Stads- ©Ti Gewestelijk
het va a rdigheidsdiploma moeten ©T bij geplaatst
worden, de sterkte behoeft echter niet bereikt
te worden door toevoeging van ongeschikten-
ZjOo spoedig mogelijk züllen deze sectiën voor
zien worden van bielmen en dolken.
Polen in ïlederland
Hier te lande is opgericht de Vereniging der
Polen in Nederland. Deze heeft in een comité
benoemd als voorzitter dr Jan Wlodek, als
secretaris J. Kotblynski (den Haag), als penning
meester K Kateria en verder F. Gamrat Su-
lima. pater B. Mazuirtowski 0. F. M. en P. Pa-
linskie n als ©erelid. prof. N. van Wijk. Dit Pcolsch
comité heeft ten doel, behoeftige Polen, die zich
in Nederland ophouden, te ondersteunen ©n in
hun geestelijke behoeften te voorzien door het
verdeden van Poolsch© couranten ©n boeken,
door het örganiseeren van voordrachten, natio
nale feesten, ©nz. Het comité stelt zich verder
voor, ook Poolsche -krijgsgevangenen te helpen
en als bemiddelaar op te treden bij het over
brengen van berichten van Polen, die zich in den
vreemde bevinden, van eb aan hunne gezinnen.
Hr. Ms. „Tromp."
Blijkens bij het Departement van Marine ont
vangen bericht is Hr. Ms. sTrompc aangekomen
te San Francisco en na aanvulling van den kolen-
voorraad, weder vandaar vertrokken.
De prijzen van sigaren.
De Vereeniging van Sigarenwinkelieirs te Am
sterdam heeft gisteravond besloten de nieuwe
prijs verhooging van de sigarenfabrikanten niet te
aanvaarden.
Gezagvoerders en stuurlieden.
De afdeelmg Rotterdam van de Nederlansche
vereeniging van gezagvoerders en stuurlieden ter
koopvaardij, heeft, in verbond met de vaart voor
de door Engeland aan ons land toegezegde steen
kolen, den minister van landbouwtelegrafisch om
een onderhoud verzocht, ten einde het standpunt
van den minister ten opzichte van het varen dan
haar leden door het versperde gebied te leeren
kennen.
Dit onderbond zal hedenmiddag plaats vinden.
Toorwaa deljjke veroordeeling voor militairen.
Het »Wkbl. v. h. Rechte richtte zich tot den
Piesident van het Hoog Miliair gerechtshof en
tot de presidenten van de vier Krijgsraden en
stelde hen deze vragen
le. Acht gij de invoering van de voorwaardelijke
veroordeeling wenschelijk in de militaire rechts
pleging zoowel voor militaire als voor commune
delicten? 2o. Heeft uwe ervaring u geleerd, dat
er wel gevallen voorkomen, waarin van de aan
de milit«ire rechtspraak onderworpenen een nut
tig gebruik zou kunnen zijn gemaakt
Van al de vijf presidenten ontving het blad
antwoord. Deze brieven zijn ia het jongste nummer
opgenomen.
Daaruit blijkt, dat alle vjjf de presidenten de
vragen bevestigend beantwoorden.
Onze Kolenvoorziening.
De regeering houdt, na haar sobere officieel©
mededeeling van Zateraag, omtrent die kolen-
levierantie door Duitschiana, ae zaak nog steeds,
diep-vertrouwelijk. De „Tel." meent echter wel
te weten, dat van inwilliging van. den ©isch tot
crediet-verleening dcor Duitschiana oorspronke
lijk gesteld ©n waartegen minister Treiub zich
in de Eerste Kamer zoo kras heeft verzet, geen
sprake is. Die eisch behelsde, dat door ons zou
worden verleend een creoi©t, waarvan het bedrag
eenvoudig niet in verhouding stona tot d©
waarde der te leveren kolen. Die eisch is niet
ingewilligd en door üuitschland ook 'niet ge
handhaafd. i 1
f
Eén der voorwaaraen bij het afsluiten van! den
koop van Duitsch© steenkolen bedongen, is dat
het vervoer van Engelse h© steenkolen ongehin
derd zal kunnen plaats grijpen De schepen zul
len -op een bijzondere wijze gemerkt zijn, terwijl1
een schip, van bijzonder type, waarschijnlijk ©en
raderboot, ze zal convooyeeren. Van e©ru en an
der moet reeds telegraphisch aan de. Duitsch©
duikbootcommanUanfen kennis zijn gegeven.
