Binnenland.
tad*- en Gewestelijk Nieuw*.
Rijksraad dr. Viktor Adler. Plotseling stond
deze op, deed drie stappen in de richting van
de tafel waarvan Stürghk zat, en loste drie re
volverschoten op hem. Graaf Stürghk zakte
ineenhij was terstond dood. Eén schot, dat
miste, wondde baron Aehrenthal aan den voet.
Baron Aehrenthal ving graaf Stürghk in zijn
val op en liet dadelijk geneeskundige hulp ha
len.
Toen de schoten vielen, ijlden de aanwezige
O.-H. en Duitsche officieren op den dader toe
entrokken hun sabels. Adler gaf hen zijn naam
op en zéide„Pardon heerenIk weet wat ik
gedaan heb en zal mij zonder verzet laten aan
houden.
Op de vraag van een officier, waarom hij den
aanslag had gepleegd, antwoordde hij„Dat
zal ik voor het gerecht te verantwoorden heb
ben". -
De inmiddels aangekomen geneesheer kon
slechts den dood van graaf Stürghk vaststellen.
Enkele minuten later kwamen de leiders van
het ministerie van binnenlandsche zaken en van
handel, stadhouder Bleyleben, landmaarschalk
prins Lichtenstein en de president van politie
Gorup de zaal binnen. De dader werd in hech
tenis genomen en naar het huis van bewaring
overgebracht.
Het bericht, dat door bulletins van de bladen
spoedig in de stad bekend was, maakte overal
de verontwaardiging over den zinneloozen moord
gaande. Algemeen bleek, hoeveel sympathie de
bevolking voor den vermoorden ministerpresident
koesterde.
Dr. Fritz Adler is in 1879 te Weenen geboren.
Hij is buitenkerkelijk getrouwd. Hy heeft te
"Weenen en voor zijn studie ook in Zwitserland
gewoond. Zijn vader is dr. Viktor Adler, lid van
den Rijksraad De familie van den moordenaar
bevindt zich sedert twee jaar in Zwitserland.
Fritz Adler was hoofdredacteur van het tijd
schrift „Das Volk", dat bij het uitbreken van
den oorlog ophield te verschijnen, Sedert gaf hij
een maandblad „Der Kampf' uit, waarvan hij
hoofdredacteur is. De „Kampf" is een weten
schappelijk tijdschrift, dat alle vraagstukken in
de sociaal-democratische beweging behandelt.
Fritz Adler was ook secretaris van de Duitsche
sociaal democratische partij in Oostenrijk, maar
stond in vele opzichten met haar op gespannen
voet. Hy is zeer bemiddeld en gaat door voor
een zeer raaikale en opgewonden zonderling. Met
zijn radikale opvattingen had hij by zijn eigen
partij slechts weinig aanhang.
De dader toonde bij zijn inhechtenisneming
geen spoor van berouw.
Heden zal de gerechtelijke schouwing van het
lijk geschieden. Baron Ro--sner, Hongaarsch mi
nister bij het hof, heeft zich op het eerste be
richt naar het departement van den minister
president begeven om in naam der Hongaarsche
regeering zijn diepste deelneming te betuigen.
Volgens het „Fremdenblatt" heeft Adler, de
moordenaar van graaf ütürgh, geweigerd op
vele hem gestelde vragen te antwoorden, Hij
heeft herhaaldelijk verklaard, de beteekenis van
zijn daad volkomen te beseffen en het besluit
om den moord te plegen, na rijpelijk overleg te
hebben genomen. Hij heeft, naar zijn zeggen,
den moord uit eigen beweging, zonder mede
plichtigen en zonder eenige hulp begaan. Hij
wil zich eerst voor den rechter over zijn be
weegredenen uitlaten.
Eekele verklaringen van Adler klinken zoo
verward en ongerijmd,'dat rechtmatige twijfel
aan zijn toerekenbaarneid rijst. Eenige bladen
melden, dat een zuster van Adler al verschei
dene jaren in een krankzinnigengesticht zit.
DLITSCHLAND EN NOORWEGEN.
D|o aangekondigde Duitsche miota is gister-<
avond, naar de „Norske IntejUgenssedler" meldt,
aan dein minister van buiteniandscihie zaken over
handigd. I
BELANGRIJKE CONFERENTIE.
