Gemengd Nieuws.
Laatst» Beiick tea.
TELBUBAM1IBS.
Burgerlyke Stand.
3.-
Broodkaarten
De verwisseling van de" broodkaarten is heden
morgen aan de verschillende bureaux vlot van
stapel geloopen. Degenen, die hun broodkaart
kwamen ruilen, werden vrij spoedig geholpen.
Had ieder zich aan het verzoek gehouden en
Z1jn broodkaart op de daarvoor bestemde uren
Ongeboden, dan zou niemand zich over de regeling
te beklagen hebben. Nu was het vandaag tot
laat in den middag aan het broodbureau Oude
Kerkhof een gedrang, dat de politie meermalen
Bioest tusschenbeide komen om ordeverstoring te
beletten.
Behalve dat de laatkomers uren op hun kaart
hoesten wachten, veroorzaken zij den ambtenaren
veel onnoodig werk. Voor een goeden gang van
taken is het coodig dat ieder zich stipt boude
aan de gegeven voorschriften. Men bespaart zieh
zelf en anderen daardoor veel ongenoegen.
Polen-Mis.
Men schrijft ons
Gisteren woonden ruim 6C0 Polen, die hier
ter stede gehuisvest zijn, om 12 uur de H. Mis
i in de Havenkerk. Deze H. Mis volgens
^oorschrift der geestelijke overheid alleen voor
Z/olen toegankelijk, werd opgedragen door den
fanciscaner pater Mazurowsky, uit Rotterdam,
eveneens Pool van geboorte. Het was treffend
eQ stichtend tegelijk. Men kon het den armen
zwervers aanzien, hoe gelukkig zij zich gevoel
en, nu zy eindelijk weer rustig de H.H Ge
heimen van hun geloof konden vierenonder
Lijdens-meditatie zag men tranen in menig
oog.
Zelf zongen de Polen gedurende de plechtig
heid han statige, eenigszins zwaarmoedige
hederen.
Hoe diep is het katholieke geloof in de harten
er Polen geworteld. Geen twintig-urige werk-
a8i geen derven van Zondagsrust, geen achter
volging vermochten dat geloof te verwoesten.
■Hun geloof heeft hen voor demoralisatie be
waard en gesteund in de moeilijkste jaren van
hun leven.
Eén vraag slechts: Hoe zouden wij, Hollanders
geweest zijn, als wij ondergaan hadden, wat de
Holen doorleefd hebben?
In de Polen zien we de kracht en de eenheid
van ons geloof. De eenheid ookwant is het
geen heerlijke gedachte, dat men, hoe ver 'ook
van het vaderland verwilderd, toch overal het
Vaderhuis des geloofs vindt, waar hetzelfde
°ffer wordt opgedragen, en hetzelfde Woord
Gods wordt gepredikt?
In den nacht van Zaterdag op
Zondag is ingebroken in de branderij van de
fi'ma Hazenkamp aan de Westeikade. Ont
vreemd werd een kit en twintig-liter moutwijn.
et kasije van den meesterknecht was openge
broken en daaruit werden meegenomen 2 flesschen
tnet drank en een horloge. De kit is gister
middag in een sloot teruggevonden.
Gisteren is door de politie in be-
waring gesteld een beschonken persoon, die in
beschonken toestand zijn vrouw en kinderen met
een mes zou bedreigd hebben.
Hoogwater te Schiedam. Dinsdag 6
Maart 3.10 v.m., 3.19 n.m.
DIT VLAAJRDINGEN.
Met het oog op de inkomsten (f 8.350), welke
de gemeente jaarlijks geniet uit de heffing van
tolgeld, stellen B. en W. den raad voor afwijzend
to beschikken op het verzoek van den A.N.W.B.,
om den tol aan de Vyf Sluizen tusschen Vlaar-
dingen en Schiedam op te heffen, of ten minste
in ieder geval by de nieuwe verpachting voet
gangers en wielrijders vrij te stellen van het
betalen van tolgeld.
B. en W. wenschen de verpachtingsvoorwaarden
alleen zoodanig te wijzigen, dat werklieden, die
uiten de gemeente arbéid verrichten en zij, die
Ui aardingen elders onderwijsinrichtingen
ezoe en, vrijgesteld kunnen worden van betaling
van tolgeld. 6
Bovendien stellen zy den raad voor in beginsel
te besluiten tot de opr.chting van een gemeente- I
lijken opleidingscursus voor bewaarschoolonder
wijzeressen en tot wijziging van de voorwaarden,
waaronder aan bjjzoedere bewaarscholen gemeen,
teljjke subsidie wordt.
