Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Oorlog.
Gratis Ongevallenverzekering
41st© Jaargang.
Dinsdag 29 Januari 1918
No. 12052
DK HïiliGHliEVË.
FEUILLETON.
fis teïüa&fbcti laaws.
Bureau; Koemarkt 4. Telef. 85» ca fcantoortfld no
bon a ecu vï at» s; j;U' mmési. f 1.60, por
post f 8.i>. kwart**!. lÊtoudorffke musraetrs 3 cent.
Incassokosten worde» berekend.
148.
«■«ak 13 oost.
Poe thus: f8.
Èraaoo p
Advertentiëa: 15 regels fl.30 elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingec 50 et. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën in het Zaterdagavondnummer 10 oorlogsteeslag.
incassokosten worden berekend,
De verzekering wordt gewaarborgd door dé Hollandsche Algemeene Yeriekeringsbank te Schiedam.
«MawMMMyewmwmMaiMMiiiiiiiiMiiiiiiiiMiiiwwiiiiiWMHBWMCMWwwuwwi
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies va»
olken ande
ren vinger.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieele af-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter algemeene kennis dat bij hen is
ingekomen een verzoek van Pieter de Bruin
en Johannes van 't Zelfde namens het Bestuur
van de Vereeniging „Het Volksgebouw", ge
vestigd te Schiedam om verlof voor den ver
koop van uitsluitend alcoholvrijen drank in de
voorzaal rechts en de achterzaal van het pand
Tuinlaan no. 50.
Schiedam, 29 Januari 1918.
Bon no. 1G eener thee- en koffiekaart zal van
1 Februari 1918 tot 15 Februari d.a.v. geldig
zijn voor 0.01 K.G. koffie en bon no. 18 voor
het tijdvak v^p 16 tot 28 Februari d.a.v. voor
0.01 K.G. koffie.
Bons nos. 15 en 17 zijn voorshands* NIET
geldig. De theeverstrekking wordt voorloopig
gestaakt. Qf het nog mogelijk zal blijken in
den loop van de eerste helft van Februari bekend
te maken, dat in de tweede helft een, alsdan nog
tijdig aan te wijzen bon, voor thee geldig zai
zijn, kan op dit oogenblik niet worden be
oordeeld.
In verband met de voorloopige staking der
verstrekking van thee aan het publiek voor het
gebruik binnenshuis, is de aflevering verboden
met ingang van 1 Februari a.s. van thee als
drank of op welke andere wijze ook, in hotels,
café's, restaurants, wachtkamers, kajuiten en
dergelijke, een en ander tot nadere aankon
diging,
De maximumprijs van koelhuisboter, welke
eerstdaags van Regeeringswege zal worden ge
leverd, door tusschenkomst van de winkeliers,
bedraagt voor het publiek (kleinhandel) f2.85
per K.G.
der zeventiger jaren nog herinneren, weten
daarover mee te praten.
Dank zij veler steun en medewerking mag
Katholiek Schiedam er trots op gaan, dat het
40 jaren lang zjjn eigen, plaatselijk dagblad
bezit en dit blad tot de drie oudste katholieke
dagbladen van ons land behoort.
Wij hadden ons voorgesteld het merkwaardig
jubileum op eenig3zins uitgebreide schaal te
herdenken door een feestuitgave in boekvorm
te doen verschijnen. De tijdsomstandigheden
noopten ons het op meer bescheiden wijze
te doen.
De zeer hooge papierprijzen, de uiterst kost
bare cliché's enz. dwongen ons tot beperking
van den omvang der feestuitgave.
Toch meeneft wij er in te zijn geslaagd aan
het Feestnummer,
hetwelk wij a.s. Zaterdag 2 Februari zullen
doen verschijnen, een zoodanig karakter te
kunnen geven, dat het voor onze lezers van
blijvende waarde zal zijn.
Het Feestnummer zal o.m. bevatten
Schiedam voorheen en thans. Een over
zicht van scheepvaart, handel, nijverheid, ver
keerswezen en industrie in de laatste 40 jaren.
Tusschen den tekst reproducties van oude
foto's en gravures.
Annonces van nagenoeg de geheele groot
industrie van Schiedam zal men tegenover dit over
zicht aantreffen, waarbij alleraardigste kiekjes
in Schiedam, lang verdwenen toestanden in
veler herinnering zullen doen opleven.
De Geschiedenis der Dagbladpers te Schiedam,
1793heden, met reproducties van de oudste
te Schiedam verschenen couranten, w.o. de
eerste courant te Schiedam gedrukt (14 Jan.
1804) en het eerste nummer van de „Nieuwe
Schiedamsche Courant" (3 Februari 1878).
