Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis Ongevallenverzekering 41 jl f) fi
IbU—„flu
De Oorlog.
39ste Jaargang»
Maandag 11 December 1916
No. 11709
(eest der paters Dominicanen.
«ïrealeiitU ep flu©? Temslae roorwaardei. y y y
BuitenIa»dscii ftieiiws,
bureau: Boterstraat 50. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 89.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, per maand
60 ot„ franco p. post ƒ2.p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent.
A,dvertentiën 16 regels 92 ct. elke regel daarboven 20 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 40 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. i
bij
levenslange
geheele
invaliditeit;
,.b«
verlies van
een hand,
voet o* oog;
bij verlies
van
een daim;
f| Cl bij verlies i 4|
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
De verzekering wordt gewaarborgd door de Bollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
aan bet westelijk front.
Havas meldt d.d. 10 dezer uit Parijs
Het slechte weder aan het Westelijk front heeft
e krijgsverrichtingen volkomen stop gezet. Niet
een belemmert het de infantene-aanvallen, maar
°°k het artillerievuur verliest veel van zijn uit-
*erking. Vaak smoren de projectielen in den
^dder zonder te ontploffen. Regeling van het
'ubr in verband met waarnemingen van vliegers.
°nmogelgk geworden. Wanneer in den omtrek
Va° hoogte 364 Je geschutstrijd nog wordt voort-
Jjez®t, is dit alleen mogelijk doordat daar de
°e'punten sedert lang bekend zijn en er geen
öltiuwe waarnemingen gedaan behoeven te worden-
Hransch stafbencht
ken overval van de Duitschers, tegen een
^r8osche loopgraaf op den Coi St. Marie in de
°8ezen gericht, is afgeslagen.
^an het overige front mets te melden.
den nacht van Zaterdag op Zondag heeft
troep Fransche vliegtuigen vele bommen ge-
j.0rPen op spoorwegsiations en militaire inrich-
8en te Martiguy, dam en Nion.
De Duitschers hebben op de hoogte van Mes-
lwee mijnen tot ouiplolfiog gebracht. Wij
btn er de trechters van bezet;
^Qgelsch stafbencht
r Vergeldmg voor vijandelijk granaatvuur op
ek«n achter ons front ten Noorden van de
Cre> hebben wij verscheidene punten achter
e' v\jandelijke front zwaar beschoten.
lJandelijk granaatvuur ten Zuiden van de Ancie.
edureDde het laatste etmaal is erover en weer
°le bedrijvigheid van scbansmortieren en
'erie geweest in de vakken van Yperen, Loos
Hulluch.
He- Duitsche staf meldt:
g(,r°nt kroonprins Rupprecht. In het Somme-
'sN nain 's avonds het geschutvuur toe.
ac'6ts weid ten Oosten van Guèdeqoiurt een
e Fngelsche patroelj© teruggedreven,
jj l0in4 Duitsche kroonprins. Di Champagne ten
J'jldein van Ripont wierpen onze aanvalstroe-
katholiek Schiedam na de Reformatie.
II.
(Slot).
He verzorging vanRoomsche
g. armen en weezen.
de 1< ('oenanae van de katholieke bevolking in
la e eeuw steeg natuurlijk ook het getal arm
'&e gelou sgenooten.
e verzo ging van armen vorderde zulke be-
deifr^e somu)eil> dat naar middelen moest woi-
omgezien om m den noodstand verbetering te
e°gen.
(^ö<3 richtten de katholieken aan de Wet
cti°ot, burgemeesteren en schepenen; het
Rel Z°eK» bun toe te staan aan de huizen hunner
0° s8®uooten met een bus te mogen collecteeren.
T P dlt verzoek werd, volgens resolutie d.d. 16
^ruari 1769, gunstig beschikt,
dj U a>oet men niet denken, dat de tijdsomstan-
Vrii R6n reeds van dlen aard waren, dat men
ga&e 'an^s de buizen der gelootsgenooten kon
ttera' °P vvijze zooals in onze dagen gecollec-
erd wordt.
<W 'oestemming van de Wet tot het houden
een Co''6cte ten behoeve van de armen moet als
uitengewone gunst worden beschouwd,
de resolutie luidt... sis goedgevonden en verstaan
alie Oo^schreven armbezorgers te permitteeren, om
d6 "f dagen met een bos of backie bij die van
h0ev °onQS catholique gemeente in stilte ten be-
van hun armen te mogen collecteeren".
de a namen de katholieken het initiatief tot
liet SDChtill6 van een R. K. Armhuis, waarin ook
Ogje H. Armbestuur (sde armbezorcers") ter uit-
R'ng Van zijn functie zou zetelen.
töegIütrent dezen tÜd werd er door de R. K. ge-
tg naar gestreefd om als rechtspersoon erkend
pieln de Franschen uit een dour ons ontruimde
en toen door hen bezette' loopgraaf:
In dc Vogezen ten Westen van Ma'kireh haal
den Nassaosche landweermannen oen aantal ja-
gigits en een mijn werper uit Fr,ansch« loopgraven.
