Zaterdag
2 Juni 1917.
TWEEDE BLAD
No. 11851.
Uit de Tweede Kamer.
Binnenland.
üemengd Nieuws
Kerknieuws.
laten** 1moet zlcb n*et 200 gauw uit het veld
van Saan' en b.v. geen overzichtje schrijven
geen ver^an<^e^e in de II Kamer omdat er
aileenZ1 *D^ 'S' *s er geen Uiting Of wordt er
of ia mfar ni6t vergaderd Is er een II Kamer
hieuw 6Ze ontl)onden Nieuwe vragen voor
gij z"t toestanden- Stelt u gerust, Schiedammer,
vroed''' niet verweesd> gfl hebt een honderd
aanerf,6 vaderen en zelfs staan zy in het harnas,
Zoo^ V°0r ^en verhiezingsstrijd.
kipyir, ,na^ ls nog nimmer een vierjarige ver
«lezing verleppen.
Bank Z°U 6r VaD ver^iezing geen sprake zyn.
fen-D ecllter enkele Esdeepeeërs en Chris-
partjj e^ocraten, dank zy de Algemeene Staats-
den tt0 C 8' en van bouten, die het in
affreua enaat prachtig vond maar daarhwifen
Laudbo an^ Zd ^éelijk de roering onder de
der distU>,eiS' °^)ge'iaagd door de gloeiende poken
aan deU"'e vuur wordt hen wel zeer na
makerij SChenen gelegd), dank zy deze front-
kiezirifr 11161 en daar een wezenlijke ver-
stenimi'j) candidaatsstelling gevolgd door
glas w f' ^^aats vinden. Deze storm in een
2it"..Q a 8r zal echter geen „laat zitten wat
^aarsch^r- beroeren- Be honderd keeren aller-
Grondwet* Weerom ter beëindiging van de
°hzekerd Srevisle' ofschoon geen kamerlid ooit
daarin h* ötond dan nu> in deze rustige tiiden
hiaar y 0Venzeesche vechtpartijen uitblijven
gebeurt6- 0nderzee6rs vrij spel hebben. Wat er
Kaïuerij ln z^n' soms rotsvast, district, geen
candidaat bel1 week Of er op 5 Juni éên
af te wa h" Z^n' twee ofmeer, hij heeft
ona 2en c t.en; Een rare tijd, inderdaad. Bijna
Plotseiin,)VaC'ltdg te worden. En hoe zal dan een
s°cialiste 6 stemming afloopen? Zullen b.v.
liek stern** 8n llderalen den aftredenden Katho-
^at git QfD ^'achtens het accoordlaat zitten
klein kunst' ZU'len zij hem beentje lichten 1 Een
dutten d j6' ^ant de eigen kiesvereenigingen
haffen', ja es,jUurders slapen, de propagandisten
Cahdidate'iZ6lfS 40 on(lerteekenaars van zijn
bakker sch^ ^naPPen een uiltje, hij moet hen
Plots ger lldden- En wellicht staat de overzijde
vijandeliiveG' dulken alle onderzeeërs op met
Vijf minuten ra^en ^erlaat het schlp binnen
Geachte t
*aat ieder "aiut6ln> lk hen geen combattant, ik
versta ln zÜu eer, ik laat zitten wat zit,
Verlaat8ehen Hollandsch
hiinuten6t aclliP' zeg ik je, binnen vijf
herland* 1>Unt een Puzzle te ontwarren in
dsrd leden6^6 ^amer hestaat namelijk uit hon-
htaar 99 .aat 1® waar, de Grondwet liegt niet,
deur te tl21 ten er ln en 1 staai buiten op de
jong) u:, °PPen. Wie hij is De heer Oud (nog
Laat z> Helder-
i® nog nief80 Wat zlt' ^aar hij zit nog niet. Hij
01 aar ge, geinst,aHeerd oi beëedigd, hij is nog
koreh. Di benoemd' na veel strijd uitver-
accoord g s<nj^ mocht gestreden, want het
zihgen van 6erSt V00r de Periodieke verkle
ining van a "*Unb ^aar nu de Periodieke her
Anti's erj en heer Oud? Mogen Katholieken.