Voorts zal men in dit nummer aantreffen
„De Katholieken en het Gemeentebestuur",
1878heden.
Statistieken, betreffende de bevolking, de
Katholieken, de Katholieke scholen enz.
Verschillende medewerkers leverden zeer
lezenswaardige artikelen. „Herinneringen uit
de dagen mijner jeugd", door pater G. A.
Meijer O.P., zijn vooral interressant,
linie zoo spoedig tnogelijk te herstellen. De des
betreffende maatregelen zullen bij de uitgangs
punten door een commissie ad hoe worden ge
nomen.
Brieven en pakketten mogen in het algemeen
via de frontlinie worden verzonden.
Dit beteekent tevens een verbetering van de
positie der gevangenen. Het verzenden van
drukwerk biedt nog moeilijkheden.
De verzending van particuliere- ook pers-
telegrammen is veroorloofd. Van Russische zijde
werd beloofd alles te doen voor het herstellen van
het spoorwegverkeer. Volkomen eenstemmigheid
is er evenwel nog niet.
Het censuurvraagstuk, vooral voor de Centra-
len, die nog in oorlog zijn, van beteekenis werd
wederzijds als zuivere interne aangelegenheid
beschouwd.
Het laat zich aan zien dat men het over de
meterieele situatie eens zal worden al zijn er
nog vele bezwaren in de practijk.
De volkscommissaris voor Buitenlandsche
Zaken, Trot zky, is volgens een telegram uit
Petrograd. in den afgeloopen nacht naar Brest-
Litowsk vertrokken.
RUSLAND EN ROEMENIE.
Volgens een draadloos telegram uit Petrograd
heeft de regeering aldaar alle diplomatieke
betrekkingen met Roemenie verbroken.
De Roemeensche legatie wordt langs den kort-
sten weg naar het buitenland gedeporteerd. De
goudschat van Roemenië, welke te Moscou
btyust, wordt als onaantastbaar voor de Roe
meensche oligarchie verklaard.
De Raad van Volkscommissarissen neemt de
verantwoordelijkheid op zich voor de bewa
ring van dit goud en de overdracht aan het Roe
meensche volk, Generaal Tsjcrbatchaf wordt
vogelvrij verklaard.
Volgens te Berlijn ontvangen berichten, heeft
de Roemeensche minister-president, Bratianoe,
ontslag genomen. Geberaal Averescoe zou zijn
opvolger worden.
Op den 3«n Februari van het jaar 1878 ver
achten het eerste nummer van onze courant.
Het was een feit van beteekenis, want het
getal katholieke dagbladen in Nederland be
paalde zich boven den Moerdijk tot twee, n.l.
„De Tijd" en „De Gelderlander", resp. sinds
1848 en 1874 als dagblad verschenen.
Er behoorde moed toe om in dien tijd de
uitgave van een lokaal katholiek dagblad ter
hand te nemen. Zij, die zich de toestanden
Vele illustraties zullen
feestnummer verluchten.
den tekst van dit
20
„Het schijnt, dat jij je met je vader recht
aangenaam hebt onderhouden, spotte Wolker
verder. Heeft hij je ook verteld, dat hij je zus
ter naar de stad grent om een dame van haar
te laten maken. Ja, ja, er komt een heele ver
andering op de Berghoeve als je zuster als de
vrouw van Rudolph Harden daar als meesteres
wordt."
„Maak een ander zulke praatjes wijs," zei
Jan op ongeloovigen toon.
„Zoo, geloof je dat niet, het bevalt je zeker
niet, dat je zuster en niet jij de hoeve krijgt,
daarom wil je het niet gelooven. Zeker is het,
dat de hoeve in handen van mijnheer Harden
beter is dan in de uwe."
„Wat ben je toch wijs zei Jan, inwendig
zich goedhoudende, „ik begrijp je echter niet,
je moet duidelijker spreken."
„Nu, het is toch duidelijk, als iemand zijn
eigendom zoo beschadigd als gijdan is de hoeve
in handen van zoo iemand toch niet goed," zei
Wolker met loerenden blik.
„Nu versta ik je heelemaal niet," zei Jan.
„Niet?" herhaalde Wolker, „nu waarom zou
DE VREDESONDERHANDELINGEN.
Bij de beraadslagingen te Petrograd over de
krijgsgevangenen zijn principieele meeningsver-
schillen ontstaan.
Met voorbehoud van de toestemming de we-
derzijdsche regeeringen werd besloten het brief-,
telegrafisch- en spoorwegverkeer via de front-
ik het je niet in je gezicht zeggen, wat elk kind
weet, wat de musschen vertellen in de takken
der hoornen Gij hebt het bosch uit wraak in
brand gestoken, wijl de boer je wegjoeg. Daar
om ook wilde Marie op den avond van het oogst
feest niet bij je komen, omdat ze met een brand
stichter niets te doen wilde hebben."