Dien 2Gen October hebben vertegenwoordigers
Van dei Fransche en Britsche r©gee*ngen' te Bou
logne een conferentie gehouden, teneinde den
militairen- en politieken toestand te bespre
ken.
Van Fransöhia zijde namen aan deze bespre
kingen deelBriand. Rifaot, Rogpes, La,care1,
Thomas en Juffie.
Van Engelsche zijde: Asquith, Gney, Balfour,
Lloyd George, den chef van den staf, Robert
son, m Haig.
Die ministers werden door hun diplomatieke,
maritieme en militaire'raadgevers vefgjezeld.
de toegang tot de Nederlandsche territoriale wa
teren, havens en reeden aan alle oorlogsschepen
der belligerenten, dus ook aan deoorlogs-
duikbooten, is ontzegd, en dat slechts in de
in voornoemde proclamatie uitdrukkelijk vermelde
uitzonderingsgevallen, een verblijf binnen het
Nederlandsche rechtsgebied wordt toegestaan.
Wat de handelsduikbooten betreft, heeft de
regeering opgemerkt, dat geen enkel volkenrech
telijk beginsel hun interneering zou rechtvaardigen-
Wordt een duikboot in het Nederlandsch rechts
gebied aangetroffen, dan is het evengoed, als zulks
het geval is bij niet-onderzeeërs, mogelijk, door
een onderzoek met zekerheid vast te stellen, of
het schip het karakter van een oorlogsschip of
van een handelsvaartuig heeft. De volledige tekst
van dit antwoord zal in het eerstvolgende Oranje-
boek worden opgenomen.
De uTubantia".
Het Kamerlid Nierstrasz heeft de volgende vra
gen gericht aan den minister van Buitenland-
sche Zaken
1. Is de regeering van oordeel, dat in de zaak
van de sTubantia" een voorloopig bevredigende
uitkomst is verkregen?
2. Is de regeering bereid de overeenkomst met
de Duitsche regeering, waarvan in de dagbladen
meldiDg is gemaakt, openbaar te maken?
3. Heeft de regeering zorg gedragen, dat het
bewijsmateriaal van Nederlandsche zyde in be
hoorlijken, authentieken, onaanvechtbaren vorm
is vastgelegd, met name wat betreft o. a. de ver
klaringen van alle getuigen en deskundigen
4. Heeft de regeering zich ervan verzekerd, dat
het Duitsche bewijsmateriaal evenzeer in zoo-
danigen vorm is vastgelegd, en zoo ja, op welke
wijze (Hbld.)
De Nederlandsche regeering en de
duikbootkwestie.
Het Haagsche Correspondentiebureau meldt
Wij vernemen dat het bekende »memoraDdum"
van de geallieerde mogendheden in zake de toe
lating van duikbooten in de neutrale wateren,
eenigen tyd geleden ook aan de Nederlandsche
regeering is overhandigd.
De regeering heeft in haar antwoord van 14
dezer doen uitkomen, dat by gebreke van speciale
bepalingen, ten aanzien van duikbooten, de rege
ling, in bet algemeen voor oorlogsvaartuigen
voorgeschreven, ook op de oorlogsduikbooten van
toepassing is. De regeering heeft er verder op
gewezen, dat krachtens de neutraliteitsproclamatie
Besmettelijke ziekten in gezinnen van
militairen. x
De minister van binnenlandsche zaken heeft
den burgemeesters, door tusschenkomst van de
commissarissen der Koningin, verzocht, voortaan
bij aan de inspecteurs van de volksgezondheid in
te zenden opgaven omtrent besmettelijke ziekten,
voor zoover mogelijk te vermelden, of die zieken
zyn voorgekomen in gezinnen, waaruit militairen
afkomstig zijn, zulks ter voorkoming van het ver
spreiden van besmettelijke ziekten in het leger.
Goederen voor den openbaren dienst in Indië.
Het Haagsche correspondentiebureau meld
Naar wij vau het departement van koloniën
vernemen, zyn de door de Engelsche regeering
opgeworpen bezwaren tegen de verzending voor
's lands rekening van de ten behoeve van den
openbaren dienst in Nederlandsch-Indië aange
kochte goederen, welke te Amsterdam in het
Koloniaal Etablissement en verder over het ge-
heele land verspreid bij fabrikanten waren opge
slagen, thans opgeheven. De verscheping daarvan
met de booten der Maatschappij ^Nederland" en
van den Rotterdamsche Lloyd" zal weldra een
aanvang nemen.
