la onze Yroedschap.
Gemengd Nieuws.
Kerknieuws.
TKUS6BAJKHEH.
Burgerlijke Stand.
Scheepvaart.
YlsMfeerJi-berk&ten.
I! m del she r! «fc,f mi
412de Staatsloterij.
Staten-Generaal.
te besehikken op 't verzoek van de openbare
neutrale en openbare Roomsch-katholieke Lees
zaal, om een subsidie uit de gemeentekas.
Zoodra het plan om een openbare neutrale
leeszaal op te richten, vasteren vorm begon aan
te nemen, was men van Katholieke zijde erop
bedacht het kwaad, dat uit de inrichting voor
ftoomschen voort kon vloeien afdoende te neu
traliseeren door zelf een Katholieks leeszaal te
stichten.
In alle toonaarden heeft men kunnen hooren,
als zou de Roomsche leeszaal 'n minderwaardig
surrogaat van de neutrale willen zijneene in
stelling, eene inrichting waar men eenige partij
bladen en apologetische vlugschriftjes kan lezeni
doch waar een breede ontwikkeling totaal onmo
gelijk is.
Aangezien de Roomsche leeszaal Woensdag
middag, 13 September a.s. officëel geopend wordt,
hebben we er thans reeds 'n kijkje genomen, en
We verklaren volmondig dat de technische en
ook wetenschappelijke inrichting verre boven onze
verwachting gaat.
Op kunst-en technisch gebied zijn de beste
werken aanweziggezaghebbende gidsen treft
men aan op godsdienstig en sociaal terrein
letterkundige producten, ook in de moderne talen;
vindt men te kust en te keur.
De catalogus telt reeds meer dan drieduizend
boeken over de tienduizend gulden is alleen aan
he aanschaffing der werken al besteedterwijl
he R. k. Studentenvereniging „Sanctus Vir-
gilius" hare boekerij aan de leeszaal afstond.
Wanneer alle raadsleden gehoor geven aan de
mtnoodiging van het bestuur om de officiëele
opening bij te wonen, dan zijn we zeker, dat de
meerderheid van den gemeenteraad graag voor een
subsidie aan de Roomsche leeszaal zal stemmen
on de leden, die aan de openbare neutrale de
voorkeur geven, ook zeker financiëelen steun der
Semeente gunnen aan de Roomsche Leeszaa
Welke het bestuur thans reeds zoo veortreffelijk
wist in te richten.
Commissie benoemingen.
Varkens vleesch.
Koolasch.
de
Den eersten Dinsdag in September worden altijd
vaste Raadscommissiën benoemd.
Den groot deel van de zitting werd dus met
e®u lange reeks stemmingen in beslag genomen.
De heer Sctireuder werd in de plaats van den
eer A. C. A. Noiet in de Gascons missie gekozen,
terwyi <je keer jdaas de plaats van den heer de
'raafl in de Fin. Commissie gaat innemen.
Woede de Bruin, tuk op de baantjes, heeft
SMorgd, dat hij in een flink getal commissiën
ÏUt'n8 krijgt. Hij werd in Grondbedrijf en in de
c°®missie voor de Strafverordeningen gekozen,
te»wiji hy door de hulp van zijn vrijzinnige
Vrienden zijn vroegere plaats in Gemeentewerken
Weer ïal bezetten.
^Det is ons niet recht duidelijk waarom vroede
e Druin er juist zoo op gesteld is in de com-
'ssie voor Gemeentewerken te zitten.
Kan hij daar wellicht nuttig voor »de partij'
Werkzaam ziju?
De benoeming getuigt, dat de vrijzinnigen thans
aardig naar de pijpen van de roode collega's
moeten dansen.
Drg gelukkig kan de keuze in plaats van het
f verdienstelijk lid den heer Schreuder nu be-
aa'd niet genoemd worden.
an vroede de Bruin's verdiensten op het ge-
van bouwkunde of aanverwante branches is
°8 nimmer iets gebleken.
et was bij de verkiezing van een lid in de
«missie, bedoeld bij art. 175 der Bouwverorée-
81 rechts niet gunstig. Na herhaalde stemmin-
va^ bes'lste bet lot, dat vroede Dinkelaar de zetel
zyn partijgenoot de Bruin die in deze
«missie geen zitting kon hebben, omdat het
ereenigbaar is met het lid zijn van Gemeen-
Derken 281 bezetten-
agendapunten waren van niet veel belang,
boo 61 Vo*rste' van D. en W., betreflende de ver-
ko°fln^ Van bet tarief voor het ophalen van
sch aan de fabrieken, ontlokte eenige dis-
e' waarin tot uiting kwam dat totnogtoe
e dienst de gemeente reeds een aardig som-
*«J® heeft gekost.