De prijs der Duitsche Steenkolen zal f45 per
ton zijn, terwijl' voor élke f45, aldus betaald,
f55 crediet moet worden verieénd. Het totaal
verleende crediet zal echter èe 9 mill i oen gulden,
per maand niet mbgen overschrijden. Hiervan
wordt een deel verstrekt aoor dé steenkoolcon
sumenten, een deel door a© Export-Centrale. Ver
der zijn nog verschillende voora©efen, betrekking
hebbende op de levering van staal en enkele
andere grondstoffen, heaongen.
De Haagsche korresppnetent van d© „Frankf.
Ztg." meldt:
De steenkooloveneenkomst tusschen Duitsch-
land en Nederlana is nu eindelijk tot stand
gekomen en wel zijn d© Duitsch© edschen ten
aanzien van den, kotenprijs en de crediet©n aan
genomen. Nederland 'krijgt maandelijks 150.000
ton kolen van Diuitschland en kan de aan nog
ontbrekende kolen zich in Engeland verschaffen.
D© Nederlandsche schepen, die d© kolen van
Engeland halen, zulten door de Duitsche duik-
booten ontzien worden. Echter zullen de Ne
derlandsche schepen in ballast naar Engeland 1
varen. Duitschland staat verder den uitvó©r toe
van staal en ijzer naar Nederland, voor zoover
die 'beide, artikelen voor den scheepsbouw en i
talrijke takken van industrie beslist noodzakelijk
zijn. Het is te betreur©n, dat de onderhandelin
gen, die reeds sedert 4 Juli duurden, zoo lang
slepende zijn gebleven en dat met name de
verklaring van minister Treub in de Kamer, dat
zoolang hij minister was, hoogere credieten niet
zouden worden gegeven, die onderhandelingen in
uiterst gevaar brachten. D,oor deze houding wer
den de koten lev© ringen naar Nederland in de
laatste weken zeer bemoeilijkt ©n hij het boven
dien ai reeds zoo buitengewoon ernstige gebrek
aan kolen in Nederland is dit uitvallen van
aanvoer zeer bedenkelijk te no©men De corres
pondent merkt nog op, dat thans aan een uiterst
pijnlijken toestand, veroorzaakt door de houding
van minister Tneub, een ©inde is jgekotmen.
Draadiooze verbreiding van weerberichten.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche Vereeni
ging voor Radiotelegrafie zegt in een adres aan
den minister van landbouw, nijverheid en handel,
dat bjj de verbreiding van de weerberichten van
het Kon. Nederl. Meteorologisch Instituut tot dus
verre nog niet in die mate, als waarin dit moge
lijk is, gebruik wordt gemaakt van de radiotele
grafie een draadloos weerbericht wordt thans door
Scheveningen tweemaal daags uitgezonden, maar
dit bevat alleen weerkundige opgaven van een
achttal stations aan de Noordzee en voldoet niet
aan eenige behoefte van het algemeen publiek
dat de bijzondere commissie voor verkeersbelan-
gen uit de Ned. Vereeniging voor Radiotelegrafie,
waarin o. a. zitting hebben de hoofddirecteur van
Kon. Nederl. Meteorol. Instituut en de chef van
den technischen dienst der radiotelegrafie, met
nadruk de wenscheljjkheid heeft uitgesproken, van
draadiooze telegrafie gebruik te maken voor ver
breiding van een algemeen verstaanbaar weerbe
richt in het belang niet alleen van landbouw en
speciaal tuinbouw, maar ook van verkeerswezen
toerisme, waarbij in het bijzonder wordt gewezen
op het feit, dat een tijdige nachtvorstwaarschu
wing welhaast niet anders mogelijk is dan juist
door een draadloos weerbericht, wanneer de daar
voor meest geschikte tjjd wordt gekozen
dat in Frankrijk vóór den oorlog een dergelijk
weerbericht reeds werd uitgezonden en dat thans
in ons land door de ophefüag van het verbod van
draadiooze ontvangstations van particulieren, door
den minister van oorlog, de mogelijkheid is ge
schapen, dat belanghebbenden van een dergelijk
weerbericht gaan gebruik makeD, hetgeen door de
Ned. Vereeniging van Radiotelegrafie krachtig tal
worden gepropageerd, waarbjj nog gewezen mag
worden op het bijzondere voordeel van radiotele-
grsfische verbreiding, welke alle Nederlanders, die
dit wenschen, in staat stelt het bericht onmiddel
lijk te ontvangen, terwijl het daartoe slechts ééns
behoeft te worden geseind.
