Dagblad voor Schiedam en
Gratis Ongevallenverzekering
41st© Jaarlaag.
Zaterdag 16 Februari 1918
No. 12068
DE BERGHOEVE.
StateU'Ueneraal.
Ueinengd Nieuws.
PEIIIL LET O N.
Bureau; Koemarkt 4. Telef. 85, kantoortijd no
Aboaee-msulsiü p®1, 3 niaaadoe f 1.50, por
pöfei. f%~ p, kwartaal Maonderlfke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
148. Postbus: 39.
12 cect franc® i>.
Advertentiëu: 15 regels fl.30 elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regei
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiëu in het Zaterdagavondnummer 10 ooriogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij verlies
van
bÜ g - ft f, fï bij
levenslange 11111 verlies van
geheele 1 1111 een hand,
invaliditeitI LUU voet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
een duim;
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger.
dat de Minister de credietwaardigheid van
Indië niet krachtig genoeg bevordert.
Spreker bepleit voorts krachtige bevordering
van de particuliere mijnexploitatie, die hij
het meest in het belang van indië acht, en
pensioenverbetering voor de officieren van
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 15 Februari.
Na een regeling van werkzaamheden is de Indische leger. Hij bestrijdt het betoog
Indische b e gro o ti n g aan de orde. van den heer Mendels ten gunste van hen
De heer Sibinga Mulder (U.L.) be- die de bevolking opruien tegen het Neder-
spreekt verschillende détailpunten. Zoo acht landsche gezag.
spr. het noodzakelijk bestuurshoofden, die niet Te half zes worden de beraadslagingen ver-
aan de verwachtingen beantwoorden, op pen- daagd tot Dinsdagnamiddag.
sioen te stellen en hoopt hij, dat de regent-
schapsraden spoedig ingesteld zullen worden.
Spr. vraagt de stichting van eenvoudige,
ambachtsscholen en acht het eenvoudig land-
bouw-onderwijs zeer noodig.
De heer Mendels (S.D.A.P.) bepleit een
krachtige verbetering van de hygiënische toe
standen onder de inlandsche bevolking.
Een Arnemuidsch visschersvaartuig, de
»ARN. 16" was hedenmorgen in het Oostgat
Mijn ontploft. 9 dooden.
Nader seint men uit Vlissingen dd. 15 Fehr.
Betreffende de ernstige mijnontploffing,
welke heden in het Oostgat plaats had, kun-
Vervolgens laakt spr. de geheime circulaires nen wij de volgende bijzonderheden mededeelen
van den politieken inlichtingendienst om het
Post- en Telegraaf-personeel en alles wat maar
verdacht schijnt, onmiddellijk te melden.
De Regeering richt zich tegen de nieuwe
opkomende beweging, tegen de economische
misstanden, tegen den klassenstrijd, die zich
ook in Indië begint te doen gelden. Men
beperkt het recht van vereeniging en verga
dering, belet klachten over onvoldoende duurte-
toeslagen voor spoorweg-personeel. Hij komt
op tegen het terrorisme van den Nederland-
schén inlichtingendienst, blijkende uit geheime
circulaires.
Voorts wijst hij op Sneevliet, die naar
aanleiding van de Russische revolutie een
dagblad-artikel schreef, waaiinhij zijn vreugde
uitte over die revolutie en de Russische toe
standen vergeleek met de Indische.
Ten slotte wijst hij op het systeem van
kolonisatie van Amerika vooral op de Filip
pijnen, waar in 20 jaren meer is bereikt dan
wij hebben bereikt in 3 eeuwen in onze ko
loniën.
De heer Bogaardt (R.K.) wijst op het
Deze mijnontploffing heeft dus aan 9 men-
schen het leven gekost.
Van de andere opvarenden werden enkele
gewond. De geredden welke in 2 sloepen plaats
namen, werden spoedig opgepikt door een zich
in de nabijheid bevindende torpedoboot en
naar Vlissingen overgebracht.
Van de gewonden werden 2 naar het zieken
huis gebracht, terwijl ook het lijk van den
commandant derwaarts werd vervoerd.
Wij vernemen nog dat de ramp plaats had
hedenmiddag 12 uur en dat kort na het onge
luk, zoowel het loodsvaartuig als het visschers
vaartuig in de diepte verdwenen.
De ramp heeft in Vlissingen diepen indruk
gemaakt.
waardigs voordeed. Ook de tweede waaktijd
verliep, zonder dat er iets gebeurde. Reeds was
de politie van plan een anderen weg in te slaan,
tot besloten werd, nog éénmaal de proef te
herhalen. En deze nacht was voor de beide
wachters een nacht vol sensatie.
