Binnenland.
zorgvuldig van alle kanten gewikt c-n gewogen
moest worden. De werkzaamheden van den oor
logsraad zouden Zondag 1.1. besloten worden.
Over de toestanden in het Roemeensche
leger bevat de „Ostsee-zeitung" de volgende me-
dedeeling van een neutralen oorlogscorrespon
dent in Moldavië:
De militaire tucht onder de Roemenen ver
slapte reeds weken geleden, toen de inneming
van Craiewo en Boekarest betend werd. Toch
was dit slechts het begin der massa-deserties
van soldaten, hetgeen thans plaats heeft, en
door de bevolking op allerlei wijzen wordt in
de hand gewerkt.
Tien mijlen ten W. van Jassy, trof ik een
ouden heer uit Bqekarest aan, die, zooals hij
mij bekende, in dwaze overijling gevlucht was
Hij had de uniform aan van de Roemeensche
cavaleriesoldaten en weende jammerlijk. Zoo
als hij vertelde, werd hij 's nachts door mui
tende soldaten op weg naar Jassy overvallen,
beioofd en ontkleed, terwijl hij de .soldaten-
kleeren, waarvan de onderscheidingsteekenen
waren verwijderd kon aantrekken. De oude
heer had nu grooten schrik voor de Russen,
die met menschen, die Roemeensche deserteurs
voorthelpen, korte metten maakten.
Ging het hier om een enkel geval, dan zou
men er niet bijzonder op behoeven te letten,
doch in Moldavië schijnen stad en land samen
te spannen om de desertie te begunstigen, want
de Kussen hebben zich door hun hardvochtig
heid, welke door den stand van zaken noodig
was,, geenszins bemind gemaakt.
Admiraal von Tirpitz schrijft in een nieuw
jaarsbrief aan den heer Handier te Leipzig
„Voor 1917 zij Vlaanderen ons wachtwoord.'.' De
bedoeling van dit gezegde blijkt duidelijk uit
een schrijven van nationale kringen te Frank
fort aan den kanselier, dat volgens Duitschei
bladen geiijke strekking heeft.
Volgens dit schrijven heeft „België als zelf
standige staat zijn bestaanrecht verloren. Want
.na zijn bewuste en grove neutraliteitschending
voor oorlog en wegens bet alle „Kultur"
en meiischelijkheid hoonend gedrag der bevol
king tijdens de bezetting heeft de geschiedenis
haar vonnis over dezen staat geveld. België
kan daarom slechts tot het Üuitsche rijk belmo
ren." 'n Zeer juiste opmerking, zoo dit oordeel
over België juist ware; immers soort zoekt soort.
Het behoort ons toe, zoo heet het verder,
volgens zijn geografische ligging, volgens het
recht van den veroveraar, doch vooral op
grond van de wet van het zélfbehoud, die die
heiligste wet van een staat is. Wij hebben Bet
gië noodig als waarborg voor ons politiek,
militair en economisch bestaan.
L'e Maasvestingen vormen de natuurlijke be
scherming yan onze Westelijke grens; in het
geval van een nieuw conflict met Frankrijk moe
ten wij, zooals deze oorlog geleerd heeft, door
België oprukken"!
Het Wolff-bureau deelt officieel mede, dat
de Franscbe kruiser „Gaulois" en het transport
schip „lvernia" door een duikboot, onder be
vel van len luitenant ter zee Steinbauerj lot
zinken zijn gebracht.
De Parijsche correspondent van de „Daily
News" verneemt uit welingelichte onzijdige bron,
dat Duitschland beeft besloten, onverwijld op
de nota der geallieerden te antwoorden.
Dit antwoord zal misschien worden gegeven
in den vorm van een beroep op de onzijdigen,
in een rede van den rijkskanselier in den Rijks
dag
In sommige Duitsche kringen wenscht men,
dat het antwoord zal yvorden gericht tot een
onzijdigen staat, óf de Ver. Staten, óf Zwitser
land. i
Hei scheepvaartbedrijf.
