Binnenland.
Stads- en (*e westelijk Nieuws
Crisismaatregelen.
'i®i hieromtrent geopperd door den lieer v. iioorn
heeft hern dan ook pijn gedaan en spr. wil hier
nog eens met klem herhalen, dat de Regeering
geen stap verder zal gaan en geen duimbreed
zal afwijken van de voorwaarden, welke zij aan
de geassocieerden heeft gesteld.
De heer v. Doorn (U. L.) repliceert en ver
klaart niet de bedoeling te hebben gehad te zeg
gen, dat de Regeering tooh wel verder zou gaan.
Met bijzonder genoegen heeft hij vernomen dat
da Regeering de schikking met groetten tegenzin
heeft aangegaan, hierin ziet hg het bewjja, dat
de Regeering overtuigd is, dat de aangegane
schikking voor ons land zeer onaangenaam is
Hij is echter nog niet overtuigd, dat wij thans
voldoende vodsel kunnen krijgen.
Onze schepen bevinden zich ter goeder trouw
in het buitenland en worden nu weggenomen,
dat geeft spreker reden om ook van andere toe
zeggingen niet veel te verwachten.
Ce heer v. R a a 11 e (U. L.), is voldaan «ver
's ministère mededeeiingen om in de toekomst
overleg te plegen met het parlement.
De heer Troelstra (S. D'. A. P.) consta
teert met genoegen, dat de regeering lovertuigd
is dat Kaar toezeggingen niet in strijd zijn met
een strikte neutraliteit. Of dit nu werkelijk ook
het geval is, laat Spreker in het midden, maar
hij is overtuigd, dat de regeering niets anders
heeft gewild dan de strengst mogelijke neutrali
teit te handhaven, en hij hoopt dat de overtui
ging ook in het buiteniaend z,al doordringen en
Dmtschland ons geen moeilijkheden in den weg
zal leggen, betreffende onzen graan aan voer
Over de verhouding tusschen onze koloniën en
'tmoederland had de minister niet nader in debat
moeten treden. Er m-oet een offer gebracht wor
den voor het behoud van onze koloniën, maar
dit offer mag niet ontaarden in een zelfop
offering.
De verklaring van den minister, dat hij in de
toekomst overleg zal plegen met de Kamer be
vredigt hem ten zeerste.
De heer Nolens (R.-K.) wijst er nog eens
op, dat de algemeene verontwaardiging tegen het
optreden der geassocieerde regeeringen heeft ge
toond, dat er n-og een saamhoorigheid tusschen
ons vo.k bestaat. Dit feit heeft, aldus spr., wel
aangetoond, dat allen eendrachtig moeten samen
werken, opdat het groote woord in vervulling
gaat: Er zal in Nederland geen honger gele
den worden.
De heer Rutgers (A. R.), vraagt of de graan
schepen varen voor rekening der reederijen of
voor de geassocieerde regeeringen varen en ge
dwongen zuilen'worden.
f e heer v. d. Voort van Zijp (A. R.), cdn
- tateert, dat de minister geen antwoord heeft ge-
gegeven, op al de door hem gestelde vragen, hij
zal daarop thans niet verder ingaan.
De Minister van Buitenlandsche Zaken de heer
Loudon zegt, dat de regeering de schepelingen
vrij laat om zich beschikbaar te stellen ja of
neen.
De Voorzitter sluit hierna het debat met
een woord van dank aan den Minister voor de
aan de Kamer verstrekte inlichtingen.
Veivolgens worden zonder hoofdelijke stemming
na een kort debat aangenomen het wetsontwerp
betreffende de volkstelling en dat betreffende voor
waardeljjke veroordeeling van militairen.
Daarna was aan de orde het
ontwerp tot herk.e.u.r.i.n.g
van afgekeurde.n.
Er werden ia dit ontwerp belangrijke wjjzi
gingen gebracht.
In de eerste plaats werd, door aanneming
van een amendement der Commissie van Rap
porteure, beslist dat het ontwerp alleen be
trekking zal hebben op personen beneden de 25
jaar. Alle vroeger-afgekeurden dus, die 25 jaar
of ouder rijn, vallen buiten de wet en be-
looeven niet te worden herkeurd. Zjj zijn abso
luut vrij.
In de tweede plaats nam de minister van
Öoriog een amendement-Ter Laan «ver, behcl-
uernl, dat zij, die in en door den dienst onge-
fechflct werden bevonden, zich evenmin aan her
keuring behoeven te onderwerpen.
