v<
,e-
I 1
I
"s» I
7SSSSS eo
Ada Rohan.
srjd.-ï.isïï'"-Het
if
Zaterdag
8 Sept. 1917.
TWEEDE BLAD
In onze Yroedschap.
(iemengd Nieuws.
Binnenland.
JLjBu 1LLETOM
gehLtoavónd\te,ke°rnJOnge di,me3' d,e ds"
ik'
i5
583
76
lllr'
lf«. 11933.
Groote belangstelling. Twee
„wilden" bekennen kleur. Een
VtD. en S.D. wethouder. Het
college van B. en W. omgezet.
Na de emoties. Iets voor
huismoeders.
Ra^s 'angeQ tijd is er niet zulk een belangrijke
adszitting geweest als die van jl. Dinsdag. De
uugstelling was buitengewoon groot. Ook op
Publieke tribune was dit merkbaar, daar
eeneri-°n!niddel^k Da openir|g der zitting, door
All 1C^ten dl°m nieuwé?8iei'igen werd bezet.
e Raadsleden de heer Maas uitgezonderd
waren ditmaal tijdig present.
zorJ d6fl eersten üinsda8 in September moet
turpqS eken(*, ^aa(i in de wethoudersvaca-
Van Yooiz'en en de verschillende commissies
bystand samenstellen. Sedert een paar
listpn11 Yerluidde- dat de vrijzinnigen en socia-
hons Ir0ede de Bruin eindel«k aan een wet-
dersbaantje zouden helpen.
is vat 'Dillsdag ecbter in Schiedams vroedschap
vindt zün wederga niet de ge
opolitiek te dezer stede.
Posto Binkerzyde Leeft van haar zwakke machts-
om h6f leden "t" 2 wilden) gebruik gemaakt
omzpH °0llege Van R en W- om te zetten. Die
Yail geschiedde niet door de vervanging
demo Wethouder Lager we j door den vryzinnig-
een Jf Houtman, maar door de creatie van
vierden wethouderszetel.
kresre 06 uitla,tingen van de vrijzinnige vroeden
oogenïr^ d6n indruk' dat °P Let allerlaatste
v i rgeluktedetwee»Prote3tantenbonders"
*e kr'ii Lempel en v. d. Zee op hun hand
R. Pn I®' om een socialist in het college van
Deen W. te brengen.
19 "wLden", die in de Raadszitting van
om J 1915 1 e g e n het voorstel-v. d. Hoek,
gesten!ri VierdeH wethouder te benoemen, hadden
Yr°ed s Lebben ditmaal de .verkiezing van
^aakt w Bmin tot wetLouder mogelijk ge- j
totdus' 8 de positie Van dit tweetal vroeden
tot dVer. no8 zóó, dat men hen niet per se
6 Üukerzyde kon rekenen, thans hebben
*oode r pressie van de vrijzinnigen en hun
v°Uedi Vli-enden' het masker laten vallen en
yleescif r bekend' We weten nu wat voor
staaa W6 iQ de kuip Lebben. De twee „wilden" 1
hen JL® in dienst van de vrijzinnigen, die
links 1 ruiken om de balans naar rechts of
bUn in-6 Ci0en overslaan, al naar gelang dat in
jj aam te pas komt.
h°üders?'gerlykSt Van het gebeurde Lil' de wet-
algemee 6UZe iS Wel' dat de belanSen van het
burgeriiQ'- dUS de belaugen van Schiedams
linkerzij een hoek zdn 8etrapt, doordat de
^ossimT Z1Ch niet ontzag ter wille van de
te teak Van de belofte om de Bruin wethouder
stelien een vierde wethoud
Men^kli.6^0 wethouder is absoluut niet noodig.
tioLariSs heeI g0ed raet drie van die func-
°Lverarn-!n Bet *3 dan ook van Links een
l-50o ke daad om
te hemgUlden Uit de gemeentekas
^ethonn?' teneinde aan vroede de Bruin een
Met rirszetel te kunnen aanbieden.
diebd, J? Uitgave worden partijbelangen ge
ld l9par Idet bet publiek belang.
d®Q 4en° V°nd de»LinkscLeraadsmeerdeiheid"
Wel? wethouder niet noodig en nu ineens
iehandeh0nrZltter heeft terecht aanvankelijk de
ai' het Van het voorstel Ris e s. geweigerd,
^etemj d?6" PaS gaf °m' maauden te voren
Zidg moer SePtember de wethoudersverkia-
!ö°r de RaPiaats Lebben, - een paar uren
°rde kaad3zitting, waarin die verkiezing aan
V°0r den met zulk een iugi'iJPend voorstel
n da8 te komen.
b°emded"Een verromPeling«
-•*.e heer Evers het voorstel-Ris
dit niet de juiste qualificatie voor een daad
welke weinig referentie toonde tegenover de
Rechtsche Raadsleden, die van den inhoud vóór
den aanvang der zitting totaal niets wisten
Ook het gespierde protest tegen het niet ver
tegenwoordigd zijn van de katholieke partij in
het college van B en W. was zeer van pas.