Het Ned. Gorr. bureau meldt:
Naar wij vernemen, heeft de minister van
landbouw, nijverheid en handel gistermorgen, bij
gelegenheid van een bespreking, waartoe hij de
besturen van de Scheepvaartvereeniging van den
Bond van Machinisten ter koopvaardij Zaterdag
telegrafisch heeft uitgenoodigd, de beide bestu
ren zeer nadrukkelijk gewezen op het gevaar,
hetwelk voor het land is ontstaan, ten gevolge
van het niet varen van vrachtschepen. Namens
het bestuur der 'Scheepvaartvereeniging deelde
de voorzitter aan den minister mede, door de
leden met het oog op de ernstige bedreiging van
's lands belang gemachtigd te zijn tol de ver
klaring, dat de reeders, welke b;j het conflict
met de machinisten betrokken zijn, zich on
voorwaardelijk zullen neerleggen bij de loon
regeling, welke de minister ter beëindiging van
het conflict zal vaststellen onder bereidverkla
ring om die loonregeling te doen terugwerken
tot het oogenblik van de hervatting van de vaart.
Hierop heeft de minister aan het bestuur van
den Bond van machinisten verzocht, om van
daag of uiterlijk morgen mede te doelen, of
de Bond onder deze omstandigheden bereid is,
zijn leden te raden den arbeid onmiddellijk, te
hervatten.
Men meldt uit Rotterdam:
Bij de opgave van de in de havens aldaar stil
liggende stoomschepen moeten nog gevoegd wor
den de stoomschepen lJssel en Schokland. Het j
stoomschip Willy, dat ook stil gelegen heeft, is
weder gaan varen.
De jnachinisben posten bij het kantoor van
den waterschout.
De totale inhoud van de stilliggende stoom
schepen bedraagt bruto 52,331 register ton.
Namens de Scheepvaart-Vereeniging wordt ge
meld
De Scheepvaart-Vereeniging heeft 5 Januari in
een brief betreffende den algemeenen toestand den
minister medegedeeld, dat naar hare meening ten
slotte weitelijke voorziening ter verzekering van
de aanvoeren over zee, niet zou kunnen uitblijven.
In de hedenmorgen gehonden conferentie deelde
d« voorzitter der Scheepvaart-Vereeniging op het
voorstel van den minister, om het geschil door
arbitrage te doen beslechten, mede, dat harerzijds
dit voorstel niet kon worden aanvaard, o.m. omdat
naar het oordeel der Scheepvaart Vereenigmg loon
geen onderwerp van arbitrale beoordeeling kan
uitmaken.
Aangezien de Scheepvaart-Vereeniging echter
ten volle de meening van den minister onderschrijft,
dat het conflict niet langer mag voortduren, «er-
klaarde zij zich bereid, zich neer te leggen bij de
loonbnpaling voor de machinisten ter koopvaardij
door den minister van landbouw, nijverheid en
handel persoonlijk, zulks voor den den duur van
den oorlogstoestand en met terug werkende kracht
tot op den dag, waai op de vaart wordt hervat.
De Sch epvaart Vereemging meent op deze wijz-
te hebhen medegewetkt tot voorkoming van ver
der tijdsverlies, hei wrik het tn-fleu van wettriijke
maatregelen zou verooi zaken, terwijl de loonbe-
paling principieel niet anders geschiedt d- n inge
val van wettelijke vordering van loondienst het
geval zou zijn.
De gister-avond door den Bond van Machinis
ten ter Koopvaardij gehouden buitengewone al-
gemeente vergadering, bijgewoond door 128 le
den, besloot met aigemeene stemmen de eischen'
tegenover de Scheepvaartvereeniging in zake het
cohectief arbeidscontract te handhaven, doch
heeft, met het oog op de belangen des lands,
de volgende motie aangenomen:
De ledenvergadering van den Bond van Ma
chinisten ter Koopvaardij, gehooid het verslag
van het onderhoud dat haar bestuur heden had
met den minister van Landbouw enz., verklaart
de eischen tegenover de Scheepvaartvereeni-
ging te handhaven, doch besluit, om wanneer
de minister voornoemd het in het belang van
het land noodig mocht oordeelen schepen te
requireeren en wel zoodanig, dat die schepen
alleen varen ten bate van het algemeen lands
belang, zoodat dus de even'tueele voordeelen
alleen komen ten bate van 's lands kas, in dat
geval op al die schepein te varen tegen een
gage en op voorwaarden door den minister
voornoemd in overleg met het bestuur van den
Bond yan Machinisten ter Koopvaardij vast te
stellen. Verder heeft de vergadering, vertrou
wende op het goede beleid van het bestuur,
besloten de in overleg met den minister vast
te stellen gages en voorwaarden aan het be
stuur over te laten. I
Onlusten in Djambi.