En in de derde plaats werd, eveneens door
•een amendement-Ter Laan (met 44 tegen 13
stemmen aangenomen) uitgemaakt, dat ook zij,
die in dienst zyu afgekeurd en langer dan 6
maanden hebben gediend, buiten de wet zul
len vallen.
Zoodat, ton slotte, het ontwerp alleen be
trekking heeft Op die afgekeurden, die jonger
rijn dan 25 jaar. E* van die .jongeren worden
dan nog twee groepen uitgezonderd: le zjj die,
in dienst afgekeurd, reeds langer dan 6 maan
den hebben gediend, en 2e zij die in en door
den dienst ongeschikt werden. Dtoor één en
hnder re de werking van de wet zéér beperkt.
De minister heeft bovendien medegedeeld,
flat hjj eerst de geheelc rnilitielichting 1919
oproept. De eerste ploeg herkeurden, die goed
gekeurd worden, zal dus in geen geval voor hel
volgend jaar behoeven op te komen. En aok
de lichting 1920 wordt in den 1-oop van het
volgend jaar vervroegd opgeroepen.
Het ontwerp werd ten slotte met 44 tegen 13
i j aangenomen. Tegen waren de socialis
me- ibe alen 0 to, Van Raalte, Eerd-
i n i e rp ei 1 ti.e-V a.n Ójüja.r.h
De heer Van Doorn (U. L.) vraagt inlich
tingen over het tijdstip der verkiezingen. De
candidaatstelling zou plaats hebben 21 Mei en de
verkiezing 3 Jiuüi. Grondwettig moet het geschie
den voor November.
De tegenwoordige tijd acht spr. weinig ge
schikt voor verkiezingen. Als 3 Juli de nieuwe
Kamer is gekozen wordt ze pas in September
geopend. In dien tijd is er dan een Kamer die
haar grondslag verloren heeft.
Ilij vraagt of de Regeering het niet beter acht
de verkiezingen tot October uit te stellen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
heer Cort van der Li.n.d.e.n zegt dat de
data., die de heer Van Dtoorn noemde, juist zin.
Tegén uitstel bestaan verschillende bezwaren.
Het seizoen in October in ongunstiger. De be
groetingen zijn dan juist ingediend en een an
dere rogeering treedt daar midden in.
Deze Regeering en deze Kamer zijn al in een
eenigszins gewrongen positio tegenover elkaar.
Het is beter dat de overgangsperiode zoo kort
mogelijk zij.
De tijd is niet gunstig zegt de heer Van
Doom. Maar welke zekerheid is er dat die tijd
in October minder ongunstig zal zijn. Wan
neer de Kamer iets anders wil, zal de Minister
daarmede gaarne rekening houden.
De heer v. Doorn stelt een motie voor om
ue verkiezingen uit te stellen, maar trekt deze,
nadat verschillende sprekers er zich tegen ver
klaard hebben in.
De vergadering wordt daarna verdaagd tot Don
derdag elf uur.
Nederland en de geassocieerden.
correspondent van de
liet ontwerp-nctrting 1919 wordt goedgekeurd.
De Berlijnsche
N. R. Crt. seint
Te bevoegder plaatse heb ik verzocht, mij
mee te deelen, welke houding Duitschland
denkt aan te nemen tegenover de verklaring
van minister Loudon.
Men was daartoe nog niet in staat, omdat
men nog niet nauwkeurig weet, hoe de woor
den van minister Loudoii te verklaren.
Gelijk bekend, houdt men hier rekening
met den nood-toestand, waarin Nederland
verkeert, en een vijandige stemming van
Duitschland tégenover ons land is nauwelijks
te vreezen. Zooveel te meer echter wel prac-
tische maatregelen tegen ten-uitvoer-legging
van de overeenkomst met de entente, om te
verhinderen, dat de entente zich door haar
niets-ontziende onbeschaamheid van ons een
zijdig groote voordeelen verzekert, terwijl
Duitschland met leege handen aftrekt.
Hierin ligt de mogelijk voor moeilijkheden,
maar tevens ook voor een voor beide zijden
bevredigende overeenkomst. Men negrijpt hier
duidelijk dat de tegenwoordigheid van Neder-
landsche sehepen in de havens der entente
een voldongen feit is, waartegenover Nederland
machteloos staat.
