Staten-Generaal.
Binnenland.
Mtjut*- en W^westelijk
in biet Gyeigyo-gebergte en het Trptazui-ilaJ
zetten de Rassen hun aanvallen ma verliezen,
maar zonder eenig succes voort:
MatikqnsenGunstige vorderingen aan het ge-
beele front ondanks zeer gxoote moeiiijkueden
op de wegen. Graot-VVaJLac bije ten Z. van den
spoprwieg BoekarestCernavoda is van den vij
and gezuiverd.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Die vervolging van de Pvo©meniërs in Oost-
Walaelujia wordt, trots het slechte weer en de
Russische cavaieiie-versterkingen, voortgezet.
Ret overschot van, het verslagen leger, is reeds
over de Jahlonitsa geworpen; het heed daarmee
de eerste verdedigingslinie in VVaiaohije ver
loren.
Die vervolgers hebben de linie Mizel-Urziceni
bereikt. Tegelijker ijü dreigde de opmarsch van
het itonau-iegei (een deei van het legér vaq
lUacikiensenj de RoGmeenscne siellingem aan den
Uon.au in den rug aan'te vallen en af' te snij
den, waardoor zij tot een snelien aitoc'ht ge
dwongen werden.
Het Uonau-legier ten noorden van de rivier,
dat door dien snellen stroom en den breeden
mofcrassen-gordel is van een sterke Hankdeldang,
is in opmaiScn. De> belangrijkste spoor.ij n van
Oost-Walachije, de lijn B,oeka.i©stConstanza is
daarmee in handen van de vervolgers.
Terwijl de Uuitschers, Oostenrijkers, Hongaren
dn Turken in de Walachijsühe laagvaiate onop
houdelijk oprukken, heeft cle rech.erw.eugsl van
het leger-'froint van aartshertog Joze:, ten spijt
van het offensief ter ontlasting, door de Russin
ondernomen in het noorden van de Karpadien,
in het Buzeu-cLal en in het Biuzeiu-Mori-d.il, gnoote
vorderingen gemaakt. Deze dalen vereenigén zich
bij La Punt, vanwaar een spoorlijn op volle
breedte naar Buzeu, loopt. Het is de vraag of het
den Roemenië is zal lukiie-n de verded.gingspo-
sitir- bij Buzeu te houden. Dat valt te he.wijie-
len. Uagenjks biorkeien stukken van het versla
gen Roemeensche leger al en vallen dén ver
volgers in handen.
Tot dusver hebben de Roemeniërs 150,000
man aan gevangenen verloren en meer dan de
helft van hun gansche artillerie.
uit oostenrijk-Hongarije.
Het „Berl. Tageblatt" noemt het altreden van
vön Koerier een buitengewone verrassing. Er
zijn twee aciueeie vraagstukken, waarin van ivoer-
hietr van zijn voorganger, graaf. Stuergkh, ver
schillende, u.l. de hijeenroeping van den Rijks
raad en het totstandhrengen van den Ausgieich
mot Hongarije. Het ligt voor de hand, in één
van deze vraagstukken, die beide voor een on
middellijke beslissing rijp zijn, het uitgangspunt
van de crisis te zoeken. indien de oorzaak
van dei crisis gelegen is in iiet vraagstuk van
de bijeenroeping des Rijksraads, hebnen waar
schijnlijk de kwestie van de autonomie van
Gaiieië en de beslissing, of' Pal©n niet meer in
den Rijks,raad vertegenwoordigd zal zijn, wel
licht invloed op von Koerbers aftreden gêhad.
Het ieit echter dat Spitzmülier tot opvolger
van von Koerier benoemd is, wijst er op, dat
de onderhandelingen met Hongarije over den
„Ausgkich" .aanleiding tot von Koerbers af
treden hebben gegeven. Spitzmülier heèft in
bet kabinet Stuergkh den „Ausglsidh" met
Hongarije zoo goed als gereedgemaakt, op een
grondslag, die vion Koerber niet goedkeurde
daar hij dien te gunstig voor Hongarije be
schouwde.
