Binnenland.
Gemeenteraad.
over de linksche liefde voorProtectie,
wel gememoreerd worden.
S'
De Kamer, zeiden wij, werkt snel, onder
verhoogden druk.
De druk vindt eensdeels een oorzaak in de
nadering van het reces. Wilt ge wel gelooven
dat onze gedachten daarheen dwalen als die
van kostschooljongens Nog vier, nog drie,
nog twee weken. Het is zwaar werk. An-
dersdeels de druk der omstandigheden. Gelijk
heel het Nederlandsche volk voelt ook de
Kamer zich gedrukt onder de zorgen van
onze dagen, maar haar kwelt daarbij ook de
machtige verantwoordelijkheid.
Wij zouden nog een derden|drukkenden last
kunnen opnoemen, doch die treft niet héél de
Kamer, wel vele leden de a. s. verkiezingen.
De leden-bestuurders van kieskringen en
de leden-offers der critiek voelen de zorgen
der komende maanden.
Ik voor mij niet. „Haarlem Helder" baart
geen zorgen en de critiek is zacht (geworden)
tegen ondergeteekende, maarik lijd mede
en wij allen lijden mede met de zorgen van
enkele Collega's, die een zwaren strijd moeten
strijden ter wille van de taak tegen akelige
strevers tn halfslag candidaten en gelegenheids-
democraten en bah 1
Hoorden wij zoo pas te Breda een van
Wijnbergen en v. Schaik niet uitschelden
door Katholieke adspirant-Kamerleden op eene
Katholieke vergadering
Maar deze afschuwelijke praktijken breken
het hart van hen die de Katholieke zaak lief
hebben om de heerlijke zaak zelve.
En waarachtig dezulke worden onder
de Kamerleden meer gevonden dan onder de
strijders om een Kamerzetel;
Vertrappen deze laatsten de goede zaak
ons aller zaak niet, om een onbegre
pen begeerte maar een Kamerzetel
Eenheid en tevredenheid blijve de leus.
Doch deze kunnen niet verkregen worden
zonder liefde en vertrouwen
Haarlem Mr. Bomans.
Nederland en Duitschland.
De correspondent van de N. R. Crt. te Ber
lijn seint
In toonaangevende kringen alhier is men
heden zeer vertrouwend gestemd ten opzichte
van de onderhandelingen met Nederland. Bij
zonderheden zijn nog niet bekend, maar men
beschouwt de zaak als geregeld.
De Nederlandsche gezant te Berlijn, baron
Gevers, is naar zijn post teruggekeerd.
Naar het „Vad." verneemt is er sedert Vrij
dag iets meer kijk op, dat er tusschen onze en
de Duitsche regeering over de hangende kwes
ties overeenstemming zal worden verkregen.
Dat er op het stuk van de tolbezwaren en
den spoorweg over Limburg overeenstemming
was verkregen, is in zoover juist, dat was af
gesproken, den spoorweg weer open te stellen.
Maar over aard en omvang van het vervoer
zoowel over dien spoorweg als langs onze wa
terwegen bestaat er nog geschil.
Havas seint uit Parijs:
Een vooraanstaande Nederlandsfche persoon
lijkheid, geinterviewa door het „Journaal", ver
zekerde, dat Nederland voor de Duitsche bedrei
ging niet zou bukken.
Wij hebben aldus de geinterviewde Ne
derlander 500.000 man onder de wapenen,
die als één man zouden oprukken tegen de be-
leedigers van onze neutraliteit, wie dat 100k
zijh zouden.
Het gedrag van Holland zal hetzelfde - zijn
als van België. Het zal' de Schelde verdedigen,
zooals België de Maas heeft Verdedigd.
Nederland voegde hij er aan toe lijdt
veel ten gevolge van den oorlog. De schaarsch-
te aan levensmiddelen heeft haar uiterste
grens bereikt. Wij hebben den winter nage
noeg zonder brandstoffen doorgebracht, maar
wij zullen noch voor het graan der Entente,
noch voor de Duitsche brandstoffen afstand doen
van wat wigl ons recht achten.
De „Figaro" bespreekt dé houding van Duitsch
land tegenover de neutralen.
Het blad constateert, dat Duitschland plot
selinge schrikaanjagingen gebruikt, om aan de
neutralen buitensporige cloucessies af te per
sen in ruil voor producten, die Duitschland
zelf gemakkelijk verkrijgt.