OP DEN RALKAN.
Diet Roemenie rs.
De Russische staf meldt:
Langs den weg van Buseu naar Ploesti zijn de
Roemeniërs tot het offensief overgegaan en hebben
den vijand over de Grikovul geworpen.
Uit Berlijn seint men dd. gister
De legergroep van von Msckensen. In oostelijk
Walachije dringen onze legers vooruit.
Tusschen Tsörnawoda en Sihstria zijn Bulgaar-
sche troepen over den Donau gezet.
In de Dobroedsja heerscht geringe bedrijvig
beid.
Officieel Oostenrijkseh communiqué:
Ten oosten van Boekarest en Ploesti winnen
wij bij onze achtervolging terrein.
De troepen van generaal von Arz sloegen in de
grensstreek ten westen en noordwesten van Ocna
hevige aanvallen der Russen af.
Slechts ten zujdwesten van Sulta gelukte het
den vijand ons een hoogte te ontnemen.
In het bereik van het leger van von Kövers
richtte de vijand verscheidene hevige aauvalleu
tegen de stellingen ten westen van Fundul en
Moidovi, waar sinds weken verwoed om wordt
gestreden. De beproefde verdedigers sloegen alle
aanvallen af.
Verder noordelijk is niets van belang voorge-
allen.
Bulgaarsch communiqué
Onze troepen zijn den Donau bij Silistria over-
g-nrokken en hebben de stad Kalarasih bezet;
andere afdeelingen namen het bruggenhoofd tegen
over Tsernovoda.
In Walachije duurt de opmarsch voort.
InSeirvië.
Duitsch communiqué:
Ten noorden van Monastir en in de bocht van
de Tserna voerden de En lente-troepen gisteren
*eder een k-achtigen aanval uit, om het verdere
tront te verlichten. Deze aanval is mislukt. De
Duitsche en Bulgaarsche troepen hebben alle aan
vallen van de Franschen en Serviërs met verliezen
voor dezen afgeslagen.
Het ging in die dagen niet gemakkelijk dit doel
te bereiken. 18 April 1774 was er een »conven-
ie" tusschen de stad en arm meesters der R.
K. gemeenteter zake het onderhoud der armen
tot stand gekomen. 1).
Er bestonden hierdoor dus eenige aankooopiogs-
punten tusschen de burgelijke en kerkelijke ge
meente.
De R. K. Kerk mocht geen onroerende goede
ren op haar naam hebben, 2) en dit gaf, met het
oog op de stichting van bet R. K. Weeshuis,
ernstige moeilijkheden.
Aan de Wet werd nu verzocht eenige personen
tot. kerkmeesters (tevens fungeerend als R. K.
Armbestuur) van de St. Janskerk te benoemen,
welke personen dan in burgerlijke zaken voor de
R. K. gemeente alhier zouden kunnen optreden.
21 April 1774 werden, op verzoek van de te
benoemen personen zelf, »tot kerkmeesteren der
kereke, der Roomsche Cathohque gemeente bin
nen deeze stad toebehoorende", aangesteld: Hen
drik Kersemakers, Barend Braamkamp, Roelof de
Zeeuw, Jan Nolet en Hermanus Dickenberg, jmet
last en autoriteit om de gemelde kerke of statie
zoowel als alle de goederen tot dezelfde behoo-
rendein haar voorsz. qualiteit onder haar be
wind, directie en administratie te nemen...,"
Hierdoor had men dus bereikt, dat van nu af
namens de kerk der paters Dominicanen een college
kon optreden, dat ook onroerende goederen op zijn
1) De katholiekpn hadden, blijkens die conven
tie, op zich genomen ook voor de R. K. armen te
zorgen, die totdusver door de Magistraats Armen-
kamer werden bedeeld.
De stad verbond zich jaarlijks te geven: nzoo-
veel brooden als uit vier en een half last rogge
gebakken kunnen worden, alsmede vijfhonderd
tonnen turf, zonder dat daarvoor door voorsz. arm-
meesteren iets zal behoeven te worden betaald."