Volgens de gewijzigde voorwaarden zal dejaar-
lyksche subsidie welke thans f5300 bedraagt,
verhoogd worden tot f9.637.50.
DIT &OTTSRDA1K.
Door inaluiping ia ingebroken in de woning
van den koopman A. R. 0., wonende in de Vier
Ambachtenstraat. Uit de slaapkamer werd ge
stolen een geldkistje waarin een bankbiljet
flOOO,— en 5 effecten elk van 1000 nominaal.
Te Rotterdam is aangehouden een Pool
verdacht van diefstal van een horloge met ket
ting en een diamanten speld.
Aan het Politiebureau aan de Torenstraat
is gedeponeerd een zilverbon van 12.50, die ge
heel met de pen was geteekend, zoo fraai, dat
het byna niet was te onderscheiden van een
echte.
had Zondag dienst en gebruikte-vémsteeeks l- i «M voldoening zijn te weten, dat hunvoörgan-
uur in de kazerne nog het. middagmaal .'Te half gers voor even groote zwarigheden hebben ge
zes ontbrak hij echter op het ap-pèl Op dit staan en evenmin als zij het panacee hebben
tijdstip vond men zijn kamerdeur gesloten, iets gevonden voor de ongewone nooden van deze
waaraan geen bijzondere aandacht werd gewijd, j beroerde tijden.
Hedenochtend vond de oppasser van G. de
deur nog gesloten.
Na met een tweeden sleutel de deur te heb
ben geopend, zag men in de kamer het zwaar
verminkte lijk van G Blijkbaar met een pook
was het voorhoofd en de neus verbrijzeld en
met een tafelmesje de hals doorgesneden. Ver
moed wordt dat diefstal en drijfveer is geweest
tot den misdaad, welke naar omstandigheden te
oordeelen, door meer dan een persoon moet zijn
gepleegd
Vermist wordt o.a. de sleutel van de brand
kast, waarin G'can tin egelden bewaarde.
Broodkaarten als rantsoeneer in gs
bons. Te Haarlem heeft men een rantsoenee.
rmgssysteem waarbij de broodkaarten worden
gebruikt bij het betrekken van de verschillende
refieeringsartikelen. De winkeliers geven door
stempels op de kaarten aan wat gebruikt is. De
Minister heeft dit verstandige systeem goedge
keurd.
Stopgezet. De Glasindustrie te Culem-
borg is in geheelen omvang voor on bepaalden
tijd stopgezet.
Er wordt aangedach tOp het
telegrafisch verzoek van den Bond van handelaren
in comestibles aan den minister van Landbouw
om spoedige beschikbaarstelling van zout, daar er
overal gebrek begint te komen, is als antwoord
ontvangen, dat aan bel telegram de noodige asn-
dacht zal worden geschonken.
Géarresteerd. De grenswacht te Winters
wijk heeft gisteren twee in uniform gekleede
üuitsche soldaten bij een poging tot smokkelen
gearresteerd.
Diefstal. Te Vlissingen zijn gisternacht twee
marine matrozen, die op een kruiwagen een stuk
koper vervoerden van 80 K.G., gearresteerd. Het
koper was ontvieemd aan boord vaneen marine-
vaartuig.
De diefstal te Gorinchem. Als ver
dacht van den diefstal in het Distributielokaal te
Gorinchem is de hoofdagent R. aldaar in verze
kerde bewaring genomen.
In den nacht vau Woensdag op Donderdag had
de inbraak in het bureau van het levensmiddelen-
bedrijl te Gorinchem plaats, welk bureau is ge
vestigd bij het commissariaat van politie in 't
stadhuis. Vermoedelijk is men met een valschen
sleutel de kamer binnengekomen. Uit een 4ast
werd een ijzeren geldkist genaaid.
De geschonden geldkist is door eenige schippers
gevonden op het ijs by de pont der rivier aan de
vluchthaven. Lu de kist was nog eenig zilver en
kopergeld aanwezig. In de aangrenzende wacht
kamer van de politieagenten had
hoord.
Brand. Te Stratum zijn de wijnhandel van
den heer H. M. C. v. S. benevens eenige berg
plaatsen van dea heer H. J. B. K. afgebrand. De
brandweer wist de belendende woonhuizen te
behouden. Verzekering dekt de schade. Oorzaak
onbekend.
Ongelukken. In den Haag is een juffrouw,
die Donderdag in ae Hobbemastraat door een on
bekend gebleven wielrijder werd aangereden, in
het ziekenhuis aan de gevolgen overleden.
