Crisismaatregelen.
Ingeladen.
Gemeenteraad.
uit 's Rijks kas, behalve de nu reeds toege-
stane bedragen, eene bijdrage voor hunne on
derwijzers zullen ontvangen, gelijkstaande met
de wedden, die, na aftrek van de Rijksbij
drage hun zou moeien worden uitgekeerd, in
dien zij in die gemeente aan eene openbare
school warén aangesteld. De regelen, in de
gemeenteverordening voor de salarieering der
openbare onderwijzers vastgesteld, zullen dus
ook geldan voor de vaststelling der Rijks bij
drage aan de daar werkzame bijzondere onder
wijzers.
Mocht echter na 1 Januari 1918 een ge
meente de wedden voor hare onderwijzers ver-
hoogen, dan behoort zij die verhooging ook
toe te kennen en uit te keeren aan de bestu
ren der bijzondere scholen ten behoeve van
hun onderwijzers. Zoodanige bepaling is niet
slechts noodig ter voorkoming van minder ge-
wenschte speculatie, maar is ook in overeen
stemming met de bedoeling der Grondwet.
Uitwisseling krijgsgevangenen.
Het Haagsch correspondentiebureau meldt
Wij meenen te weten, dat het lid der Tweede
Kamer, prof. Heeres, tot den voorzitter van den
Ministerraad, mr. Cort van der Linden, schrifte
lijk eenige vragen heeft gericht, verband hou
dende met hetgeen bekend is geworden omtrent
de regeling bij de aankomst te Rotterdam van
het eerste transport gewonde en verminkte En-
gelsche krijgsgevangenen uit Duitschland.
Met name zou de heer Heeres eenige mede-
deeling van de regeering wenschen te ontvangen
naar aanleiding van de geruchten dat de Engel-
sche generaal-majoor Hanbpry Williams, hoofd
van het Engelsche krijgsgevangenen departe
ment, langs officieelen weg zich zou hebben be
klaagd over de bij die gelegenheid getroffen
maatregelen.
Krijgsgevangenen.
De stoomschepen „Sindoro", „Koningin-Re
gentes", en „Zeeland" met de uitgewisselde En
gelsche krijgsgevangenen aan boord, zijn gister
morgen ongeveer 8 uur naar Engeland vertrok
ken.
De „Sindoro" heeft, in verband met den
sneeuwbui, die het uitzicht belemmerde, tot half
twaalf voorgaats gelegen enistoendoorgestoomd,
de beide andere schepen, die dcorgegaan waren,
achterna,
Dr. J. van Leeuwen.
Door de stedelijke federatie der S. D. A. P. te
Utrecht is .besloten, dat dr. J. van Leeuwen,
onlangs benoemd tot wethouder van Utrecht,
het.Kamerlidmaatschap voor Utrecht zal blijven
bekleeden tot de aanstaande verkiezingen.
II. K. Kringkicsvereeniging Kamerkieskring
Leiden.
De uitslag van de stemming voor het Kring-
bestuur, welker verkiezing plaats had door aHe
leden der aangesloten kiesvereenigingen, volgens
het stelsel der evenredige vertegenwoordiging,
is als volgt
A. J. Oostdam, Leiden, 2070 stemmenmr.
W. J. M. Brantjes v. Rijn, Leiden, 1859 st.
K. Baden, Sassenheim, 1827 st.F. A. Moerel,
Oudewater, 1721 st.dr. A. C. A. Hoffman,
Gouda, 1719 st.prof. mr. P. J. M. Aalberse,
Leiden, 1625 st.A. C. van Berkel, Gouda,
1616 st.G. Bulten, Zill bij Hillegom, 1514
st.C. P. Paardekooper, Zoeterwoude, 1289
st.prof. J. D. J. Aengenent, Warmond, 1273
st.; P. Warmerdam, Lisse, 1159 st.Th. A.
