, zich verwonderd
afvragen, wat die vreemde vlag daar deed, hij zou
spoedig zijn vraag zien beantwoord door het aan
plakbiljet, waarop dezelfde groene ster prjjkte en
waarin werd kond gedaan dat de Schiedamsche
R. K. Esperantisten-vereeniging „Ni laboru kaj
esperiu" een propagandadag hield en in verband
daarmede een tentoonstelling had georganiseerd.
In de bestuurskamer van het bondsgebouw was
de kleine en toch groote tentoonstelling gearran
geerd. Klein omdat de tentoongestelde artikelen,
gemakkelijk in de ruimte konden worden opge
borgen, groot omdat deze beknopte tentoonstelling
een beeld gaf van den reusaebtigen omvang, die
de beoefening van deze wereldhulptaal reeds heeft
bereikt.
Het Esperanto heeft reeds bewezen bruikbaar
en doelmatig te zjjn en deze tentoonstelling is
daar om ook ons daarvan te overtuigen.
We kunnen het Esperanto niet meer negeeren
ot het beoefenen daarvan aanzien voor een on
schadelijke maar nutteiooze liefhebberij. Een rond
wandeling over deze tentoonstelling doet ons zien,
dat het Esperanto reeds een rol speelt in den
wereldhandel en dat het noodzakelijk moet wor
den opgenomen in het leerplan van den toekom-
stigen handelsman.
By het binnentreden valt aanstonds ons oog op
het portret van den samensteller van het Espe
ranto, dr. Zamenhofï. Daarboven prjjkt de katho
lieke Esperanto-vlag.
Het kunstige aanplakbiljet herinnert aan het
door het uitbreken van den wereldoorlog gestoorde
Esperanto-congres, dat in Augustus 1914 te Parjjs
zou worden gehouden.
Vreesde men van dezen oorlog een achteruit
gang van het Esperanto, dit jaar heeft bewezen,
dat de oorlog het nut van de wereldhulptaal nog
duidelijker heeft aangetoond.
In de kanselarijen der verschillende staten werd
gebruik gemaakt van het Esperanto voor de pu
blicaties, die zjj buiten de grenzen van hun eigen
landen wilden verspreiden.
Op de tafels zien wij een ontelbaar aantal
maand- en weekbladen, die in bet Esperanto
ferschjjDen. De vereeniging tot bevordering van
het vreemdelingenverkeer in Nederland gaf voor
eenige jaren een in Esperanto geschreven num
mer van «Holland Express" ait.
kaarten (hier gedeeltelijk aanwezig) uit alle ^p
der wereld bijeengebracht door den secretaris
de Nederlandsche EsperantistenvereenigtoS'
heer H. B. v. Zwet. <j3
Verschillende bekende firma's maakten
gebruik van het Esperanto om hun Pr9sC°ur^j.eD,
en hun reclameplaten in die taal te doen d'11
Verder zijn op de tentoonstelling nog ta
leer- lees- en kerkboeken geexposeerd. Ze s ,j.
breekt een huwelijksaankondiging in de *ve
hulptaal niet. .^g
De tentoonstelling, die den geheelen
druk bezocht werd, zal, wij betwijfelen bei {goie
velen een juister kijk hebben gegeven op d0
beteekenis van het Esperanto als wereldhu P
De vergadering. g.