2) 18 Dec. 1806 zijn de R. K. kerk, pastorie
c. a in de Giftboeken (transportregisters) defini
tief ten name der kerk gesteld.
Grieke n land.
Uit Sofia woidt aan „Az Est" g'emeld, dat
tus&chjem deze plaats en Athene draadlwze tele^
grafische verbinding bestaat. De Atheënsche
riejgeering heeft zo,owe 1 dé Entente, ajs dén mid-
del-Fuiropeeschen mogendheden doen weten, .lat
Griekenland 'een streng; gewapende neutraliteit
zal handhaven, geenerlei concessie verder zal
doen en elke nieuwe uitdaging a,ls> een casus
belli zal beschouwen.
Uit Griekstehe broin w|ordt medegedeeld, dat
koning Cionstantij'n den geallieerden aangeboden
hoeft, drie regimenten uit Thessalië terug te
trekken en de bewaking van bet kanaal van
Corinthe en de bruggen v^n Cbalcis1 aan Fransche
torpedo jagers over te laten.
UIT ENGELAND.
Eet nieuwe Britsche Kabinet is als vbigt sa-
meingesfeld
A. Oorlogskabiniet
Lloyd Gepnge, premier.
Lord Car zon, president van den Privy Coun
cil ejn vertegenwoordiger van de regeering in
het Hqoigerhiuis'.
Hen dersion en lord Milner, ministers zonder
portefeuille.
Bonar Law, kanstellier vaa de schatkist. B|Or
nar Lam zal op verzoek van den premier als
vertegenwOfOtrdiiger van d© regeering' in het Lar
gedruis optreden. Hij zal |Qok lid van het oor-
loigsfeabinet zijn, maar meu verwacht niet, dat
hij de zittingen geregeld zal bijwonen.
B. De andere leden Van het ministerie zijn:
Sir Robert F inlay, kwd-chancellor. Sir George
jCavte, minister van Binnenlandsehe Zakein- Bal
four, minister van Buitenlandsche Zaken. L|->ng,
minister van Koloniën. Lord Derby,y minister
van Oorliog. Chamber lain, minister voor Indië.
Lord Rbomdda, voorzittc-r van den Local Govern
ment Board. Sir Albert Stanley,y minister van
handel. Hodge, minister van Arbeid. Edward
Carson, minister van Marine. Dr. Addison, mi
nister voor Munitie. Lord Robert Cecil, minis
ter voor blokkade. Lord Dievomport, levensmid-
delencontroleur. Sir Joseph Maclav, scheopw.iart-
cointnoleur. Prothew, minister van Landbouw. Dr.
Fisher, minister van Onderwijs. Sir Alfred Mond,
minister van Openbare Werken. Sir Frederick
paam in de openbare registers kon doen inschrij
ven.
Bij de armenbedeeling, welke van nu af op
eenigszins ruimeren grondslag kon worden geves
tigd, was allengs de verzorging van eigen weezen
tot dusver werden in het Weeshuis der stad
Schiedam, aan den Langen Achterweg, weeskin
deren van allerlei gezindten grootgebracht ge
komen.
Den len October 1774 kochten, ter vestigiDg
van het R. K. Arm- of Weeshuis, ïde armbezor
gers van de R. K. armen", van Jan van der Broek,
een huis en erve op de Hoogstraat (Gooystraat),
hetwelk later door aankoop van een belendend
huis c. a. werd uitgebreid.
In dit Armhuis is men aanvankelijk op zeer
bescheiden schaal met opname en verzorging van
R. K. weeskinderen begonnen. (In 1774 werden
er 22 a 24 kinderen, in 1782 56 verpleegd).
De Staten van Holland verleenden 30 Juli 1774
aan de arm meesters noctrooi" om erflatingen en
makingen ten gunste van het R. K. Arm- of
Weëshuis te mogen aanvaarden.
Door de omstandigheid dat Arm- en Kerkbestuur
in één hand waren, was er in de dagen der
stichting van het R.K. Arm - of Weeshuis niet altijd
een juiste scheiding tusschen de financiën van de
kerk zelf en de armenzorg.
In 1809 zou hierin een ingrijpende verandering
komen.
Bij Kon. Decreet van 2 Aug. 1808 werden be
palingen in 't leven geroepen ten opzichte van
verschillende inrichtingen van weldadigheid.
Het Schiedamsche stadsbestuur heeft hierin
aanleiding gevonden om een scheiding tusschen
het kerkbestuur en het bestuur van het R. K.
Wees- of Armhuis te sanctioneeren.