Houdijk, Boskoop, 1042 st.en J. B. Bes,
Alphen, 1038 stemmen.
Doordat prof. Aengenent voor een eventueele
benoeming had bedankt, is alsnog gekozenJ.
H. M. Balvers, Hillegom, met 1004 stemtnen.
De lijst van opvolgers bevat thans nog 48
namen.
Eerste opvolger is thans P. Blommestein,
Zwammerdam met 901 st.
Geschil in de Kaasvereeniging.
Het Ned. Corr.-bureau meldt ons
De heer U. Kooistra, te Leeuwarden, heeft
ontslag genomen als ondervoorzitter en lid
van het dagelijksch bestuur der Kaasvereeni
ging, terwijl hij met het bestuur van den
Algemeenen Nederlandschen Zuivelbond, als
welks vertegenwoordiger hij in het bestuur
der Kaasvereeniging zitting had, nader wenscht
te overleggen, of hij verder als bestuurslid
zal aanblijven.
De heer Kooistra heeft in een brief aan
het bestuur der Kaasvexeeniging als motief
voor zijn besluit genoemd het schrijven, dat
namens de Kaasvereeniging tot den minister
van landbouw is gericht, betreffende de ant
woorden op de vragen van den heer Van
Beresteijn. Hij wenscht voor dit schrijven
geenerlei verentwoordelijkheid op zich te ne
men. Het is uitgegaan buiten eenig mede
weten van het bestuur of van het dagelijksch
bestuur.
Wanneer in een vereeniging stukken van
een dergelijken inhoud namens de vereeniging
kunnen uitgaan en bovendien nog gepubli
ceerd worden zander medewerking van de
personen, die hiervoor terecht mede aanspra
kelijk worden gesteld, acht de heer Kooistra
het met langer mogelijk, daarin althans een
eenigszins leidende plaats te blijven innemen.
De heer Kooistra zegt voorts, er van over
tuigd te zijn dat meer de met hem in de Kaas
vereeniging niet met den inhoud van het
schrijven kunnen medegaan. 'Afgescheiden
hiervan, blijkt echter zijns inziens, dat dn
leiding in de Kaasvereeniging nog altijd op
het standpunt staat, dat de Kaasvereeniging
een zelfstandige vereeniging is, waartegenover
hij van meening is, dat de Kaasvereeniging
eenvoudig een onderdeel is van het stelsel
betreffende de levensmiddelenvoorziening en
dus als zoodanig in dienst van de regeering
staat. De Kaasvereeniging heeft zich naar zijn
meening niet te bemoeien met kwesties van
algemeen beleid. Mede naar aanleiding van de
laatste conferentie met den minister van land
bouw, had de heer Kooistra een oogenblik
verwacht, dat de Kaasvereeniging deze rich
ting meer zou uitgaan, maar hij werd in deze
verwachting teleurgesteld en door het laatste
schrijven is het hem des te duidelijker ge
worden.
De heer Kooistra heeft aan den minister
bericht, dat hij geen verantwoordelijkheid voor
dat stuk op zich wenscht te nemen.
Nog vernemen wij, dat de Kaasvereeniging
geweigerd heeft in te gaan op een verzoek
der minderheid, om haar meening in een
afzonderlijke nota te doen kennen.
Tweede Kamer.
De afdeelingen der Tweede Kamer kwamen
gisteren niet gereed met het onderzoek der
reeks van wetsontwerpen, welke voor behan
deling in de secties was aangewezen.
Het wordt heden voortgezet zoodat eerst
a.s. Dinsdag te half één de Tweede Kamer
weder in het openbaar vergadert.
Vleesch.
De Vee- en Vleeschhandel verneemt, dat de
regeering van plan is, maatregelen te treffen,
dat, behalve het bevroren vleesch, ook de
voorraden gezouten vleesch in -consumptie
komen.
De voorraden gezouten en bevroren vleesch
worden geschat op IV2 millloen K.G.