De houding van Duitschland tegenover Zwit
serland, Nederland en Scandinavië is kenteeke-
nend. De neutralen moeten begrijpen, dat de ge
allieerden strijden voor de vrijheid der wereld.
De „Echo de Paris" ziet in de eischen van
Duitschland slechts voorwendsels, waarvan
het een gunstige gelegenheid verwacht, om het
vrije Nederland onder zijn juk te brengen en
het vervolgens te onderwerpen, ten einde hot
economisch en militair te exploiteeren even
als het België gedurende vier jaren heeft ge
daan.
Hun lot zal vjoortaan afhangen van de Fran-
sche, Engelsche 'en Amerikaansche legers.
Onze vréde zal pok hun vrede zijh. Door .onze
overwinning zal het bestaan van deze landen
verzekerd wonden en door onze nederlaag ver
nietigd, maar onderwijl vraagt Duitschland
zich af, of schending van hun neutraliteit zijn
kansen op de overwinning niet zou veThoogen.
Deze overweging alléén leidt Duitschland bij
zijn beslissing. 1 f
De „Journal" betoogt, dat het geschil van
de zand- en grindkwestie 'n specifiek Duitsch
geschil is. Niettegenstaande zijh groote stem,
zou Duitschland waarschijhlijk' geheel toege
ven, om zich zijn terugtocht door andere con
cessies te laten betalen, zoodra de versperring
van Zeebrugge en Ostende meer opgeruimd is.
Indien het geschil door een samenloop van
omstandigheden niet meer is bij te leggen, kan
men als oorzaak' hiervan gerust aannemen,
dat het belang, van de haven van Antwerpen
plotseling voor de .onderzeeërs vergroot is.
Ministerraden.
Vrijdagmiddag, onmiddellijk na afloop van
het comité-generaal der Tweede Kamer, heeft
de ministerraad vergaderd.
Zaterdagmiddag werd opnieuw een kabinets
raad gehouden.
Graan uit Amerika.
Naar het Gorr. Bureau verneemt zijn stap
pen gedaan om de ladingen aan te koopen
voorde Nederlandsche schepen Hollandia, Java,
en Stella, die bestemd zijn om respectievelijk
uit Argentinië en uit de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika broodgraan en (of) meel naar
Nederland te brengen, waaruit kan worden af
geleid dat deze schepen weldra zullen vertrek
ken en drie gelijkwaardige schepen uit Neder
land zullen worden uitgezonden om verder
graan in te nemen.
Geen uitvoer van kaas.
De Minister van Landbouw heeft met intrek
king van zijn desbetreffende beschikking van
10 Nov. 1917 bepaald, dat van 28 April af geen
uitvoer van kaas naar het buitenland zal wor
den toegestaan.
Prijzen van kalfsvleesch.
De Minister van Landbouw heeft vastgesteld
de volgende inaximum-kleinhandelprijzen voor
vet kalfsvleesch fricandeau f 4, spierstukken
en dikke lenden f 4, carbonaden van rib en
lendenen f3.80, borst f3.60, hals (voorlappen
en gehakt) f 3.50 en beenderen f 0.10, alles
per K.G.
Het uitvaren der stoomtrawlers.
In de Zaterdagmiddag gehouden vergadering
van reeders van visschersvaartuigen te IJmui-
den, welke buitengewoon druk bezocht was,
werd door het bestuur medegedeeld, dat de
eerste groep van twintig schepen was samen
gesteld. Daarvan zijn reeds meerdere schepen
ter visscherij uitgevaren, terwijl voor de overige
vaartuigen de bunkering heden zal kunnen
aanvangen, omdat de eerste kolen al zijn aan
gekomen.
Besloten werd om voordat de samenstelling
van de volgende groep stoomtrawlers plaats
vindt, eene algemeene ledenvergadering te
houden.
Inmiddels zal aan de regeering met den
meesten aandrang worden verzocht, het aan
tal uitvaartvergunningen uit te breiden.
Vermindering aardappelrantsoen.
De Minister van Landbouw heeft aan de
burgemeesters 26 April het volgend telegram
gezonden
„In verband met de onzekerheid of de voor
raden aardappelen tot den nieuwen oogst zul
len reiken, heb ik het noodig geacht, zulks
in overeenstemming met het advies van de
vertegenwoordigers der groote gemeenten en
het bestuur der Vereeniging van Nederlandsche
gemeenten, het rantsoen aardappelen voor de
periode van 22 April—20 Mei terug te bren
gen op 13 K. G. per hoofd. Ter aanvulling
worden extra beschikbaar gesteld voor die
periode 1/t K.G. groene erwten en 1/iK.G.
rijst. Deze rijst en de peulvruchten zullen u
op telegrafische aanvraag aan het R. D. K.