De katholieken, die zeven zetels in den Raad
bezetten, moeten zich
met niets tevreden stellen;
terwijl de echte vrijzinnigen, met den heer
Maas meegeteld, zes Raadszetels innemend
maar eventjes twee wethouderszetels voor zich'
opeischten.
In de dagen toen Schiedam nog onder den
druk van het onvervalschte liberalisme zwichtte
mochten de Roomschen bij de gratie der liberale
heeren een lange reeks van jaren twee wet
houderszetels (twee Noletten) bezetten.
Nu schijnen plots onze menschen bij de vrij
zinnigheid niet meer in tel te zijn. Men prefe
reert een pursang socialist, niet uit het oogpunt
van algemeen belang, maar uit
benepen an t i-cl e r i c a 1 i s m e.
Gambetta's woord»Le clericalisms, voila
l'enemi" scheen Dinsdag in den Linker hoek in
ieders ooren geblazen te zy'n.
Gelukkig vormt de Rechterzijde een krachtige
oppositie-party. Van de 23 raadszetels bezet zy
er 10. Een flinke minderheid dus, die in veler
lei opzicht zeer aggressief kan optreden.
Het zal dan ook zaak zyn zoo nauw mogelijk
aaneengesloten te blyven.
Nu de Linkerzijde hier den politieker, strijd
heeft uitgelokt, is Rechts gedwongen dien te
aanvaarden.
Aan een frissche, krachtige oppositie late
Rechts het, waar zulks noodig blijkt, niet ont
breken.
Links zal weten en wij hopen dat zij het
ook in 1919 aan den lijve zal voelen dat de
kracht van Rechts in Schiedam nog niet gebro-
ken is.
Die Raad moest Woensdag, nauwelijks hersteld!
van de emoties van den vorigien dag, nagenoeg
die goheek> agenda nog afwerken. Alle voorstel!
len van B. ein W. Werden aangenomen, uitge
zonderd dat betreffende de school voor zwak
zinnigen, hetwelk werd aangehouden tot een
volgende vergadering.
Onder de voorstellen, waaraan de Raad zijn
goedkeuring hechtte, was wel het belangrijkst,,
de verordening betreffende afschaffing van den
nachtarbeid in bakkerijm.
Deze verordening treedt onmiddellijk na af
kondiging, dus over ongeveer 14 dagen, in wer
king.
Met uitzondering van den nacht van Vrijdag
op Zaterdag is nachtarbeid in bakkerijen ver
boden van 9 uur 's avonds tot 6 uur 'soch-
tends.
Do beier lyoopmanis' dleied nog e®n poging om
den patrinist eelrder in de bakkerij aan het werk
te stellen, doch dit w|eird met vrij groote meer
derheid verworpen:.
Het brood mag niet loerder thuis
bezorgd' worden
dan van 12 uur 's middags; af. Zaterdags alleen
mag het brood van 9 uur 's ochtends af worden
bezorgd.
Afhalen van brood' aan den bakkerswinkel is
den verbruikers on hun huisgenooten toege
staan.
De bakkersgezellen juichen de afschaffing van
den nachtarbeid, waaroor reteds zoo lang strijd
is gevoerd, ongetwijfeld met vreugde toe.
Onze huismoeders zullen echter over de zeer
ingrijpend© wijziging in de! wijze van bl'loodbe-
zorging minder best te spreken zijn.
neemt, vertornt daar m diplomats krmgen, aai
Dmtschland druk uitoefent op Nederland om aan
z\jn duikbooten de vaart op de Schelde toe te
staan, waarvoor het handelsfaciliteiten na den
oorlog beloofde."
Ofschoon de onjuistheid van het gerucht tast
baar was, hebben wij ten overvloede inlichtingen
ingewonnen waar men van de zaak weten kan.