Een uitnoodiging.
Volgens de „Tel" zijn mevrouw Henriette
Roland Holst en dr. Pannekoek uitgenoodigd,
te Petrograd te komen.
De „Nieuw Amsterdum."
Omtrent het telkens uitstellen van de af
vaart ven de „Nieuw-Amsterdam" verneemt
het „Vad." uit Rotterdam, dat er met het
Amerikaansche gezantschap moeilijkheden zou-
dan zijn gerezen over de passen der gouverne
mentspassagiers.
Naar de „Ned." verneemt, zijn met de
„Nieuw-Amsterdam" ook vertrokken de ten
vorige jare geslaagde surnumerairs van de In
dische Post-, Telegraaf- en Telefoondienst, die
hun opleiding ontvingen aan de Indische Post-
school te Leiden.
Een drietal geslaagden is echter in ons land
achtergebleventwee daarvan hadden bezwa
ren om onder de huidige omstandigheden de
reis over zee te maken en onze regeering, deze
bezwaren eerbiedigend, stond aan deze twee
surnumerairs toe, dat zij later naar Indië zullen
mogen vertrekken. j
De derde van het drietal is echter moeten
achterblijven, omdat de Amerikaansche legatie,
om welke redenen werd niet medegedeeld, aan
dezen pereoon een pas heeft geweigerd.
Levensmiddelen. In de week van
44 Januari—19 Januari is verkrijgbaar
op bon 153 1 ons erwten per persoon, 11 cent
per,pond
op bon 154 ons gort per persoon, 13 cent
per pond.
Gort alleen op Vrijdag en Zaterdag.
Vet is niet voorradig maar wbrdt zoo moge
lijk in de tweede helft der week nog verkrijg
baar gesteld.
WóeDsdags worden deze Regeeringsartikelen
niet verkocht.
Aardappelen. In de week van 14 Jan.
tot 19 Jan. verkrijgbaar op bon 155, 156, 157
158 en 159 per persoon 1 kilo. Prijs 5$ cent p. kilo.
Dinsdag is bon 155 geldig, Woensdag 156 en
zoo vervolgens.
Broodkaart. De broodkaart van het
88ste tijdvak loopt van 12 Januari tot en
met 22 Januari.
Voor kinderen beneden 1 jaar worden aan-
vullingswittebroodkaarten verstrekt.
Thee en koffie. Van 16 tot31 Januari
is op bon 13 een half ons thee en op bon 14
een ons koffie verkrijgbaar.
Vet., Vrijdag en Zaterdag is vet verkrijg
baar op bon 160.
Centrale Keuken. lederen dag, be
halve Zondags, is tusschen 11 en 1$ warm eten
te bekomen h 12 ct. per portie, aan de spijs-
kokerjj Achter de Teerstoof, Spijskokerjj Lange
Haven 11, Gymnastieklokaal Dwarsstraat en
Gymnastieklokaal Buitenhavenweg.
Het eten moet daags te voren besteld worden.
Het menu wordt wekelijks per advertentie
bekend gemaakt. Er worden ook bonboekjes
met 6 bons uitgegeven Op deze bons wordt
het eten a 11 cent per portie verstrekt.
Door B. en W. is tot ambtenaar
ter gemeentesecretarie, afdeeling Financiën,
alhier benoemd de heer A. Cottier, thans amb
tenaar ten kantore van den gemeenteontvan
ger te Almelo.
HoogwaterteSchiedam: Zaterdag
19 Januari 8.35 v.m., 8.55 n.m.
UIT ROTTERDAM.
Gisterenmiddag voer een roeiboot met drie
mannen, die houtvlotten naar Krimpen a. d.
IJsel hadden weggebracht, van de Waalhaven
uit de rivier op. Bij de Westerkade maakten
de mannen hun roeibootje aan een sleep vast,
toen even later van den anderen kant de sleep
boot „Castor" kwamdie veel golf maakte.