Men zegt hier zooals de entente nu, niets
ontziend, aan Nederland zijn schepen afneemt,
zoo zal ze later, wanneer deze schepen zijn
opgebruikt, de verdere tonnage, welke in haar
bereik is, even brutaal zich toeeigenen. Men
acht het dus een der voornaamste doelwitten
van de Duitsche politiek in deze quaestie,
deze laatste kans zoo gering mogelijk te ma
ken en meent, daarin geheel samen te gaan
met de Nederlandsche belangen.
De „Manchester Guardian" zegt in een
hoofdartikel over Nederland en de geallieerden.
Nederland's groote wensch in dezen oorlog
is zijn onzijdigheid te bewaren. Wij moeten
zijn ontwijfelbaar recht eerbiedigen. In som
mige oorloogen zijn de neutralen er aangenaam
en voordeeiig aan toe, inaar niet in dezen oor
log. Nederland kon nauwelijks vermijden orh
aan de eene of andere oorlogvoerende partij
aanstaat te geven en men moet het ermee ge-
lukwenschen, dat het er de voorkeur aan ge
geven heeft het gevaar te loopen om Duitsch
land aanstoot te geven. Niet dat Duitschland
eenige grief tegen Nederland had, maar het
hoopte het schrik te kunnen aanjagen en dat
is het niet gelukt. De rede van den Neder-
landschen minister van buitenlandschen zaken
van gisteren is over het algemeen een groote
triomf voor de macht te zee tegen de militaire
dwingelandij. Nederland heeft het recht dat
in de behoeften van zijn eigen bevolking voor
zien wordt. Het is een trotsch volk en als
Duitschland het over land beter had kunnen
voorzien dan wij over zee zou Nederland in
zijn reeht geweest zijn om met Duitschland
een schikking te treffen. Maar Duitschland
kon dat niet.
Het blad verdedigt dan het recht van oor
logvoerenden óm neutrale eigendommen binnen
hun machtsbereik te gebruiken. Het wordt
erkend in het volkenrecht en in dit geval leek
het de beste manier, om de Nederlandsche on
zijdigheid tegen de Duitsche bedreigingen te
bewaren.
Het blad laat dan uitkomen dat de geal
lieerden ook voor de. onzijdigen vechten. Zij
zyn de politie ter zee en ook een politie-agent
is zijn loon waardig.
De „Manchester Guardian" vergelijkt dan
j Duitschlands s onbekommerde vernieling van
neutrale scheepsruimte zonder verontschuldi
ging of schadevergoeding met de belofte van
de geallieerden nopens vergoeding en bescher
ming voor de gebruikte schepen.
Verder behoeft hieraan niet toegevoegd te
worden - besluit het blad dat, als Duitsch
land Nederland aanvalt, omdat het niet gelukt
is het voor zijn eigen zelfzuchtige oogmerken
te gebruiken, wij zijn bodem zullen verdedigen,
alsof het onze eigen bodem ware.
Verkiezings-drukwerk.
Naar wij vernemen, zal de Kiezerslijst in
den kieskring Amsterdam niet gedrukt ver
krijgbaar kunnen worden gesteld vóór het
begin van April. Zoolang het werk daaraan
duurt worden nog geregeld de verhuizingen
en uitvallingen bijgehouden. Maar het afma
ken vordert langzaam, schoon er op meerdere
drukkerijen tegelijk aan gewerkt wordt.
Wanneer men het drukwerk gereed krijgt,
dat voor het geheele land noodig zal wezen,
als 21 of 25 Mei de candidatenlijsten zijn in
geleverd, is ook voor vakmannen nog niet
duidelijk. (Tel.)
Tabak.
Sigaranfabrikanten te Borculo, Deventer,
Kampen, Wageningen en Zutphen hebben tot
den minister van landbouw, nijverheid en
handel het verzoek gericht, spoedig tot rege
ling van de tabaksprijzen of tot andere maat
regelen, welke hetzelfde resultaat kunnen heb
ben, over te gaan.
in hun Woonplaats kunnen stemmen, ola elders
aan de stemming deel te nemen.
Het Kamerlid Roodhuyzen.
In een der christelijke bladen wordt als te
genstander van het bekende ontwerp-Lohman
c.s. met name de heer Roodhuyzen genoemd,
„de man, die in „Het Vaderland" nog eens
uitdrukkelijk verklaart, geen verkapte tegen
stander van de oplossing der schooiquaestie
te zijn".