De regeeriDg is bij haar standpunt, dat van
dekking dier goederen, met een N.O.T.-certificaat,
geen sprake kon zijn, gebleven.
verkoopen of op andere wijze te verstrekken of te
doen toekomen.
Aanvoer van cacao stop gezet.
Naar het ïHdbl." verneemt, is de aanvoer van
cacaoboonen voorloopig weer geheel stop gezet.
De N. O. T. heeft aan de Kon. Nederlandsche
Stoomboot-Mij.den Kon. Hollandschen Lloyd en
den Kon. West-Indische Maildienst verzocht, tot
nader order, geen cacaoboonen resp. van Portugal,
Brazië en West-Indië naar Nederland te vervoeren
ook niet die partyen, waarvoor reeds vergunning
was gegeven.
Uitvoer van kaas.
Naar men verneemt, worden wederom consen
ten voor den uitvoer van kaas verstrekt. De stag
natie in de uitgifte stond in verband met de
regeling van de by dragen voor melk voorziening.
Thans is deze zaak definitief geregeld en bestaat
geen reden meer de niet olficieele sluiting der gren
zen te handhaven.
Regeeringsharing.
Sedert eenige weken meest van alle aangeroer
de ladingen haring 20 pet worden verkocht voor
levering aan de regeering. Met ingang van giste
ren is daarmede opgehouden. Voorloopig zal de
regeering geen haring koopen, totdat een nieuwe
regeling dienaangaande getroffen zal zyn. Deze
regeliog is reeds in bewerking.
Woningbouw.
Uit Haarlem meldt men
De heer M. L. A. Klein heeft by den Raad
een voorstel ingediend met de strekking, om tegen
lager pryzen dan nu grend beschikbaar te stellen
voor arbeiderswoningen. Daarom stelt hy voor,
een raadscommissie te vormen ter herziening van
de voorwaarden, waarop de gemeente van derden
gronden overneemt.
Rookverbod voor kindereu.
Men meldt uit Dordrecht
B. en W. stellen den Raad voor, in de politie
verordening een nieuw artikel op te nemen,
waarbij hel den verkooper van rookartikelen of
diens vervanger verboden wordt aan kinderen be
neden 16 jaren tabak sigaren of sigaretten te
Commissies van toezicht.
Naar de| „Tel." verneemt, moet minister Pos*
thuma voornemens zijn, weer eenigè niéuwe
ctomïrriis&ies van toezicht in te stellen, namelijk
éé'n vK>|or dc-, suiker en één voor de paarden. En
alsof ejr in den laatsten tijd heeiemaa! niéts
gebeurd is, zouden dei leden der Tweede Kaïmèr,
mr. dr. Van Rycfeviorssel en J. ter Laan pp
de -nominatie staan, om in die commissies te
worden benoemd. Het zou fraai wezen!
Het lid der Tweede Kamer dè héér A. C. A.
Van Vmirten heeft bedankt als lid van de Com
missie van toezicht op de Peulvruchten-verééni-
Sing- ,.:.l 1
Verloven voor de visscherij.
By het begin van de haringvisscberij in 1916
is door de departementen van Oorlog en Marine
aan vele gemobiliseerde haringvisschers verlof
verleend om'gedurende het seizoen aan de visscherij
deel te nemén. Daardoor is het mogelijk gebleken
de geheele vloot te doen visschen, ondanks het
zeer nijpende gebrekr aan bevaren werkkrachten.
De verloven werden verleend tot einde October.
Het laat zich echter thans aanzien, dat de vis
scherij ook na 31 October uitgeoefend zal worden.
Moesten nu de verlofgangers alle einde October
in dienst terugkeeren, dan zouden verscheidene
schepen de teelt moeten eindigen. Om dat te
voorkomen, is thans door het hoofdbestuur van de
Reedersvereeniging voor de Nederlandsche haring-
visscherij aan de ministers van oorlog en marine
verzocht de loopende verloven te verlengen tot
den datum, waarop de betrokken schepen de teelt
zullen beëindigen. (»N. Crt.")
Een nieuw complot op Java ontdekt.
De »Tel." verneemt uit Weltevreden
Het ïN. v. d. D. v. N.-I." verneemt, dat een
uitgebreid complot is ontdekt, dat zich uitstrekt
over Kediri, Djombang, Ngandjoek en Madioen.