k0o r bet zich laat aanzien, dat door de ver-
U van het tarief de hooge kosten nog niet
zullen worden, gaf de heer Maas in over-
cent Cen boo8er bedrag voor het afhalen (35
Nad ^'aats van cent Per M3) vast te stellen.
eergat verzekering was gegeven, dat B. en W.
tarief resu'taten van het nieuw voorgestelde
*°or8te^U"en a'wacbten, diende hij geen bepaald
Het m
baal 18 te hopen, dat de kosten van dezen af-
cad 16nSt tbans belangrijk zuilen dalen, daar een
jtasea,1^e van f 3000 per jaar uit onze gemeente-
ten gerieve van de industrie toch wel wat al
^bezwaarlijk is.
g er stemming werden de voorstellen van
«eci60 tot herziening van jaarwedden van
gjtte8e ambtenaren bij den Havendienst en uit-
j0z ,„van 8rond aan de Bouwvereeniging »St.
aangenomen.
ander*1 8lot der ïitting kre£en wij nog een en
iniaj bo°ren over een onderdeel der levens-
delenvoorzieninj
e burgemeester
oorziening te dezer stede.
eder oemeester deelde mede, dat in onze stad
P®nzeldWee't bg. varkensvleesch wordt opge-
De verkrijgbaarstellmg van de krulstaar
ten voor deze gemeente kost iedere week aan de
gemeente f360.terwijl het Rijk er f3200.
moet bijpassen.
Het laat zich gemakkelijk begrijpen, dat B. en
W. de schrik om 't hart is geslagen en de bur
gemeester zich genoodzaakt heeft gezien den Raad
van deze hooge uitgaven in kennis te moeten
stelleD.
Als onze stedelijke schatkist een dergelijke
zware last ze?r bezwaarlijk kan dragen, die nog
maar een betrekkelijk klein deel der burgerij ten
goede komt, wat moet er dan wel van 's lands
financiën terecht komen
Het wordt voor het Rijk een affaire van m i 1-
lioenen en dat voor één artikel, waar de
mindergegoeden absoluut niet van profiteeren.
Minister Posthuma schijnt zich, evenais met
zoovele andore zaken, ook met de varkensdistri
butie leelijk misrekend te hebben.
Een paar Noordbrabantsche burgemeesters
trekken reeds het land door om te trachten tegen
zulke geweldige aderlatingen onzer gemeentelijke
geldmiddelen op te komen. Ook is een conferentie
met den minister in uitzicht gesteld.
Opgebracht. Het van Karlstad te Delfzijl
binnengekomen Zweedsche stoomschip „Blën-
da", weird Dinsdag' j.l. iin dc-i Noordzee' door een
Duitsch oorlogsschip aangehouden, fin -opge
bracht naar Cuxhaven. Nadat, hef schip daar
tot Zaterdag had gelegen en de papieren in
orde wiaren bevonden, kon het de reis naar
Delfzijl vervolgen.
Mislukte poging tot ontvluch
ting. Uit 's Gravenhage meldt men
De gevangene J. van D., die in de strafgevan
genis te Utrecht een gevangenisstraf van eenige
jaren ondergaat, waartoe hij door verschillende
rechtbanken is veroordeeld wegens diefstal, werd
heden als getuige gehoord in een meineedzaak
voor het Hof alhier. Bij terugkeer naar Utrecht
wist hij aan het station Staatsspoor te 's Gra
venhage aan de hem begeleidende rijksveldwach
ters te ontsnappen. Even buiten hét station
werd hij door een militair gegrepen.
Verzakking. Nabij Durgerdam vertoont
zich bij het zandspuiten langs den dijk een ei
genaardig verschijnsel. Het zware zand zakt
onder den veenbodem en drukt die omhoog. Een
groote strook grond is 2 meter gerezen en ziet
er uit alsof er een aardbeving geweest is. Thans
staat ook de steenen woning „Nova Vita" te
bewegen en gaat met den bodem omhoog, zoodat
de bewoners met een instorting bedreigd worden.
Inbraak, te Weespercarspel. Gis
ternacht is een brutale inbraak gepleegd in de
boerderij van den veehouder D. Broere in de Bijl
mer. te Weespercarspel.
De inbrekers, vermoedelijk een paar man sterk,
schijnen zeer kalm hun slag geslagen te hebben.
Deuren en ramen zijn opengebroken en de heeren
hebben als buit uit een kelder medegenomen 20
kazen, welke een waarde vertegenwoordigen van
500 gulden.