„Deze mededeeling zegt „De Nederlan
der" berust op een vergissing en doet den
heer Roodhuyzen groot onrecht aan. Althans
indien wij en daarvan zijn wij zoo goed
ab zeker juist zijn ingelicht. Immers
heeft dit Kamerlid zijn Kamer
zetel opgeofferd ter wille van
recht op schoolgebied.
„Hij heeft aan zijn fractie verklaard, liever
zijn zetel er aan te willen geven, dan te rea-
geeren tegen het Bevredigingsrapport, waaraan
hij zoo krachtig heeft meegewerkt. Het ant
woord daarop is geweest, dat hij niet op
de candidatenlijst is geplaatst.
„Dit feit teekent de gezindheid der Unie
liberalen. Maar het teekent tegelijkertijd het
karakter van den heer Roodhuijzen. Zijn ant
woord was eene nobele daad, en wij danken
hem daarvoor. Hij verdient door ons in eere
te worden gehouden.
Bijzondere verloven.
Ten Behoeve van bijzondere verforen aan
dienstplichtigen, die het beroep uitoefenen van
behanger, meubelmaker, stoffeerder, beddenma
ker, kleermaker, aannemer van verhuizingen, em
boli eur, schilder, stukadoor, met^laar,, aanleg
ger van ga6- en waterleidingen, loodgieler, gla
zenmaker, glazenwasscher, bedienaar van stof-
zuigsnachines e.a. en die op goede gronden kun
nen aannemelijk maken, dat gedurende het voor-
jaarsseizoen, in verband met de meer dan ge
wone drukte, hunne aanwezigheid in hun be
drijf dan wel in dat van hun patroon beslist
noodzakelijk moet worden geacht, kan in het
tijdvak van 22 April15 Juni a.s. doctr com
pagnies- (eskadrons-, batterij-, fort-, detacho-
mets-) commandanten, behalve over de 17 pet.
ook over de aanwezige ruimte in de 3 pet.
genoemd in de 2de alinea van punt 9 van de
gewij'zigde L. O. 1916, B. 131, worden beschikt.
Deve verloven, waarvan de duur hoogstens
21. dagen mag bedragen, kunnen naar veitie-
zing aaneensluitend dan wel bij' tusschenpoozen
worden verleend.
R. K. gemeente-politiek.
In een gisteren te Utrecht gehouden verga
dering van de R. K. Kiesvereeniging te Utrecht
werd een commissie benoemd, om een concept
program van R. K. gemeente-politiek te ont
werpen. In deze commissie hebben oa. zitting
de heeren Swane, notaris; dr. Ten Berge en
v. d. Broek, gemeenteraadsleden, en mr. Duy-
zings.
Onze schepen.
Men seint uit Batavia
De Nederlandsche schepen worden weer te
Singapora opgehouden.
Den 11 en dezer was de toestand der Neder
landsche schepen te Singapora nog onge
wijzigd.
Ook te Hongkong worden twee Nederland
sche stoomschepen opgehouden.
Te Penang, Calcutta en Colombo zijn der
gelijke maatregelen niet genomen.
Passagiers van de opgehouden „Melehior
Treub" (een schip van de Kon. Paketvaart-
rnaatschappij, dat vaart tusschen Singapore
en Deli) hebben gebruik gemaakt van stoom-
barkassen om naar Poeloe Samboe te gaan
(een eiland tegenover Singapore gelegen en
behoorende tot de residentie Riouw en On-
derhoorigheden) waar de „Rurnphius" (even
eens van de Kon. Paketvaartmaatschappij
en ook van de lijn Singapore-Deli) gekomen
was om hen te halen.
De reden van de aanhouding was toen nog
onbekend.
Reddingsgcld.
De bemanning van het Ned. stoomschip
Ambon, dat in Februari 1917 door een Duit-
schen onderzeeër in bet Kanaal werd getorpe
deerd, heeft van de .admiraliteit 9450 reddings-
geld ontvangen. De lading van de Ambon werd
°P Vi millioen pond geschat.
Bezoek van den Prins aan Haarlem.
Prins Hendrik heeft gister een bezoek ge-
bi-acht aan Haarlem. Hij' was vergezeld van
zijn adjudant, kapitein-luitenant ter zee jhr.
von Mühlen en arriveerde met den trein van
11 u. 15.
Aan het station wera de Prins ontvangen
door jhr. J. van der Kop, voorzitter van de
Kennetner Paavindere, den heer W. 'Laan, dis-
tricts-commissaris van Noord-Holland van de
N P. V., en den heer jhr. mr. A. W. G. ran
Riemsdijk.