Geen gas te Sluis. Sinds eenige dagen
mist de gemeente Sluis weder naai gastoevoer uit
Brugge. Vermoedde men eerst, dat deze was af
gesloten door de Duitschei s, nu wint het vermoe
den veld, schryft het Hold., dat bij het maken van
versterkingen op oDze grens door de Duuschers
een lek in de hootdleUng gekomen is.
Smokkelen van runderen.' Aan Rijks
ambtenaren van Heurne Aalten gelukte het gis
termorgen 13 koeien en 2 st.eren in beslag te ne-
men. De die. en waren bepakt met smokkel waar.
De begeleiders wisten te ontkomen.
Kolennood. De Limburgsche mijnen leve-
op het oogenblik nog geen gaskolen (kolen
pet. of meer gas bevatten) meldt het
Men verwacht evenwel van de in aanleg
men niets ge
ren
die
„Hbld"
zijnde Staatsmijn
„Maurits" in de toekomst een
groote hoeveelheid gaskolen.
Staatsmijn .Hendrik
Hen adj.-onderofficier vermoord.
Men meldt ons uit 's Gravenhage:
Hedenochtend is in de Alex rnderkazerne de
adjudant onderofficier der cavalerie G. in zijn
amer vermoord gevonden. Vermoed wordt, dat
moord gistermiddag heeft plaats gehad. G.
terwjjl ook de
spoedig in exploitatie
zal komen, gaskolen zal leveren.
Intusschen lévert de Staatsmijn „Emma"
kolen met 20 k 24 pet gas, zoogenaamde vet-
vAnT'n 18 ln geval van no°d te gebruiken zijn
oor de gasfabneage. De .Emma" heeft j l
a er ag ,et nnximumcijfer van opbrengst
eieiktdien dag. zijn naar boven gebracht 3000
ton kolen. Dit cijfer vertegenwoordigt een jaar
opbrengst van 900 000 ton, waarmede de be
hoefte van de gasfabricige vrijwel zou zijn
gedekt. Het is evenwel de Vraag of iederen dag
die recordopbrengt te bereiken zou zijn afgezien
nog van de omstandigheid dat de „Emma"-
kolen niet de meest aangewezene zijn voor de
gasfabricage.
..^,u u^temaatregelen in vroeg eren
u (Pnrt. dr. H. Brugmans) schrijft in
het Maartnummer van het tijdschrift „Amstelo-
damum" o m.
De moeilijkheden, die wij beleven met de
voorziening der bevolking met brandstoffen en
levensmiddelen, zijn niet nieiiw Dat moge voor
Dure tijden kent men in de middeleeuwen
veelvuldig. Het oudste bericht aangaande duurte
is van 1183; maar dat wij niet van vroegere
dure jaren weten, zal wel alleen daaraan zijn
toe te schrijven, dat er geen kroniek van spreekt.
Dure jaren waren daarna 1248, 1287, 1315. 1370,
1375, 1409 en 1416 In 1437 en' volgende jaren
was door den oorlog in de Oostzee de duurte
zoo schrikbarend, dat te Rotterdam een hon
geroproer uitbrak Te Amsterdam was het getal
dergenen, dat „umme brood lopt" zeer groot.
De landsregeering moést wel ingrijpenin Sep
tember 1437 verbood zij dén uitvoer van graan
en veroorloofde dien van bier slechts onder be
paalde voorwaarden. Een maand daarna werden
maximum-prijzen van graan voor groot- en
kleinhandel vastgesteldde graanhandel werd
alleen vergund aan bepaalde, door de regeeiing
aangewezen kooplieden in de verschillende Hol-
jandsche steden. De maatregelen schijnen althans
dit te hebben uitgewerkt, dat men de dure
tijden zoo goed en zoo kwaad als het ging
doorkwam.
iGok later werden soortgelijke maatregelen
gen,omen. Tijdens het veelbewogen regentschap
van Maximiliaan verhoogde een ernstige duurte
de sociale en politieke spanning. Nog erger werd
het in de zestiende .eeuw, toen de duurte zoo
gewoon werd, dat zij bijna normaal mocht hee-
ten; dure jaren waren 1521, 1530, 1545. 1552.
1556- 1564, terwijl uit den aard der zaak ook de
daarop volgende jaren alles behalve goedkoope
waren.
De ellendigste tyd dien men heeft beleefd,
was hs winter van 1556 op 1557 De oogst hier
te lande was mislukt; ook uit de Oostzee kwam
weinig graan binnen. In November 1556 nam
daarom de Amsterdamsche regeering haar
maatregelen Zy nam de leiding van den graan-
verkoop geheel in handen en verbood den uit
voer anders dan in zeer kleine hoeveelheden.