De bewoners van de hoeve „de Ulk" hebben
niets gehoord en ondekten eerst hedenochtend
tot hun grooten schrik de inbraak.
Bij het afzenden van dit bericht is van't spoor
der inbrekers nog niets bekend, hoewel de politie,
autoriteiten en rijksveldwachters een streng on
derzoek instellen.
Maandag hebben wel in den omtrek van de
boerderij twee verdachte individuen rondgeloopen.
Daar in de laatste weken reeds een 12-tal in
braken in den omtrek van Weespercarspel en
Diemen zijn voorgekomen, is het te hopen, dat
de politie spoedig de daders op het spoor komt.
Nader bericht men uit Weesp
Bij meerdere boeren schijnen hedennacht po
gingen tot inbraak te zijn gedaan.
Door het blaffen van honden zijn blijkbaar de
inbrekers in hun werk gestoord.
Aardappelnood. Men meldt uit Brielle.
Naar wij uit goede bron vernemen, staat eerst
daags de aardappelnood voor de deur. Het gebrui
kelijke kuilen van aaidappelen kan en zal dit jaar
niet plaats vinden, aangezien er tegen dien tijd
(October) waarschijnlijk geen aardappeltje meer
op dit eiland is. De uitvoer naar andere streken
van ons land is veel grooter dan andere jaren,
terwijl de kwaliteit en hoeveelheid veel minder is.
Dagelijks gaan wagon- en scheepsladingen weg.
Tegen den tijd dat we hier zonder aardappelen
zitten, kan de regeering zorgen voor aardappelen
uit andere streken van on3 land.
Ongelukken. Te Helden is gisteren mej.
P. J. aldaar door de stoomtram Venlo—Helden
overreden en gedood.
De Geertruida. De kapitein, de 2de
machinist en een matroos van de Geertruida,
Scheveningen 103, zijn gisternamiddag uit Duitsch-
land te Scheveningen aangekomen.
Z. D. H. de Aaitsbisschop van Utreieht heeft
den Wieleerv. Pater P. N. Sarton S. J. eervol
ontslajg vferjeiend als kapelaan te Culenborg, en
heeft, benoemd tot kapelaan te Culenborg dé jVél-
octiw. Pater W. V. Spauwen S. J. en Lot assis.
tenten te Utrecht (H. Alpysius) de WeletenV. Pa
ters H. Janssjen S. J. en \Y. L. de Veer S. .7.
Het te Huissen gehouden Kapittel der E.E.
P.P. Dominicanen herkoos tot delinitoren de
ZecirEerw. Paters Thomas v. si. Akker, Ambco-
sius van den Elzen en Angelus Julius Antoniirs
Fennel!I
Oorlogswinsten.
Men seint o,ns uit Dien Haag
Naar aanleiding; van het bericht i» de bladen, dat
de Oorloigswinstbejlasting vermoedelijk ruim 400
miliioen zou opbrengten, zijln: wijl door den mi
nister van financiën gemachtigd tot de mede-
deeling dat dit cijfer absoluut uit de lucht is
gegrepen en dat men aan Financiën geen enkel1
cijfer bezit aangaande de opbrengst dezer be
lasting, waarvan beschrijving pas begonnen is.
Men is' zelfs niet in staat een raming van den
opbrengst to maken. Het eenige wat zich ramen.'
laat is de op 160 millioiein te schatten opbrengst
oorlogswinst vian den landbouw over 1915, maar
wiegens sterke' degressieve tarief der belasting
zal: daarvan misschien sléchts 10 o/o in de
schatkist komen.
Koninklijk bezoek.
Men meldt <anis' uit Terschelling:
Gisteravond om half negen arriveerde H. M.
de Koningin hier met het s'.s. „Hydograaf', be
geleid dooi' eenige torpedoboiotén.
H. M. zal heden verschillende marineschepén
en gebouwen bezoeken.
H. M. de Koningin heeft gisterenmiddag aan
boord ven de onderzeeër „0.3" eenige manoeuvres
bijgewoond. De „0.3" voerde verschillende oe
feningen uit, en is o.a. 2 keer ondergedoken.
A. C. A. Vuuren.
De Haagsche gemeenteraad koos met 26 van
de 42 uitgebrachte stemmen het kamerlid van
Vuuren tot wethouder (vacature de Wilde). Op
den heer Hoejenbosch werden 16 stemmen uitge
bracht.
Een Duitsch-Bulgaarsche overwinning.