I)emocraat ''"^torischen b.v. den Christen.
candidaat at 1t1aa^man steunen, als zij zelf geen
steUen 2ü 6 en Hogen zij zelf een candidaat
°ud laten fullen het niet doen, maar moet zy
Zal linkc ,en die Dog niet zit?
dit voor a 8 de heer Staalman gekozen wordt,
accoord anr,61- verraad een verbreken van het
Socialisten Zlen? Héél links toch niet. Want de
Seh' hitkomen 1° m6t bun elgen man' Thomas-
dig- Iedere! Zeggen,: de kwestie is vrij eenvou-
hiet laten V1^ ^en Helder, wantje kan
hostie. Z1 ten n°g niet zit. Het is geen
Toch wel a.
Persons ant het accoord betrof niet alleen
farfyen, i(n maar juist de partyen. Juist de
|aat. wei!if.ufWant "wisseling van een partijman
kan geheel* buiten het accoord om. Een
als zulks Vervangen door een anderen R.-K En
ade Partiio^n vrede gaat. blijft het accoord van
En nu Van kracht
^rijzinnie-ïn°Se *leer ®ud n°g niet zitten, de
tende parij- emocratische Bond is thans de zit-
d^ zelfa m ^en Helder. De Liberale Unie zal
Zo^t gezicht6 611 erkennen' ZÜ het met een zuur-
!a.dUaewïeaatie is toch ook steekhoudend Er
^kei1 aand 61>i kwest^e' zeifs een puzzle en wy
Gaat de p10/*? toe 1:106 deze wordt opgelost,
geoord ten °a 'f6 zlcd waardig houden en het
Üfel. q Volle volgen, zelfs in geval van
J°°d °f oud iCUtlek uitlokken waar het gaat om
*aarvau de u r',Zelfs geen voorkeur voorstaal,
Zoo kan Wallteit twijfelachtig is.
dichten „uT toch ü°g interessante zaken
8eea Woorri Tweede Kamer" zelfs al is er
ressant, een gespr°ken. Hit op zich is al inte-
Vatl den i,1„ZW^gend Lagerhuis, even uitblazend
geloof 0p 24 Tnden arbeid om heel spoedig, ik
^oed der Uni' Weer aan te pakken met deD
Voor anh0°P-
in k ^ag in mooi gala> ddn weer maan-
m het gareel.
Wy zeiden toch terechtArme honderd 1 Zij
mogen niet eens opstaan, maar moeten blijven
zitten omdat zij zitten om straks weer aan het
hollen te slaan.
Wie zou nog één honderdste willen wezen
5 Juni kan daarop antwoord geven.
Er zyn voor alles altijd gegadigden.
Zij weten niet wat zij doen.
Mr. BOMANS.
J) Laat zitten wat zit, zegt het volk, en niet
laat zitten wie zitvox populi, vox Dei.
Eerste Kamerverkiezingen.
Naar wij vernemen, is het overleg, gevoerd
tusschen de provinciale-statenclubs van Zeeland
en Overijsel, geslaagd en daarmede de herkiezing
van de voor die provincies aftredende Eerste
Kamerleden verzekerd.
Zooals men zich zal herinneren waren de uit
slagen der laatste gehouden provinciale Staten
verkiezing zóódanig dat wijzigingen in de af
vaardiging, in Zeeland ten gunste en in Over
ijssel ten nadeele van rechts, zouden zyn door
te voeren. (Centr.)
De „Alblasserdam".
Gisterenmorgen is te IJmuiden binnen geko
men het Nederlandsche stoomschip „Alblasser
dam", geladen met hout. Het schip rapporteerde,
op de reis van Skutskar naar IJmuiden des
nachts te zijn aangehouden door een Duitsche
torpedoboot, -waarvan een officier aan boord van
de „Alblasserdam" een onderzoek instelde naar
lading en papieren. Toen deze in orde bevonden
werden, is een schriftelijk vrijgeleide medege
geven, dat de „Alblasserdam" bij een volgende
aanhouding door een Duitsche duikboot slechts
behoefde te toonen, om verder te kunnen stoo-
men.
Het station te Leiden.
Naar wij vernemen, heeft de H. IJS. M. zich
tot de gemeente Leiden gewend om medewer
king te verkrijgen voor de verbetering van het
station te Leiden, welke verbetering dringend
noodig is. De plannen voor het nieuwe groote
station zijn evenwel nog niet gereed en de om
standigheden maken het bovendien uiterst
moeilyk, zoo niet onmogelijk, om binnenkort
met den bouw van het station te beginnen. De
bedoeling is thans alleen de emplacementen
zoover noodig te vergrooten en dan tevens voor
het publiek een voetbrug te maken over den
Rijnsburgerweg, waardoor het lange wachten
voor den afgesloten overweg voortaan niet meer
noodig zou zijn.