Het bakkersbedrijf werd evenals thans aan ban
den gelegd Bij een ingesteld onderzoek bleek,
fiat te Amsterdam aanwezig waren 6000 last
rogge en 1000 last tarwe; bovendien lagen 222
last rogge en 13 last tarwe gereed om te worden
verscheept. Van deze laatste werd de uitvoer
van de helft toegestaan, mits'de andere helft
•ter beschikking d6r regeering werd gesteld bij
■weigering dreigde de stad de geheele party in
beslag te nemen. Tot een prijszetting van het
graan kon men niet besluiten „overmits de di-
versiteyt in de waerde ende goedheydt van de
granen". In December stelde de regeering „stads-
brood" beneden den handelsprijs ter beschikking
van de arme bevolking. In Februari 1557 werd
beslag gelegd op allen aanwezigen voorraad;
nog in April werd alle uitvoer verboden. Maar
toen was het lyden spoedig voorbij. Begin Juni
1557 kwam een groote vloot van honderd sche
pen, met kostelijk graan beladen uit de Oost
zee, voor de palen van Amsterdam aan oud
en jong liep uit om de aankomst van de lang
'Verbeide vloot te zien; de dijken waren zwart
van de menschen.
Zulke maatregelen nam men te Amsterdam
lang niet van harte. Maar men begreep, dat een
groot kwaad met forsche middelen moest wor
den bestreden en dat buitengewone omstandig
heden abnormale maatregelen vroegen. Amster
dam was echter niet spoedig te bewegen den
uitvoer van graan te verbieden en protesteerde
in den regel, zoodra de regeering daartoe wilde
overgaan. Ook de argumenten tegen een uit
voerverbod wist men met juist inzicht te kiezen.
In 1535 zegt de Amsterdamsche regeering, als
de landsregeering den uitvoer van graan wel
verbieden „Natuerlicke redene bewijst, dat daer
men geen coorn vrij uytvoeren en mach. dat
men da«r oock geen van buyten inbrengen aal".
In 1546 zegt men nog beknopter„Waer geen
af treek en is, daer comt oick niet toe". Een
(maatregel waartoe men eerder overging dan tot
een verbod van uitvoer, was het aankoopen van
graan van stadswege en verkoop daarvan bene
den. den kostenden prijs Deze maatregel werd
evenwel alleen genomen ten bate der minge-
goeden; er werd streng nagegaan, dat alleen
«lieden van „soberen staat" het stadsgraan ont
vingen. In 1522 werd het eerst op deze wijze
gehandeld. Sedert heeft de Amsterdamsche
regeering, .ook nog in de achttiende eeuw, dit
-middel toegepast ten einde goedkoop brood te
Amsterdam verkrijgbaar te stellen, soms zelfs
niet zonder voordeel voor de stadskas I
zomersche dagen (sommigen beweren negen) te
brengen, nu voor de eerstvolgende dagen uiterst
gering, al zal het bij vry heldere lucht overdag
niet heel koud zijn.
De thermometer daalde nu in de laatste nach
ten weer tot dicht bij het vriespunt of daaron
der. Daarmede is de zesde vorstperiode van de
zen winter ingetreden. In October viel de eerste»
midden November de tweede en voordat de
maand ten einde was de derde, die maar drie
dagen duurde. De vierde begon 47 December en
duurde vijf dagen en eindelijk kwam de vyfde
op 5 Januari, die met enkele uitzonderingen tot
17 Februari iederen nacht vorst gaf.
Niet alleen, dat deze winter zeer vroeg kwam,
meer vorstdagen dan anders gaf en buitenge
woon strenge koude bracht, maar het einde is
er nog niet.-Zoo streng koud als het nu in het
Noorden en Oosten is, kan wel tot de zeldzaam
heden gerekend worden. Waarmede wel bewe
zen is, dat ouderwetsche winters nog wel voor
komen. 0. N.
Mr. H. U. Huber. f
Ia den ouderdom van 74 jaren is te 's-Graven-
hage overleden de staanaad mr. H U. Huóeij
sinds 1894 lid van dm Raad van State; oud-lid
van de Staten van Friesland en oud-Kamerlid voor
Dokkum.
BERLIJN. 5 Maart. Volgens een bericht van de
„Lokal Auzeiger" uit Boedapest zou de verloving
van den Roemeenschen Kroon prins Karei met
de dochter van den Tsaar Taijana op wensch
van den Tsaar niet openbaar gemaakt worden
alvorens de oorlog een gunstige wending voor
Roemenie neemt.
