Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
In het dal van filenveigh.
Gratis Ongevallenverzekering
40st© Jaargang.
Zaterdag 17 November 1917.
No. 11992
a
Gemeenteraad.
I L L E X O N.
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
HË
i 5
le
ëN:
n'
:n
151
31»
ëN:
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: S9.
A bo n Rem n t or per 8 maaadeu f 1.50, pea- week 12 cent, franco p.
post f2.n kwartaal Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentien: 1—5 regels fl.30 elke regal tUarOoven 25 cl. 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 40 oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
levenslange fl fj verlies van
geheele 1111 een hand,
invaliditeit5 ft. SJP M voet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
bij verlies
van
een duim;
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren' vinger.
(Vervolg.)
Benoeming onderwijzer
aan school A (hoofd de heer A. van Slingelandt).
Nadat de Raad tot onderwijzer aan school A
den heer S. Houtman had benoemd met 12
stemmen, tegen 8 op den heer de Bont en 2
op den heer Minderboud, had de volgende dis
cussie plaats
De heer Evers zegt, dat een linkscheRaads-
meerderheid er voor bekend staat, dat zij de
belangen van het openbaar onderwijs zoo zeer
beschermt. Bij benoemingen komt het echter
meermalen voor, dat no. 2 -of 3 van de voor
dracht wordt benoemd. Zoo ook nu weer Thans
is er een persoon benoemd, die noch door den
Arrond. schoolopziener noch door het hoofd der
school op de voordracht is geplaatst, dus niet
door de twee meestbevoegde personen. De heer
Houtman is tegen hun advies op de voordracht
geplaatst. De verhouding, die door deze benoe
ming wordt geschapen, kan niet in het belang
van het onderwijs zijn.
De heer R i s kan theoretisch met den heer
Evers meegaan, maar moet den vorigen spreker
toch opmerken, dat hij vergeet, dat de rechtschë
Baadsmeerderheid destijds bij een benoeming
van een leeraar aan het Gymnasium ook
niet no. 1 der voordracht heeft 'benoemd.
Wethouder de Bruin meent, dat de opmer
king van den heer Evers als niet ter zake die
nende buiten de deur kan worden gezet. Uit de
stemmencjjfers leidt spr. af, dat er leden van
rechts zijn geweest, die de brutaliteit hebben
gehad met links mee te stemmen. Het argu
ment van den heer Evers vervalt daardoor
geheel.
Spr. merkt verder op, dat de overgelegde
rapporten den indruk gaven dat men een on
derwijzer wilde wegdrukken. Ik heb hier te
maken met de praktijk.
Het betreft een onderwijzer, die hier ter stede
biet als een grooten prul stond aangeschreven.
De schoolopziener is uitgenoodigd geworden
om advies te geven en dat is gedaan, in ver
band met de overgelegde rapporten.
Spr. neemt aan, dat de heer Evers in een
vergeten oogenblik Links een ongemotiveerd
verwijt, heeft gemaakt.
Wethouder v. Westendorp zegt, dat de
beer de Bruin nu de houding van het hoofd
van de school niet juist in het debat heeft be
trokken. Weth. wil wel verklaren, dat z i. den
beer Slingelandt geenerlei verwijt treft. Dit
schoolhoofd is iemand, die het nauw met zijn
Pbcht neemt.
Wethouder de Bruin zegt, dat hij niets
onaangenaams over den heer v. Slingelandt heeft
gezegd. Mijn betoog, zegt spr., was niet anders
bedoeld dan het ongemotiveerde van deopmer-
^mg van den heer Evers in het licht te stellen.
..Wethouder v. Westendorp verklaart, dat
zUn standpunt was, dat de Raad maar uitspraak
bloest doen. De heer de Bruin viel het advies
s^n van den heer v. Slingelandt. Spr wil over
be zaak niet verder meer spreken en na 's Raads
bifspraak is zij voor hem afgedaan.