Er is niets van waar, zei men ons, zegt het
«Vaderland*. 0
De graaninvoer uit Amerika.
Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken ver
zoekt er op te wijzen dat in de mededeeling no
pens den uitvoer van graan uit Amerijra abusie
velijk is vermeld, dat de Commission for Relief
in Belgium niet door de Duitsche overheid is ge
machtigd veevoeder in België in te voeren. Zulks
is niet bet geval, dcch de Commissie kan geen
veevoeder gebruiken, omdat zij hare taak beperkt
tot de voorziening in voeding voor den mensch.
Ook behoeven enkele cyfers verbetering. De
oorspronkelijke beslissing van den America Export
Council gaf de Relief-Commissie niet de beschik
king over 185.000 ton doch over 18,500 ton tarwe
en Nederland niet over 135.000 doch over 13 500
ton gerst.
Graan.
Het nieuwe vrachtstoomschip «Schiedijkc van
de Holland-Amerika-Lijn, is van New-York te
Rotterdam aangekomen met graan. Het schip
verliet 6 Juni Rotterdam, om in Noord-Amerika
te laden, zoodat de reisduur juist drie maanden
heeft gevorderd.
De kolennood.
Naar men ons van wel-ingelichte zijde mede
deelt, is het zoo goed als zeker, dat bij de a.s-
rantsoeneering in alle klassen slechts 10 of 12
H. L. zal worden toegewezen. De hoogere klassen
(E 3 met 22 mad, F 4 met 30 mud, G 5 met
36 mud, H 6 met 42 mud en K 7 met 48 mud)
zullen het hoogstwaarschijnlijk ook met 12 H.L,
moeten doen. Op heden wijst het vooruitzicht niet
aan, dat gunstiger omstandigheden zullen aanlei
ding geven tot aflevering van meer dan het maxi-
mun-rantsoen.
Gezoute» varkensvleesch.
Naar men verneemt, zijn de onderhandelingen
met Duitschland over den uitvoer van het
restant gezouten varkensvleesch, dat van de distri-
ue m ons land is overgebleven, thans geëindigd-
Er heeft geruimen tijd verschil van opvatting be-
staan over den prijs, die betaald zou moeten wor
den, maar de zaak is thaDs opgelost. Duitschland
heeft berust in den hoogeren prijs. Het veesch
zal gedeeltelijk naar Duitschland, gsdeeltelijk na«r
België gaan.
De visscheryquaestie.
De deputatie uit de reeders van visschervsar-
tuigen te IJmuiden, welke teruggekeerd is van
Londen waar geconfereerd is over het weder aan
gaan van het vischcontract met Engeland, heeft
gisterenochtend een onderhoud gehad met den
Minister van Buitenlandsche Zaken,jhr. dr. Loudon
in diens kabinet.
to!4 tot 1 Aug. 1917 achteruitgegaan 1 007.460 UUO-
Hiervan komt ten laste van tekorten op den
normalen dienst (gewonen en buitengewonen) van
de jaren 1914, 1915 en 1916 f57.000.000.
Blijft voor crisistekort f610.400.000.
Hierbij zijn echter te voegen
a. de sommen, bereids door de belastingschul
digen speciaal voor de crisis opgebracht en wel
1. De inkomsten van het Leeningsfonds 1914
na aftrek van hetgeen werd gebruikt tot rente
betaling op de crisisleeningen en van de opcenten
op den suikeraccijns, welke opeentenheffing wordt
opgewogen door verlaging der hoofdsom van dien
accijns en mitsdien geen verzwaring van belasting
druk ten gevolge heeft f 15.900.000
2. De opbrengst der crisisheffingen (Oorlogs-
3. Het bedrag der crisisuitgaven, welke reeds
'",g °iM be'a*'d *ÖD' ,e K
Totaal crisisuitgaven f739.100.000.
Op 1 Aug. 1915 werd het totaalbedrag der
crisisuitgaven geschat op f200.000.000.
Op 1 Februari 1916 was dit cijfer' geklomen
tot f330.000.000.
Op 1 Aug. 1916 tot f446.000.000.
Op 1 Februari 1913 tot f588.700.00, en nu op
1 Augustus 1917 tot f739.100.000.
Men meldt uit
c.s. Was
l?
öit
Amerikaansche Roman,
De Schelde.
Reuter seint uit Londen
«Naar de «Daily News« uit Washington ver-
Standbeeld Gebroeders De Witt.