BbRLIJN 5 Maart. De „StockholmerTidende"
bericht, dat gisterenmiddag de Koning van
Zweden een buitengewone ministerraad heeft
bijeengeroepen ter bespreking van den toestand,
geschapen dooi het verwerpen van de regeerings-
credieten.
GENÈVE. 5 Maart. De „Petit Parisien" meldt,
dat de buskruitfabriek te Bourget in de lucht
gevlogen is.
Geboren: 1 Maart. Alida Wilheimina,d. v.
D. Witter en A. W. van der Graaf, Broers veld.
Leentje, d. v. F. Holswilder en N. Ouweneel,
Hendrinastraat. Henrica Jacoba Maria, d. v.
Th. C. van der Linden en C. L. Koevermans,
PernisscheStraat. 2. Jacoba Jotianua, d. v. M.
van Poppeten en M. Rozier, Eendrachtstraat.
3. Pieternella Jacoba, d. v. S. Weima en M. J.
Klaasse, Goereescbestraat.
Overleden: 2 Maart. Johannes Antonius
Groenendijk, oud 74 j. en 9 mnd., Zuiderstraat.
BEURS VAN SCHIEDAM 5 Maart. 1917.
Mout wijn.
Officieele noteering van de Commissie uit dl
Kamer van Koophandel voor de Beurs.
28 Feb. 1 Mrt. 2 Mrt. 5 Mrt.
31- j 31— <31— 31-
per Hectoliter zonder fust en zondèr belasting.
Alamens de Commistie voor de
noteering
B- A. J. W1TTKAMPB
Bond van Distillateurs:
Moutwy n:
Jen ever:
Amsterdamsche proef:..
Spoeling:
Stemming op heden: kalm.
Spiritus.
2 Mrt
Graaanspiritus.... 72— a 1
Melasse-spiritus
Ruwe spiritus:...
2 Mrt
38-
5 Mrt.
f 38.—
f m_mm
f 3-
70 a -
321/4 a -
Stemming op heden: P'ïjsh.
5 Mrt.
f 72af
70—a*J)
321/2 af-
Van het we er. Hoe moeilijk de winter af
scheid kan nemen, blijkt wel uit het feit,,dat
opnieuw zeer strenge vorst is opgetreden in
Zweden en Oost-Duitschland. Er heerscht daar
weer ongeveer dezelfde weertoestand als aan
het begin van de strenge vorstperiode van Jan.
Februari. Het worstgebied heeft zich nu onder
den invloed van den Oostenwind tot over ons
land uitgebreid, zoodat wij er bijna evenzoo
voorstaan als in Januari. Evenwel zal zoo'n he
vige koude nu niet meer te verwachten zijn,
ómdat daarvoor de, verwarmende invloed van de
de thans levenden een schrale troost zijn het zon gedurende dè steeds langer worden dagen
stemt toch stellig tot berusting Ën voor de tè gróót is geworden. Evenwel is de kans op
autoriteiten, die in deze moeilijke tijden zulk het mooie, vrij warme voorjaarsweer, waaraan
een zware taak hebben te vervuilen, kan het Maart den naam te danken heeft van zeven
1) per H.L. ad. 100 o/0, per H.L. ad. 60
ROTTERDAM, 5 Maart.
V e e. Aanvoer paarden magere run
deren, 670 vette runderen, 163 vette en gras
kalveren, 406 schapen of lammeren, 477 var
kens, biggen, bok of geit, veulens
ezels, 1 nuchter kalf.
Prijzen: vette koeien le kw. 1442e kw.
1103e kw. 95ct., ossen le kw.
1222e kw. 108— 3e kw. 90
ct., kalveren le kw 1602e 125
3e, 100 ets, stieren le kw.2e kw,
3é kw.ct., varkens, le kw. 110 -
2e 80, 3e 74. licht soort 64—70
schapen le kw. 722e 66, 3e 62lamme
ren 80 82.
Handel over 't algemeen zeer matig.
Vlas. Blauw half gezw. 3190 steen f2.50
2.70 blauw schoon 23650 st. f 68 Gro-
nmgsch schoon 4876 st. f7.8.halfgezw.
3800 st. f2 40Holl. Geel 2030 st. f 6.50.-8,
wit 3540 st. f 5.5.25.
Aardappelen: Over maasche jammen f 9.
10; Zeeuw=cheh janomen f8 25—9.