Of intusschen de gemeente Leiden dadelijk
bereid' zal zijn tot de uitvoering dezer plannen
de vereischte medewerking te verleenen, is
eenigszins twijfelachtig. Immers is het zeer
waarschijnlijk, dat door deze voorloopige uit
breiding de plannen voor een definitieve rege
ling van het stationsvraagstuk te Leiden op de
lange baan geschoven zullen worden en de ge
meente Leiden zal dan ook waarschijnlijk aan
de thans te verleenen medewerking wel de
voorwaarden verbinden, dat binnen niet al te
langen tijd de thans in bewerking zijnde plan
nen voor een geheel nieuw station tot uitvoe
ring worden gebracht.
Chili-salpeter.
(Officieel.) Hoewel de Nederlandsche landbouw
groote behoefte heeft aan Chili-salpeter en deze
in Nederland is aangekomen of binnen [enkele
dagen nog zal aankomen, is bet niet mogelijk deze
te distribueeren.
Zoodra de moelijkheden, die thans de distribu
tie nog in den weg staaD, zullen zijn opgeheven,
zal de Regeering met den meesten spoed tot ver
deeling. overgaan.
Uit Indië.
(Officieel). Naar aanleiding van te Banjermas-
sieg Looperde geruchten dat een luitenant der
infanterie en 5 man door dajaks zouden zijn ver
moord is de resident der Zuider- en Ooster-afdee-
ling van Borneo met versterking naar Sembakoeng
vertrokken.
Militielichting 1912.
(Officieel) Behoudens onvoorziene omstandig
heden zullen de dienstplichtige korporaals en man
schappen van de militielichting 1912, die bestemd
zijn om later naar de landweer over te gaan, (dus
uitgezonderd hen, die behooren tot de bereden
korpsen, de pantserfortartillerie of de torpedisten)
op 15 Juni a.s. in het genot van onbepaald (krein)
verlof worden gesteld.
Inly ving militielichting 1917.
In het tijdvak van 14 Augustus 1917 zal
worden ingelijfd de helft van de getallen der
dienstplichtigen van <le lichting 1917, toegewezen
aan de regimenten huzaren.
Voor den verderen duur van de tegenwoordige
tijdsomstandigheden zal uitstel van eerste-oefening
slechts in zeer beperkte mate worden verleend
en alleen om zeer gewichtige studie- of andere
redenen.
Ten aanzien van dienstplichtigen, behoorende
tot de regimenten huzaren, die in het genot zjjn
van uitstel of verlenging van uitstel van eerste-
oefening tot 2 October 1917, wordt dit uitstel of
deze verlenging geacht te zijn verleend tot 5 No
vember 1917. (St.ct)
Onderofficieren lichting 1911.
Te Amersfoort is opgericht een Vereeniging
van onderofficieren der militielichting 1911" welke
pogingen in het werk zal stellen om zoo spoedig
mogelijk ook voor alle onderofficieren dezer lich
ting onbepaald (klein) verlof te krijgen.
Aangezien het collectief inzenden van een adres
aan den minister van Oorlog geacht wordt on-
vereenigbaar te zijn met de militaire krijgstucht,
is op een algemeene vergadering besloten dat door
alle leden der vereeniging individueel een
verzoekschrift aan den minister zal worden inge
zonden.
Aan de afdeelingen in alle garnizoenen zal het
benoodigd aantal exemplaren van dat verzoek
schrift dat te Amersfoort zal gedrukt worden
worden toegezonden. (A-VP«)
De verhoogde spoorwegtarieven.
Er is al heel wat gesproken en geschreven
over de met ingang van 1 Juli a.s. geldende
tijdelijke verhooging der spoorwegtarieven.
De spoorwegmaatschappijen hebben meer dan
vroeger te kampen met kolengebrek. Het va
cantieverkeer nam in de laatste jaren buiten
gewoon toe en zou ook dit jaar veel van den
kolen voorraad vergen, dies werd besloten de
tarieven te verhoogen.
Men kan over de wenschelijkheid of noodza
kelijkheid van juist dezen maatregel verschil
lend denken, en meenen, dat ook op andere
wijze het beoogde doel bereikt kan worden, door
bijv. minder treinen te laten loopen of den dienst
vooral op Zondag te beperken.
Een oogenblik zelfs ging het gerucht, dat de
maatschappijen zouden weigeren passagiers te
vervoeren, die niet konden bewijzen, dat zij
wegens dringende redenen op reis moesten.