De heer Evers zegt dat de Raad af moet
gaan op de rapporten. De heer de Bruin's aan
val op die rapporten beschouwt spr. maar als
een uitvlucht.
De heer v. d. Toorn constateert aan de
band van de overgelegde rapporten dat de sol
icitant met de meeste bevoegdheden en de
0este aanbevelingen, die de sympathie had van
p W'
Maar al die nieuwigheden vielen weinig den
°maak van de pachters van Glenmore. Behalve
bet natuurlijk instinct, dat den boer gewoonlijk
"buspoort, om alle nieuwe maatregelen af te
^yzen, was de tegenstand van de bewoners van
bb district nog uit een veel eenvoudiger oor-
jpbk te verklaren. Sedert tal van jaren name-
qi was de grond, die door de eigenaar van
glenmore ongebruikt was gelaten, als gemeen
goed voor de arme bevolking beschouwt, die
aar geiten of koeien liet weiden. Die gewoonte
te schaffen, stond natuurlijk gelijk met zich
je vijandschap van het volk op den hals te
aden en dit had Robert Fhurgood gedaan.
Nuala en hare begeleidster hadden Donnel-
lown spoedig achter zich, en langs den kron
kelenden weg, die door het dal tusschen steile
rjerSen naar het kasteel van Garret geleidde
bmtten zij langzaam hunne schreden daarheen.
begon al donker te worden, en de takken
Pr, kale boomen waren nauwelijks door den
Uen r? DeVel' die 0Ver het dal hiüg' te herk?n"
n- Opeens hoorden beide vrouwen achter zich
het hoofd der school, waarmede moest samen
gewerkt worden, niet is benoemd.
De Voorzitter sluit hierna de discussie
over deze aangelegenheid, waarna het volgende
agendapunt door hem aan de orde wordt ge
steld.
Verhooging jaarwedde.
6. Voorstel van B en W. om de jaarwedde
van den Directeur van de Gasfabriek, de Drink
waterleiding en het Electriciteitsbedrijf tot het
maximum ff 5000. te verhoogen.
De heer mr. Kavelaars vraagt eenige
verdere inlichtingen over het voorstel van B.
en W. Hij vindr, het vreemd, dut het voorstel
tot verhooging dier jaarwedde met f 1000 wordt
gedaan juist vóór de duurtebijslag in het voor
uitzicht is gesteld. Bovendien zou deze verhoo
ging geschieden in een tijd dat de gasfabriek
niet rendeert.
Wethouder Goslinga wenscht te weten
waarom aan die verhooging terugwerkende
kracht (tot 1 October) moet worden gegeven.
Wethouder Van Westendorp zegt dat
het salaris van den directeur intertiid, toen tot
afschaffing van de tantiemes is besloten, op
f 4500 a f 5000 is gebracht. Spr. leest eenige
cijfers voor betreffende salarissen vap directeu
ren van gasfabrieken in andere gemeenten, o.a.
Baarn, Bergen-op-Zoom, Apeldoorn, Enschedé
en concludeert, dat die naar verhouding veel
hooger zijn.
Een voorstel tot salaris verhooging had feite
lijk al eerder moeten zijn gedaan.
De reden waarom terugwerkende kracht wordt
voorgesteld is daarin gelegen, dat de directeur
1 October 11. 2 jaar in dienst was.
De directeur is tot volle tevredenheid werk
zaam geweest.
Spr. zegt voorts dat bij de ambtenaren, die
niet in de termen vallen voor duurtebijslag, de
directeur ook had genoemd moeten worden.
De salarisverhooging heeft de commissie het
vorig jaar reeds willen voorstellen. De jaarwed
den van andere directeuren van gasfabrieken
zijn juist in den laatsten tijd zoo erg opgevoerd.
Het voorstel tot verhooging der jaarwedde
wordt alsnu z.h st. goedgekeurd.
Personeel L. O.
7. Periodieke verhooging van de jaarwedden
van personeel bij het lager onderwijs.