ALLERLEI NIEUWS.
JDie „Köln. Volkszeitung" verneemt van. ver
trouwbar© zijde, dat de twee door Z H. den
Paus in het jongste consistorium gecreëerde; Kar
dinalen een Duitsch en een Oostenrijfcsch Bis
schop zijn. Die. Paus kon de beide Bisschoppen
niet bekend maken, daar- hij hun in verband
mieit de politieke omstandigheden niet d© noo-
digc persoonlijke veiligheid voor een reis naar
Rome kon waarborgen.
Volgens de „Munchener Neueste Nachrich-
tein" heelt keizer Frans Jozef in zijn ie?-t'impnt
aan gewonden, invaliden en achtergebleven be
trekkingen van ge va li en solda.en 50,000,000 kro
nen vermaakt. Zijn beid© dochters <*n zijn klein
dochter, prinses Windischgratz, de erfgename
van kroonprins Rudolf, ontvangen elk 20 mil
lioen kronen. Het overblijvende, ten bedrage
van 10 millioen, is vpor vers_hillen.de legaten
bestemd.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 14 December.
Na tvȑ-<1igin(f van mr. Dresselhuijs, het nieuwe
lid voor Tiel, komt aan de orde het
buitengewone mario e-c r e d i e t
van 3£ radlioen.
De heer Troelstra verklaart, dat de sociaal
democraten niet zullen tegenstemmen, ofschoon
het hier steeds moeilijker wordt, zich met de
voorstellen van den minister te vereenigen, en de
verhouding tusschen den minister en hen steeds
meer gespannen wordt door het beleid van den
minister ten opzichte van de organisaties van
minder marine-personeel.
Spr. verklaart, dat tusschen den Bond van min
der marine personeel en de S. D. A. P. niet de
mmste betrekking bestaat.
Minister Ram bonnet betooet. dat de militaire
o gamsaties zich dienen te bepalen tot petitio
neenng, doch geen actie mogen voeren, omdat zy
naeeneD, dat het gezag op een of andere wyze
tekort schiet.
De houding van den minister vindt ziin oorzaak
in het feit, dat men steeds getracht heeft wan
trouwen te zaaien tegenover zijn goede bedoe
lingen.
De heer T r o e 1 s t r a zal bij de behandeling
van de marinebegrooting op de zaak terugkomen.
Na nader dqbat werd het wetsontwerp aange
nomen.
Nadat nog eenige kleine ontwerpen en clonclu-
sies op adressen waren afgedaan, kon worden
begonnen met de behandeling van de ontwerpen
tot herziening der heffing van registratierechten
en van de heffing vaD zegelrechten.
Onmiddellijk weiden de amendementen aan
gepakt
Een amendementTeenstra om verkoopin-
gen, gedaan door of vanwege kooplieden, land en
tuinbouwers of vieschers, ib de uitoefening van
hun bedrijf, of door of vanwege eigenaren vao
ims-chen «oor de exp'oitatie van hun eigendom,
Diet beschouwen als veikoopirigen van roerende
/.aken waarvoor pCt. registiatierechten moet
worden betaald, moest worden ingetrokken na de
verklaring van Minister v. Gijn, dat hij zeer
ernstige bezwaren moest maken tegeD de aanne
ming. welke millioen zou kosten. Zoodat ook
bijv. groenteveilingen en vischafslagen, die bij af
lag verkoopen bij opbod werd tot du «er
te"ds 2 pCt. geheven voortaan onder de heffing
van pCt zullen vallen.
De heer Ter Laan (Rotterdam) stelde voor
om ten aanzien van de viij-telhng of vermindering
van het reg'Stranc echt «an 2| pCt. bij verkoop
van onroerende goederen nog wat verder te gaan
dan de regeering wilde.