Officieel. Bij het departement van Koloniën is
ontvangen het volgende telegram van den gouver
neur-generaal van Nederlandsch ladië
Na een inspectiereis van zes weken door zijn.
gewest gemaakt te hebben, meldt de resident van
Djambi, dat het gezag is hersteld en dat overal
de hoofden zoowel als de bevolking, de plaats ge-
bad hebbende onlusten betreuren.
Onlusten op Flores.
Officieel. Bjj het departement van Koloniën is
ontvangen het volgende telegram van den resident
van Timor
Bij een aanval op het versterkte dorp Ekotado
in het district Ngada op het eiland Flores, zijn
26 December j.l. de civiel-gezaghebber Van Stave
ren en de commandant van de gewapende poliiie
licht gewond.
Het dorp werd genomen. Van den vjjand wer
den twee gedood. De anderen vluchtten.
De onlusten in Tapanoeli. t
Uit Batavia meldt men
De civiel gezaghebber Muller is in de onderaf-
deelmg Baroes vermoord, waarheen thans drie
brigades militairen onder twee officieren en een
brigade gewapende politie met controleur Beek,
zijn opgerukt. Het laudschap biedt echter vele
moeilijkheden. Er wordt zeer voortvarend opge
treden.
De eerste vrouwelijke höogleeraar.
Bij Koninklijk besluit van 3 Januari 1917, is
benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in de
faculteit der wis- en natuurkunde aan de Rijks
universiteit te Utrecht, om onderwijs te geven
in de ziektekunde der planten, mejuffrouw dr.
Johanna Westerdijk, directrice van het phyto-
pathologisch laboratorium „Willie-Ciommelin-
Sehollen" te Amsterdam.
Johanna Westerdijk werd in 1883 te Amster
dam geboren, als dochter van dr. B,. Wester
dijk. Na de H. Bi. S. voor meisjes te hebben bei-
zocht, studeerde mej. Westerfcijk voor de acte
M. 0. plant- en dierkunde, en bezocht vervol
gens de universiteiten te- München en Zürich,
waar zij den doklerstitel haalde. Sinds 1906 is
dr. Westerdijk verbonden aan bovengenoemd la
boratorium. Zij onderbrak haar werkzaamheden
in 't najaar van 1913 voor een studiereis naar
Java, Sumatra, Japan en Amerika, om einde!
1914 wederom in Nederland terug te keeren.
Verkiezing Provinciule Sta'en van Zuid-Holland
In de gister-avond te 's-Gravenhage gehouden
vergadering der Vrijzinnig-Democratische Kies-
vereeniging is mr. W. Francken definitief candi-
daat gesteld voor de Provinciale Staten (vaca
ture-Dolk).
De nieuwe Engelsche gezant.
Bevestigd woidt thans, dat. sir Walther Town-
ley, vroeger Engelsch. gezant te Teheran, be
stemd is om sir Alan Johnstone te vervangen
als gezant van het Britsche rijk te 's-Graven
hage. i
Reuter seint uit Londen:
De „Morning Post" schrijft in een hoofdarti
kel, dat zij1 zich verheugt over de benoeming
van Sir Walten Townley tot gezant in den Haag.
Zij acht hem een van de beste mannen in den
Engelschen diplomatieken dienst. Gelijk hij be
wezen beeft, toen hij1 in 1904 naar Argentië
ging, verstaat hij handelsvraagstukken terdege.
Hij is ook een krachtig man, die do kunst zal
verstaan, om een beroep te doen op den va-
derlandlievenden en nationalen geest van de Hol
landers, die aan den kant van de geallieerden
is, niet wil kruipen voor dien Duitsch-Neder-
landschen handel, die aan den kant van Duitsch
land staat. 1
De missie naar het Engelsche front.