Indien al dit voornemen bij de maatschappijen
heeft bestaan, dan is het vermoedelijk afgestuit
op de overweging, dat de spoorwegwet van 1875
zulks verbiedt, daar zij aan de maatschappijen
de verplichting oplegt, om overeenkomstig de
tarieven de reizigers te vervoeren.
Een veel verspreide meening is nu, dat de
spoorwegmaatschappijen uit de verhoogde ta
rieven een zéér groote winst zouden slaan en
O. W. zouden maken en de ontvangststaten
dan ook niet meer publiceerden.
Dit laatste is echter onjuist 1
De spoorwegovereenkomsten met het Rijk
verplichten zoowel de S.S. als de H.S.M. iedere
maand te ontvangsten te publiceeren, en van
de andere maatschappijen staat die verplichting
in de verleende concessies.
Uit het jongste nummer van de „Economisch-
Statistische Berichten" blijkt, dat de ontvang
sten van de S.S. in Februari '17 bedroegen
ƒ3.829.197.19 tegen 3.653.072.72^ in Februari
1916.
De ontvangsten van de H.S.M. bedroegen in
Februari '17 ƒ2.681.680.95 tegen ƒ2.664.893.67
in Februari '16.
De ontvangsten van de N. C. S in Februari
'17 bedroegen ƒ304.337.86 tegen 273.611.56j in
Februari '16.
„Hij, die nadenkt over de enorme stijging
der prijzen van steenkolen, hout, ijzer en alle
mogelijke andere voor het spoorwegbedrijf on
ontbeerlijke materialen, en over de kosten, die
de aan een talrijk personeel verleende duurte-
bijslagen met zich brengen, zal nog wel eens
gegronde twijfel voelen opkomen of het spoor
wegbedrijf inderdaad oorlogswinstgevend ge
noemd mag worden", aldus de „E.c.-St. Ber."
Intusschen vergete men niet, dat de eerste
tarievenverhooging van 20 pCt. pas intrad in
Januari van dit jaar en de tweede verhooging
van 50 eerst de volgende maand in werking
treedt. De cijfers, bovenvermeld, beteekenen dus
nog niet veel. (Tijd)
De veenbrand. De veenbrand onder de
gemeente Emmen is thans zoo goed als ge-
bluscht.
De burgemeester heeft het verbod, in de venen
met locomobiles te werken, ingetrokken.
De motorspuit en de stoombrandspuit der
Haagsche brandweer, welke hulp hebben verleend
bij het blusschen van d^n veenbrand, zijn gis
teravond in Den Haag teruggekeerd.
Lijk aangespoeld. Te IJmuiden is het
in verregaanden staat van ontbinding verkee
rende lijk aangebracht van een, naar de kleeding
te öordeelen, militair van vreemde nationaliteit.
Het hoofd en een der ledematen ontbraken.
Bestolen. Een heer heeft bij de politie te
'a Gravenbage aangifte gedaan, dat hem in een
perceel aan het Zieken aldaar door een vrouw
een bedrag van f15.160 is ontstolen.
Consenten-Nelly Een adjunct-accountant
van de oorlogswinst belastmg-contiöle heeft aan
de «Haagsche Post» van zyn ervaring verteld, in
het bijzonder van een cooti óte-bezoek by een
zekere Nelly X handelsagente, die in consenten
handelde.
Op de vraag om inzage der boeken, werd na
lang zoeken één boek uit een lade van haar bureau
opgediept.
„Dit boek bevatte slechts een tiental beschreven
bladzijden, welke, volgens de verklaringen der
vrouwelijke Mercurius, het geheele overzicht van
haar tweejarige werkzaamheid bevatten.
Een eenvoudiger manier van boekhouding was
bijna niet denkbaar. Op de debetzijde van het
boek stonden de inkomsten aangegeven en op de
creditzyde de uitgaven. Verdere posten kwamen
niet voor, daar alle transacties, zooals ons werd
medegedeeld, a contant plaats vonden.
Op de debetzijde vonden we byv. vermeld:
Ontvangen van A. f5000, van B. f1000", an*.,
terwijl ten opzichte der creditposten een gelijke
mate van eenvoud gehuldigd was, bijv.: „Onkos
ten afgeloopen week f 600", Een nieuwe band
f 300" enz. De creditzyde bevatte echter nog andere
posten. Verschillende malen stond met vette letters
aangegeven „Geheim" en daarachter een bedrag,
varieerend van f 1000 tot f 10.000.