Ia de vestibule van het Raadhuis te Dordrecht
's in een bloemen- cn plantenversiering het ont
werp opgesteld van een standbeeld voor de ge
broeders De Witt door Toon Dupius. Het vertoont
Corn el is de Witt, zittende en Johan de Wit achter
hem staande, met de rechterhand steunende op de
rugleuning van zijn broeders zetel.
(N. v. d. D.)
Ontevreden boeren.
Helmond aan de „Maasb."
Ook hier heeft een protestvergadering van
boeren plaats gehad. Er waren 4000 leden van
25 afdeelingen tegenwoordig. Het woord werd
gevoerd door den heer Kusters. In den tuin van
de Werkliedenvereniging stond de menigte zoo
dicht opeengepakt, dat de Tweede Kamerafge
vaardigde voor Helmond, de heer A N. Fleskens
met tot de tribune kon doordringen. Daarom
weid door hem het woord gevoerd van af de
eerste verdieping (van de concierge-woning. De
eei Fleskens sprak een woord van waardeering
en beloofde zyn steun en medewerking.
Wegens plaatsgebrek werd door eenige hon
derden boeren een vergadering gehouden in „De
Zwarte Ruyter".
Ook te Boxmeer heeft een boeren-protest-ver-
gadering plaats gehad, waaraan ongeveer 3000
personen deelnamen. Als spreker trad op dr.
Deckers. Er werd een motie aangenomen, waarin
van de Regeering geëischt werd eigen broodko
ren en veevoeder, benoodigd om het vee te be-
houden. De boeren verklaren, dat zy zich tot
ïydelyk .verzet zien gedwongen en geen of zeer
weinig rogge en tarwe zullen zaaien, als niet
binnen 14 dagen de eischen zyn ingewilligd.
seint van de
sPmut8 UntïDlSte dag 00it door Lem beleefd
*i eu top aneerde hy door huis en tuin,
Lp-, °el en kfïim11 woordtJe met Augusta, die
bet 5.ayondJ t voorkwam als een ysblok.
beer A'tlJig tenw r8 bet kleine gezelschap in
TnP ban aintf'i was een bldef voor mijn-
ke»- L hii aangek°men.
Lictoht- Hij va6Q Zag' trok een wolk over zya
te y. L, die hp'm een advocaat van een zyner
RijL- Wat tp u°g voor haar dood wenschte
b(j J toocht d 0en
i;da echtP)-at Verzoek niet weigeren. Moest
*0o a?g 0verroomeenemen' Lier achterlaten,
?Lisic iaten dg8n besloot Lij haar in Maple-
tyj 2jj geheim h zou by Laar schryven, welk
teru»i.,,0> aar omhulde; zoodoende was
b(j. L1 arme 1 ergste overwonnen.
Mitoi?ge de Ai™8c£L'dtee lieveling," zuchtte
,,,er Rah!nac ge zicL harer ontfermen."
ekomS3 ia levendig1138 de eetkamer binnen,
^erde ^3nd 8 gessprek met Arthur dit
uden man. Niettegenstaande
zyn zelfbeheersching beefde zijne stem, toen hij
zyne aanstaande reis aankondigde.
Iedereen was verwonderd. Ada stiet pen
Sil. uit. New-York" g™ papa
Neemt u my met mee "F*!"*
„Neen kind, ik blyf hoogstens acht dagen weg."
Arthur ademde vryer.
Na het maal ging mijnheer Rohan naar ziin
had °^pctp1 o,daarr'a Let bezoek tot de rijtuigen
toe Atodete
stond hii JJn.3cLryRafel. Toen zy binnenkwam,
zocht haar V 6 baai 80eden nacht en ver
te storen gaaQ s'apen en Lem niet verder
schSvP^aSRpde. b/ief aan Ada' dien Ly zat te
hpvtol ?nte tranen Parelden op het papier,
ïir-h-toa scLokken gingen door het ontroerde
cnaam van den grijsaard. En'toch schreef hij
aar aityd doorhij wierp de woorden met
evende. vingeren op het papier. Het was al
„ang middernacht, toen hij zijn zware taak
vervuld had. Hy vouwde den brief, adresseerde
nem aan zyn kleindochter, verzegelde hem en
sloot hem weg.
„Arm, arm kind 1" steunde hy, „hoe zult ge
nog leven kunnen als gij het weet?"