(Rijksdistributiekantoor), worden toegezonden.
U gelieve bij het bepalen van het weekrant-
soen hiermede rekening te houden.
Vleeschgebruik in hotels en restaurants.
De minister van landbouw heeft het vol
gende telegram aan de burgemeesters verzon
den
„Mij bereiken berichten, dat in verschillend»
gemeenten het slachtverbod wordt overtreden,
hetgeen tot gegronde ontstemming aanleiding
geeft. Mijnerzijds wordt alles gedaan om deze
overtredingen te constateeren, doch tot heden
gelukt mij dit niet. Ik doe thans een ernstig
beroep op u om mij hierin bij te staan en
op de meest strenge wijze tegen overtreders
op te treden. Vast staat, dat de overtredingen
veel minder talrijk zouden zijn, indien er
geen koopers voor het vleesch waren. Onder
deze koopers nemen de hotels en restaurants
een eerste plaats in. Ik verzoek u daarom
met alle u ten dienst staande middelen de in
uw gemeente aanwezige hotels en restaurants
te controleeren en zoo daar al of niet toebe- j
reid vleesch wordt aangetroffen, deze inrich- j
tingen gedurende eenigen tijd, waarvan de
duur door u dient te worden bepaald, in ver
band met den ernst der overtreding uit te
sluiten van de distributie van alle regeerings-
goederen, opgave te vorderen van de aanwe- 1
zige brandstoffen en deze in bezit te nemen.
Zoodra blijkt van nieuwen aanvoer van brand
stoffen, dient laatstgenoemde maatregel herhaald.
Met het oog op de verre strekking van dit
verzoek, noodig ik u uit hotels en restaurants j
vooraf te waarschuwen, dat de door mij ge- I
wenschte contrólemet alle daaraan verbonden
gevolgen met ingang van 1 Mei zal plaa
hebben. (Hdbl.)
Het Processieverbod.
Staatsraad mr. S Iruyeken juicht in „Van On
zen Tijd" de beslissing der rechtbank te 's-Her-
togenbosch toe en noemt ze een stap in de goe
de richting1.
„De door de Grondwet gewaarborgde vrijheid
van godsdienstoefening moet door dén rechter
worden erkend, tenzij de wet hem ondubbelzin
nig dwingt beperkingen daarop te aanvaarden.
Wordt de beslissing van de rechtbank in hoogste
instantie bevestigd, dan zullen in vele gemeen
ten op dezelfde gronden als' te Beugen de pr>-
oessiën toegelaten moeten worden. Toch zal de
zaak daarmede niet uit zijlh: ten aanzien van
verschillende gemeenten zal de rechter de vraag
naar de juiste uitlegging van de Grondwet en
de Wet op de Kerkgenootschappen, daarbij! in
gesloten die naar de al- of niet bindendheid van
de bedoelde „wetten en reglementen" die thans
kon worden voorbijgegaan, hebben onder de oogen
te zien, om tot een beslissing' te kénnen geraken.
Hopen wij, dat hij zich pok dan, waar het hier
gaat om de toepassing van wettelijke voorschrif
ten, die eene verschillende uitlegging toelaten,
zal laten leiden dooi' de in deze passende metho
de van uitlegging!, de vrijheid te erkennen, ten
zij de wet duidelijk tot het tegendeel dwingt.
De heeren pastoors in parochiën, waar pro
cession op hare plaats zouden zij!n, moeten nu
niet lijdelijk blijven, tot de Hooge Raad in de
thans aanhangige zaak heeft beslist; die beslis
sing kan nog lang 'zich doen wachten en zal
voor vele andere gemeenten niet den doorslag
kunnen geven. Zij' moeten denzelfden moed heb
ben als de pastoor te Beugen, de processie hou
den om te doen zien dat zij1 daarop prijs stellen
en dat het verlangen der katholieken om deze
dwaze beperking hunner godsdienstvrijheid te zien
beëindigd, ernstig is."
R.-K. H. B. S. te Helmond.
Door de heeren P. de Wit en W. Prinzen is
kosteloos een terrein afgestaan voor den bouw
van een R. IC. H. B. Voor de stichting zelf
is dOior de beide families van Thiel eene som
van f 35.000 gegeven.
Smeerolie,
Vanwege de N. U. M. wordt medegedeeld
dat 18 wagons Oostenrijk,sche smeerolie hier
te lande zijn aangekomen.