Over dit amendement, dat door den minister
werd ontraden, omdat de fin«ncieele gevolge ervan
niet zouden zijn te overzien, zal morgen worden
gestemd.
Uitvoer van vee?
Men schrijft uil Emmerik 'aan de „Gelderl."
Dl» Zentrale E. G. heeft hoop, dat de uitvoer
(uit Nederland) van rundvee spoedig zaï worden
toegestaan. Burgemeester' dr. Langen nomligt
naar aanleiding daarvan belanghebbenden uit,
op. heit gemeentebureau a,an te. geven, hoé véél
rans welk vee men uit Holland wens'eht te betrek
ken.
Een dreigende stagnatie in het scheepvaart
bedrijf.
Het Haagöcbe Coiirespondentiebureau meldt:
Na falloozra vergeofsfclhe pogingen van de zijde
van den Bond van Machinisten ter koopvaardij
om door onderhandeling met de Soheepvaart-
Veiréeniging', in'zake een af te sluiten collectief
arbeidscontract voor de machinisten bij de alge-
mcene vrachtvaart, de kustvaart en de geregelde
lijmen in de kustvaart, een conflict te voorko
men, is thans besloten, dat d© machinisten zich
niet meer laten aanmonsteren, indien niet aan
eenige bepaalde wenstihen woiidt voldaan. De
onderhandelingen zijn vastg©loopen en de bond
zag zich genoodzaakt tot dit uiterst© middel
zijn toevlucht te nemen. Dit besluit is niet
plotseling' en zonder' voorafgaande waarschuwing
ae'nomen, doch e©rst nadat men herhaaldelijk
het bestuur van de Sdheepvaart-verePiug'ing in
kennis gesteld heeft van de wenschen der ma
chinisten. Het groot© geschilpunt is hierin ge
legen, dat de Bond van machinisten ter koop
vaardij een premie heeft bedongen in den vorm
van een percentage van de bruto-vraoht en c.q.
passagegelden. De Scheepvaart-ve^ecnigi ng, vak-
greep reederijen, wil daar niets vqn weten.
Verkiezingen Juni 1917.
Naar wij vernemen, wordt het -- al is daar
omtrent uitteraard nog (reen enkel bepaald beslui'
velomen in parlementaire kringen hoocstwaar-
scbijnlijk geacht, dat de gewone verkiezineen voor
de Tweede Kamer in Juni 1917 niet zullen
plaats hebben. Aangezien déze verkiezing
zal samenvallen met die, welke noodig wordt doo>
de ontbinding van de Kamers nadat de nieuwe
Grondwet in eerste lezing is aangenomen, stelt
men zich voor, dat de partijen onderling zullen
af-pieken, om de zittende leden z o n d e r s t r ij, d
te herkiezen bij enkele candidaatstellinv De eigei -
Itjke stembusstrijd zal dan eerst plaats hebben bij
de verkiezing tot samenstelling van de nieuwe
Kamers, welke binnen een jaar na de afkondigfDg
der nieuwe Grondwet moet plaats hebben. Die
verkiezing geschiedt dan op den grondslag van
algemeen kiesrecht, stemplicht en evenredige ver
tegenwoordiging en zal vermoedelijk in de eerste
helft van 1918 gehouden worden. Reeds vroe
ger hebben over deze aangelegenheid geruchten
geloopen, maar thans wordt het zoo goed als
zeker geacht, dat er in Juni 1917 geen verkie
zingsstryd zal zijn. (Tel.)
De samenstelling van bet Parlement.
De »Tel." heeft het volgend nieuwtje:
»Met bijzondere belangstelling vernemen wij.
dat reeds thans voorbereidingen worden getroffen
om, de eerste maal dat de verkiezingen voor de
Tweede Kamer op den grondslag van evenredige
vertegenwoordiging zullen plaats hebben, te traeb-
ten een aantal bekende en knappe, doch buiten
de partijen staande mannen, in het parlement te
brengen.