Er is bericht ontvangen, dat de drie Neder-
landsche officieren, die een bezoek aan het En
gelsche front zijn gaan brengen, in welstand
in Engeland zijn aangekomen.
De Oorlogsbfgrooling.
De memorie van antwoord van den minister
van Oorlog op het voorloopig verslag der
Tweede Kamer nopens de oorlogsbegrooting,
wordt heden naar de Kamer gezonden.
Uitvoerverbod
6ij Koninklijk besluit van 5 Jan. is verboden
de uitvoer van boonenkniid, kervel, peterselie,
schorseneeren, selderie, tuinkers, zuring en bo
rage. j
Dr, Ch. Vermeulen, f
In het Gemeente-ziekenhuis te 's Gravenhage
is, na een ernstige ongesteldheid van eenige
weken overleden, de heer dr. Ch. Vermeulen,
bad-arts, inspecteur der zeebaden van de Mij.
„Zeebad", Scheveningen. De ontslapene volgde
als zoodanig dr. Van Duyl, thans geneesheer
bij den Geneesk. Dienst, op.
Het einde van den opstand in Djambi.
Men seint uit Batavia dd. heden
Vandaag is per s.s. Van der Parra van de
Koninklijke Paketvaartmaatschappij het grootste
deel der naar Djambi gezonden troepen naar
Java teruggebracht
De deputatie van Indië Weerbaar.
Naar men uit Batavia seint, bestaat de depu
tatie van Indië Weerbaar uit den vertegenwoor
diger van de Sarekat Islam Abdoel Moeis, van
den Prinsenbond Hario Koesoemovan den
Regentenbond Soegando en van Boedo Oetomo
Dwijjosewojoverder uit den Menadonees Albuh
kapitein Rhemrev en den heer Van Hinloopen
Labberton.
Tram Den Haag—Leiden.
Men meldt dat in verband met den heierschen-
den kolennood tengevolge waarvan de Maat
schappij tot Exploitatie van Tramwegen geen
voldoenden voorraad cokes voor het drijven van
haar machines kan krijgen, binnen kort op
de tramlijn Den HaagVoorburgLeiden een
aanmerkelijke inkrimping van de dienstregeling
zal worden ingevoerd. I
Munitie-aanmaak.
Uit Zaandam wordt aan „Het Volk" gemeld,
dat in de artillerie-inrichtingen aan de lleim-j
brug de voorraad messing zoo goed als geheel
is afgewerkt, met het. gevolg, dat reeds een 80
arbeiders zijn ontslagen en ook gisteren weeij
aan een 40 tal ontslag is aangezegd. Daarbij is
voor enkele honderden arbeiders, de arbeidsduur
aanmerkelijk verkort. J
Spoorwegtarieven.
Het Kamerlid Schaper heeft reeds geruimen
tijd geleden vragen aan minister Lely ingediend
betreffende den 20 pet. tariefopslag der spoor
wegen ook voor beroepsreij$gers.
Chr. Hist. Unie.
De jaarlijksche vergadering der Chr. Hist. Unie
zal, naar de Nederl. meldt, óp 29 dezer to
Amsterdam worden gehouden.
Volkhuisvesting.
Naar men meldt, is de regeering voornemeas,
den aflossingsduur van de voorschotten voor
woningbouw te verlengen van 50 jaar tot 65
jaar. Daardoor zal dan de annuïteit kunnen wor
den verlaagd.
N. 0. T.-vrjj uit Engeland.
Tot dusver konden N. 0. T.-vrij .uit Engeland
alleen verscheept worden: drukwerk en passa-
giersgoed.
Naar wij vernemen, heeft de Britsche regee
ring thans aan de lijst van goederen, die N. O.
T.-vrij naar Nederland kunnen worden verscheept,
toegevoegd de volgende artikelen: sanitair aar
dewerk geheel ongemonteerd, pottenbakkersgoed,
gewoon aardewerk voor tafel- of huishoudelijk
gebruik, hoeken, poppen en speelgoed behalve
electrische lantaarns, houten klokkenkasten,
leien en griffels, postzegelalbums en prentbrief
kaartenalbums.