BERLIJN, 7 September. De zegevierende
DuitschBulgaarschc troepen hebblen de sterk
bevestigde plants Putrukon stormenderhand ge
nomen. De buit bedraagt, volgens tot nu toe
inigiekpmien berichten, 20.000 gevangenen w.o.
twéé generaals; 400 andere officieren, en 100
kanonnen. De Roemeniërs leden bovendien bloe-
digte verliezen
BERLIJN, 7 September. De Nederlandstóhe
gezant te Berlijn heeft in opdracht van zijn
regcering1 opnieuw een verklaring afgelegd, waar
bij' genoemde regeering1 nogmaals de strikte neu
traliteit tegenover de oorlogvoerende landen
waarborgt.
De Zwitsei'sche gezant te Berlijn hééft even
eens in opdracht, van zijn regeering een neu-
traliteitsvcrk]aring afgelegd.
Geboren: 4 Sept. Antonette Cornelia Johan
na, d. v. H. J. Bastiaanse en J. M. C. Meiten,
Marinstraat. Pieter, z. v. J. Zeeuw en M. Zeeuw,
Overscbiesche straat. 5. Clara Johanna Greta
Theodora d. v. J. F. C. D. van der Raaf en C. J.
Jansen, Hagastraat. Maria Geertruida Cornelia,
d. v. A. S. N. den Haan en T. C. Reterink,
Maaskade. Philippina Willemina, d. v. A.
Onderwater en C. van den Berg, Fabristraat.
Gehuwd: 6 Sept. K. Landheer, 22 j. en M.
Gerkema, 29 j. W. Wetsteijn, 22 j. en M.
v. d. Schalk, 21 j.
Overleden: 4 Sept. Johannes Domenie, ond
6 j. en 4 mnd., binnen deze gemeente.
SCHIEDAM, 7 September. Aangekomen si.».
„Rijsbergéin", ledig' van Rotterdam om alhier
te repareeren in de Wilhelminahavén.
Zeetjalk „Concurrent", D. R. Kaiuiter, ledig
van Rotterdam om Öeisscben te laden.
SCHIEDAM, 7 September. Vertrokken zeétjal
ken „Alfa", Hol werd a en „Fngelina", W. de
Viies, met ledige- iiesschen naar Londen.
NIEUWE WATERWEG aang. 6 Sept. s'. Amulet,
Haringens. Rataviietr III, .Londen'; 7 Stept., s. Ek,
Amsterdams. Kirkham Abbey, Hull; s'. Freja,
Vel stens. Cromer, Londen; s. Jervaulx Abbey,
Hull; s. Qu-entin, Lciths'. Sir Ernest Cassel,
Gothenburgmb. Zeemeeuw, Londen; s. Sun-
niside, dito.
Vertr. 6 Sept. s. St- Philip stand, Newcastle;
si. Oostzee, sü'. Zuiderzee, en sl. Gouw'zee, alle
Londen, elk met 2 lichters op sleeptouws Rot
terdam, Leith; s1. Colchester, Londen; 7 Sept.
8. Driebergen, Cardiff; s. Batavier II, Londen;
s. Adolf Deppei, Sand Key v. o.1; - s. Onto, Li
verpool; s. Oosterland, Newcastle.
SCHIEDAM, 6 September. Aangekomen stoom-
ldgigieir SCH 301 „Johannes", P. v. d. Sman,
van Vlaardingen.
Graanspiritus
Melasse-spiritus i.
Ruwe spiritus:...
Stemming op
per
7 Sept.
f 30
341/,
36-
t 2.-
Sept.
f 58at
f57éf
f28-.- f
BEURS VAN SCHIEDAM 7 Sept. 1»16.
Moutwijn.
Officieel® noteering van de Commissie uit de
Kamer van Koophandel voor de Beurs.
4 Sept. I 5 Sept. 6 Sept. 7 Sept.
<261/, J f26i/2 I 127— f 27y,
per Hectoliter zonder fust en zonder belasting.
Namens da Commissie voor. de
noteering
B. A'. J. WHTKAMPF,
Bond .van Distillateurs i
.6 Sept.
Moutwjjnj|f 30—
Jenever:„.jf 34
Amsterdamsche proef:., 'f351/2
Spoeling:|f 2.
Stemming op beden: willig.
SpirituB.
6 Sept. 7
<58—af1)
f57—if
f27y, 4 128—
beden: prijsh.
H.L, ad. 100%, per H.L. nd. 50%.
DELFT, 7 Sept..
Veemarkt.
Vette koeien 1ste kw. f280— 490, 2de kw.
f150—280; kalf koeien 1ste kw. f280 525, 2de
kw. 150—280, vaarkoeien 1ste kw. f180—350,
2de kw. f 100 180, vette kalveren 1ste kw. f80
115, 2de kw. f50 80, weilaoimeien f
weischapen fvette lammeren f
magere varkens fl6-70; biggen f5—16, nuch
tere kalveren f6 36, paarden f100400.