De propaganda-vergadering van de Sc
K. Esp. Ver. werd gisteren-avond ten 8 u^rjDg
den waarnemenden voorzitter, den heer lb. J-
met den Christel, groet geopend. Onder
wezigen, die in flinken getale waren opge
bevonden zich ook eenige Rotterdamscb0
rantisten. dag
Voorz. bracht dank aan allen die dez eC,
van hunne belangstelling hadden blijk g08 t
voornamelijk de Katholieke raadsleden dez0 g0
meente, die de tentoonstelling bezichtig 8
waarvan er ook een ter vergadering aan«0^^
Nadat in koor het Espantolied «La
gezongen was werd door een kwartetD® ||9"
Domine van Th. v. d. Ham en «Ave Maii® g0(
van A. H. de Leur op verdienstelijke wij^e
gedragen. igjog,
De lezing van den President der Vere êP
den heerJ. C. van Valkenburg, over «Het
en de beteekenis van Esperanto werd f
langstelling gevolgd. be«»cb'
Onder de pauze was nog gelegenheid tot p
tiging der tentoonstelling van esperantajoj00
zich velen voor het lidmaatschap en den
daags te openen cursus op. Voorzitter dee ^p
na mededeeling van een ingekomen schrij*
den zeereerw. heerPoell, pastoorte Gemert en
«Nederlands Katholiko", waarin
zitter van
de vereeniging
gandadag.
Het kwartet
suces wenschte
met
den P
rep9'
gaf nog ten gehoore '^,erts
woorden van Guido Gezelle, muziek v9^ jjaff6'
en «Lischbloem" van Giessen. De heer F-
vee, le secretaris der vereeeniging, ie
knopte en duidelijke wjjze uitlegging
Esperanto spraakkunst.
Het Roomsche lied «Ni volas Dion" toof
God) voor deze bijeenkomst gearrangeet
kwartet door den heer Henri Veugelers v?er
stekend gezongen. ie(i.
Door den heer, Schneiders secretaris der l
Kath. Esp. Ver werd in Esperanto den 8r°^.0 vaP
gebracht namens zjjne vereeniging aan
Schiedam.
in
Voorzitter Valkenburg dankte eveneen») ^ep
gs-
vvez'f
peranto, den heer Schnijders en alle aan ^pU
byzonder het kwartet voor zijne we^VV'
medewerking en sloot met den groet d0r je
Esperantisten
vergadering.
en sloot met den groet der
«Laudata estu Jesu Kr's
Auti 'Poedel. d0
Op schitterende wijze is gisteravon
zaal van Odéon het Groot Nationaal tep.
cours met de officieele prijsuitreiking e^V
Op het podium hadden plaats genomen
achtbare
het eere-comité, het
van Anti Poedel en eenige genoodigden-
De voorzitter van Anti-Poedel herinner M0
a ft-
heer Honnerlage Grete, voorz'^'^iif
eere comité, het
1.6^'
het goed geslaagde concours en dankte
tot het welslagen daarvan hadden aiee^-e
Den secretaris, den heer Montfooi't, ng3ft
het leeuwenaandeel der werkzaamheden
verricht, werd namens Anti Poedel een
neringsmedaille en een krans aangeboden .^r
-De heer de Bruin overhandigde den vO°i)Oot0'1
van Anti Poedel namens eenige stadge
een zilveren lauwerkrans met kegel d0
baar aandenken van Schiedams burgerij jp
vele genoeglijke uren, tijdens het con00
Odeon doorgebracht. ^o°
De Burgemeester verkreeg hierna he veï'
om hulde te brengen aan de feestvieren vPp
eeniging voor de schitterende organen
het concours, dat zeker bij de vele bezoe t0
van heinde en ver gekomen ztfn om
dingen naar de prijzen, een aangenam pjg0
nering aan Schiedam zal achterlaten.
toepasselijke woorden
meester de eere prijs
gurëe'
overhandigde ÜB jg,\l'
een verguld z^vere,e3t0'(i
welke prijs beschikbaar wa» clüu
werkrans,
door het eere-comité, aan de winhfi-
„Semper Amicitia" uit Breda. Hierna 'e' rjjz0l)
voorzitter van Anti-Poedel de andere Y
aan de gelukkige winners uit. ee^e
Mevr. v. Diggelen uit Rotterdam, die °r(j Pa'
prijs in den dames wedstrijd behaalde, jjjpP
mens Anti-Poedel een fraaie bloem6
vereerd. n d00
Een extra-prijs werd nog toegekend
rlriol init wpr» /Ifl- J
seeren.
Belangrijk IS ue cuucuc - ,e0
uietje
ifd