Het roeibootje kwam vol water en zonk. De
drie mannen geraakten te water en twee hun
ner, de 36 jarige C. L. en de 45 jarige D. R.,
beiden houtvlotters te Krimpen a. d. IJsel, ver-
dronken. De derde, de 22 jarige A. W., uit
Kapelle a. d. IJsel, werd gered door de sleep- 1
boot „Castor".,
De lijken van de verdronkenen waren gis
teren nog niet gevonden.
UIT DELFT.
Door de Delftsche politie is in overleg met
het brandstofienbureau ongeveer 45000 kilo ko
len in beslag genomen, die zich in een tabriek
bevond, welke tengevolge der tijdsomstandig
heden is stop gezet. j
Brandstoffen.
Mijnheer de. HadacUw
De Brandstoffencommissie beweert wel
ofschoon ten onrechte, want ik vroeg maar
of de bewuste directeur soms een schreefje
voor heeft dat ik haar van bevoorrechting
beschuldig zij geeft echter geen bescheid op
de vraag, of niet een betere verdeeling
kon plaats hebben. Als aan de bedoelde fa
briek, die nog kolen had, de helft van het
kwantum was gegeven, dan had men nog wel
een heel of half dozijn andere menschen ge
lukkig kunnen maken, voornamelijk onder
hen, die de kolen óók voor hun beroep noodig
hebben. En het door mij gesignaleerde vak
- óok een broodwinning is zeker zoo
nuttig als dat van pinkpillen-, abdijsiroop- of
aquadistillatamaker
Als de betrokken commissie zich nog eens
over het punt der ongel ij keverdeeling
wilde verantwoorden, zou dit wel doelmatig
zijn.
Dan vernamen we misschien wat meer van
de motieven welke hier gelden, en kon het
publiek beoordeelen of die opgaan.
Hoogachtend,
Schiedam, 18 Jan. '18. V. Z.
Vergadering van den Raad der Gemeente
Schiedam op Vrijdag 18 Januari 1918,
des namiddags 2 uur.
Voorzitter de Burgemeester, de heer M. L.
Honnerlage Grete.
Tegenwoordig zijn 20 leden.
Afwezig de heeren v. d. Schalk, Ris en
Melchers.
Comité:
Aan deze zitting ging een comité vooraf.
Niewjaarsrede:
Bij de opening der vergadering, de eerste in
het jaar 1918, zegt de voorzitter het
volgende
Mijne Heeren,
Weer is een jaar voor ons vervlogen, een jaar
van rouw en dood, van jammer en ellende, een
jaar nog veel onzaliger dan zijn beide voorgan
gers, want het gekerm der getroffenen op de
slagvelden, en het rouwgeklaag van weduwen
en weezen werd nu nog aangevuld door het
hongergeschrei van de duizenden die gebrek leden
en nog lijden. Een vierde oorlogsjaar gaat over
ons heen en de nieuwe dag van vrede en verzoe
ning is nog verre
Ten gevolge van dezen rampzaligen toestand
heeft het afgeloopen jaar, ook in ons land, op
economisch gebied zeer groote veranderingen
gebracht. Het vrije ruilverkeer, dat in de eerste
oorlogsjaren nog kon blijven voortbestaan, werd
in 1917 zoo goed als geheel aan banden gelegd.
Men heeft in de plaats daarvan gekregen een stel
maatregelen, strekkende tot het zoo gelijkmatig
mogelijk verdeelen van de aanwezige voorraden.