De olie wordt opgeslagen en zal door het
rijksbureau worden gedistribueerd.
Baad van State.
Een wetsontwerp is ingekomen tot regeling van
de bezoldiging van den Raad van State. Beoogd
wordt een vaarloopige vaststelling in afwachting
van definitieve regeling.
Voorgesteld wordt de jaarwedde van den vice-
president te bepalen op f 12.000, die Van dé le
den op f7500. Een overgangsbepaling stelt ge
durende de eerste vijf jaren voor den vicé-presi-
dent f 11000 voor en voor de leden f6880.
De achturcndag.
De Algemeene R. K. Werkgeversvereniging,
in dezen het voorschrift volgend, dat een so
ciale vereeniging zich niet rechtstreeks met po
litiek inlate, heeft aan haar leden de volgende
circulaire gericht:
Zooals U bekend zal zijn, heeft een amende
ment den eiscih van den 8 uren arbeidsdag in
het program der R. K. Staatspartij gebracht,
ofschoon de georganiseerde katholieke arbeiders
zelf dien eisch niet hadden gesteld en zich
tevreden hadden betoond met „de vaststelling
van den 10-uiigen arbeidsdag met inbegrip van
een 56-urige arbeidsweek voor volwassenen."
In de overtuiging, dat de 8 uren werkdag,
wanneeT die zonder eenige beperking werd
ingevoerd, de meeste industrieën in ongelegen-
heiü zou brengen, vooral wanneer het buiten
land langer werktijden zou handhaven, meende
het Bestuur goed te doen door het oordeel der
leden hierover in te winnen.
Naar het oordeel Van het Bestuur kan er
geen bezwaar' bestaan van werkgeverszijde, den
bedoelden passus Van het partijprogram aldus te
forinuleeren
„De Vaststelling van den wettelijken 10 uren
werkdag is urgent en dient zoodra mogelijk te
worden ingevoerd, terwijl naar het verkrijgen
van den 8 uren weikdag geleidelijk gestreefd
dient te worden woor die bedrijven, waarin
zulks, zonder schade te doen aan den bloei van
dat bedrijf, geschieden kan."
Het Bestuur' is verder van oordeel, dat het
met tot de taak onzer Vereeniging behoort,
directen invloed uit te oefenen op het samen-
sterren van het Partijprogram, doch meent, dat
wel aan de leden mag worden geadviseerd in
hun onderscheiden kiesvereenigingen v;oor een
overgangstoestand, zooals hierboven is gefor
muleerd, te pleiten, zoodat het zich veroorlooft,,
u dat in overweging te geven.
Zitting van Vrijdag 26 April.
vervolgj.
De S. O. V.
7. Voorstel van B. en W. om te beslissen
over herstelling of afbraak van de gebouwen
der voormalige S.O.V.
Waar het B. en W. voorkwam, dat de deso
late toestand van het hoofdgebouw het noodig
maakt te beslissen of het nog in eenigszins
bruikbaren staat zal worden gebracht, of dat
het zal worden afgebroken, is door de Com
missie van Gemeentewerken onderzocht wat
de kosten zouden zijn voor eene herstelling-
Deze zouden bedragen f4600.Het komt
haar voor tot afbraak te moeten besluiten. De
meerderheid van B. en W. meent, met het oog
op gebrek aan groote localiteit in deze ge
meente, het gebouw nog te moeten behouden
en in eenigszins bruikbaren toestand te bren
gen. Waar bier verschil van gedachten is,
willen zij de beslissing hieromtrent aan den
Raad overlaten.
De heer v. d. Zee wijst er op, dat wanneer
het gebouw wordt afgebroken, Schiedam geen
enkele zeer groote zaal meer zal bezitten.
Den heer D i n k e 1 a a r spijt 't, dat aan den
Raad geen afgerond voorstel is gedaan. B.
en W. laten nu de keuze maar aan den Raad.
Spr. meent dat dit gebouw nog voor velerlei doel
einden is te gebruiken, o.a. voor tentoonstel-
lingen, uitvoeringen van Volkszang. Er is alles
voor te zeggen om het gebouw op te knappen.
De onkosten zijn spr. nogal meegevallen. Wan
neer deze gelden aan het werk zullen worden
besteed, zal zulks geen weggegooid geld blij
ken te zijn. Hij meent verder, dat er na
restauratie nog wel huur uit zal komen. Voor
de 1 Mei-betooging is b.v. f 10.huur ge
vraagd.