De verhoogingen worden toegekend.
Pensioengrondslagen.
8. Vastststelling van pensioengrondslagen
voor de leeraren aan de Hoogere Burgerschool
en het Gymnasium
Hiertoe wordt besloten.
Inkomstenbelasting.
9. Behandeling van bezwaarschriften tegen
den aanslag in de plaatselijke directe belasting
naar het inkomen, dienst 1916/1917.
Overeenkomstig het advies der betrokken
commissie wordt op 27' bezwaarschriften gun
stig en op 14 afwijzend beschikt.
Petroleum.
10. Voorstel van B. en W. om hen te mach
tigen voor de z.g. lichtlooze gezinnen de
>chippers daaronder niet begrepen de petro
leum, die op bons wordt verstrekt, beschikbaar
te doen stellen voor 25 ets. per liter, met dien
verstande dat dit zal worden beperkt tot de
on- en minvermogenden (gezinshoofden) in de
Gemeentelijke Inkomstenbelasting niet aange
slagen of naar een belastbaar inkomen niet bo
ven f 850.—
De heer mr. Kavelaars vraagt of de kos
ten ten laste van het Crisisfonds zullen komen.
schreden naderen, maar zij verschrikten daar
door niet.
De jonkman, die haar even daarna aansprak,
scheen zich niet geheel toevallig daar te be
vinden.
Waarom hebt ge mij niet gezegd, dat ge
naar de stad zoudt gaan Nuala zoo vroeg hij.
- „Ik zou u dan zeker hebben vergezeld."
Degene, die ueze woorden tamelijk ongedul
dig uitsprak, was een groot mager persoon. Dooi
de steeds toenemend duisternis kon men zijne
regelmatige gelaatstrekken, zijn bruinen baard
en de uitdrukking van wilskracht, die op zijn
gelaat te lezen stond, niet onderscheiden.
„O, het was niet noodig. neef Randal", ant
woordde Nuala bedaard. „Ik moest alleen maar
bij Fergus Lynch zijn, om over zaken te spre
ken."
„Ik wil liever niets ten nadeele van uw vader
zeggen, Nuala, maar toch vind ik het een
schande dat hij u zulke boodschappen laat
doen", zei de jonkman op verontwaardigden
toon.
„Ja, mijnheer Randal, u hebt gelijk", beves
tigde Brigitta, die wejens hare langdurige dienst
vaardigheid en trouw jegens de familie, zich
een groote vrijheid van spreken kon veroorloven.
„Het hart breekt mij als ik moet aanzien, dat..
„Spreek daar nu niet verder over, Brigitta",
viel Nuala haar in de rede. Toen richtte ze het
woord tot den jonkman en zei
„Vertel mij liever eens iets over uwe laatste
De voorzitter antwoordt bevestigend.
De heer S c h e f f e r sIs dit voorstel gedaan
door B. en W. of is het een uitvloeisel van het
adres
De voorzitter antwoordt, dat het voorstel
van B. en W. al gereed was, vóór het adres
Inkwam.
Overeenkomstig het voorstel verleent de Raad
aan B. en W. de gevraagde machtiging.
Wordt vervolgd
De »Nieiiw-Ainsterdam« naar ons land.
Het Departement van Binnealandsche Zaken
deelt aan bet Corr. Bureau mede, dat het s.s.
«Nieuw-Amsterdam» vergunning heeft gekregen
New York voor Nederland te verlaten, nadat de
reederij met toestemming der Regeeriug de garantie
had gegeven dat het schip naar de Vereenigde
Staten zou terugkeeren.
Deze regeling werd getroffen om te voorzien
in den moeilijken toestand waarin zich talrijke,
vooral uit Nederlandsch-Indië afkomstige Neder
landers bevonden, die in de onmogelijkheid ver
keerden hunne reis naar het vaderland voort te
zetten.
Geen uitvoerverbod van Amerika naar Indië.
Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt
a »n het Carr. Bureau mede
Onlangs was in de pers sprake van Nederlacd-
sche scbepeD, die, uit Sm Francisco vertrokken,
geen lading hadden kunnen innemen voor .lava,
maar enkel voor Japan en Singapore. In scheep
vaartkringen in Indië leidde men daaruit af, dat
de Vereenigde Staten geen uitvoer naar Neder-
landsch-Indië toestonden.
Aan het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
beschikt men nog niet over nauwkeurige inlich
tingen omtrent deze zaak, doch onze gezant te
Washington heeft op de vraag, of het bedoelde
bericht gegrond was, geseind, dat de tijding, uit
Indië ontvangen, onjuist was.
De positie van Nederland.
Naar aanleiding van de reeds langen tjjd loo-
pende geruchten, dut in de geheime Fransch-
Russische overeenkomst sprake zon zijn van afstand
van Nederlandsch gebied, ook buiten Europa, ge
ruchten welke door «N.R. Crt.» en «N. v. d. D.»
volgehouden worden, schrijft dr. N. Japikse in de
«N. Crt.c o.m.
«De redacties der beide bladen, hier aan het
woord, zijn veel te ernstig dan dat ze iets zouden
mededeeleo, waarvoor ze niet zeer deugdelijke
gegevens bezitten. Zelfs houdt de «N. R. Crt.» in
haar uitgave van 11 November vrij duidelijk haar
bewering vol tegenover een officieus lijkende Fran-
sche tegenspraakhet blad wil er niet over in
discussie treden.
Maar wat ik nu hun en andere redacties, die
over betrouwbare inlichtingen in deze aangelegen
heid beschikken, zou willen vragen waarom deelt
ge niet ronduit mede, wat ge precies weetNe
derland heeft er recht op te weten, in hoeverre
met zijn belangen gesold wordt, en de eenige
wjjze, om hier tot een zeer gewenschte klaarheid
te komen, is uw wetenschap zoo mogelijk met
de bron er bij, waaruit gij put niet in half
duister te hullen. Niet alleen wij, ook alle bond-
genooten van Frankrijk en Rusland zouden er
mede gediend zjjn, dat hier geheel open kaart
gespeeld werd.
Het Duitsche versperde gebied.
Het Ned. Corr bureau meldt ons. dat omtrent
een voornemen van Duitschland betreffende ver
andering in het afgesperde gebied in de nabij
heid van de Nederlandsche kust nog .geen offi
cieel bericht ia ontvangen. Maar een dergelijke
maatregel is wel te wachten.
Hij heeft echter niets uitstaande met het ver
bod van uitvaren voor een deel van de visschers-
vloot.
Omtrent <lit laatste verbod deelt men ons
mede, dat dit thans geldt voor stoomtreilers,
stoombeugers en motorvisschersvaartuigen.
N. O T. en N. U. M.
De Uitvoerende Commissie van N. O. T., heeft
gistermiddag een conferentie gehouden met de
directie der NUM. (Nederlandsche Uitvoer
Maatschappij), ter bespreking van de onderlinge
samenwerking.
Windmolens. De heer G. Smits te Arn
hem pleit in »De Bouwwereld« voor het architec-
tionisch en esthetisch belaag van windmolens.
»A!les is aan den molen zoo »echtconstructief«
in elkaar gezet en de geheele samenstelling is zoo
gewoon, zoo naïef zou men bijna zeggen. Geen
architect, die hier het uitwendige verzorgde, geen
togenieur, die aan de hand van wiskundige for
mules leiding aan de samenstelling gaf. Neen, als
regel was het de eenvoudige molenmaker, de man,
die als kleine jongen reeds met zijn vader mee
ging om molens te bouwen, die hier als arcbitect-
ingenieur-aannemer optrad.