De jonge man werd bij deze beschuldiging
doodsbleek, ten tweeden male was hem het
woord brandstichter in het gelaat geslingerd.
In een oogenblik stond Jan overeind en vlak
tegenover zijn beschuldiger.
Verschrokken trad dez^e eenigc schreden terug.
Zoo'n uitwerking zijner woorden had hij niet
verwacht. De heftigheid des vaders trad hier
ook bij den zoon naar voren.
„Schurk lasteraar wie waagt het mij zoo
te beschimpen en te beschuldigen riep hij
met van woede_heesche stem.
„Lasteraar vroeg Wolker, bewijs dan eens
dat ge het niet deed, ik neem geen woord terug
De brand ontstond in den nacht van Zondag
op Maandag, juist toen ge het laatst op de Berg
hoeve zijt geweest, dien morgen had ge daar
nog met je vader gesproken en 's middags heeft
men je nog in het dorp gezien, waar waart ge
dan dien avond en dien nacht?"
De herinhering aan dien avond, aan het af
scheid van Marie bij het graf der moeder deed
hem den moed en de kracht zinken. De hand,
die den hamer omklemd hield, zonk als verlamd
neer.
„Ge kunt en wilt niet zeggen, waar ge toen
waart, zoo is je schuld bewezen." zeide Wol-
DE VREDE IN 't ZICHT
De Londensche correspondent van de „N. R.
Crt." meldt
Hier in Engeland lijkt in deze dagen de we
reld voor menschen van goeden wille niet zulk
een sombere plaats meer. Is het omdat zij ge
looven, dat de jongste redevoeringen van
Lloyd George en president Wilson den vrede
in zicht hebben gebracht Ik zie in een
Reuter telegram dat het die vraag vooral
is, waar de Nederlandsche bladen het hoofd
mee breken, Maar dat is niet, wat hier de ge
dachten in de eerste plaats bezig houdt. De
vrede zal komen te zijner tijd. Maar men kan
weer gelooven, dat het een goede vrede zal
zal zijn, een vrede die een nieuwe ontwikke
ling van heel de menschheid zal inleiden. Met
de Russische revolutie in het voorjaar.van 1917
brak de eerste straal van hoop door in den dich-
ker, door Jans zwijgen overtuigd. „Hoed je er
voor op de hoeve te komen zonder te bewijzen,
dat ge onschuldig zijt aan dien brand, elk kind
zal je met den vinger nawijzen en ieder zal zich
met afschuw afkeeren van den brandstichter.
„Brandstichter." dit woord wekte hem uit
zijn wezenloosheid en plotseling zich al den
smaad herinnerende, wilde hij zich op Wolker
werpen. Deze was schielijk weggegaan.
Doch had ook zijn vader hem niet aangeklaagd
als zijn vader hem dorst beschuldigen hoeveel
te eerder een/vreemde, die misschien een aan
klacht van den bergboer zelf had gehoord. Ten
zeerste bewogen begaf nij vich naar zijn werk
het ging echter niet, telkens en telkens vroeg
hij zich af, hoe hij zijn onschuld zou kunnen be
wijzen. Op dien ongeliukkgend avond, nadat
hij van Marie afscheid had genomen, was hij
langs een omweg, om nietvqorbij zijns vaders
noeve te moeten gaan, de stad binnengekomen.
Daar hij vreesde geen onderkomeh te vinden,
had hij in een park den nacht doorgebracht.
Niemand had hem gezien verscholen als hij ge-
ten nacht, die de wereld in het jaar. of langer
daarvoor had overdekt, toen bruut geweld troef
leek. De, gebeurtenissen van de laatste weken
hebben het geloof in de macht van de gedachte
ontzaglijk versterkt. In de houding der bol-
sjewiki, in de overwinning der democratische
opvattingem in 'Engeland, in den indruk dien
Wilson's vaste leiding allerwegen maakt, niet
het minst in de herleving van democratische
en anti-imperialistische tendenties in Duitsch-
land en Oostenrijk, zien de radicalen even zoo
vele bewijzen, dat de menschheid in vollen ernst
bezig is zich los te worstelen uit de kluisters
van zijn barbaarsch verleden met de kracht van
gedachte en geloof.