De heer heer v. d. Toorn, sluit zich aan
bij hen, die vóór instandhouding van het ge
bouw zijn. In een stad als Schiedam, die wel
dra 50.000 inwoners zal tellen en de derde
stad in Z.-Holl. zal worden, behoort een zaal
te zijn, die een 1000-tal menschen kan be
vatten. Dordt, Leiden en Delft hebben gebou
wen, waarin een groote zaal aanwezig is. Spr.
meent dat men deze gelegenheid moet aan
grijpen om de zaal in een goeden toestand te
brengen.
Er moet meer liefde zijn voor de stad onzer
inwoning en getracht worden dat zij een goed
figuur naar buiten maakt. Vroeger bij zang
cursussen, ,.Orpheus"-feesten e.d., was het er
een groote, gezellige drukte. Spr, betuigt zijn
instemming met het plan om het gebouw der
S.O.V. te herstellen.
De heer Ris wil van B. en W. vernemen
of zij niet van meening zijn dat Schiedam een
groote gehoorzaal moet bezitten, of wel beter
achten de S.O.V. op te knappen. Schieda®
heeft behoefte aan een ruime vergaderzaal-
Alle hier bestaande zalen zijn te klein. De
S.O.V-zaal was vroeger tjokvol met menschen
toen daar politieke vergaderingen werden ge
houden. De kosten voor herstelling der S.O.V-
taxeert spr. veel hooger dan hetgeen Gemeen
tewerken heeft geraamd. Maar als hij niets
beters krijgt, dan zal spr. toch voor herstel
der S.O.V.-zaal stemmen.
De heer Mr. Kav elaars vraagt, of de
rente van de f 4600 gedekt zal worden door
de huur.
Verschillende leden betwijfelen dit.
De heer v. d. Toorn meent dat er wel wat
aan huur zal worden ontvangen. Hij wijst op
de goede zaken die men met een zaal in Delft
maakt.
Weth. Houtman betoogt, dat men voor
de f 4600 geen voortreffelijke zaal kan verkrij
gen. Het gebouw zal eenigszins opgeknapt
kunnen worden, maar over 4 5 5 jaren tocb
ten doode zijn opgeschreven. Tentoonstel
lingen komen hier niet zooveel voor. Hij wijst
verder op het verschil der toestanden hier ter
stede en bij die te Delft.
In deze dagen heeft het college van B. en
W. zich met heel wat gewichtiger zaken bezijf
te houden dan met het vraagstuk der stich
ting van een stadsgehoorzaal. Directe plannen
voor den bouw voor zoo'n zaal bestaan er bij
het college niet.
De heer R i s dringt er bij het gemeentebe
stuur op aan dat het zich zal uitspreken over
de wenschelijkheid van de stichting van zoo'n
zaal.
De heer v. d. Tempel is in de S.O.V-
eens gaan kijken en gelooft dat als zij die voor
het crediet zullen stemmen later voor het ge*
restaureerde gebouw zullen komen te staa®
slecht bevredigd zullen zijn. De restauratie
zal zeer primitief voor f 4600 kunnen geschie
den. Voor een eenigszins behoorlijke herstei"
ling is zeker f 10.000 noodig.
Men heeft toch niets meer aan 't gebouW»
aangezien er geen meubilair aanwezig is Spt'
moet sterk ontraden om geld te voteeren o®
het gebouw te laten herstellen.
Wethouder Houtman zegt dat de Com®'
v. Gemeentewerken adviseert tot afbraak va»
het gebouw. Hij stelt voor dit voorstel than3
in stemming te brengen.
De voorzitter brengt alsnu het voor
stel om tot afbraak van het S. O. V. gebou^
te besluiten in stemming.
Het voorstel wordt aangenomen met 12 t,e*
gen 9 stemmen.
Tegen stemmen de heeren de Bruin, v.
Zee, Koopmans, v. d. Hoek, Ris v. d. To®1®
Dinkelaar, Korpel en v. d. Schalk.
De heer Dinkelaar informeert nu hoe be
zit met het verhuren der S. O. V. Spr. ®eeD
dat de S. O. V. op 1 Mei en Pinksteren
huurd is aan vereenigingen.
De voorzitter zegt dat als reeds
S. O. V. verhuurd is, zulks wel van krac»
zal blijven, maar hij moet daarover nog 1
het college van B. en W. spreken.
De heer Korpel vraagt om deze zaak
wat slepende te houden. Met het oog op
a.s. verkiezingscampagne zal hqt van belang
4