De leider van deze opstandige beweging is een
zwendelaar, Dietz, zichzelf noemende Pangeran
Mohamed, zoon van den verbannen Ratoekedaton.
Hij verklaai de dat het zyn bedoeling was een
nieuwen staat te grondvesten. Het onderzoeknaar
de kleine opstootjes van de vorige week die on
tijdig uitbraken, heeft het gouvernement op het
spoor van het complot gebracht.
Uit Indië,
Hét lid van den Raad vain Indië, dft heer
J. H. Liefrinck, beeft opdracht gekregen ééhl
onderzoek in te stellen naar dei belastingen èn
böcrendiensten op Zuid-Sumatra, Tim,or, Menado
an Borneo, daar verzekerd wordt, d it do zware
lasten de oioirzaak zijn van de herbaalde troe
belen.
Borneo.
D|e „Locomotief" verneemt, dat eën detacher
ment politiesoldaten naar Balikpapan is gezon
den, omdat .ontevredenen er dé gebouwen van
de Kon. Ned. Petrioleum Mij. in br,and dreigen
tie steken. i
Balikpapan is da Voornaamste uitvoerhavon
der Koninklijke op Borneo. De plaats ligt on
de Oostkust, ten Zuiden va® Samarinda.
Die Koninklijke heeft in Balikpapan een
groot complex van gebouwen. Er lijn. daar o.m
een paraffinefahriek, een raffinadèrij, een z'vva-
Velzuurfabriek e® een blikkeofahriek voor pe
troleum, die pas is gebouwd en een capaciteit
heeft van 3000 blikken per dag. (Tel.)
WEERBERICHT.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
ia den morgen van 23 Oct., medegedeeld door het
Kon. Ned. Met. Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 775 te Oost-Duitsch-
prnd.
Laagste barometerstand 757.5 te Bodo.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke
tot matigen zuidoostelyken tot zuidelyken wind
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, mo-
gelyk nachtvorst in het oosten, iets zachter over
dag.
Gemeenteraad.
Op de agenda voor de openbare vergadering
van den Gemeenteraad op Vrijdag 27 October
staan de volgende voorstellen
1. Voorstel van B. en W. om den heer J.
Doets, wiens tydelijke benoeming tot onderdirec
teur van de Gasfabriek, de Drinkwaterleiding en
het Electriciteitsbedrijf, ifafy 18 October 11. is af-
geloopen, met ingang vaqfcdien datum als zoodanig
in vasten dienst aan te Stellen op een traktement
van f2500.
2. Goedkeuring van de rekening over 1915
van de Teeken- en Vakschool »St. Jozef".
3. Goedkeuring vana. het besluit tot af- en
overschrijving van en op de begrooting 1915; b-
de rekening over 1915 en c. de begrooting voor
1917 van het Burgerlyk Armbestuur.
4. Voorstel van B. en W. tot beschikbaarstel
ling van een crediet van f3000.— voor trottoir-
aanleg in de Laurens Knappertstraat en in de St.
Liduinastraat, ten behoeve van pereeel XX van
het Grondbedrijf.
5. Voorstel van B. en W. tot onderhandse!®
aanbesteding van de ophooging van den Groenen-
en Havendijk en van een terrein in de Gorzen
aan W. Aleman voor de som van f34707.—-
6. Voorstel van B. en W. tot het verleenen
van een crediet ten laste van het Crisisfonds voor
de uitvoering van de Distributiewet en tot he
benoemen van een Raads-Commissie om B. en
in die uitvoering bij te staan.
7. Voorstel van B. en W. om ten laste van
het Grisisfonds een crediet te verleenen voor
beschikbaarstelling van goedkoope cokes aan
en minvermogenden gedurende den aanstaande®
winter.
8. Voorstel van B. en W. tot wijziging e
verordening, regelende de samenstelling en deö
werkkring der Commissie voor de Financiën en
de Belastingen, vaststellende de verhouding vaB
den gemeente-accountant tot deze Commissie.
9. Voorstel van B. en W. tot wijziging
verordening op de tapperijen, logementen, °P®B.
bare vermakelijkheden, optochten en den ban
in gebruikte roerende goederen, in verband s»
de bestrijding van het drankmisbruik bij eventuee
demobilisatie.
10. Voortzetting van de behandeling van be
voorstel van B. en W. tot herziening van
jaarwedden der hoofden en onderwijzers bij he
Lager Ooderwys, met de daarop ingeko®e°
amendementen.