Eentonig verliepen de uren. Af en toe werd
hun aandacht getrokken door stemmen buiten,
afkomstig van late voorbijgangers en wan
delende juffrouwen,
Om vijf uur waren beiden overtuigd, dat
ook dezen nacht de proef geen resultaat zou
opleveren.
Eensklaps tegen zessen, werd hun aandacht
getrokken door een zéér zacht geluid op de
boven gelegen verdieping. Met ingehouden
adem werd geluisterd. En ja, wederom werd
Ontploffing. „De Grondwet" verneemt het zachte gestommel vernomen. De firmant
uit Esschen nieuwsgierig, drukte een latje der jalouzieen
Op het buitengoed, vroeger bewoond door even naar omlaag en slaakte een uitroep van
dr. Bavens, in de Heidestraat, heelt Zaterdag- verbazing, Hij had bemerkt, dat een a er
middag een hevige ontploffing plaats gehad, tegen het huis was opgesteld.
- De slag was zoo zwaar, dat alle ruiten in den En boven hun hoofd klonk voor te er e
bij Westcapelle aan hetvissc ïen en reeg oen 1 omtrek jn stukken vlogen en men den schok maal geluid. De agent trekt zijn revover,
een mijn in het net. De schipper sneed het
net af en verankerde de mijn. Een juist pas-
seerende torpedoboot werd door den visscher
in kennis gesteld met het feit, waarna de
torpedoboot naar Vlissingen stoomde en daar
aan de Marine kennis werd gegeven, dat er
een mijn verankerd was.
Hedenmorgen half tien vertrok daarop het
stoomloodsvaartuig no. 14 onder bevel van
den loodsschipper thans buitengewoon luite
nant ter zee 3e klasse W. Vader naar het
tot in Nespen waarnam. werpt de deuren open en, op straa ge om
Daar dit huis door de z.g. geheime politie bemerkt hij een gedaante, die zie ij mg we§
bewoond wordt, lekt er niets van uit wat ei- spoedt. Aanroepen helpt niets aar0™ °s
hij eenige schoten, wat ten gevolge heeft, dat
genlijk oorzaak is van deze ontploffing men
vermoedt echter het ontijdig springen van een
bom.
Vergiftiging. Woen«dag hebben zich
bij de echtgenoote en twee dienstboden van
den burgemeester van Voorschoten na het ge- 1UU1T1UUVU 0
Oostgat. Een luit. ter zee 2e klasse ging mee bruik van melk ziekteverschijnselen voorge- twee Kr00te rollen manufacturen, in
de vluchteling tot staan wordt gebracht.
Eenige signalen op de alarmhoorn brengen
een paar agenten nader. De arrestant wordt
naar het bureau gebracht en een nader on
derzoek ingesteld.
Op de eerste verdieping werden nog twee
andere individuen aangetroffen. Er lagen
teneinde de mijn onschadelijk te maken. Be- daan, die aan vergiftiging deden denken, ij g0njezakken verpakt, klaar. Iedere rol had
halve deze 2 officieren waren nog aan boord onderzoek van de melk door den keurmgs ïens een jer)gte van ongeveer 1000 meters
6 man van het machinepersoneel en het dek
personeel, 1 kok en 1 oppasser.
Het loodsvaartuig stoomde naar het Oost-
bleek, dat er arsenicum in was.
Het raadsel was alzoo opgelost en bleek ontwor
pen te zijn door een viertal handige kerels.De
laatste voortvluchtige werd dienzelfden nacht
verankerde mijn op te zoeken.
Dit ging niet gemakkelijk, doch ten slotte
tekort aan ambtenaren. Indië is thans nog werd de mijn toch gevonden en begaf de lui-
niet rijp voor zelfbestuur. Spreker betreurt tenant ter zee zich aan boord van het vis-
het dat de bekende zelfbestuursvoorstellen de schersvaartuig.
Oraaff'nog niet in behandeling zijn genomen. Nauwelijks was deze aan boord of het loods
0Een ladderbende. De Amsterdam-
gat. Daar werd de »Arnemuiden 16" aange- sche politie van het bureau Singel heeft gis- nQg gearresteerd. Zij legden een volledige be
troffen en op sleeptouw, genomen, teneinde de teren een reeks geheimzinnige diefstallen opge- kantenis af.