F.en eerewacht van padvinders was voor het
station opgesteld.
De Prins bracht een bezoek aan de drukker^
der fiitna Enschedé en Zonen en tevens aan
het Enschedé-museum. Hg' gebruikte het noen
maal ten huize van mr. Ch. Enschedé.
's Middags half drie inspecteerde de Prins
de padvinders.
Slachtverbod.
Naar wij vernemen zal met 25 dezer een
algemeen slachtverbod worden uitgevaardigd.
Opgebracht.
Volgens hier te lande ontvangen bericht is het
Zweedsche stoomschip Princessan Ingeborg naar
Kiel opgebracht. Dit stoomschip bevond zich op
weg van Rotterdam naar Gothenburg in ballast,
na jn Rotterdam een lading mais voor de Bel
gian Relief te hebben gelost.
Ned. Indische schepen.
Men seint uit Batavia:
De positie der Nederlandsche schepen te Sin
gapore is nog onveranderd. Te Hongkong zjjn
ook twee Nederlandsche schepen aangehouden
en Je Penang, Calcutta, Colombo zijn dezelfde
maatregelen genomen. De passagiers van de
aangehouden „Melehior Treub" zijn met baikas-
sen naar Poelaesambo gegaan en vandaar zijn
zij met de „Rumphius" afgehaald.
Stemmen buiten de woonplaats.
i Op vragen van den heer Schaper betreffende
overlegging aan ae Kamer van door liet Cen-
traal Stembureau ontworpen wettelijke rege
lingen van het stemmen door kiezers buiten
hun woonplaats, heeft minister Cort van der
Linden geantwoord dat het Centraal Stembu
reau ..voor de verkiezingen van de leden van de
Tweede Kamer twee wetsontwerpen met toe
lichting ingediend heeft, strekkende tot het
geven van gelegenheid aan personen, die niet
Bonboekjes. Nieuwe Bonboekjes zul
len 10 cent worden uitgereikt op Zaterdag 23
Maart a.s. van des namiddags half 2 tot half 5.
Deze uitreiking zal geschieden op vertoon
der Domicilikaart met de thans in omloop
zijnde bonboekjes.
Men is verplicht zich op genoemden datum
te vervoegen aan den post die op de Domieilie»
kaart staat gestempeld ergens anders wordt
men niet geholpen. Bij ontvangst kan ieder
zich onmiddellijk overtuigen of hij het juiste
aantal bonboekjes heeft gekregen. Na den
dag van uitreiking worden reclames beslist
niet meer aangenomen.
Levensmiddelen. In de week Van 18
Maart23 Maart is verkrijgbaar:
Op bon 231 li/2 ons Groene Erwten per per
soon 11 ct. per pond.
Op bon 232 i ons Groene Erwten per persan
11 ct. per pond.
Op bon 233 1 ons Vet per persoon 40 ct
per pond.
Deze week zijn de Regeeringsartikelen op bon
231 en 233 ook op Maandag verkrijgbaarbon
232 vanaf Donderdag.
Voor rechthebbenden zijh Woensdag nam. 2-
4 uur Kaarsen verkrijgbaar bij den portier.
Op bon 238 per persoon 1 ons Eenheidsworst
(kookworst), 55 cent per pond. Te koop bjj de
slagers en in enkele vleeschwinkels. Een deel
dezer worst is ontvangen. Rest kan spoedig bal
gen. Zoo noodig is bon 238 ook volgende week
nog geldig.
Regeeringskalkeieren kosten 10y3 cent per stuk.
Kindermeel. Op bon 3 is vanaf 16 Maart ver
krijgbaar 2ya ons Kindermeel, prijs 21 cent.
Aardappelen. In de week van 18—
23 Maart verkrijgbaar op: bon 234 per persoon
1 kilo Kleiaardappelen; bon 235 per persoon
j 1 kilo Zandaardappelenbon 236 per persoon
1 kilo Zandaardappelenbon 237 per persoon
1 kilo Kleiaardappelen.
Zandaardappelen 5ya Cent per kilo. Kleiaard
appelen 60/2 Cent per Kilo.
Bon 234 geldig op Maandag, 235 op Woensdag,
236 op Vrijdag, 237 op Zaterdag.
Broodkaart. De broodkaart van hst
44ste tijdvak loopt van 19 Maart tot en wet 89
Maart.
r i