Een resolutie van 9 Januari 1809 van B. en W.
hield in dat voortaan 3 personen zouden worden
aangesteld tot regenten van het Wees- of Arm
huis en drie personen tot armbestuur (kerkbe
stuur), te belasten met de zorg van de R. K.
Cüwkv,y kanselier voior het hertogdom Lancas
ter. Sir Albert Illingworth, postmeester-gene
raal. Barnes, minister voor pensioenen. Sir F.
E. Smith, attorney-general. He wart, soilicitor-g©-
netral. Munro, secretaris voor Schotland. Clyde,
loid-advocaat. Morisön. sollicitor-generalLord
Wimbome, loid-lieutenant voor Ierland, linke,
secretaris vqor Ierland. O'Brien, lord-kanselier
voor Ierland.
Do „Weekly Dispatch" meldt:
liet werkplan van Lloyd George omvat:
1. Die bewapening van koopvaardijschepen.
2. Die voorbereiding tot het as- lenteofl'en-
sief.
3. Die mobilisatie tot hulpdienst van alle bur
gers tusschen de 16 en 60 jaax.
4. Maatregelen, waardo|Oir de blokkade effec
tief zal worden.
5. Uitgifte van voedingskaarten.
6. Ve:meerdering van de voedselproductie.
7. Verbod van arbeid, die niet met den
oprlog in Verband staat.
8. Gedwongen afstand van weelde-
9. Instelling van vieeschlooze dagen.
ITALIë.
Uit Romo wordt gemeld:
Siedert vier dagen houdt de Italiaansche Ka
mer zich bezig met de behandeling der regee-
ringsvierfclaring.
Nadat de minis terJpresident BoseHi verschil
lende spiekers beantwoord had, nam het par
lement de volgend© motie van vertrouwen,
door dein afgevaardigde Camera voorgesteld,
met 376 tegen 45 stemmen aan:
„D|e Kamer, gehoord de regeeringsverklarin-
g;em, keurt dez© goed."
ALLERLEI NIEUWS.
.Die. financier Morgan, die van zijn reis naar
Europa is teruggekeerd, gal als zijn vaste mee.
nimg tc: kennen, dat de geallieerden de over
winning 'zullen behalen. Hij voegde daaraan
toe: „Het ware te wenschen, dat veie landen
in een financieel© positie verkeerden, gelijk aan
die in Frankrijk en Engeland." i
Da „Deutsche Ozeaneeederei" deelt medé,
dat do handelsduikboot „Beutschland" gistermid
dag voor do Weser-taonding; aangekomen is.
armen buiten genoemd huis.
In den Franschen tijd en na 1813 tot aan de
invoering der Armenwet in 1853 bleef het stads
bestuur de regenten van het R. K. Weeshuis be
noemen.
Den 22en Januari 1855 is door Z. D. H. den
bisschop van Haarlem een Algemeen Reglement
voor de besturen der parochiale en andere ka
tholieke instellingen van liefdadigheid in het
bisdom Haarlem vastgesteld.
In 1855 richtten de regenten van het R. K.
Weeshuis zich tot den Gemeenteraad met het
verzoek hun ontslag te geven, wijl zij bestuurders
waren van een kerkelijke instelling van weldadig
heid, waarvan de bisschop van Haarlem de re
genten benoemde. De Raad verleende 30 Januari
1855 aan de toenmalige regenten het gevraagde
ontslag.
Van dien tijd af was elke bemoeiing der bur
gerlijke overheid in de bestuurskeuze geëindigd.
In 1853 werd het R. K. Weeshuis uitwendig
geheel vernieuwd en kreeg het zijn tegenwoordige
gedaante, terwijl het in 1872 wederom een flinke
uitbreiding kreeg.
De kosten van de stichting, uitbreiding en
onderhoud van het R. K. Weeshuis zijn geheel
door de katholieke Schiedammers gedragen.
Van de ontzettende moeilijkheden, welke de
paters Dominicanen bij de stichting en in stand
houding dezer instelling (waarvan de zusters
Dominicanessen sinds vele jaren met groóte toe
wijding het inwendig bestuur voeren) kan men
zich na het hierboven gereleveerde, eenigszins
een voorstelling vormen.
Voor den zegenrijken arbeid op dit gebied van
katholieke weldadigheid is het tegenwoordig ge
slacht den paters Dominicanen ongetwijfeld groote
dankbaarheid verschuldigd.
Ook over hetgeeu de zusters Dominicanessen
die zich 20 Juji 1846 te Schiedam vestigden
buiten het Weeshuis op velerlei gebied verrichtten,
met name ten verzorging van ouden van dagen}