Men wil daartoe een comité vormen, dat in
verschillende plaatsen en kieskringen zjjn verte
genwoordigers zal bezitten en overal een Ijjst zal
inleveren met de naman van bekende figuren,
,i wier aanwezigheid in het parlement van belang
moet worden geacht, doch die, om welke reden
dan ook, geen kans hebben door de partijbesturen
candidaat te worden gesteld. Tal van kiezers zul
len op dergeljjke mannen en op een dergelijke
'ijst hun stem willen uitbrengen en nu za[ het te
vormen comité traehten daarbij leiding te geven.
Dit is het doel.
Binnenkort kunnen wy misschien al wat naders
over dit plan meedeelen".
Die knappe koppen zullen zeker wel het sterkst
onder de linkschen gezocht worden.
Handelsavondschool voor meisjes.
Op 1 September 1915 heeft de vereeniging ge
naamd afdeeling Amsterdam van den R. K. Dio-
cesanen Vrouwenbond in het gebouw van de St-
Catharinaschool aan de Passeerdersgracht 8 te
Amsterdam, geopend een R. K. handelsavondschool
voor meisjes. Aan deze school wordt van begin
September tot ongeveer half Juli, op Maandag,
Dinsdag, Woensdag, Donderdag en Vrjjdag, des
avonds van 7-10 uur, onderwijs gegeven in Ned.
taal, Franseh, Duitsch, Engelsch, handelsrekenen,
boekhouden, schrijven en stenografie. Bovendien
worden de leerlingen in de gelegenheid gesteld,
onderricht te ontvangen in machineschrijven.
Daar de vereeniging zelf slechts een klein deel
van de kusten dezer school kan dragen, heeft zij
B. en W. verzocht te willen bevorderen, dat haar
ten behoeve van deze school voor het jaar 1917
een subsidie wordt toegekend van f1900.
Tegen de toekenning van een subsidie van f1500
hebben B. en W. geen bedenking, mits hun
vrijheid worde gelaten, om, indien het aantal leer
lingen en in verband daarmede het aantal
klassen in 1917 geringer blijkt te zijn dan dat,
waarop door de vereeniging in haar begroeting is
gerekeod, van het subsidie slechts een evenredig
deel uit te keeren.
Het fe-st der paters Dominicanen.
Naar wij vtaarnemen, komt Z. D;.. II. d© bisschop
van Haarlrim, mgr. Gallier, morgein, Zaterdag
avond te dezer stede.
Z D H. zal zijn intieik nemen in de pas
torie van de paters D|ominicanen aan de Hoog
straat.
Zooals mcin weet, heeft Z. Dl H- het voor
nemen te kennen gegeven om ter gelegenheid
van die. jubilea der' pat©rs Diominicanen alhier,
Zondag-,ochtend om lCR/a uur een pontificile-
Hoioigmis in dé, St. Janskerk op, te dragen.
Volgaarne voldoen wij' aan het tot ons gericht
vdrzoek, om de katholieken uit te noodigen om
tijdens het verblijf van Z,. Di. H. t© vlaggen.
Men deelt ons mede, dat Zondagmiddag van
12 uur receptie zal worden gehouden in de
pastorie aan de Hoogstraat.
Steun aan Bouwvereenigingen.
(Slot).
Bovendien verzochten wij den Minister zijn
invloed te willen aanwenden voor een gunstige
beschikking op het verzoek van den Nationalen
Woningraad, tot het verleenen van Regee-
ringstusschenkomst bij den invoer van bouw
materialen, door welke tusschenkomst naar wij
ons voorstelden, belangrijke besparing op de
bouwkosten zou kunnen worden verkregen.
De Minister gaf ons daarop te kennen, dat
het overleg met zijnen ambtgenoot van Binnen-
landsche Zaken omtrent den uit 's Rijks schatkist
voor woningbouw ingevolge de Woningwet, met
het oog op de hooge materiaalprijzen te verleenen
steun, weldra zou zijn beëindigd en de mededee-
ling van de genomen beslissing binnen korten
tijd ken worden tegemoet gezien.