Zoolang deze konden worden aangevuld, was de
distributie overbodig, maar nu, tengevolge van
de liefelijkheden onzer groote buren, de zee niet
meer vrij was, is Nederland van de overige
wereld, zelfs van zijn eigen koloniën, zoo goed
als afgesneden, zoodat thans op geregelde aan
voer niet meer te rekenen valt en men dus met
het aanwezige en met de eigen productie moet
trachten rond te komen. De Staat heeft nu de
zware taak op zich genomen productie en con
sumptie te regelen. Het spreekt van zelf dat men
nu voor groote moeilijkheden komt te staan,
maar over het algemeen mag men zeggen dat
de grootste bezwaren tot nu toe zijn overwon
nen, al zijn de vooruitzichten voor het nieuwe
jaar weinig bemoedigend, en al zal alleen een
spoedige algemeene vrede verlichting in den
benarden toestand kunnen brengen. Immers,
door het knellend harnas van al die regelingen
is men van lieverlede in een toestand gekomen
waarin ongeveer iedereen zijn klachten en grieven
tot uiten brengt. Ja, wanneer er diploma's
werden gegeven niet alléén voor „Stuurman
ter zee", maar ook voor „stuurman aan den
wal", ongetwijfeld zouden deze diploma's bij
honderden, misschien bij duizenden, in dezen
tijd worden uitgereikt. Toch, wanneer wij ver
standig zijn en zien wat er rondom ons gebeurt
en welke verschrikkelijke nooden daar geleden
worden, dan moeten wij eerlijk bekennen dat
onze nooden geheel op den achtergrond treden
en dat wij tenslotte nog dankbaar moeten zijn
dat wij gespaard hieven voor den rampzaligen
oorlog, dat ons Vaderland niet werd verwoest,
onze tempels en monumenten niet in puin liggen
en dat vrouwen en moeders niet tevergeefs be
hoeven te roepen om hun mannen en zonen,
die vergeten gestorven zijn in verre landen of
wier bloeiende jeugd verdord en verminkt is
voor altijdDaarom, laten wij niet te veel
klagen, maar dragen wij onze betrekkelijk lichte
beproevingen, zelfs al zouden die nog zwaarder
moeten worden, eendrachtig, zonder morren eri
met fier opgeheven hoofden.
Onze Gemeente had in liet jaar 1917 ruim
schoots haar deel in allerhande groote zorgen,
want al zijn er ook onder ons al enkelen,
die juist door den oorlogstoestand groote
winsten te boeken hebben, toch zijn er daar
entegen zeer velen die te worstelen hebben
met den druk der tijden en die in stilte een
kommervol bestaan leiden. Denken wij aller
eerst aan hen die tengevolge van het stilstaan
van vele fabrieken werkloos werden. Was hun
getal in Januari 1917 slechts 23, in April steeg
dit tot 421, in Juli tot 548, in October tot 866
terwijl het in de laatste week van December
1087 bedroeg. De Gemeente betaalde aan
het PI. Steun-Comité, dat weer vol ijver zijn
taak opnam, de kapitale som van f 135.600.
terwijl de bijdragen van het Kon. Nat. Steun-
Comité rond f 77.000.bedroegen, voor welke
milde bijdragen wij dit Comité onze groote
dankbaarheid moeten betuigen. Met leedwezen
moeten wij echter vermelden dat noch van
particuliere zijde noch van Vereenigingen of
Werkgevers bijdragen voor het PI. Steun-Co
mité binnen kwamen. Ofschoon vóór 1917
rond f 37.000.aan particuliere giften te
boeken viel, was de Gemeentekas in 1917 de
eenig aangewezene om met het Kon. Nat.
Steun-Comité deze buitengewone zorg op zich
te nemen. Buitendien werd aan bijslag op de
uitkeeringen door de werkloozenkassen betaald
een som van f 9692.waarvan de helft door
het Rijk werd vergoed.