Kamerverkiezingen in 1917.
Het Bestuur van den Algemeenen' Bond van
R. K. Kiesvereenigingen in Nederland, besloot
in zijn vergadering van 8 Januari 1.1. aan de)
aangesloten Kiesvereenigingen aan te raden, hij
de verkiezingen voor leden van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal, welke ten gevolge van
de ontbinding, met het oog op dei Grondwet-
herziening, in 1917 zullen moeten plaats vinden,
te bewerken indien zulks ook door alle an
dere politieke partijen geschiedt -dat de zit
tende leden geen bestrijding vinden, en, zoo
mogelijk, bij enkele candidaatstelling worden her
kozen. Binnen een paar dagen zulllen in een uit
voerig schrijven aan de Kiesvereenigingen de
motieven worden medegedeeld, die lot dit be
sluit hebben geleid.
Mr. H. Goeman Borgesius.
De voorzitter van de Tweede Kamer, mr. H.
Gm man Bergesius, die a.s. Donderdag 70 jaar
hoopt te worden, is sedert eenige dagen ongesteld.
De zieke heeft hevige koorts. De heer Borgesius
zal in de eerste weken zijn werkzaamheden niet
kunnen hervatten.
Broodrantsoen.
Naar »Het Volk" mededeelt, zal bet broodrant
soen, hetwelk op 4 ons per dag en per persoon
is vastgesteld, nader worden bepaald op 5 ons per
dag voor hen. die zwaren lichaamlijken arbeid
hebben te verrichten.
Biscuits.
Naar wij vernemen wordt door bemiddeling van
de N. O. T. weder consent verleend voor den in
voer van Engelsche biscuits, waarvan de aanvoer
smds de helft van het vorig jaar was stopgezet.
Zeep.
Met ingang van 2 dezer is de aflevering door
fabrikanten verboden van zachte zeep, waarvan
het gevolg is, dat thans reeds bijna alle winke
liers zonder zeep zitten.
De Rotterdamsche Vereeniging van Winkeliers
in koloniale waren en comestibles heeft zich tot
den directeur van het Rijks Centraal Administra
tiekantoor voor de distributie gewend, met de
vraag, wanneer de distributie-zeep kan verwacht
worden, doch ontving daarop ten antwoord bin
nen enkele dagen".
Naar het „Hdbl." verneemt, zal er een over
gangsmaatregel worden vastgesteld, waardoor, in
afwachting van de regeeringsdi8tributie, de zeep-
verstrekking weer geregeld zal kunnen plaats
hebben.
De „Holland".
Bjj het departement van marine is bericht in
gekomen, dat Hr. Ms. ^Holland", op reis naar
West-Indië, te Willemstad, op Curasao is aange
komen.
Tegen de schepenvordering.
Men seint uit Batavia
De Kamer van Koophandel te Semaring heeft
be-ilpten een petitie aan den gouverneur generaal
van N. I. en een telegram aan de Tweede Kamer
der Staten Generaal te zenden, inzake de ver
mindering van de gelegenheid tot verscheping van
goederen.
Aankoop van een Engelsche en een
Duitsche onderzeeboot.
In een nota van wijziging op de Marinebe-
grooting voor 1917, die gisteravond bij de Twee
de Kamer is ingediend, doet minister Rambon-
net de verrassende mededeeling, dat hij van
Engeland en van Duitschiand de onderzeebooten
heeft aangekocht, die hier te lande geïnterneerd
zijn.
Zooals men weet, hebben de Staten-Generaal
tot den aanbouw van eenige duikbooten beslo
ten. De bouw daarvan wordt echter door de
buitengewone tijdsomstandigheden zeer vertraagd.
Daarom heeft de Regeering, van oordeel, dat
onze onderzee-vloot zoo spoedig mogelijk ver
sterking behoeft, onderhandelingen aangeknoopt
met de Engelsche en met de Duitsche regee
ring, ten einde, zoo mogelijk de beide geïnter
neerde onderzee-booten over te nemen.
Deze poging slaagde.
De beide regeeringen bleken tot den verkoop
bereid, zoodat „eerlang" daartoe zal kunnen
worden overgegaan.
1