Dit wil zeggen, dat de vrede tot eiken prijs
nog altijd enkel door een onbeteekenend groepje
van pacifisten wordt voorgestaan. De eigenlijke
openbare rrteening, de verjongde radicale stem
ming, is er even afkeerig van als ooit. In de
liberale bladen zijn een paar van de echte paci
fisten aan het woord gekomen in ingezonden
stukken. Het zijn Brailsford, de schrijver van
het bekende boek „The war of steel and gold",
die tegenwoordig geregeld bijdraagt in The He
rald, het socialistisch-pacifistische weekblad, en
Snowden, een -van de leiders van I. L. P. (On
afhankelijke Arbeiders-partij). Zij critiseeren
Lloyd George's program van vredesvoorwaarden,
omdat het eischen stelt, die de regeeringen der
middenrijken moeilijk zullen kunnen inwil
ligen. „Wat zijn ons", roept Brailsford, „Arme
nië en Palestinza en Arabiö en Mesopotamia
„En wat is ons," roept Snowden, „Elzas-Lo-
tharingen of de kwestie van recht en onrecht
o|) het vasteland En beiden willen alleen
Vrede
Maar dit is niet de houding van het Engcl-
sche volk of van den Engelschen democraat.
Wanneer de middenrijken de voorwaarden van
Lloyd George en van Wilson niet kunnen aan
nemen, dan is hij bereid om door te ve chten.
Want hij gelooft in de rechtvaardigheid van die
voorwaarden en als men hem zegt: maar
zie naar de militaire successen vanuw tegenstan
ders, zie naar de oorlogskaart zooals Bethmann
Ilollweg het uitdrukte", dan zal hij antwoor
den „wat helpt de oorlogskaart Duitschland
tegenover Rusland De machteigste legem zijn
niet meer in staat om een vrede af te dwingen
die indruischt tegen het rechtsgevoel der vol
ken, want de volken zijn bezig om zich bewust
te worden, dot vrede op recht bebaseerd de
eenige voorwaarde is tot hun geluk. Volhou
den moet leiden tot een rechtvaardigen vrede.
En als gij verder zoudt vragen, of Lloyd Geor
ge's onverwachte democratische wedergeboorte
hem werkelijk opeens onfeilbare en volstrekt
rechtvaardige vredesvoorwaarden heeft inge
geven, dan zou hij daarop kunnen antwoorden
met een herinnering aan het bijbelwoord dat
indien deze dingen uit God zijn, de mensch ze
niet kan breken.
Iets van het naicf idealisme der Bolzjewiki is
overgewaaid.
Hoe kon Marie, zijne Marie zoo iets van hem
gelooven
Wat Wolker betreft, deze verweet zich, dat
hij Jan zoo behandeld had. Zijn slechte natuur
zegevierde echter over zijn heter ik, terwijl hij
in zich zelf zeide zeide Het is beter zoo, andeis
verzoent zijn vader zich net hem en voor mij
is het beter dat de vijandschap blijft bestaan,
zoo blijft hij weg van de hoeve en wordt Mane
des te eerder de mijne.
Zoo denkende nam hij een steen langs n
weg op en begon er mede te ballen. Eensklaps
wierp hij den steen achter zich neer. K emc
oorzaken, groote gevolgen. Wolker had me
gehoord, dat achter hem een wagen kwan aari
rollen. Hij zag ook niet, dat de weggeworpen
steen een der paarden juist aan den poo ro
zoodat dit een zijsprong deed en omkeerde, zo°^
dat de wagen nu omkeerde en den berg a gmt,
in vliegende vaart. De inzittende gilden en
maakte de paarden nog meer verschrikt.
Toen Jan hat hulpgeroep hoorde, vergat u
eigen smart, sprong op en greep de paar
ld hem gezien verscnoien ais nij ge-= eigen smaiu, spiuug i..apten
weest was tusschen het hout niemand kon den teugel. Deze sleepten hem mee e en
dus bewijzen, dat hij dien nacht niet bij of in hem met de hoeven. Iminei ve.iaei
zijns vaders bosch geweest was.
Zijne eerste gedachte was naar de Berghoeve
te gaan, daar zon vader en de buren van zijn
onschuld te overtuigen, doch Wolker had gezegd
,Eik kind weet het, iedereen zal je met den vinger
nawijzenZou hij dat kunnen verdragen
de angstige dieren, immer
sterker. De koetsierscheen geheel buite
/erd het hulpgeschrei
Nu" volgde een hevige stoot, de koetsier Wel
van de bok op den weg, de dissels van den
stietten tegen een boom de raderen wei en ooi
Het ^ergste snUd het "hem door het harC dat een grooten steenhsoop
Marie aan zijn schuld geloofde en daarom met Jan met hevig bloeden {Worn vervolgd.)
op dien feestavond in den tuin had willen komen. 1 pen.
sfc t ÜÜOskf flüfl Z£