Behalve deze Steun komen nog de groote
kosten van de levensmiddelen-voorziening, die
in ronde cijfers hierop neerkomen, dat ver
schillende distributie artikelen, waarop door
de Gemeente V10 van het nadeelig prijsverschil
wordt bijgepast, in het afgeloopen jaar aan
onze Gemeente gekost hebben f42000.ter
wijl de broodvoorziening f36.000.kostte, te
samen dus ongeveer f2.per hoofd der be
volking. Bovendien nam de Gemeente uit
sluitend voor hare rekening (van Maart tot
20 Nov.) een toeslag op de levering van klom
pen, ten bedrage van f24.285.54V2 terwijl de
toeslag op sajet f7.440,52 en de toeslag op
Petroleum f 1183.82 kostte. De laatste som
was alleen over de laatste maand des jaars.
Deze groote bedragen zullen vermoedelijk in
1918 \nog vermeerderen, daar ook nadeelige
prijsverschillen voor een deel der groenten en
van kaas te betalen zullen zijn en de inkoops
prijzen van verschillende artikelen voor het
Rijk steeds stijgende zijn.
Voorts hadden wij te bestrijden de kosten
van stichting en inrichting eener Centrale keu
ken. De bouwkosten bedroegen f 19.267,35
terwijl de inrichting met Centrale verwarming,
stoomketel, diverse gereedschappen enz.
f 16.533.52 kostte, te samen dus een bedrag
van f35800.87 uitmakende.
Begin November werd de keuken geopend.
Het aantal verstrekte porties warme spijs
bedroeg in de eerste week 5577, de 2de week
6182, de 3de week 5971, de 4de week 9476,
de 5de week 6605, de 6de week 7209, de 7de
week 9096 en de 8st^ week (tot en met 31
December) 7872, te samen in acht weken 57988
porties. Bestond er, vooral in den beginne,
veel vooroordeel tegen de Centrale keuken,
inzonderheid bij de minder gesitueerden, de
beter gesitueerden hebben gelukkig het voor
beeld gegeven en klaarblijkelijk anderen opge
wekt tot meer deelname, zooals de cijfers van
de laatste weken des jaars bewijzen. Toch kon
verwacht worden dat de afname nog grooter
zou zijn geweest. Intusschen zal de school-
voeding het aantal porties zeer belangrijk ver
meerderen.
Ons havenbedrijf moest helaas onder den
druk der tijden en gedeeltelijk ook tengevolge
van den strengen winter in het begin van
1917 lijden, immers, bedroegen de ontvangsten
aan havengelden, brug- en sluisgelden, kade-
geld, enz. in 1916 f 65.216.43V2, het afgeloopen
jaar bedroegen die slechts f50.647.30, du6
f 14.569.13l/2 minder.
De omzet onzer drie grootbedrijven was als
volgtde totale gasverkoop in 1917 (zonder
eigen verbruik) was rond 2.800.000 M3. tegen
4.493.219 M3. in 1916, een vermindering aldus
van 1.693.219 M3. of 37.5 Behalve aan de
gedwongen beperking in het Gasverbruik eener-
zijds en de groote bezuiniging tengevolge van
den hoogen gasprijs sinds November jl. ander
zijds, is deze vermindering óók een gevolg van
het stilliggen van enkele groote bedrijven. Het
aantal gasverbruikers nam sterk toe meer
dan 600 muntgasinstallaties werden bijgeplaatst.
Het waterverbruik nam af. Afgeleverd wer
den in 1917 1.230.828 M3. water, tegen 1916
1.298.119 M3., een vermindering dus van
67.291 M«. of 5.2
Hoewel veel electrische aansluitingen ge
maakt werden, was de toename van hek
stroomverbruik, tengevolge van de opgelegde
rantsoeneering, slechts gering.
Afgeleverd werd in 1917 4.634.000 KWU.
tegen in 1916 4.572.594
een vermeerdering dus van 61.406 KWU.
of 1.3
Mijne Heeren, Wij hebben een crisisfonds
en juist door het bezit van znlk een fonds
(I-uiten verautwoordelijkheider Redactie).
$5385"" Van ingezonden stukken - ook al worden ie ui> t
geplaatst wordt de kopy niet t er u r g g e n. i
r