11. Voorstel van B. en W. tot vaststelli®#
eener nieuwe verordening, regelende de voor
waarden waarop aan besturen van bewaarscholen
subsidie uit de gemeentekas kan worden verleen
met de daarop ingekomen amendementen.
12. Behandeling der bezwaarschriften tegen de
aanslagen in het vergunningsrecht.
13. Behandeling der gemeentebegrooting voor
1917 met bjjbehoorende by begrootingen.
Gemeentebegrooting.
De MEMORIE VAN ANTWOORD op het ver
slag van het onderzoek in de afdeelingerl
van den Gemeenteraad van de Begrootint)
der gemeente voor 1917 luidt als volgt:
Algemeene Beschouwingen.
In de algemeene beschouwingen is de door on^
voorgestelde beschikking over een deel van ae
jaarlijksche uitkeering der gereserveerde rente"
van het Grondbedrijf sterk op den voorgrond ge
tredenzij vangen er mede aan en sluiten eI
mede. J
Ten aanzien van deze beschikking zijn twee
vraagpunten wel te onderscheiden, n.l. die va®
de rechtmatigheid en die van het financieel he
leid.
De meening dat wel over 1918, maar ®'e
over 1917 zou uitgekeerd mogen worden, bei'U»
op een misverstand.
De renten, waarom het hier gaat, wordt allee®
niet ieder jaar aan de gemeente uitgekeerd, onida1
de regelen door Gedeputeerde Staten, ten aan®e"
van het Grondbedrijf gegeven, voorschrijven, da1
voordat de uitkeering kan plaats hebben, 111
een taxatie moet blijken, dat het bedriji gee"
tekort heeft.
Na taxatie zou men dus reeds na éen jaar ku®
nen uitkeeren.
Bij ons zal zij geschieden na 5 jaarde langstc
termijn voor taxatie toegestaan.
In 1913 kon de uitkeering niet in den die"s
1912 worden opgenomen, omdat door een sai®6"
loop van omstandigheden de taxatie eerst plantt-
had, toen de rekening over 1912 reeds was ge
sloten.
In 1918 zal dat anders zijn en kan gereken'
worden, dat de taxatie haar de waarde der gr0'1
den per 31 December 1917 zal zijn afgeloop®1
vóór 30 Juni 1918.
Alsdan kan niet alleen, maar moet zelfs, 1
uitkeering der gereserveerde renten gebracht woi'
den in den dienst 1917.
De vraag, of een goed financieel beleid me'
brengt, voor de gewone uitgaven van den die®1
1917 over een deel der uitkeering te beschikken-
kan een onderwerp van discussie zijn, omdat da»1
over achteraf beter dan thans een beslist antwod
is te geven.
Ook wij willen die winsten voor kwade dage"
bewarenmaar het is bij ons zeer de vraag, 0
de inkomstenbelasting in 1917 zal geven, wat so®'
migen er van verwachten.
Onze opzet van den kinderaftrek was aan®el
kelijk hooger dan vroeger.
Wij hebben daarna tegemoet willen komen a»"
de wenschen, die uit den boezem van Uw®1
Raad kwamen en verhoogden nog het bedi'ilf>
per kind. Daarop verhoogde Uwe vergadering de"
leeftijdsgrens.
Ook wij gelooven, dat enk'ele ingezetenen
1915 meer dan gewone winsten hebben gemaakU
doch betwijfelen, of daarmede de verhoogde aft""
ten volle gecompenseerd zal worden. Wij hebb®
daarom gemeend dat een verhooging van f 50-f"^
wegens inkomstenbelasting vrijwel aan de gre"'
zou zijn, van wat bereikt kan worden, zonder
grooten druk uit te oefenen.
Blijkt uit de beschrijving dat de optimist"
gelijk hebben, dan hebben wij er geen bezwa»1*
tegen om U een verhooging van den post Hoofde
lijken Omslag voor te stellen, maar waar °"zt|
verwachtingen lager gestemd zijn, kunnen >s'-'
er thans nog niet toe adviseeren.
Meenen sommige leden Uwer vergadering %0°.
op vogels in de lucht te kunnen rekenenvV'J
geven de voorkeur aan die in de hand, en kun""1'
voor alsnog niet adviseeren den omslag nog we
...i
i^l r j i