Geen nauwkeurig uitgewerkte teekeningea ston
den hun daarbij ten dienste, omdat alls werd ge
maakt volgens de door den tijd geijkte maten en
verhoudingen. Men bouwde zoo, omdat »het zoo
hoordes en zooals men voor honderden jaren mo
lens bouw e, zoo worden ze in hoofdzaak nu nog
gebouwd."
dagbladartikelen Randal. Zijn ze in den Hiber
nian Standard opgenomen?"
„Ze zijn de vorige week opgenomen", zei de
jonkman, vereerd door de belangstelling, die het
jonge meisje in zijn werk toonde. „De hoofdre
dacteur heeft mij verzocht, hem nog meer ar
tikelen te leveren."
„Bravo, RandalGe zijt nu goed op weg om
beroemd te wordenen rijk bovendien."
„Rijk 1" riep de jonkman lachend uit. Ik ben
nog even arm als vroeger. Ik heb geen penning
voor mijn werk ontvangen."
„Hoe komt dat? De artikelen, die ge geschre
ven hebt, hebben toch de aandacht getrokken,
dat weet ik. Ze hebben het tijdschrift bepaald
voordeel verschaft."
In de harde school der ontbering was Nuala
meer berekend geworden dan eigenlijk in haar
karakter lag.
„Dankt ge dan dat ik mii erover beklaag,
dat ik niet voor mijn werk betaald ben,
Nuala?" vroeg de jonkman met een gebaar van
verwondering. „Zou ik dan de achting van mijn
landgenooten en de eer, mijn ongelukkig vader
land te mogen verdedigen, voor niets achten
„Ja, ge hebt gelijk, dat is wel eene belooning
voor uwe moeite", ontwoordde Nuala met droe-
vigeu lach, „maar intusschen koopen de Engel-
schen onze kasteelen en andere bezittingen voor
een spotprijs Het is tevergeefs, dat wij weer
het recht verkregen hebben, om land te bezit
ten. Her, zal nier, lane meer duren of eeen
Vliegers gevallen en gewond. Men
deelt ons mede, dat eergisteren de luitenant ter
zee-vliegenier Thomson, met zya toestel naby
Soesterberg gev, lien is, zya toestand werd giste,
ren levensgevaarlijk geacht. Hjj bleef geraimen
tijd bewusteloos.
Na zijn overbrenging naar de Emma-Kliniek te
Utrecht, schjjnt in dan toestand echter eenige ver
betering te zijn ingetreden. De nacht werd tame
lijk rustig doorgebracht.
De toestand van den korporaal-konstabel Theu-
duimbreed grond van ons land zal ons meer
toebehooren."
„Dat is juist het onheil dat wij willen ver
hinderen", riep Randal vol geestdrift uit. „Ik
weet niet of mijne pogingen zullen gelukken,
maar al zou ik nooit iets anders in eigendom
bezitten dan de zes voet grond, waaronder ik.
een3 begraven zal worden, toch ben ik liever
een afstammeling van de Mac Sorleys dan een
van die rijke fabrikanten, van die Angelsaksi
sche parvenus. Door onze dagbladartikelen wordt
het volk wakker geschut. Het zal niet lang
duren, of ze willen als één man in opstand
komen."
„Wees voorzichtig, Randal", zei Nuala op
waarschuwenden toon. „Hebt ge wel genoeg
nagedacht over Ierland's ongeluk en over de
lange geschiedenis van het lijden Yan ons land
Is door den opstand de toestand ooit verbeterd
Toen O'Donnell de taak op zich nam om het
juk, waaronder wij gebukt gingen, te verlichten
heeft hij toen den opstand gepredikt Neen,
hij bleef zich aan de wetten onderwerpefi, en
zoo heeft hjj voor ons land vele belangrijke
voordeelen weten te verkrijgen. De katholieken
kunnen nu in het Lagerhuis worden gekozen,
en grond in eigendom verwerven, terwijl onze
voorouders door de h irde wetten van de over
winnaars van hun landbezit beroofd waren.
Wordt vervolgd
pt
iS.