Die mededeeling werd bekend gemaakt bij
Provinciaal Blad no. 119 van dit jaar.
Daaruit bleek ons, dat de Regeering bereid is
tot toekenning van een tijdelijke buitengewone
bijdrage, voor zooveel die noodig blijkt,
ten beloope van hoogstens de helft van het
verschil tusschen de annuïteit, welke de Ge
meente over het voor den bouw van woningen
verleende voorschot moet betalen, en de annuï
teit, welke de Gemeente zou hebben te betalen,
indien het voorschot tegen gelijken rentevoet
ware verleend voor den bouw met materialen,
verkregen tegen de vóór den oorlogstoestand
geldende prijzen.
Die buitengewone bijdrage zal voor geen lan-
geren tijd worden verleend dan tot en met het
exploitatiejaar, waarin sedert het sluiten van den
vrede één jaar zal tijn. verstreken.
Het is echter niet de bedoeling haar in ieder
geval op dat tijdstip te doen ophouden, doch om
dan naar bevind van zaken te handelen en op
nieuw te overwegen, of en tot welk htedrag een
bijdrage zal worden verleend.
Den Minister is daarop nog uitsluitsel om
trent de andere punten gevraagd.
Daarop werd de mededeeling ontvangen:
Wat betreft een verlaging van den
rentevoet tegen welken de voorschotten voor
woningbouw door het Rijk kunnen worden ver
leend, dat daaromtrent thans in afwachting van
de uitgifte der 4' staatsleening 1916, nog geen
toezegging kon worden gedaan;
pp wat den aflossingstermijn der voor-
scbotte# betreft, dat de Regeering zich
op het standpunt Stélt dat een langere termijn
dan vijftig jaren niet dan bij uitzondering kan
worden toegestaan. Zulk een uitzonderingsgeval
wordt slechts geacht aanwezig te zijn, indien
voldoende vaststaat, dat eenerzijds de solidd®'
van den bouw waarborgt, dat het bouwwerk J
deugdelijk onderhoud over den langeren "u
in goeden staat zal verkeeren en dat anderzi)
de inrichting der woningen van dien
dat zij, geheel onafhankelijk van de in de 8^
meente heerschende woningtoestanden, gedure'1
den langeren aflossingstermijn aan de eischel
van een goede arbeiderswoning zullen bliju'
voldoen.
Daarna is nog gebleken, dat door de RegeellUr'
nu een rentevoet van 4Vt wordt aangenom0'1
Wij meenen dus thans te kunnen constateer^
le. dat eeri rentevoet van 4V4 wordt aaI)
genomen;
2e. dat gerekend kan worden op een rlJ
bijdrage tot de helft van het verschil tusschen
rente en die van vóór de crisis, zijnde 3'M "J
zulks gedurende drie jaren, met de clausule bove'
woordelijk weergegeven
3e. dat bovendien gerekend kan worden ri
een tijdelijke buitengewone bijdrage, voor zo°ve
die noodig blijkt; ten beloope van de helft tj
het verschil tusschen de annuïteit, die te beta
is en die welke zou zijn te betalen indien
voorschot tegen gelijken rentevoet ware ve'
leend voor den bouw met materialen, verkrege
tegen de vóór den oorlogstoestand geldende P1
zen, met de clausule boven in het kort WeC'
gegeven;
4e. dat voor solide woningen van een 8
type uitzicht bestaat op een langeren aflossing5
termijn.
Wanneer dan de Gemeente van hetg'-L"!
waarin het Rijk volgens 2e en 3e de helft h'J
draagt, de andere helft betaalt, zijn de bouWver
eenigingen geholpen.
Immers worden zij dan voorloopig onthef
van de bijzondere lasten als gevolg van
oorlogscrisis, te weten, de hoogere rente e'1
de
hoogere bouwkosten.