De Vereeniging zegt haar medewerking toe
voor zoover nog niet dadelijk de direct belang
hebbenden zelf tot het ontvangen van weerbericht
overgaan om de publicatie van het weerbericht
op een zoo groot mogelyk aantal punten in bet
land te verzekeren.
Aan den minister wordt verzocht, een radio-
telegrafisch weerbericht, zooals hier wordt bedoeld,
i te doen verbreiden, hetgeen bij gebruikmaking
ven het station Scheveningen-Haven binnen den
kort3t raogelyken tjjd zou kunnen aanvangen, ten
zij de voorkeur mocht worden gegeven aan de
stichting van een radiotelegrafisch statioD, verbon
den aan bet Kon. Ned. Meteorologisch Instituut,
waarvan de kosten in normalen tijd, voor zooveel
de oprichting betreft, zeker niet boven de f 10.000
behoeven te worden geschat.
Wat men in »Het Tolk" niet leest.
Wij herinneren pjns nog als den dag van giste
ren dat jaren terug Mj de begrootingsdebattew
in den Rottardamschen Raad Spiekman zijn r©de
besloot miet de gewon© toekomst-fanfaronnade pp
de sociaal-democratische gemeentepolitiek. De
voorzitter haalde toen als voorbeeld van deze
gemeentepolitiek het stadje Mühlhausen aan, dat
dank zij deze zegenrijke politiek der sociaal-de
mocraten een faillissement niet had kunnen ont-
loopen. f
Het voorbeeld werd smadelijk'afgewezen, en
nog dikwijls werd burgemeester Zimmerman aan
zijn iMühlhausen herinnerd als e©n feit dat onder
onze practisch© sociaal-democraten van Holland
nooit zou kunnen voorkomen,
Sinds enkele jaren h©bben wij nu bet genoe
gen de faits et gestes te kunnen volgen van de
sociaal-delmociratisch© gemeente Zaandam.
Zaandam, het beroemde land van DuyS, al is
eén meer ©rnstig man als Karei ter Laan ©r de
burgemeester.
't Zijn ernstig© dingen, welk© wij nu uit Zaan
dam te hooien krijgen. Maar in „het Volk"
leest men daarvan niets ©n toch zouden wij
meenen, dat voor Zaandam, het beroemde roo
ds Mekka, toch eigenlijk ©©n afzonderlijk hoofd
je „het Volk" moest bestaan.
De 1 randstoffenvoorzlening was aan»da b©urt
van behandeling in den Raad. En sommige le
den wilden weer voor Sinterklaassie spelen.
Er werd voorgesteld om aan hen, die een of
twee haardsteden bezitten, e©n toeslag te gévén
van 371/2 cent per rantsoen.
Natuurlijk was dit niet voldoende er op voor
stel van de hoeren Bonsjes en Beumer werd dit
gebracht op 51 cent, wat de gemeente op plus
minus f40.000 komt te staan.
Maar toen rees burgemeester Zimmerman
paraion 'burgemeester T©r Laan omhoog en zeide
kort en goed, dat 't zoo niet langer meer ging.
Hij achtte nu het oogenMik gekomen om nu
eens ernstig zijn waarschuwende stem te doen
honren.
...Wanneer do raad zoo doorgaat", zeide hij,
volgens een verslag in d© „N. H. Courant", „zal
Zaandam1 zeer spoedig een onbestuurbare ge-,
meente worden."
De belastinggelden staan op het hoogste peil,
en daar is dus niets moer van f© halen. D© bur
gemeester is overtuigd en acht 't zijn plicht den
graad in kennis te stelten', dat Zaandam zijn
'bankroet onafwijsbaar tegemoet gaat. D© a.s. ge-
m ee n tel egr ooting sluit op papier doch in we rke
lijkheid is daar een tekort van f200.000 ©n dat
in één jaar.
Duys, voor 't eerst van zijn teven onthutst,
trachtte, den burgemeester te kalmeeren ©n hém
onder 't oog te brengen, dat 't zeer ontactisch
was om deze zaak zoo puMiek ta maken, maar
de heer Ter Laan hield vol dat hij niet langer
mocht zwijgen.
't Werd een n achtverga<l©ring, 't liep tegen twee
uur, vertelt da verslaggever van de „N. H. Cou
rant," maar van dit allés leest men natuurlijk
in het hoofdorgaan der 5. D. A. P. geen syllabe.
Waarom zou „het Volk" al die goede, idealis
tische, welbewuste proletariërs ook door zoo iets
verschrikken?
Maar als de burgemeester van Rotterdam we©r
eens voorbeelden wil aanhalen van al te royale
socialistische gemeentepolitiek, dan hoeft hij niet
meer over de gr©nzen te grijp©n, het geval ligt
nu vlak voor de h and.