helderd, en dank zij de tegenwoordigheid van
geest van een der politie-agenten van dat u v„
bureau werd de bende op de gebruikelijke wijze met een handkar met ladders. Een hunner
Evenals de vorige keeren, waren ze er
tegen zes uur in den morgen op uitgetogen
achter slot en grendel gebracht. De diefstallen had een giazenwasschersgordel om. Voor het
hadden plaats, sedert geruimen tijd, in de con- huis geh0men, werd de ladder tegen de
D 0fectiefabriek der firma Leefsma en Legerman, eersfce ver<jieping gezet, het raam opgescho-
Ook bepleit spr. steun voor de missiona- vaartuig liep op een mijn en een vreeselijke Singel 399, tusschen Spui en Heisteeg, waarvan yen en weer neergelaten, Terwijl de anderen
de eerste verdieping regelmatig pakken manu- I hinnen waren, bleef een hunner op de lad er
facturen op geheimzinnige wijze verdwenen. j staan en lapte quasi de glazen. En de voor-
Het gekke van het geval was, dat het onmo- bijganger schonk natuurlijk niet de mins e
gelijk bleek, dat die dieven binnen waren ge- aandacht aan die nijvere glazenwasschers, die
drongen door de deuren en door een dakvenster. reeds vroeg in den morgen op dergelijke wijze
rissen bij hun arbeiden onder de halve wilden ontploffing volgde,
en dringt aan op economische weeibaarmaking De commandant Vader werd dadelijk ge-
van Indië, welke door de Regeering ter hand dood, doch men slaagde er in zijn lijk op te
genomen moet worden o.a. door de ontginning halen.
der delfstoffen, fabricage van inlandsche pro- Van de andere opvarenden van het loods-
ducten, electnficatie van Indië, en aanleg van vaartuig werden de loodsen A. Hoeken en
spoorwegen'. Spuy benevens de loodskweekelingen Ruyg en
De heer Scheurer (A.-R.) bestrijdt de Lefeber en de oppasser Brouwer in de golven
decentralisatieplannen en iaat zich gunstig uit geworpen.
over de Sarikat Islam-beweging. Men slaagde er niet in hun lijken te vinden.
Spreker behandelt vervolgens de onlusten Door de reusachtige ontploffing was ook het
in Djambi en de reductie van de heeiendien- visschersvaartuig snel gaan zinken." Van de 5
sten in Tapanoeli en het bekende rapport zich daarop bevindende opvarenden werden
Lieftinck.
De heer
Knobel (V.-L.) betreurt het,
de luitenant ter zee en een der visschers
red, terwijl de 3 andere in de diepte verdwenen.
33
„Stil Marie, ik ben gelukkig en tevreden,
nu gij niet meer zoo ongelukkig zijt."
„Maar 't Is hemeltergend. Alles wat gij
hadt, en dat was veel, hebt ge uwen schoon
zoon en uwe dochter gegeven en men geeft
u dit ellendig kamertje riep Marie ver
toornd uit.
„De andere kamers kan mijn dochter niet
missen er komt hier voortdurend bezoek."
„Dan had deze kamer op zijn minst beter
Marie was zeer verheugd over deze goede
tijding, ze voelde zich door Anna's hoogmoed ingericht moeten zijn dat vensterraam met dat
teruggestooten. Een ander nieuws toch ver- gat er in is met een papier beplakt, door dat -4- -
vulde haar met droefheid. De oude Bergboer gebarsten rpitje komt tocht, is dit een plaats gevloektIk beging daardoor een onrecht
Ook het Yale-slot der voordeur werd telkens
intact bevonden. De bemoeiingen der politie
strekten zich wijd en zijd uit, maar het gelukte
haar niet, een draad in handen te krijgen.
Het eenige wat overbleef was, dat een politie
agent zich des nachts in het huis liet opsluiten.
En dat gebeurde dan ook. 's Avonds kwam de
agent en bracht den nacht in gezelschap van
een der firmanten op de kantoren door. Maar
de uren verliepen, zonder dat zich iets merk-
keraars en geldschieters, ik heb het wel gezien,
al zei ik niets. O, mijn prachtige hoeve 1
„Is het al zoover gekomen Hoe treurig
voor u, de Berghoeve was uw trots zeide
Marie, terwijl ze voor den zieke de kussens
opschudde.
„Ja, zoover is het gekomen, en het gaat
nog verder. Kinderen, die het vierde gebod
niet nakomen, kan het noch hier noch hier
namaals goed gaan. Maar ook ik zelf ben
schuld aan het verval der hoeve. Ik heb
mijn zoon, wieir de hoeve toekwam, onterfd
was ernstig ziek.
In een afgelegen hoekje van het huis was
de armoedig ingerichte slaapkamer van den
vroeger zoo rijken en trotschen boer. Een
vreugderoep kwam over zijn bleeke lippen,
toen Marie den drempel overschreed. Hij stak
haar haastig zijn mageren knokkige hand toe.