Rundvleesch per kilo f 1.25, 1.10, 0.95, en vet
kalfsvleesch f 1.20 en 1.10 per kg.
Aanvoer 311 runderen, 5 paarden, 17 vette
kalveren. 83 magere kalveren, 315 schapen of
lammeren, 285 varkens, biggen, geiten of
bokken.
B oter markt
Aanvoer 136 achtste en 19 zestiende, wegende
te samen 2910 K.G.
Boter f 69—72 per '/4 vat van 40 K.G.
Lijnkoeken f 21.21.50.
4e Klasse. Trekking van 7 Sept.
Prijs van f25000 No. 567
- 1000 10013
Prijzen van f 65
454 524 783 859 867 1297 1881 1937 2017 2072
2284 2346 2494 2554 2582 2708 2819 3206 3460
3786 3895 4267 4404 4421 4647 4659 4676 5425
5935 6356 6583 6650 6811 6864 7314 73-25 7915
8026 8036 8151 8418 8459 8697 9138 968510272
10409 10435 10465 10654 10662 10867 10906
10986 11011 11334 11687 11788 12046 12326
12477 12972 13034 14109 14136 14286 14516
14549 14581 14809 15017 15052 15113 15335
15555 15861 17299 17397 17482 17577 17744
18115 18206 18590 18897 18966 18996 19041
19168 19243 19287 19510 19938 20327 204*5
20425 20677 20999
Verbetering: Op de vorige lijst staat
727 m.z. 7027.
TWEEDE KAMER.
Grondwetsherziening.
{Vervolg.)
Openbaar en Byzonder onder wijs.
In verband met zoo uiteenloopende geestes
richting als het oDze kan het overheidsoDderwijs
niet anders zijn dan neutraal. Voor een goed deel
der natie is dit onderwijs echter niet overeen te
brengen met de taak der ouders zooals gods
dienst en geweten die voorschrijven.
De overheid zeideGjj zijt vrij maar gy be
kostigt uw eigen onderwijs en tevens dat van uwe
medeburgers. Deze ongelijke verdeeling van
lasten wordt gevoeld als een onrechtvaardigheid.
Subsidieering van het bijzonder onderwijs kan
geen vrede brengen.
Onjuist is de bedenking van eenige voorstanders
van het openbaar onderwijs, dat de gelijkstelling
aan het bijzonder onderwijs een voorsprong ver
schaft, omdat de offervaardigheid, die den mensch
eigen is, bij voortduring werkzaam zal blijven ten
behoeve van het bijzonder onderwys, terwyl zij zich
ten behoeve van openbare scholen niet uiten kon.
Bedoelt men dat het neutraal onderwijs ten
achter za! raken by bet confessioneele, dan moet
deze overweging beantwoord worden door de op
merking, dat het niet tot de Staatstaak beboort
partij te kiezen tusschen de beide methoden van
onderwys.
De openbare school is niet neu
traal omdat neutraliteit de beste
vorm van onderwijs is, maar omdat
de openbare school geenanderdan
neutraal onderwijs kan geven.
De openbare school mag niet ontaarden in
een propagandamiddel tegen het confessioneel
onderwijs.
Men voerde nog aan, dat uit bet Grondwets
artikel zou behooren te blijken, dat aan de con-
gregatiescholen bet subsidie ten aanzien van de
traktementen niet zal worden berekend naar den
maatstaf van de traktemententen der openbare
onderwijzers, omdat een deel der salarissen, die
bij de Congregatiescholen aan broeders en zusters
worden toegekend, niet hun ten goede komt, maar
voor kerkelijke doeleinden wordt gebezigd.
Het zou een zonderling voorschrift zijn in een
Grondwetsartikel hetwelk bevrediging ten doel
heeft, lezen we in de M. v. T. Voor zooveel met
bindende beloften rekening is te houden, kan dit
c q. op bet voetspoor der Staatscommissie ge
schieden, wonueer de uitwerking van de salaris
regeling door den gewonen wetgever wordt ter
band genomen.
De waarborgen der deugdelijkheid voor het
onderwijs moeten door den gewonen wetgever
worden geregeld doch niet in de grondwet worden
vastgelegd.
Compromis.
Het is begrijpelijk, dat het voorgestelde grond
wetsartikel noch alle voorstanders van het open
baar onderwijs, noch alle voorstanders van het
bijzonder onderwijs bevredigt.