Alleen, hij kan dan niet uit „Het Volk" ci-
teeren. (Msb.)
Het gevolg van onvoldoende statistieken.
Dr, A. O. Holwerda, benoemd tot rector aan
de Handels-Hoogeschool te Rotterdam, heeft zijn
lessen geopend met een voordracht over de weten
schappelijke richting in de statistiek.
In den loop van zijn rede wees hjj op de nood
zakelijkheid eener vakkundige bewerking van te
verzamelen gegevens en voegde daaraan de uit
spraak toe, dat >het zeer de vraag mag heeten,
of bjj een betere en meer zaakkundige inrichting
van de officieele cjjfers, de fiscus wel ooit begee-
rige blikken op dit bedrijf (d.w.z het levensver
zekeringsbedrijf) zou hebben geworpen".
Dr. Holwerda is langen tjjd in het vak der le
vensverzekering werkzaam geweest en kent het
bedrjjf, kent ook de zeer betrekkeljjke waarde van
de daaromtrent opgestelde ambtelijke statistieken.
De opmerking is dan ook volkomen juist en haar
strekking duideljjk. Uit de statistische gegevens
heeft minister Treub meenen te kunnen afleiden,
dat monopoliseering van dit bedrijf door den Staat
aan de schatkist belangrijke baten zou opleveren.
Hij beging daarbjj echter de fout, er zich geen
rekenschap van te geven, dst de statistiek, waar
mee hjj of zjjn raadsman ïwerkte", niet met de
noodige vakkennis ingericht was.
In de >Wekeljjksche mededeelingen", verschij
nende vanwege de Algem. Mjj. van Levensvèrz.
en Ljjfrente, wordt op de rede van dr. Holwerda
nader ingegaan. Wjj lezen daarin, dat de zaak
nog wat dieper ligt, immers
»Uiï de statistische opgaven, die aan de ver
schillende jaarverslagen en mededeeliDgen der
maatschappijen ontleend worden, is geen zuivere
slotsom omtrent de winstgevendheid van het be
drijf te trekken, omdat die opgaven de noodige
eenvormigheid missen, zoodat de daaruit geputte
gegevens niet steeds vergelijkbaar zijn.
Dit gemis aan eenvormigheid is te wijten aan
het feit, dat elke directie haar verslag naar eigen
inzicht en eigen opvatting inricht. Wanneer men
men hierbij de opmerking zou willen maken, dat
het toch beter ware, indien hierin ééne vaste ljjn
door alle instellingeA werd gevolgd, dan geven wjj
voor ons dit dadelijk toe, doch wjjzen er op, dat
zoodanige eenheid alleen door wettelijk voorschrift
zou kunnen worden tot stand gebracht. Door vrije
medewerking der maatschappijen is dit niet te
bereiken. Maar toch veriaogen zjj naar de een
vormigheid der opgaven en hebben (ook) daarom
sedert jaar en dag reeds aangedrongen op een
wettelijke regeling, die daaromtrent bindende voor
schriften zou geven.
De wetgever echter heeft zulk een regeling tot
nog toe niet weten vast te stellen het oatwerp-
Heemskerk sluimert in de departementale archie
ven.
Dus staat de zaak, welbeschouwd, zóóhad de
wetgever tjjdig voor dk gewenschte regeling ge
zorgd, dan zou hjj zelf in den persoon van den
begeerigen fiscus nu niet voor een raadsel
hebben gestaan en niet, dit voorbijziend zich mis
rekend hebben. De fout van het talmen der
overheid valt nu op haar eigen hoofd terug."
Rantsoen bak- en braadvet en zachte zeep.
D© minister van landbouw heeft het rantsoen'
van normaal bak- en braadvet, met ingang van
9 dezer, verhoogd tot 350 gram1 per hoofd ©n per
4 weken, terwijl het rantso©n van zachte ze©P
met ingang van demzelfdeh datum is verlaagd
tot 400 gram per hoofd en per 4 weiken. (St.ct.)
De V. P. N.
De „Tel." van gister-avond wijdt e©n lang 81
tikel over knoeierijen die zouden zijn voorge
vallen in de V. P. N. (Vereeniging tot bevd
ring van de Pluimveehouderij ©n de Ta®m®
nijnenteelt in Ned©rland.)
Voor het blad staat bet vast, dat er- °P 00
zettende manier geknoeid ia met consented
dat die knoeierij1 over ©enige jaren loopt, waaraf
de ,V, P. N. voor kapitalen is benadeeld.