In een oogenblik was zij bij hem, knielde
voor het ziekbed neer en keek treurig naar
het gerimpeld ingevallen gezicht.
„Hoe is het mogelijk Marie, ge zijt het
toch wel vroeg de zieke.
„God had medelijden met mijn ellende,
Wolker is dood!"
De boer drukte Maries handen, en zeide
„Nu zal ik gemakkelijker mijn leed dragen,
nu gij door mijne schuld niet meer behoeft
te lijden."
„Mijn hemel hebben ze u in deze ellen
dige kamer neergelegd vroeg Marie ver
wonderd.
voor den ouden, zieken vader
„Die ruiten zijn verleden herfst door den
storm gebroken en gebarsten, er zijn pannen
afgevallen zuchte de oude.
„Dan hadden ze al lang weer gemaakt kun
nen zijn, hier is niet eens een kachel noch een
behoorlijke stoel.
„Dat alles kost geld stamelde de boer.
„Nu ja, dat hebben ze toch genoeg
en de vloek is op mijn eigen hoofd terug
gevallen. Ik was trotsch op mijn rijkdom
mijne bezitting. Niemand was voor mij rij i.
genoeg om hier boerin te worden, nu ben
ik armer dan de geringste mijner daglooners,
ik lig hier ziek en ellendig zonder verpleging
„Zonder verpleging 1" dat is afschuwelijk
„Heeft de eigen dochter dan niet zooveel
hart. dan hoop ik het te hebben. Ik kan
„Ach Marie, ik geloof, dat ze dikwijls in met de naald omgaan, huur twee kamers,
verlegenheid zitten, hoewel men het aan mijn een voor u en een voor mij en zal dan wel
dochter en haar grootdoen niet zeggen zou. zooveel verdienen, om voor ons beiden te
Alles gaat op grooten voet, altijd vreemden, zorgen.
Rudolph kan er soms heel zorgvol uitzien. Ik i „Neen Marie, vrijwillig verlaat ik de hoeve
mocht me nergens meer mee bemoeien, zij niet, het is het erf mijner vaderen en ik
waren voortaan hier de baas, als men zich heb een recht hier te blijven. Ze waren me
zulke woorden moest hooren toevoegen, zwijgt al lang graag kwijt geweest, doch ik ga niet
men ten laatste stil. Het kan hier zoo niet sprak de boer opgewonden,
lang meer gaan. In den herfst reeds kwamen „Dan blijf ik in uw buurt niet hier in
hier vreemd uitziende mannen, Rudolph sloot huis, vader. Ik wil u komen verplegen, troos
zich met hen in de kamer op, het waren woe- ten en opvroolijken 1"
hun brood verdienden.
Als de pakken gestolen waar naar buiten
werden gesleept, gingen ze in de kar onder
de ladders.
Voor eenige duizenden guldens hadden d
ongens der „ladderbende" zoodoende weten
te Hef Viertal wordt binnenkort voor den
officier van justitie geleid,
;,Mane7w^rwilt ge toch allemaal doen?"
nep de oude bewogen uiL „Neen, ik heb dat
niet aan je verdient, ik alleen was schuld
aan uw ongelukheb geen beter lot ver
diend. Laat me maar sterven
Stil. stil vadertje! Zijt ge dan met
vader van mijn besten Jan Hij is zeker
dood, ik wil de liefde op u overdragen en u
eene trouwe pleegdochter zijn
Voor den eersten keer in haarleven viel
den ouden man als een liefhebbend kind
bedekte zijn wang met
Z1J
om den hais
warme kussen.
en
XI.
Toen Jan van zijn ziekte opstond, was de
oogst al lang voorbij. Lina had overdag,
Frits des nachts bij zijn ziekbed menig uur
gewaakt.' Had Lina de woorden van brits,
dat zij den bouwmeester onverschillig was,
vroeger niet geloofd, nu was zij er zeker
van dat hij de waarheid had gesproken. Ze
had' in de ijlende koortsen van den zieke
zoo dikwijis het woord „Marie" met zoovee
innigheid hooren uitspreken, dat er bij iaai
geen twijfel meer bestond, of Bergmeye
beminde alleen deze Marie.
Merkwaardigerwijze was ze heelem
jaloersch op dit
wel een groot verlangen die
keDDeenbescheiden terughouding en de steeds
gelijkblijvende hartelijkheid van Fnts blev
niet zonder uitwerking op haar
fis
l~ l 4 folnnnor crmoi I h^f yui rrnL-nt-n Pfl
1J* inrinr» WnnL'Pn Rn _i ii
Xl.ll V/OMlgC- w -
- j J J J 1 D lecua IWW KlUWW