Toen wij de vraag stelden, waartoe deze uit
gaven gediend hadden, nam bet gelaat van mej.
Nelly de uitdrukking eener sphinx aan en ver
klaarde zij ons geheimzinnig, daarop geen ant
woord te kunneD geven, uit vrees hoogstaande
personen in de ambtenaars-wereld te zullen com-
promitteeren.
Ziende, dat wij voor dit argument volkomen
oogevoelig bleven, liet zij ons een dieperen blik
slaan in haar geheimenissen. De met „geheim"
aangeduide bedragen hadden volgens haar mede-
deeling gediend, tot betaling aan «hooge» ambte
naren, welke door het vooruitzicht dezer sommen
tot afgifte van consenten bewogen zouden zijn.
Bij navraag aan de departementen bleek echter,
dat er van consentenschandalen geen sprake was.
Nelly X. was aan de ministeries geen onbekende,
,ntegendeel zij gold daar als da schrik der amb
tenaren.
Wanneer men haar auto voor een dei bureaux
zag stilhouden en het kleine dikke vrouwtje er
uit zag huppelen, ontsnapte menige onderdrukte
en niet-onderdrukte zucht aan de kelen der amb
tenaren, want men wist, dat de handelsagente
met haar onuitputtelijken woordenvloed niet spoedig
tevreden kon woiden gesteld en zich niet licht
met een kluitje in het riet liet sturen, doch den
ongelukkigen ambtenaar, wien haar bezoek gold,
uren van zijn rijd wist te ontrooven.
«Consenten-Nelly», zooals zij algemeen genoemd
werd, daükte haar succes voornamelijk aan haar
brutaliteit en haar doorzettingsvermogen.
Op grond der verkregen inlichtingen werd door
den inspecteur voorgesteld, om den aanslag van mej.
X. in de OorlogswinstbelastiDg te verhoogen met
30 pet., der z.g. «geheime betalingen», welke in
haar boek als uitgaven genoteerd stonden, en bet
aan de handelsagente over te laten om tegen dezen
aanslag in beroep te komen en de juistheid der
«betalingen aan hooggeplaatste ambtenaren» aan
te toonen.
Een beroep heeft echter niet plaats gehad en
de JDcus heeft ca. f 15.000 méér ontvangen dan
het bedrag, hetwelk mej. X. zou hebben moeten
betalen, indien haar oorspronkelijke aangifte als
juist ware aangenomen 1"
De »Bavo" bevat den tekst van een schrijven
van Z. D. H. den Bisschop van Haarlem ter
gelegenheid van het 50-jarig jubilé der heiligver
klaring van de Martelaren van Gorcum. Deze
luidt als volgt
Zooals Wij reeds in Onzen Vastenbrief van dit
jaar mededeelden, zal het den negen-en-twintig
sten Juni a.s. vijftig jaar geleden zijn, dat Z. H.
Paus Pius IX Onze Martelaren van Gorcum
plechtig inschreef op de lijst der Heiligen.
Het plan om dit jubilé feestelijk te gedenken
op de plaats zelve, waar de Martelaren van
Gorcum den heldhaftigen dood ondergingen, zullen
Wij tot betere dagen moeten uitstellen, daar het
thans vaststaat, dat de spoorwegmaatschappijen
dit jaar geen extra-treinen voor de pelgrims
kuDneo beschikbaar stellen.
Niets belet evenwel, om dit jubilé in onze
kerken en kapellen met passenden luister te vieren
daarom hebben Wij gemeend bij dezen bet
volgende ter algemeene kennis te moeten brengen;
1. Wij schrijden voor, dat op den negendeq
Juli a.s. in alle tot Ons Bisdom beboerende kerken,
alsmede in de kapellen, waarover een Rector is
aangesteld, ter eere van de H.H. Martelaren van
Gorcum eene Missa Votiva Solemnis cum expo
sition in Ostensorio zal worden opgedragen, om
door hunne voorspraak van God de bekeering van
ons vaderland te verkrijgen. Tevens bepalen Wij,
dat deze dag zal worden besloten door een plech
tig Lof met uitstelling van het Allerheiligste iu
Ostensorio.
2. Wij staan toe, dat in alle kerken en
kapellen van Ons Bisdom, waar de Broederschap
der H.H. Martelaren Gorcum wettig is opgericht,
vóór den negenden Juli a.s., betzy een triduum,
hetzij een novene worde gehouden, met uitstelling
van het Allerheiligste in Ostensorio tydens het Lof.