Crisis-uitgaven van het Rijk tot
1 Augustus 1917.
(Officieel). De Kasvoorschotten aan de koloniën,
Rijksgraankandel, Rijkskuustmeststoffenhandel enz.'
guiten rekening gelaten, is de Rijkskas van 30 Juli'
dom-6 w^honnair bracht een slapeloozen nacht
aoor. Wat hy geschreven had, had vele droe-
vroL 'h3nn,ne™8en in hem opgewekt, Reeds
oeg stond hy op en ging naar buiten, om in
toa^°r?enlucht verkoeLng te zoeken voor zijn
mandend voorhoofd.
Mijnheer Rohan zou tegen den middag ver-
remte8n- J°ormldda8s was hy bijna vaortdu-
RoLan naar het station brengen.
Onmidiielijk vóór zyn vertrek riep hy Ada in
zyn kamer. Hy sprak met onzekere stem: „Ada,
het c k Je bel00fdi Je 3poedig iu te wijden in
krach. m UW'l !eveDS' Het zou boven myn
wito en 8aani het je mondeling te zeggen, ik
deed hJ6A eei;3t vanuit New York scLrijzen ik
aeea het echter reeds gisterenavond als gij
wordpnaVOn ,de ,brief leest' zal u aLes duidelijk
uur !f," kmd Yan mijn hart 1 kon ik J'e dat
rniin afi00Pen met myn leven 1 Het ligt niet in
sïpvp ?a.C.t' en 00k gij moet Let weten. God
zanoi' u die wetenschap u het leven vergiftigt,
nooais het myne is vergiftigd."
lijk "13,1"' 8ro°tpapa, is het dan zoo verschrikke-
»Ja, mijn kind, bid alvorens dezen brief te
penen, opdat ge niet bezwijkt onder den last."
oogen star gericht op den grootvader,
-p. ze de Land uit naar den brief. Geen
geluid kwam over hare lippen.
„En nu, myn kind, God behoede u. Op zyn
Hevig onweder. Men
Zeeuwsch-Vlaamsche grens
Gisteren woedde een hevig onweer boven
Zeeuwsch-Vlaanderen. Onder St. Kruis sloeg de
bliksem in de korenschuur van den zoon van
aen burgemeester. De opbrengst25 gemeten
tarwe, veel erwten, boonen en twee veulens
werden een prooi der vlammen.
Tijdeils Let onweer werd de electrische stroom
in den draad op Belgisch grondgebied afgesloten.
Van deze gelegenheid maakte een Duitsch schild
wacht gebruik op Nederlandsch grondgebied te
komen, waarna hy geïnterneerd werd.
Het meel van de „J. pz. Coen". -
Het Levensmiddelenbedryf te Velsen heeft od
van hooger hand gegeven bevel beslag gelegd op
het onvermengde meel aan boord van de J.
Pz. Coen", welk schip daar als dry vend hotel
heeft gelegen. Donderdag zou een inspecteur een
onderzoek aan boord instellen.
hoogst blyf ik acht dagen weg, daarna kunt ge
hier blyven, of met ray mee naar naar huis
gaan, zooals ge wilt. En nu ga naar je kamel
en sluit den brief zorgvuldig weg."
Het rytuig stond voor. Mevrouw Sutherland
en Ada reden met mynheer Rohan naar het
station. Arthur reed te paard naast de equipage
vaat besloten den dag met te eindigen alvorens
hy zich aan Ada had verklaard. Eerst als de
trein buiten zicht was, verlieten de achterblijf
venden het perron. Ui(l
„Moet ge nu schreien, dwaas kind!" riep me-
Ichr. Scn ±ad ^lt; "grootpapa blijft maar
vfiiL to vr ga met mee een
strooien 18 maken' dat zal Je wat ver-
terugeekS- dadeliJk naar Maplewood
a ze moest zich evenwel voegen
naar aen, wensch van mevr. Sutherland. Het
was avond toen ze terugkeerden. Het was druk-
hf t Bt' geen blad bewoog zichals een
zacnt steunen klonk het ruischen der zee, ang
stig zochten de vogels hunne nesten op. Ang
stig ook blikte Ada om zich heen, toen Arthur
Laar uit het rytuig hielp.
We kry'gen onweer," zei hy.
Ae gingen in de eetkamer bij deze drukken
de hitte was het diner niet veel meer dan de
ceremonie van het gaan zitten en opstaan.
{Wordt vervolgd.)
1
1
„Waa de
Mpvrr,in hc ual0,n' „waar Ada voor Lem zong.
Mevrouw Sutherland en zy zouden mynheer