Vervoer van hout en turf
Naar de „Tel." verneemt, zal vermoedelijk
toevoer van hout en turf per spoor binnen*
worden stopgezet. Een en. ander in verbad
met het kolenvervo©r, waarvoor zooveel 1°°®^
lijk wagens 'beschikbaar moeten zijn.
Mgr. M. P. J Mölimanu.
Naar uit Rome wordt geméld, heeft Z-
de Paus den hoogeerw. vicaris-generaal vad
bisdom Haarlem, mgr. M. P. J. Möllmand»
7 September jl, benoemd tot protonotarius °PöS
tolicus.
Pieter Jong.
Men meldt uit Lutjebroek
Gister 'Hebben te Lutjebïoek d© groot'e
lelijkheden plaats gehad ter eere van
Jong, den held van Monte-Libretti, die °P -
October 1867 aldaar gesneuveld is, nadat
14 Garihaldisten met de kolf van zijn ge*<3e
had neergeslagen.
Reeds sinds oje Onafhankelijk!© idsfeeste0 V'B1
1913 waren er plannen, om den vijftigste11
dehkdag van zijn roemvol sneuvelen op S10"
sche wijze te vieren.
Bij gelegenheid van den optocht, welke in 1"
gehouden werd, haadén eenige; jongefïngod
Lutjébraek, de eer op een praaLva.
gen den held van Lutjebro©k v°°j
te stelten. Dit gaf aanteiding om' op h©t g°u g
feest van den roemvoli©n sterfdag e©n standi^
te zijner eer© óp te richten. j
Onder leiding van den to©nmalig©n pasto<°'
Postma, werd een commissie samengesteld-
organiseerde e©n. loteiy, waortej als hoofdp1"1^
bestemd werd de camé©, welke Z. H. d© P"
daartoe had geschonken, ter wijl als tweede
gold de gouden medaille van Z. Em. Kard*11
van Rossum'.
Verder werden door h©t geloovig© volk
Lutjebroek, uit liefde voor d© H. Kerk de
bijeengebracht, om ter dankbar© nagedachte"*
aan den heldendood van Piet©r Janszoon
het monument, een ontw©rp van dr. P.
Cuypers uit Roermond, op te richten, tot
beeld voor het nageslacht.
Gisteren nu, werd dit monument onthul^'
Talloozen uit Lutjebroek en uit d© omgeV'
en van heinde en v©rr© waren t©n half
aanwezig in de fraaie parochiekerk van
broek, om het H. Misoffer hjj te won©0'
werd opgedragen tot intenti© van Z. H-
Paus.
My t. b. der Toonkunst.
De afd. Schiedam van de Mij. t. hl dér
kunst zal Woensdag 17 dezer e©n alge*000
ledenvergadering houden.
Gistermiddag rukte zich
Damlaan een koe los. Het dier rende
richting van de Noordvest en geraakte i®
gracht. Met veel moeite gelukte 't het dier
op het land te brengen. Ongelukken had
niet plaats.
Gisteren is uit het brugge*'"^
tershuisje aan de Appelmarktbrug een f
chroomleeren pantoffels ontvreemd.
De politie heeft een onderzoek ingesteld.
Hoogwater te Schiedam: Donderde
October 0.36 v.m., 1.22 n.m.
DIT VLAARDINGKN. cfl.
Gisteren-middag is te Vlaardingen door
bekende oorzaak het pand van d©n heer
waarin de Lrandsuoffenhandel en water3t°
van de firma G. en A. Nieuwstraten
is, geheel uitgebrand. E©n groot© partij
nonbrandhout werd een prooi d©r vlammen,
zekering dekt de schad©.
UIT OVERSCHIE.
Gisteren zijn officieel candidaat gesteld
den gemeenteraad (vacatur© H. Lambers) da
reu J. C. Berfjon, P. Harthoom, Dzni. an
F. Jonkeirgouw. f
D© stem'ming zal' plaats hebban Waeösd3^
dezer 1 1
UIT ROTTERDAM.
Tentoonstelling voor de hnisvrou*-
De Nederlandsche vereeniging va°
vrouwen heeft in de bovenzalen van café ^oD,^pg
op het Calandplein een actueele tentoonste
ingericht.
Hedenmorgen had in tegenwoordigheid f,
vele genoodigden, waaronder wij den &0
damschen wethouder van onderwijs den heer
der Molen opmerkten de opening plaats.
De voorzitster der Afd. Rotterdam va"
Ned. Ver. van Huisvrouwen hield een toeflP*
1 e
j|#