Het komt ons voor, dat de Gemeente 'n
gegeven omstandigheden niet anders kan h»n
delen en, waar de bouw van arbeiderswoning
zoozeer noodzakelijk is, zich niet mag
afschrikken door de onzekerheid omtrent bet
tinueeren der rijksbijdragen na den vastgesteld0
tijd en den loop der huurprijzen daarna.
De Commissie voor de Financiën en de be
lastingen bracht in haar advies op een c
voorschotaanvragen een terugbetaling der bijd1'^
gen ter sprake. Wij meenen, dat aan een eeët
ling daarvan zoo groote bezwaren zijn verbond*^
dat wij van oordeel zijn, dat men zich daar
in moet begeven.
Wij zagen dit ook nog nimmer ten aan
zie,J
van bijdragen van Rijk en Gemeente toegepi
Nog is het denkbeeld ter sprake gebracht:
de Gemeente
het geld
zou verschafl'en.
dat
Men
zou dan vrijer zijn in zijn bewegingen en
den bouw ondershands kunnen gunnen, j
geen, naar ons verzekerd is, soms vooi'de°
zou opleveren.
Nu de rentevoet van de Gemeenteleening
die waartegen het geld van het Rijk is te
krijgen elkander niet veel zullen ontloopen, 1
deze wijze van doen geen aanbeveling verdie11®
De rijksbijdragen bovenbesproken zouden de
meente ontgaan, terwijl de gelden door
Gemeente zouden worden betaald uit een leef
loopende over 40 jaar en van de Bouwveree"^
gingen zouden worden terugontvangen over
tijdsduur van 75 jaar. Onze leeningen toch P
gen te zijn annuïteitsleeningen van 40 jaaJ
met dat type is indertijd door Gedeputeerde St
ten maar nauwelijks genoegen genomen.
Wanneer nu Uw raad, geljjk wij voorsteld6^'
er toe besluit om bij hetgeen waarin het
Rijk
bijdraagt de andere helft bij te leggen, kun
de bovengenoemde vereenigingen hunne
a»11'
te
vragen, na deze, voorzooveel noodig, herzien
hebben, ter afdoening bij Uwen Raad indie11®1
Nog eenige punten eischen bespreking.
Wij houden het er voor, dat Uw Raad
waarborg voor de Gemeente er aan vast wens<'^
te houden, dat de Bouwvereenigingen OV-i v
het bouwkapitaal uit eigen middelen bijeen br(
gen. Daarop hebben trouwens bedoelde vereea'
gingen reeds gerekend.
Van de Bouwvereeniging „Eendracht" v/eI^
nog een hypotheek geëischt tot zekerheid v°()I v
voldoening aan haar verplichtingen. Waar da
aan niet onbelangrijke kosten zijn verbon
deri
zouden wij in overweging willen geven deze
eisch voor het vervolg te laten vervallen. j(.
Wij merken op, dat de bijdragen dod
Gemeente te betalen, rechtstreeks ten laste
het Crisisfonds zullen zijn te brengen.
Tot nog toe spraken wij alleen over de
verleenen voorschotten.
ve11
a»11
Thans nog een woord over het reeds bo
besproken aanvullingsvoorschot met bijdrage
de Vereeniging „Volkshuisvesting" verleend-
Gelijk gezegd, hebben wij begrepen, dat er
de Regeering geen bezwaar tegen zal bestaa11
voorschot te verleenén op gelijke voorwaar
als waren verbonden aan het oorspronkeffi
ook wat den rentevoet betreft, die voor
laatstbedoelde 3% bedroeg.
Wat de bijdrage betreft, die aan dat v°.^
schot werd verbonden, na de door de Regeer^_t0
ten aanzien van die bijdragen bekend genia!i)(,I)
principieele beslissing, zal ook daartegen 8
bezwaar meer bestaan. glJ
Hoewel het raadsbesluit sub. 2 uitgingvan
anderen gedachtengang dan die van de Rs
ring, achten wij het noodig noch gewenscht111
iflSt-
■mqX"
nef
